Ölümler
842 – Mutasım, Abbâsîler’in 8. Halifesi (d. 794)
1066 – Edward, İngiltere Kralı (d. 1003)
1387 – IV. Pedro, Aragon Kralı (d. 1319)
1477 – I. Charles, Burgonya’nın Valois Hanedanı’ndan son Dükü (d. 1433)
1588 – Qi Jiguang, Çinli general ve ulusal kahraman (d. 1528)
1589 – Catherine de’ Medici, Fransa Kraliçesi (d. 1519)
1616 – Simeon Bekbulatoviç, Kasım Hanlığı’nın Hanlarından ve Rus Çarlığı’nın Çarlarından (d. ?)
1713 – Jean Chardin, Fransız kuyumcu ve gezgin (d. 1643)
1714 – III. Mamia Gurieli, İmereti Kralı (d. ?)
1735 – Carlo Ruzzini, Venedikli devlet adamı, diplomat ve Venedik Cumhuriyeti Doçe’si (d. 1653)
1762 – Yelizaveta, Rus İmparatoriçesi (d. 1709)
1776 – Philipp Ludwig Statius Müller, Alman zoolog (d. 1725)
1796 – Anna Barbara Reinhart, İsviçreli matematikçi (d. 1730)
1818 – Marcello Bacciarelli, İtalyan ressam (d. 1731)
1858 – Josef Wenzel Radetzky von Radetz, Avusturyalı general (d. 1766)
1863 – Johann Wilhelm Zinkeisen, Alman tarihçi (d. 1803)
1908 – Smbat Şahaziz, Ermeni eğitimci, yazar ve gazeteci (d. 1840)
1913 – Lewis A. Swift, Amerikalı gök bilimci (d. 1820)
1922 – Ernest Shackleton, İrlandalı-İngiliz kâşif (d. 1874)
1925 – Yevgeniya Boş, Alman asıllı Rus Bolşevik aktivist ve siyasetçi (d. 1879)
1929 – Nikolay Nikolayeviç Romanov, Rus general (d. 1856)
1933 – Calvin Coolidge, Amerikalı siyasetçi ve ABD’nin 30. Başkanı (d. 1872)
1951 – Andrey Platonov, Rus yazar (d. 1899)
1951 – Phillip Jaisohn, Koreli aktivist, gazeteci, politikacı ve hekim (d. 1864)
1953 – Ramiz Gökçe, Türk karikatürist (d. 1900)
1970 – Max Born, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1882)
1972 – Tevfik Rüştü Aras, Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1883)
1975 – Arif Nihat Asya, Türk şair ve yazar (d. 1904)
1976 – Hamit Kaplan, Türk Olimpiyat ve Dünya şampiyonu güreşçi (d. 1933)
1976 – Necmeddin Okyay, Türk hattat ve ebru sanatçısı (d. 1883)
1981 – Harold Clayton Urey, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1893)
1982 – Ahmet Zaim, Kıbrıslı Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1927)
1982 – Edmund Herring, Avustralyalı asker (d. 1892)
1985 – Robert Surtees, Amerikalı görüntü yönetmeni ve Oscar Ödülü sahibi (d. 1906)
1990 – Arthur Kennedy, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
1998 – Sonny Bono, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve politikacı (d. 1935)
2001 – Elizabeth Anscombe, İngiliz analitik filozof (d. 1919)
2004 – Tug McGraw, Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1944)
2009 – Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (d. 1925)
2010 – Beverly Aadlen, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2012 – Don Carter, Amerikalı bowling oyuncusu (d. 1926)
2014 – Alma Muriel, Meksikalı oyuncu (d. 1951)
2014 – Annamária Kinde, Macar asıllı Romanyalı gazeteci, yazar ve editör (d. 1956)
2014 – Carmen Zapata, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
2014 – Eusébio, Portekizli futbolcu (d. 1942)
2014 – Mustapha Zitouni, Cezayirli millî futbolcu (d. 1928)
2014 – Uday Kiran, Hint oyuncu (d. 1980)
2015 – Eylül Cansın, Türk transeksüel kadın (d. 1992)
2015 – Jean-Pierre Beltoise, Fransız Formula 1 yarışçısı (d. 1937)
2015 – Joy Ali, Fijili boksör (d. 1978)
2015 – Khan Bonfils, Doğu Asya kökenli İngiliz oyuncu (d. 1972)
2016 – Elizabeth Swados, Amerikalı yazar, besteci, müzisyen ve tiyatro yönetmeni (d. 1951)
2016 – Jean-Paul L’Allier, Kanadalı liberal siyasetçi ve gazeteci (d. 1938)
2016 – Memduh Abdülalim, Mısırlı oyuncu (d. 1956)
2016 – Percy Freeman, İngiliz futbolcu (d. 1945)
2016 – Pierre Boulez, Fransız besteci, koro şefi, yazar ve piyanist (d. 1925)
2016 – Rudolf Haag, Alman teorik fizikçi (d. 1922)
2017 – Alfonso Humberto Robles Cota, Meksikalı piskopos (d. 1931)
2017 – Géori Boué, Fransız kadın soprano ve opera sanatçısı (d. 1918)
2017 – Leonardo Benevolo, İtalyan mimar, sanat tarihçisi ve şehir plancısı (d. 1923)
2017 – Rafiq Subaie, Suriyeli aktör, yazar ve yönetmen (d. 1930)
2018 – Antonio Valentín Angelillo, İtalyan futbolcu ve teknik direktör (d. 1937)
2018 – Aydın Boysan, Türk mimar ve gazeteci (d. 1921)
2018 – Henry Jean-Baptiste, Fransız siyasetçi (d. 1933)
2018 – Jerry Van Dyke, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1931)
2018 – John W. Young, Amerikalı astronot (d. 1930)
2018 – Marián Labuda, Slovak oyuncu (d. 1944)
2018 – Münir Özkul, Türk meddah, tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1925)
Münir Özkul
Türk sinema sanatçısı (1925–2018)
Mustafa Münir Özkul
(15 Ağustos 1925, İstanbul – 5 Ocak 2018, İstanbul), Türk meddâh, tiyatro ve sinema oyuncusudur.
Münir Özkul
1974’te Hababam Sınıfı’nda Özkul
Doğum
Mustafa Münir
15 Ağustos 1925
Bakırköy, İstanbul, Türkiye
Ölüm
5 Ocak 2018 (92 yaşında)
Cihangir, Beyoğlu, İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebi
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
Defin yeri
Bakırköy Mezarlığı, İstanbul
Diğer ad(lar)ı
Kel Mahmut Hoca, Yaşar Usta
Meslek
Oyuncu, Meddah
Etkin yıllar
1940-2003
Evlilik
Şadan Özkul (?)
Suna Selen
(e. 1965; b. 1974)
Yaşar Özkul (?)
Umman Özkul
(e. 1986; ö. 2018)
Çocuk(lar)
3; Güner Özkul dahil
Ödüller
Tüm Liste
Hayatı
Münir Özkul, İstanbul Erkek Lisesi mezunudur. Sanat hayatına henüz lise öğrencisiyken 1939 yılında Bakırköy Halkevi’nde tiyatro ile başladı. Bir süre İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesine ve Edebiyat Fakültesinin sanat tarihi bölümüne devam etti.
1948’de Ses Tiyatrosu’nda sahnelenen “Aşk Köprüsü” oyunuyla profesyonel oldu. Daha sonra Muhsin Ertuğrul’un yönetimindeki Küçük Sahne’ye geçti.[2] Bu dönemde John Steinbeck’ten Fareler ve İnsanlar (1951), John Millington Synge’den Babayiğit, George Axelrod’dan Yaz Bekarı (1954), John Patrick’ten Çayhane (1955) gibi oyunlarda oynadı. Daha sonra İstanbul Şehir Tiyatroları’nda (1958-59), Ankara Devlet Tiyatrosu’nda (1959-60) ve İstanbul Aksaray’daki Bulvar Tiyatrosu’nda arkadaşlarıyla kurduğu kendi topluluğunda (1960-62) çalıştı. 1963-67 arasında çeşitli topluluklarla turnelere çıktı; zaman zaman sahneden uzak kaldığı dönemler oldu. Sahne aldığı özel tiyatrolarda Sadri Alışık, Cahit Irgat, Nevin Akkaya ve Şükran Güngör gibi oyuncularla çalıştı.
1969’da Haldun Taner ile birlikte Bizim Tiyatro’yu kurdu.[3] Aynı yıl Bizim Tiyatro tarafından sahnelenen Taner’in “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” adlı oyununda Tomas Fasulyeciyan tiplemesiyle büyük başarı elde etti.
Özkul 1972’de Sadık Şendil’in araya girmesiyle gazino ve gece kulüplerinde şovmenlik yapmaya başladı. Adile Naşit’le de zaman zaman gazino sahnelerine şovmen olarak çıktı.
1978’de yeniden Şehir Tiyatroları’na döndü. 1983-84’te, daha önce kendi topluluğunda (1961) sahneye konan ve büyük ilgi gören, Jean Anouilh’in “Generalin Aşkı” oyunuyla Dormen Tiyatrosu’nda sahneye çıktı. 1980’lerin ortalarında Ferhan Şensoy’un Ortaoyuncular topluluğuna katıldı, aralarında “İstanbul’u Satıyorum”un da yer aldığı dört oyunda rol aldıktan sonra sahnelere veda etti.
Özkul 1968’de Altan Karındaş topluluğunda oynanan Sadık Şendil’in Kanlı Nigar oyunundaki rolüyle İlhan İskender Armağanı’nı kazandı. Gene bu başarısı üzerine İsmail Dümbüllü, Kel Hasan Efendi’den devraldığı 50 yıllık simgesel kavuğu Özkul’a verdi (Özkul bu kavuğu 1989’da Ferhan Şensoy’a devretti.). Daha önce de oynadığı Haldun Taner’in Sersem Kocanın Kurnaz Karısı (1978) oyunundaki rolüyle Avni Dilligil (1978), Ulvi Uraz (1979), İsmet Küntay (1979) ve İsmail Dümbüllü (1980) ödüllerini kazandı.
Özkul 1950’lerden itibaren sinemada da rol almaya başladı. İlk dönem filmlerinden dikkat çekenleri Edi ile Büdü, Balıkçı Güzeli ve Kalbimin Şarkısı’dır. 1965’ten sonra sinemada canlandırdığı karakterlerle övgü topladı.
1970’li yıllarda, kalabalık kadrolu ve genellikle Ertem Eğilmez’in yönettiği filmlerde önemli roller aldı. En bilinen rollerinden biri, adeta onunla özdeşleşmiş olan, Hababam Sınıfı serisindeki Özel Çamlıca Lisesi’nin tatlı sert müdür yardımcısı “Kel Mahmut” karakteri oldu. Özkul’un kadrosunda yer aldığı bu dönemde çekilen kalabalık kadrolu aile filmlerinden bazıları Mavi Boncuk, Bizim Aile, Aile Şerefi, Gülen Gözler, Neşeli Günler, Gırgıriye ve Görgüsüzler olarak sayılabilir. Bu filmlerin büyük kısmında Adile Naşit’le beraber, Türk sinemasının unutulmaz ikililerinden birini oluşturmuştur. 1980 sonrası ise dönemin akımı olan video için çekilen pek çok filmde rol almıştır.
Kariyeri boyunca 200’den fazla filmde rol alan Özkul, Sev Kardeşim filmindeki oyunuyla 1972 Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Erkek Karakter Oyuncu” ödülünü kazandı. “Bizim Aile” filminde canlandırdığı “Yaşar Usta” rolüyle de 1977 Azerbaycan Film Festivali’nde özel ödül kazandı. “Süt Kardeşler” filminde yönetmen yardımcılığı da yapmıştır.
Tarık Buğra’nın romanından televizyona aktarılan ve Naşit Özcan’ın yaşam öyküsünden bir kesiti canlandıran “İbiş’in Rüyası”nda canlandırdığı İbiş karakteri de unutulmazlar arasındadır. Televizyon dizilerinin yaygınlaşmaya başladığı 90’lı yıllarda dizi oyunculuğundan uzak dursa da Uzaylı Zekiye, Ana Kuzusu ve Şaban ile Şirin gibi dizilerde rol aldı. Son olarak 2000’li yılların başında, Hamdi Alkan’ın canlandırdığı “Yarmagül” karakterinin dedesini oynadığı Reyting Hamdi televizyon programında kamera karşısına geçti.
1980’de yapılan bir jübileyle 40. sanat yılı, 1996 yılında da Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen gecede 55. sanat yılı kutlandı. 1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Münir Özkul’a “devlet sanatçısı” unvanı verildi.
Özel hayatı
Özkul dört kez evlendi ve üç çocuğu oldu. İlk eşi Şadan, ikinci eşi Suna Selen, üçüncü eşi Yaşar ve son eşi 1986’da evlendiği Umman Özkul’dur. Oyuncu ve sunucu Güner Özkul’un babasıdır. Güner Özkul’a göre babası “evlilikten korkmazdı ama boşanamamaktan korkardı”.
Hayatının önemli bir kısmını alkolle savaşarak geçiren Özkul, 1990’lı yılların ortasında alkolü tamamen bıraktı.
Hastalığı ve ölümü
2002 yılından beri demans ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile mücadele eden Özkul, bu tarihten sonra evinden dışarıya çıkmak ve kimseyle görüşmek istemedi. Hastalığına bağlı olarak geçmişe dair hafıza kaybı yaşayan oyuncu, ölmüş birçok tanıdığının hayatta olduklarını sandı. Uzun süre mücadele ettiği hastalıkları süresince hakkında birçok kez asılsız ölüm haberleri çıktı. 5 Ocak 2018’de Beyoğlu’nun Cihangir semtindeki evinde 92 yaşında hayatını kaybetti. 7 Ocak 2018’de Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde düzenlenen anma etkinliğinin ardından Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazı sonrası Bakırköy Mezarlığı’ndaki aile kabristanına defnedildi.
Tiyatro oyunları
Aşkımızın Gemisi Fındık Kabuğu
Aşk Köprüsü
Babayiğit
Çayhane
Fareler ve İnsanlar
Generalin Aşkı
Hababam Sınıfı
İstanbul’u Satıyorum (1987-88)
Kanlı Nigar
Keşanlı Ali Destanı
Sersem Kocanın Kurnaz Karısı
Soyut Padişah
Yaz Bekarı
Yorgun Matador
Filmografisi
Yıl Yapım Karakter Not(lar) Yıl Yapım Karakter Not(lar)
Televizyon
değiştir
Televizyon
Yıl Dizi
1979 İbiş’in Rüyası
1984 Köşe Dönücü
1987 Uzaylı Zekiye
1991 Bir Ömrün Bedeli
1991 Varsayalım İsmail
1991 Anneler, Babalar ve Çocuklar
1993 Nasreddin Hoca
1994 Kızlar Sınıfı
1995 Day Day
1996-1997 Ana Kuzusu
1997 Şaban ile Şirin
2000-2002 Reyting Hamdi
Ödüller
1967: İlhan İskender Armağanı (Kanlı Nigâr oyunuyla)
1972: 9. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Erkek Karakter Oyuncu – Sev Kardeşim
1991: İsmail Dümbüllü Ödülü
1995: 9. Altın Koza Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü
1997: 25. Altın Kelebek Ödülleri – Onur Ödülü
1999: Dokuz Eylül Üniversitesi – Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları Bölümü – “Muhsin Ertuğrul Tiyatro Emek Ödülü”
1999: 36. Altın Portakal Film Festivali – Yıldırım Önal Anı Ödülü
2004: 37. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri – Onur Ödülü
2006: İstanbul Tiyatro Festivali – Onur Ödülü
2014: 18. Afife Tiyatro Ödülleri – Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü
2015: T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
2018 – Thomas Bopp, Amerikalı astronom, bilim insanı ve kaşif (d. 1949)
2019 – Bernice Sandler, Amerikalı kadın hakları aktivisti, eğitimci ve yazar (d. 1928)
2019 – Dragoslav Šekularac, Sırp futbolcu ve futbol antrenörü (d. 1937)
2019 – Emil Brumaru, Rumen şair ve yazar (d. 1938)
2019 – Erick Haydock, İngiliz müzisyen ve gitarist (d. 1943)
2019 – Maria Dolores Malumbres, İspanyol piyanist, müzik eğitimcisi ve besteci (d. 1931)
2019 – Rudolf Raff, Kanadalı-Amerikalı biyolog ve akademisyen (d. 1941)
2020 – Antoni Morell Mora, İspanyol asıllı Andorralı diplomat, hukukçu, bürokrat ve yazar (d. 1941)
2020 – Walter Learning, Kanadalı tiyatro yönetmeni, oyun yazarı ve oyuncu (d. 1938)
2021 – Annasif Døhlen, Norveçli ressam ve heykeltıraş (d. 1930)
2021 – Bonifácio José Tamm de Andrada, Brezilyalı siyasetçi, hukuk akademisyeni ve gazeteci (d. 1930)
2021 – Christina Crosby, Amerikalı eğitimci, aktivist ve yazar (d. 1953)
2021 – Colin Bell, İngiliz millî futbolcu (d. 1946)
2021 – James Greene, Kuzey İrlandalı aktör (d. 1931)
2021 – João Cutileiro, Portekizli heykeltıraş (d. 1937)
2021 – John Richardson, İngiliz oyuncu (d. 1934)
2021 – José Carlos Silveira Braga, Brezilyalı futbolcu (d. 1930)
2021 – Tyberii Korponai, Sovyet-Ukraynalı futbolcu (d. 1958)
2022 – Lawrence Brooks, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu’nun Amerikan gazisi (d. 1909)
2022 – Kim Mi-soo, Güney Koreli aktris ve model (d. 1992)
2022 – Anatole Novak, Fransız profesyonel yol bisikleti yarışçısı (d. 1937)
2022 – George Rossi, İskoç aktör (d. 1961)
2022 – Olga Szabó-Orbán, Rumen eskrimci (d. 1938)
2023 – Kim Deok-ju, Güney Koreli hukukçu (d. 1933)
2023 – Nate Colbert, Amerikalı beyzbolcu (d. 1946)
2024 – Mário Zagallo, Brezilyalı eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1931)
Wikipedia