24 Ocak, Miladi takvime göre yılın 24. günüdür.
Aralık – Ocak – Şubat | ||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 |
Olaylar
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Lake_Bennett_boats.jpg/200px-Lake_Bennett_boats.jpg)
- 41 – Caligula lakabıyla tanınan, zalimliği, despotluğu ve deliliği ile ünlü Roma İmparatoru Julius Caesar Augustus Germanicus, muhafızları tarafından öldürüldü.
- 1679 – İngiltere Kralı II. Charles parlamentoyu feshetti.
- 1848 – Kaliforniya’da altın bulundu.
- 1881 – Göktepe Savaşı: General Mihail Skobelev komutasındaki Rus birlikleri Türkmenleri yendi.
- 1921 – Ankara-Sivas Demiryolunun inşasına ilişkin yasa, TBMM’de kabul edildi. Hattın inşası 1930 yılında tamamlandı.
- 1921 – Çerkez Ethem’in güçleri dağıtıldı.
- 1924 – Rusya’da Sankt-Peterburg şehrinin adı, devrimci liderin (Vladimir Lenin) anısına Leningrad olarak değiştirildi.
- 1927 – Eczacılar ve eczaneler hakkında kanun Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildi.
- 1927 – Alfred Hitchcock’un ilk filmi The Pleasure Garden Birleşik Krallık’ta gösterime girdi.
- 1935 – İlk kutu bira, Krueger Brewing Company tarafından Richmond, Virginia’da (Amerika Birleşik Devletleri) satışa sunuldu.
- 1939 – Şili’deki depremde 28 bin kişi öldü.
- 1943 – II. Dünya Savaşı: Franklin D. Roosevelt ve Winston Churchill’in katıldığı Casablanca Konferansı sona erdi.
- 1946 – Birleşmiş Milletler, Uluslararası Atom Enerjisi Komisyonu’nu kurdu.
- 1946 – Cumhuriyet Halk Partisi Sanat Ödülü’nü 35 Yaş şiiriyle Cahit Sıtkı Tarancı kazandı.
- 1949 – Behçet Kemal Çağlar, Cumhuriyet Halk Partisi’nden ve milletvekilliğinden istifa etti.
- 1955 – Zonguldak’ta, Ereğli Kömür İşletmelerine bağlı Gelik ocağındaki grizu patlamasında 52 madenci öldü, 19 madenci yaralandı.
- 1956 – Eskişehir Cezaevi’nde 388 mahkûm ayaklandı.
- 1959 – İstanbul Küçükyalı’da Neşe Sineması çöktü; 37 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.
- 1961 – Marilyn Monroe ile Arthur Miller boşandılar. Çift beş yıldır evliydi.
- 1961 – Yassıada duruşmalarında Başsavcı Altay Ömer Egesel, Adnan Menderes’in idamını istedi.
- 1963 – Çatalca’da kara saplanan trenle ilgili haber yapmak için 23 Ocak’ta gazetelerinden ayrılan Hürriyet gazetesi yazarı Yüksel Kasapbaşı ile foto muhabiri Abidin Behpur ve aracın sürücüsü Yüksel Öztürk donarak öldüler, donmuş cesetleri 25 Ocak’ta Çatalca yakınlarında bulundu.
- 1965 – Alfred Hitchcock’un Sapık filmi Türkiye’de vizyona girdi.
- 1966 – Hindistan Havayolları’na ait Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Bombay-New York seferini yaparken İsviçre’nin Cenevre kentine inmeye hazırlandığı sırada, Alp dağlarının Mont Blanc tepelerine çarparak düştü: 117 kişi öldü.
- 1967 – Üniversite öğrencileri, Türkiye Millî Talebe Federasyonu’na karşı tutumu protesto ettiler. Ankara’da bir miting düzenlediler. Türkiye Millî Talebe Federasyonu 19 Ocak günü polis tarafından mühürlenmiş, 21 Ocak günü de beş yöneticisi tutuklanmıştı.
- 1972 – Mahir Çayan’a dedesinden kalan mirasa sıkıyönetim mahkemesi tarafından el konuldu.
- 1972 – İsmet İnönü “Siyasi suçlar için idam olmamalı” dedi ve sıkıyönetimin kaldırılmasını istedi.
- 1972 – Guam ormanlarında II. Dünya Savaşı’ndan beri teslim olmamak için saklanan, Japon millî askeri bulundu.
- 1973 – Ali Haydar Yıldız, Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinin Vartinik köyünde askerle girdiği çatışma sonucu öldürüldü. Arkadaşı İbrahim Kaypakkaya ise yaralı vaziyette kaçtı.
- 1977 – Türk ve Yugoslav yolcularını taşıyan bir otobüs, Üsküp yakınlarında Kumanova nehrine düştü. Kazada 24 kişi öldü, 19 kişi yaralandı.
- 1977 – İspanya’nın başkenti Madrid’de Francisco Franco yanlısı aşırı sağcılar tarafından saldırı düzenlendi. Saldırıda 5 avukat öldü, aynı zamanda İspanya’da demokrasiye geçiş sürecindeki en kanlı olaylardan birisidir.
- 1978 – Eurovision elemelerinde yarışan “Biz” adlı şarkı Danıştay kararı ile finalist oldu.
- 1978 – Sovyetler Birliği’ne ait nükleer reaktör taşıyan Cosmos 954 adlı uydu Dünya atmosferine girerken yanarak parçalandı, radyoaktif serpintileri Kanada’nın kuzeybatısına yayıldı. Dağılan parçaların ancak %1’i toplanabildi.
- 1983 – 1. Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Cumhuriyet gazetesinin basımı, yayımı ve dağıtımını yasakladı. Nadir Nadi ve Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin hakkında dava açıldı.
- 1984 – Macintosh bilgisayarlar piyasaya sürüldü.
- 1986 – Voyager 2 uydusu, Uranüs’ün 81.500 km yakınından geçti.
- 1989 – Seri katil Ted Bundy, 1978’de 12 yaşındaki Kimberley Leach’i kaçırıp öldürmek suçundan, Florida’da elektrikli sandalye ile idam edildi.
- 1990 – Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Türkiye Emlak Bankası’nı 60 milyon dolar ve 34 milyon İsviçre Frangı dolandırdığı iddiasıyla yargılanan iş insanı Kemal Horzum’u 12 yıl 6 ay ağır hapis cezasına çarptırdı. Bankanın iki görevlisine de aynı ceza verildi.
- 1993 – Milliyetçi Çalışma Partisi, adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi.
Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), Türkiye’de 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinden sonra kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi’nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Muhafazakâr Parti’nin 30 Kasım 1985 tarihinde adının değiştirmesiyle kurulmuştur. Partinin amblemi kırmızı bir zemin üzerinde beyaz bir hilal ve etrafında 9 yıldız olarak benimsenmiştir. Milliyetçi Çalışma Partisi, ismini 24 Ocak 1993’te MHP olarak değiştirmiş böylece partinin hukuki varlığı sona ermiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
12 Eylül müdahalesi sonrası ülkedeki tüm siyasi faaliyetler yasaklandı. Büyük gözaltılar, siyasi davalar yaşandı. Bu arada yeni anayasanın hazırlıkları da sürüyordu. Nihayet 7 Kasım 1982’de anayasa halkoyuna sunuldu ve %91,3 oyla anayasa kabul edildi. Aynı oylamayla MGK ve Devlet Başkanı Kenan Evren de cumhurbaşkanlığına seçildi. Seçimlerin 6 Kasım 1983’te yapılacağı açıklandı ve 1983 ortalarında siyasi faaliyetler serbest bırakıldı. Ancak Millî Güvenlik Konseyi’ne, siyasi partiler kurulurken kurucularını veto etme yetkisi verildi.
Bu yüzden kapatılan MHP’nin tabanına hitap eden, Mehmet Pamak’ın kurduğu Muhafazakâr Parti seçimlere katılamadı. Öte yandan Adalet Partisi’nin ardılı olarak kurulan Büyük Türkiye Partisi ve Doğru Yol Partisi de vetolardan nasibini aldı. Seçimlere Turgut Özal’ın başında bulunduğu ANAP, Necdet Calp’in başında bulunduğu Halkçı Parti ve Turgut Sunalp’in Milliyetçi Demokrasi Partisi katıldı. 6 Kasım 1983 seçimleri sonucunda ANAP yüzde 45 oy alarak tek başına iktidara geldi ve Turgut Özal yeni hükûmeti kurdu.
Pamak’tan sonra, sırayla Ahmet Özsoy, İsmail Hakkı Yılanlıoğlu ve Ali Koç MP genel başkanlığı görevinde bulundular. 30 Kasım 1985’te Muhafazakâr Parti’nin adı “Milliyetçi Çalışma Partisi” olarak değiştirildi.
6 Eylül 1987’de siyasi yasakların kalkması yönünde yapılan halkoylaması sonucunda eski siyasetçilerin önündeki siyaset yasağı kalktı. Bunun üzerine MÇP’nin başına Alparslan Türkeş geçti. Alparslan Türkeş’in liderliğinde girilen 29 Kasım 1987 seçimlerinde parti 701,538 kişinin oyuyla %2,93’lük bir sonuç aldı ve TBMM dışında kaldı. Bu dönemin ardından 26 Mart 1989 yerel seçimlerinde %4,14 oy aldı. Elazığ, Erzincan ve Yozgat belediye başkanlıklarını kazandı.
20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile “Kutsal İttifak” adında bir ittifak yaptı.[1] Bu ittifak %16,9 oy aldı ve TBMM’ye 62 vekili seçildi.[2] Seçimden kısa bir süre sonra ittifak dağıldı ve Alparslan Türkeş ile birlikte 18 milletvekili 29 Aralık 1991’de MÇP 3. Olağan Kongresinde MÇP’ye katıldı ve Alparslan Türkeş Genel Başkan oldu.
MÇP’den MHP’ye geçiş ise, ancak 1992 yılı sonunda başlayan gelişmelerle birlikte mümkün hale geldi. 27 Aralık 1992 günü toplanan MHP’nin son (1980 öncesi) kurultay delegeleri, partinin feshine, isminin ve ambleminin de MÇP tarafından kullanılabileceğine karar verdi.
Bu gelişme üzerine, 24 Ocak 1993 MÇP-MHP ortak kurultayında partinin feshine ve MHP’ye değiştirmesiyle karar verildi.
Seçimler tarihi
Genel seçimler
Seçim | Genel Başkan | Oy | Sandalye | Meclis | Sıra | Kurulan Hükûmetler | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
# | % | ± | # | ± | |||||
1987 | Alparslan Türkeş | 701.538 |
%2,93
|
Yeni parti |
0 / 450
|
– | – | ||
1991 | 20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile “Kutsal İttifak” adında bir ittifak kurdu. Bu ittifak %16,9 oy aldı ve TBMM’ye 62 vekili seçildi. Seçimden kısa bir süre sonra ittifak dağıldı ve Alparslan Türkeş ile birlikte 18 milletvekili 29 Aralık 1991’de MÇP 3. Olağan Kongresinde MÇP’ye katıldı ve Alparslan Türkeş Genel Başkan oldu. |
Yerel seçimler
Seçim | Genel Başkan | İl Genel Meclisi | Belediye | Harita | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Oy | % | ± | ||||
1989 | Alparslan Türkeş | 916.405 |
%4,14
|
Yeni parti |
24 / 1.984
|
![]() |
- 1993 – Gazeteci ve yazar Uğur Mumcu, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldürüldü.
Uğur Mumcu (22 Ağustos 1942, Kırşehir – 24 Ocak 1993, Ankara), Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar.
24 Ocak 1993’te Ankara’da Karlı Sokak’taki evinin önünde arabasına konulan bombanın patlaması nedeniyle suikast sonucu öldü.
Suikast
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/U%C4%9Fur_Mumcu%27nun_29._%C3%B6l%C3%BCm_y%C4%B1l_d%C3%B6n%C3%BCm%C3%BCndeki_mezar%C4%B1.jpg/290px-U%C4%9Fur_Mumcu%27nun_29._%C3%B6l%C3%BCm_y%C4%B1l_d%C3%B6n%C3%BCm%C3%BCndeki_mezar%C4%B1.jpg)
Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993’te Ankara’da Karlı Sokak’taki evinin önünde, arabasına konan C-4 tipi plastik bombanın patlaması sonucu suikasta kurban giderek öldü. Suikastın hemen ardından olay yerinde inceleme yapan uzmanların hiçbir delil bulamadığı, patlamayla etrafa dağılan ve cımbızla toplanması gereken delillerin ise süpürgeyle süpürüldüğü iddia edilmiştir.
Suikastı; İslami Hareket Cephesi, İBDA-C, Hizbullah gibi örgütler üstlendi.[13] Suikastın arkasında Mossad’ın ve kontrgerillanın olduğu da iddia edildi. Ergenekon Davası sanıklarından Ümit Oğuztan, iddianamede yer alan ifadesinde, Mumcu’nun, seri numarası silinmiş ve Kürdistan Demokratik Partisi lideri Celal Talabani’ye götürülen silahlarla ilgili araştırması nedeniyle öldürüldüğünü iddia etti.[13] Bununla beraber ağabeyi Ceyhan Mumcu, kendi yaptığı araştırmada ölümüne yakın bir süre içerisinde Mossad ve Barzani ilişkisi ortaya çıkınca İsrail Büyükelçisinin ısrarla kardeşi Mumcu’yla bire bir olarak görüşmek istediğini ancak Uğur Mumcu’nun tek görüşmeyi kabul etmemesine rağmen görüşmenin yapıldığını belirtti.[14] Ayrıca suikast öncesinde Uğur Mumcu, “Kürt Dosyası” başlıklı kitabını yazmaktaydı. Bu kitabında PKK’nın ortaya çıkışını, Kürt ayaklanmalarını, Öcalan’ın aldığı dış desteği ve Barzani-İsrail-Öcalan ilişkisini incelemekteydi. Kitabını bitiremeden ölmüştür.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Car_of_U%C4%9Fur_Mumcu_in_Eskisehir.jpg/200px-Car_of_U%C4%9Fur_Mumcu_in_Eskisehir.jpg)
Suikasttan sonra Mumcu’nun ailesini ziyaretleri sırasında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel, Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü ve İçişleri Bakanı İsmet Sezgin, “cinayeti çözmenin devletin namus borcu olduğunu” belirterek âdeta namus sözü verdiler. Suikastın failleri ise yakalanamadı.[13] Mumcu’nun kızı Özge Mumcu, 28 Şubat belgeseline yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“Her siyasi cinayet sonrası olduğu gibi, ‘Mutlaka çözülecektir. Kanı yerde kalmaz. Namus borcudur.’ sözleriyle yaklaştılar ve hani Demirel’inden -o dönemin başbakanıydı-, içişleri bakanı İsmet Sezgin’di, Erdal İnönü başbakan yardımcısıydı. Hepsi ‘namus borcu sözü’ verdiler. Cenazede, olay yerine geldiklerinde, hepsi… Ama namus borçlarını yerine getiremediler.”[15]
Sedat Peker’in açıklamaları
Organize suç örgütü lideri olarak tanımlanan Sedat Peker, 23 Mayıs 2021’de YouTube aracılığıyla, suikastın Mehmet Ağar tarafından düzenlendiğini iddia etti:
“Uğur Mumcu, görüşüne katılırsınız-katılmazsınız, bence şehittir. Yahu namuslu adamdı, şerefli adamdı, her şeyden önce dürüst adamdı, neden öldürüldü? Öldürüldüğünde yazdığı yazılara bakın: terörden beslenen terör lordları, bunun üzerine çalışma. Hep terör bölgelerinde uyuşturucu tarlaları, satışları olur. Hep ama. Ve silah ticareti. Uğur Mumcu şehit ediliyor, yanına ilk gelen kim? Katiller en önce gelir: Mehmet Ağar! Eşine diyor ki: ‘Ben gıyaben tanıyorum, dünyanın en iyi insanı.’ ‘Ben’ diyor, ‘Buradan bir tuğla çekersem devlet aşağı çöker!’, bu meşhur sözdür, devletin içinde yaşayanlar bunu bilirler.”
Sedat Peker’in açıklamalarının ardından Uğur Mumcu’nun eşi, eski CHP Milletvekili Güldal Mumcu şöyle konuştu:
“Senelerdir, ‘Uğur Mumcu Cinayeti’nin aydınlatılması için kim ne biliyorsa anlatsın, işin ucu kime dokunuyorsa dokunsun.’ dedik. Çekin tuğlaları, yıkılsın duvar, altında kim kalırsa kalsın!”
- 1994 – Türkiye’nin ilk haberleşme uydusu Türksat 1A, fırlatıldıktan 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü.
- 1997 – Denizbank, çekişmeli bir ihale ile 66 milyon dolara Vestel’in de sahibi olan Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu’ya satıldı.
- 2000 – Top Air’e ait bir uçak Güdül civarında düştü, 4 kişi öldü.
- 2001 – Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan, 4 koruması ve şoförü, uğradıkları silahlı saldırıda öldürüldü.
- 2006 – Kuveyt Parlamentosu, dokuz gün önce ölen Şeyh Cabir el-Ahmed el-Sabah’ın yerine geçen Emir Şeyh Saad I Al-Abdullah Al-Salim Al-Sabah’ı azletti. Parlamento, oy birliğiyle aldığı karara gerekçe olarak 75 yaşındaki Emir’in sağlık durumunun kötü olmasını gösterdi.
- 2004 – NASA’nın Opportunity adlı aracı, ikizi Spirit’ten iki hafta sonra Mars yüzeyine indi.
- 2006 – İran’ın güneybatısındaki Ahvaz kentinde meydana gelen iki patlamada 8 kişi öldü, 40’tan fazla kişi de yaralandı.
- 2008 – Gaziantep’te, El-Kaide’ye yönelik eşzamanlı on sekiz ayrı operasyonda bir polis öldü, yedi polis ile bir vatandaş yaralandı. Operasyonda, dört kişi ölü ele geçirildi, on dokuz kişi gözaltına alındı.
- 2009 – Jan Koum, Kaliforniya’da WhatsApp’ı kurdu.
- 2011 – Domodedovo Havalimanı saldırısı’nda 37 kişi öldü ve 173 kişi yaralandı.
- 2015 – Ukrayna’nın Mariupol şehrine, Donetsk Halk Cumhuriyeti lideri Aleksandr Zaharçenko tarafından roket saldırısı düzenlendi. Saldırıda 29 kişi hayatını kaybetti.
- 2020 – Elazığ’da, Merkez üssü Sivrice-Kalaba olan Richter Ölçeğine göre 6.8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.[1]