Tarihte 2 martta ölenler

Mani
Doğum	216 Tizpon, Mezopotamya
Ölüm	274 Cündişapur, Sasani İmparatorluğu
Tanınma nedeni	Peygamber

Mani (Farsça: مانی, d. 216, Tizpon – ö. 274, Cündişapur), gnostik bir din olan Maniheizm’in kurucusu. Birûni’ye göre Mani, Yeni Ahit’te bahsi geçen Faraklit‘in kendisi olduğunu ve “son peygamber” olduğunu ileri sürdü.^[1][2]

Mani, 216 tarihinde Part İmparatorluğu’nun Tizpon kentinde dünyaya geldi. Fakat güçlü dinsel eğilimlere sahip bir kişi olmalıydı, zira bir süre sonra Ekbatan’ı terk ederek, Güney Babilonya’da bulunan “Menakkede” adlı bir Mandeen tarikatına katıldı ve küçük oğlunu bu inançlara göre yetiştirdi. Mani’nin babası da, din reformu taraftarı olarak önemli etkinliklerde bulunmuş ve adeta oğluna öncülük etmiştir. Mani dinsel eğitiminin yanı sıra gençlik yıllarını nakkaşlık öğrenerek geçirmiştir.

Mani, Sasani İmparatorluğu’nun I. Şâpûr (h. 242-273) egemenliği altındaki döneminde, öğretilerini çok başarılı olarak halk arasında yayabilmiştir. Ancak I. Şâpûr’un ardından tahta çıkan hükümdar I. Behram (ya da II. Behram) onu Magerlerin bir şikayeti üzerine tutuklatıp 274 tarihinde idam ettirmiştir. Maniciler, Mani’nin bir haça çakılarak (İsa gibi) idam edildiğini kaydetmiş olsalar da, bunda bazı şüpheler vardır.^[3]

İyi Charles
I. Charles’ın Sint-Salvatorskathedraal, Brugge, Belçika’daki kutsal emanetindeki görüntüsü
Kont ve Şehit
Doğum	y. 1084 Odense, Danimarka
Ölüm	2 Mart 1127 Brugge, Flandre Kontluğu (günümüzde Belçika)
Kutsayanlar	Katolik Kilisesi
Kutsanma	9 Şubat 1882, Papa XIII. Leo tarafından Taziz ile
Yortu	2 Mart
Simge	kılıç

İyi Charles (1084 – 2 Mart 1127), 1119’dan 1127’ye kadar Flandre Kontudur. Cinayeti ve sonrası, Brugge’lu Galbert tarafından anlatılmıştır. 1882’de Papa XIII. Leo tarafından Taziz ile aziz ilan edilmiştir.^[1]

Charles Danimarka’da doğmuştur, Kral IV. Knud (Aziz Knud) ve Flandreli Adela’nın üç çocuğunun tek erkek olanıdır.^[2] Babası 1086’da Odense Katedrali’nde suikasta kurban gitmiş^[3] ve Adela, genç Charles’ı da yanına alarak Flandre’ye kaçmış, ancak ikiz kızları Ingeborg ve Cecilia’yı Danimarka’da bırakmıştır. Charles, Flandre kontları I. Robert ve amcası II. Robert’in sarayında büyümüştür. 1092’de Adela, Apulia dükü Ruggero Borsa ile evlenmek için güney İtalya’ya gitmiş ve Charles’ı Flandre’da bırakmıştır.

Charles, 1107 veya 1108’de İngiliz, Danimarkalı ve Flamanlardan oluşan bir filoyla Kutsal Topraklar’a gitmiştir.^[4] Bu muhtemelen benzer şekilde tanımlanan Boulogne’lu Guynemer’in filosudur. Kendisine Kudüs Krallığı tacı teklif edilmiş ancak bilinmeyen nedenlerle kabul etmemiştir.^[5]

1111’de II. Robert öldü ve Charles’ın kuzeni VII. Baudouin kont olmuştur. Charles, 1118 civarında Charles’ın Amiens kontunun varisi, Clermont Kontu II. Renaud’un kızı Clermontlu Margaret’i ile evlenmesini ayarlayan yeni kontun (birkaç yaş daha genç) yakın danışmanıydı.^[6] Çocuksuz kont VII. Baudouin, Eylül 1118’de Bures-en-Brai Muharebesi’nde yaralanmış ve 17 Temmuz 1119’da ölmeden önce Charles’ı halefi olarak atamıştır.^[7]

1125’te Charles, fiyatlarındaki artışın, o yıl kendi topraklarını etkileyen kıtlık sırasında yaşanan ek acılara neden olduğunu öne sürerek Yahudileri Flandre’den kovmuştur.^[8] Kıtlık sırasında Charles yoksullara ekmek dağıtmış ve tahılların istiflenip aşırı yüksek fiyatlara satılmasını önlemek için harekete geçmiştir.^[9] Danışmanlarının teşvikiyle, bu faaliyetle yoğun bir şekilde ilgilenen nüfuz sahibi Erembald ailesini serf statüsüne indirmek için işlemlere de başlamıştır. Sonuç olarak, Fr. Aziz Donatian Kilisesi’nin vekili Bertulf FitzErembald, Charles ve danışmanlarına suikast düzenlemek için bir komplo planlamıştır. Kendisi de V. Heinrich’in ölümünden sonra Romalıların Kralı seçilmek için aday olarak değerlendirildi ancak kabul etmemiştir.

2 Mart 1127 sabahı Charles, St. Donatian kilisesinde diz çöküp dua ederken, Erembald ailesine cevap veren bir grup şövalye kiliseye girmiş ve onu geniş kılıçları ile öldürmüşlerdir.^[10][11] Halk kontunun vahşice ve saygısızca öldürülmesi, kamuoyunda yaygın bir öfke yaratmış ve 1882’ye kadar resmi olarak kutsanmamış olsa da, halk arasında hemen bir şehit ve aziz olarak kabul edilmiştir.^[a] Charles’ın cinayetini planlayan ve gerçekleştiren Erembald’lar, Brugge kalesinin içinde Brugge ve Gent’in öfkeli soyluları ve halkları tarafından kuşatılmışlardır. Tüm komplocular mağlup edilmiş, yakalanmış ve işkenceyle öldürülmüşlerdir. Erembald’lara karşı ayaklanmayı destekleyen Fransa Kralı VI. Louis, nüfuzunu kullanarak William Clito’yu Flanders’ın bir sonraki kontu olarak seçmiştir.^[12]

Marjorie Bruce
İskoçya Prensesi
Paisley Abbey’deki Marjorie Bruce büstü
Doğum	1296
Ölüm	1316 ya da 1317 (20-21 yaşlarında)
Defin	Paisley Abbey
Eş(ler)i	Walter Stewart
Çocuk(lar)ı	II. Robert (İskoçya kralı)
Hanedan	Bruce
Dini	Katolik Kilisesi

Marjorie Bruce veya Marjorie de Brus (c. 1296) – 1316 veya 1317), İskoç Kralı Bruce Bruce’un en büyük kızı ve Mar’lı Isabella ile ilk evliliğinden doğan tek çocuktu.

Marjorie’nin Walter, High Steward of Scotland ile evliliği Stewart Hanedanı’na yükselmeleri için fırsat verdi. Oğlu, ilk Stewart hükümdarı, İskoçya Kralı II. Robert idi.

I. Wladyslaw
Polonya Dükü
Polonya kralı
Hüküm süresi	1320-1333
Taç giymesi	20 Ocak 1320
Önce gelen	III. Wenceslaus
Sonra gelen	III. Kazimierz
Doğum	1261 Poznań
Ölüm	02 Mart 1333 (72 yaşında) Kraków, Polonya
Defin	Wawel Katedrali
Eş(ler)i	Kaliszli Jadwiga
Çocuk(lar)ı	III. Kazimierz Macaristan kraliçesi Elżbieta Polonyalı Kunegunda
Hanedan	Piast hanedanı
Babası	I. Kazimierz
Annesi	Opoleli Eufrozyna

I. Wladyslaw, (d. 1261 – ö. 2 Mart 1333), Polonya kralıdır.^[1] 1300’de dük olmuş 1305’ten 1320’ye kadar Polonya prensliği yapmıştır. 1320’de tahta geçmiştir.

Emir Sultan
Tam adı	Muhammed bin Ali
Doğumu	1368  Buhara, Çağatay Hanlığı (Özbekistan)
Ölümü	1429 (60-61 yaşlarında) Bursa, Osmanlı Devleti
Çağı	Orta Çağ
Bölgesi	İslam felsefesi

Emir Sultan (1368 – 1429?) Osmanlıların kuruluş devrinde Bursa’da yaşamış İslam ve tasavvuf dünyasında tanınmış din adamı.

1368 yılında Buhara’da doğdu. 1430’da Bursa’da öldü. Soyu Muhammed Peygamber’in torunu Hüseyin’e dayanır. İsmi, Muhammed bin Ali, lakabı Şemsüddîn’dir. Ona, Buhara’da doğduğu için “Muhammed Buhârî”, Seyyid olduğu için “Emîr Buhârî”, I.Bayezid Hanın damadı olduktan sonra da “Emîr Sultan” denilmiştir.

Bursa’ya 1391’de göç etmiş ve Yıldırım Bayezid’in kızı Hundi Fatma Hatun’la evlenmiştir. 1430’da Bursa’da ölmüştür. Türbesi Emir Sultan Camii yanındadır.^[1][2]

Anne (Danimarka)
Kraliçe Anne’in 1605 yılında John de Critz tarafından yapılan portresi
İngiltere ve İrlanda konsort kraliçesi
Hüküm süresi	24 Mart 1603 – 2 Mart 1619
Taç giymesi	25 Temmuz 1603
İskoçya konsort kraliçesi
Hüküm süresi	17 Mayıs 1590
Taç giymesi	24 Mart 1603 – 2 Mart 1619
Doğum	12 Aralık1574 Skanderborg Kalesi, Skanderborg, Danimarka
Ölüm	2 Mart 1619 (44 yaşında) Hampton Court Sarayı, Middlesex, İngiltere
Defin	13 May 1619 Westminster Abbey, Londra, İngiltere
Eş(ler)i	Kral VI. ve I. James (e. 1589)
Hanedan	Oldenburg
Babası	II. Frederick
Annesi	Sophie (Mecklenburg-Güstrow)

Danimarkalı Anne (Danish ; 12 Aralık 1574 – 2 Mart 1619), Kral VI. ve I. James’in eşi ve 20 Ağustos 1589’daki evliliklerinden ölümüne kadar İskoçya Kraliçesi ve 24 Mart 1603’ten 1619’daki ölümüne kadar İngiltere ve İrlanda Kraliçesi.^[1]

Danimarka Kralı II. Frederick’in ikinci kızı olan Anne, James ile 14 yaşında evlendi. Bebeklik döneminden sağ kurtulan üç çocukları oldu: Ebeveynlerinden önce ölen Galler Prensi Henry Frederick; Bohemya Kraliçesi olan Prenses Elizabeth ; ve James’in gelecekteki halefi Charles I. Anne, Prens Henry’nin velayeti ve onun arkadaşı Beatrix Ruthven’e yönelik muamelesi konusunda James’le olan anlaşmazlıklarında eşinden bağımsız davranabileceğini ve İskoç siyasetini kullanmaya istekli olduğunu gösterdi. Anne, ilk başta James’i sevmiş gibi görünüyor, ancak çift yavaş yavaş uzaklaştı ve karşılıklı saygı ve bir dereceye kadar sevgi hayatta kalsa da sonunda ayrı yaşadı.^[2]

İngiltere’de, Anne enerjisini siyasetten sanatın himayesine kaydırdı ve Avrupa’nın en zengin kültürel buluşmalarına ev sahipliği yapan kendi muhteşem saray topluluğunu kurdu.^[3] 1612’den sonra sürekli hastalık nöbetleri geçirdi ve yavaş yavaş saray hayatının merkezinden çekildi. Öldüğü sırada Protestan olduğu bildirilse de, hayatının bir noktasında Katolikliğe geçmiş olabilir.^[4]

Tarihçiler genelde Anne’yi hafif, uçarı ve rahatına düşkün bir kraliçe olarak görmezlikten geldiler.^[5] Bununla birlikte, son zamanlardaki yeniden değerlendirmeler, Anne’nin iddialı bağımsızlığını ve özellikle Jakoben çağında sanatın koruyucusu olarak dinamik önemini kabul ediyor.^[6]

John Wesley
George Romney’den çizilmiş Wesley’nin portresi (y. 1789) – Londra’daki Ulusal Portre Galerisi’nde.
Doğum	28 Haziran [E.U. 17 Haziran] 1703 Epworth, Lincolnshire, İngiltere
Ölüm	2 Mart 1791 (87 yaşında) Londra, İngiltere
Mezun olduğu okul(lar)	Christ Church, Oxford
Meslek	Din adamı, teolog
Evlilik	Mary Vazeille (e. 1751; separated 1758)
Ebeveyn(ler)	Samuel Wesley (baba); Susanna Wesley (anne)
Akraba(lar)	Samuel Wesley (kardeş) Mehetabel Wesley Wright (kardeş) Charles Wesley (kardeş)
İmza

John Wesley, (d. 28 Haziran [E.U. 17 Haziran] 1703 – ö. 2 Mart 1791), Anglikan bir ruhban ve Hristiyan teolog.

Wesley genellikle, kardeşi Charles Wesley ile birlikte, Metodizm’in kurucusu olarak tanınır.

Wesley, 18. yüzyılda Anglikan Kilisesi’nde dominant olan doktrinleri Arminian benimsedi. Metodizm başarılı bir şekilde yayıldı.

II. ve I. Franz
Kutsal Roma imparatoru Romalıların kralı Almanya kralı
Hüküm süresi	5 Temmuz 1792 – 6 Ağustos 1806
Taç giymesi	14 Temmuz 1792, Frankfurt
Önce gelen	II. Leopold
Sonra gelen	Monarşi kaldırıldı
Avusturya Arşidükü/İmparatoru
Hüküm süresi	1 Mart 1792/11 Ağustos 1804 – 2 Mart 1835
Önce gelen	VII. Leopold
Sonra gelen	I. Ferdinand
Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralı
Hüküm süresi	1 Mart 1792 – 2 Mart 1835
Taç giymesi	6 Haziran 1792, Budin 9 Ağustos 1792, Prag
Önce gelen	II. Leopold
Sonra gelen	V. Ferdinand
Lombardiya-Venedik kralı
Hüküm süresi	9 Haziran 1815 – 2 Mart 1835
Sonra gelen	I. Ferdinand
Avusturya Präsidialmacht Başkanı
Hüküm süresi	20 Haziran 1815 – 2 Mart 1835
Sonra gelen	I. Ferdinand
Doğum	12 Şubat 1768 Floransa, Toskana, Kutsal Roma İmparatorluğu
Ölüm	2 Mart 1835 (67 yaşında) Viyana, Avusturya İmparatorluğu
Defin	İmparatorluk Kripti
Eş(ler)i	Württemberg Düşesi Elizabeth (e. 1788; ö. 1790) Napoli ve Sicilya Prensesi Maria Teresa (e. 1790; ö. 1807) Modena Prensesi Maria Ludovika Beatrix (e. 1808; ö. 1816) Bavyera Prensesi Caroline Augusta (e. 1816)
Çocuk(lar)ı	Fransız İmparatoriçesi Marie Louise Avusturya İmparatoru I. Ferdinand Brezilya İmparatoriçesi ve Portekiz Kraliçesi Maria Leopoldina Salerno Prensesi Clementina Saksonya Veliaht Prensesi Marie Caroline Arşidük Franz Karl
Tam adı Franz Josef Karl
Hanedan	Habsburg-Lorraine
Babası	Kutsal Roma İmparatoru II. Leopold
Annesi	İspanya Prensesi Maria Luisa
Dini	Katoliklik
İmza

II. veya I. Franz (12 Şubat 1768 – 2 Mart 1835) 1792ʼden 1806ʼya kadar II. Franz olarak son Kutsal Roma imparatoru ve 1804ʼten 1835ʼe kadar I. Franz olarak ilk Avusturya imparatoruydu. Aynı zamanda Macaristan kralıMacaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralıydı ve 1815ʼte kurulmasının ardından ilk Alman Konfederasyonu başkanı olarak görev yaptı.

Geleceğin imparatoru II. Leopold ve İspanya prensesi Maria Luisaʼnın en büyük oğlu olan Franz, babasının Toskana Büyük Dükü olarak hüküm sürdüğü Floransaʼda doğdu. II.Leopold, 1790ʼda Kutsal Roma imparatoru oldu ancak iki yıl sonra öldü ve yerine Franz geçti. İmparatorluğu, ilki Avusturyaʼnın yenilgisi ve Renʼin sol kıyısının Fransaʼya kaybedilmesiyle sonuçlanan Fransız Devrim Savaşlarıʼna derhal karıştı. İkinci Koalisyon Savaşıʼndaki bir diğer Fransız zaferinden sonra Napolyon, kendisini Fransız imparatoru olarak taç giydirdi. Bunun üzerine Franz, Avusturya imparatoru unvanını aldı. Franz, Napolyonʼun hasmı olarak, Napolyon Savaşlarıʼnda lider rolünü sürdürdü ve bir Avrupa gücü olarak Avusturyaʼyı büyük ölçüde zayıflatan art arda yenilgiler yaşadı. 1806ʼda Napolyon, Ren Konfederasyonuʼnu oluşturduktan sonra Franz, Kutsal Roma imparatoru olarak tahttan çekildi ve bu da fiilen Kutsal Roma İmparatorluğuʼnun dağılmasına işaret etti. Beşinci Koalisyonʼun yenilgisinin ardından Franz, Fransaʼya daha fazla toprak bıraktı ve kızı Marie Louiseʼi Napolyonʼla evlendirmek zorunda kaldı.

1813ʼte Franz, Napolyonʼa sırt çevirdi ve sonunda Napolyonʼu Altıncı Koalisyon Savaşıʼnda mağlup ederek tahttan çekilmeye zorladı.

II.Franz II. Leopold (Kutsal Roma İmparatoru) (1747 – 1792) ve III. Carlos’un kızı Maria Luisa (1745 – 1792)’nın oğullarıydı. Franz,Toskana’nın başşehri Floransa’da doğdu. Bu yer babası tarafından 1765-1790 yılları arasında Toskana Büyük Dükü unvanı altında yönetildi. Franz çocukluğunu etrafındaki kardeşleriyle birlikte mutlu bir şekilde geçirdi.^[1] Ailesi Franz’ın gelecekte imparator olacağını biliyordu. (Çünkü amcası II. Joseph iki evliliğinden de yaşayan bir çocuğa sahip değildi.) Ve böylece genç arşidük Franz 1784 yılında Viyana İmparatorluk Sarayı’na eğitimi ve gelecekteki rolü için gönderildi.^[2]

II. Franz dört defa evlendi:

1. 6 Şubat, 1788, Elisabeth (Württemberg) ile (21 Nisan, 1767 – 18 Şubat, 1790), kısa ömürlü kızını doğurarak öldü, Ludovika Elisabeth (Avusturya) (1790–1791)
2. 15 Eylül, 1790, ikinci kuzeni Maria Teresia (İki Sicilyalılar) (6 Haziran, 1772 – 13 Nisan, 1807),Kral I. Ferdinand (İki Sicilyalılar)’ın kızı (ikisi de İmparatoriçe Maria Theresia’nın torunlarıydı), on iki çocuğa sahipti, fakat sedece yedi kişi yetişkinliğe ulaşıyordu
3. 6 Ocak, 1808, tekrar diğer ilk kuzeni, Maria Ludovika (Avusturya-Este) ile evlendi, (14 Aralık, 1787 – 7 Nisan, 1816) çocukları yok. O, Arşidük Ferdinand (Avusturya-Este) ve Maria Beatrice d’ Este Modena Prensesi’nin kızlarıydı.
4. 29 Ekim 1816, Karoline Charlotte Auguste ( Bavyera) ile, (8 Şubat, 1792 – 9 Şubat, 1873) çocukları yok. I. Maximillian (Bavyera)’nın kızıydı ve daha önce I. William (Württemberg) ile evlenmişti.

İlk eşi Elisabeth (Württemberg)’den bir kız çocuğu, ikinci eşi Maria Teresia (İki Sicilyalılar) dan sekiz kız ve dört erkek çocuğu olmuştur.

I. Nikolay
Rusya imparatoru
Hüküm süresi	1 Aralık 1825 – 2 Mart 1855
Taç giymesi	3 Eylül 1826
Önce gelen	I. Aleksandr
Sonra gelen	II. Aleksandr
Doğum	6 Temmuz 1796 Gatchina
Ölüm	2 Mart 1855 (58 yaşında) Sankt-Peterburg
Defin	Peter ve Paul Katedrali
Eş(ler)i	Prusyalı Charlotte
Çocuk(lar)ı	II. Aleksandr Maria, Leuchtenberg Düşesi Olga, Württemberg Kraliçesi Aleksandra Grandük Konstantin Nikolayeviç Grandük Nikolay Grandük Mihail
Tam adı Nikolay Pavloviç Romanov
Hanedan	Romanov Hanedanı
Babası	Pavel
Annesi	Württembergli Sophie Dorothea
Dini	Rus Ortodoks

I. Nikolay, Nikolay Pavloviç (6 Temmuz 1796, Sankt-Petersburg – 2 Mart 1855, Sankt-Petersburg, Rusya), 1825 ile 55 yılları arasındaki Rusya imparatoruydu. Klasik otokrat tipinin başlıca temsilcisi ve tutucu politikalarıyla Rusya’nın gelişimini 30 yıl boyunca donduran kişi olarak anılır.

Çar I. Pavel ile Çariçe Maria’nın oğluydu. Bebekken büyükannesi Çariçe II. Katerina’nın ölmesinden sonra Büyük Prens adını taşıyan veliaht babası Çar oldu. Zorba, acımasız bir insan olan babasının 1801’de çıkan bir isyanla öldürülmesinden sonra en büyük ağabeyi I. Aleksandr, Çar oldu. Çar I. Aleksandr, Nikolay’da 19 yaş büyüktü. Nikolay, 7 yaşına değin bir İskoç’tan ders aldı. 7 yaşından itibaren General Matthew Lamsdorff’tan ders almaya başladı. Nikolay’ın en sevdiği ders askerlikti, iyi bir subay olmak istiyordu. 1814’te Nikolay ve kardeşi Mihail Napolyon Savaşları’nda görev aldılar. 1815’te Prusyalı Prenses Charlotte (Rusçada Aleksandra) ile evlenen Nikolay’ın bu evlilikten geleceğin Çar’ı II. Aleksandr (1818-1881) doğdu. Ağabeyi I. Aleksandr’ın 1825’te ölmesinden sonra yerine öteki ağabeyi Konstantin geçti. Ancak Konstantin, çeşitli nedenlerle tacı kabul etmeyince Nikolay “I. Nikolay” adıyla tahta çıktı (Aralıkçılar İsyanı).

Nikolay Çar olduktan sonra tutucu eğilimlerini gösterdi.Önceki çarın aksine Napolyon Savaşları’ndaki gericilik ortamında yetişmiş olan yeni çar, Rus panslavizmi ve milliyetçiliğine derinden bağlıydı. Ancak tüm bunlara karşın 1826’da yasama ve yeni kurulan jandarma kuvvetleriyle ilgili 2. ve 3. daireler, 1828’de yardım ve eğitim kurumlarını yönetmek için 4. daire, 1836’da köylerin durumunu iyileştirmek için 5. daire (sonraları yerini Devlet Toprakları Bakanlığı’na bırakacaktı) ve 1843’te Transkafkasya için bir yönetim planı oluşturmak için 6. dairenin kurulması gibi yönetsel alanlarda reformlar yapıldı.

1833’te Eğitim bakanı Kont Sergey Uvarov tarafından ilan edilen Resmi Milliyet Öğretisi 3 temele dayanıyordu: Ortodoksluk, Otokrasi ve Milliyet. Otokrasi, Rus devletinin vazgeçilmez yönetici sayılan çarın egemenliğinin mutlak olması ve sürdürülmesi anlamına geliyordu; bu temel dış politikada Viyana Anlaşması’nın (1845) savunulmasını sağladı. Ortodoksluk resmi kilisenin Rusya’daki önemli rolünü, topluma ve insan yaşamına anlam kazandıran ahlak ve ideallerin kaynağı anlamına geliyordu. Milliyet (narodnost) ise, hanedan ve hükûmetin güçlü ve sadık destekçisi sayılan Rus halkını ifade ediyordu.

Otokrasiyi korumada kararlı olan, her türlü yeniliğe kuşkuyla bakan I. Nikolay dönemi yenilikçilerin hayalkırıklığına uğramasına ve tutucuların güçlenip çarın etrafında yer almasına neden oldu. Çar, Rusya’nın çok gereksindiği temel reformları gerçekleştiremedi. Serfliğin artık çağ dışı kaldığı bu çağda hala serfliği kaldırmamakta inat etmesini örnek gösterebiliriz. Serflik, Nikolay’ın ardılı II. Aleksandr döneminde 1861’de kaldırıldı. Nikolay, 1830 ve 1848 Devrimlerinin yol açtığı liberal havadan korkarak, gerici uygulamalara sıkı sıkı sarıldı. Hükümdarlığının son yıllarında bir zamanlar başarıyla sürdürdüğü Rus dış politikası çöktü. 1853’te Osmanlı Devleti’yle patlak veren Kırım Savaşı (1853-56), büyük devletlerin Osmanlıların yanında yer alması yüzünden Rusya’nın yenilgisiyle sonuçlandı.

Resmi kayıtlara göre savaşın kötü gittiği bir an yakalandığı soğuk algınlığının zatürre ye dönmesi ve tıbbi tedaviyi reddetmesi sonucu 2 Mart 1855’te öldü. Ancak bazı kaynaklarda ölümünden kısa bir süre önce, “bu yaptığınız ölümden de beter” uyarılarına karşın çok soğuk bir havada yapılan bir geçit törenini, üstünde hemen hiçbir şey olmadan izlediği bunun da bir çeşit intihar olduğu ve intihar ederek öldüğü konusunda bilgiler vardır.

İsmail Paşa
Mısır ve Sudan Hidivi
Hüküm süresi	19 Ocak 1863 – 26 Haziran 1879
Önce gelen	Said Paşa
Sonra gelen	Tevfik Paşa
Doğum	31 Aralık 1830 Kahire, Mısır
Ölüm	2 Mart 1895 (64 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Hanedan	Kavalalılar Hanedanı
Babası	Kavalalı İbrahim Paşa
Annesi	Hoşyar Hatun
Dini	Sünni İslam

İsmail Paşa (d. 31 Aralık 1830, Kahire – ö. 2 Mart 1895, İstanbul), 1867-1879 arasında Mısır hidivi.

Britanya’nın 1882’de Mısır’ı işgal etmesinde, İsmail Paşa döneminde alınan dış borçların olağanüstü bir düzeye ulaşması önemli bir rol oynamıştır.

Kavalalı İbrahim Paşa’nın oğluydu. Paris’te öğrenim gördükten sonra Avrupa’da birçok diplomatik görevde bulundu. Amcası Said Paşa’nın ölümü üzerine 1863’te Mısır valisi oldu. 1865’te Osmanlı padişahı Abdülaziz’den aldığı fermanla valiliğin babadan oğula geçmesini sağladı. 1867’de Hidiv unvanı alarak Mısır’ın iç işlerini yönetmekte serbestlik kazandı. Bağımsız bir devletin başkanı gibi davranarak Kasım 1869’da Süveyş Kanalı’nın açılışı için düzenlenen görkemli törenlere Avrupa’nın önde gelen devlet adamlarını davet etti.

İsmail Paşa’nın Mısır’a getirdiği en önemli yeniliklerden biri, Kasım 1866’da kurulan temsilciler meclisiydi. Ama mecliste çoğunluğu oluşturan köy başkanları gerek kırsal bölgelerde, gerek merkezi hükûmet üzerinde artan bir etkinlik kazandı. İsmail Paşa’nın kaynak sağlamak için 1871’de çıkardığı ve daha sonra kaldırdığı bir yasanın 1876’da yeniden yürürlüğe konmasında meclis önemli rol oynadı. Yasa altı yıllık toprak vergisini peşin ödeyen kişilere toprak üzerinde mülkiyet ve vergi bağışıklığı gibi haklar tanıyordu.

Sudan’ı Mısır’ın denetimi altına sokmak isteyen İsmail Paşa, bu girişimi askeri ve idari bakımdan denetlemek üzere Avrupalı ve Amerikalı uzmanlar tuttu. Bu uzmanların olası entrikalara karışmayacağını umuyordu. Amacı doğrultusunda bazı ilerlemeler sağlamakla birlikte güneyde yeni bir il oluşturmayı başaramadı. Ama onun girişimleri, daha sonra bölgede milliyetçiliğin önemli hedeflerinden biri olan, Nil Vadisinin siyasi birliği düşüncesinin oluşmasını sağladı.

İsmail Paşa’nın yönetimi sırasında izlenen politikalar büyük harcamalar gerektiriyordu; bu paranın büyük bölümü Avrupalı bankerlerden sağlanıyordu. İsmail Paşa yönetime geldiğinde 7 milyon sterlin olan dış borçlar 1876’da yaklaşık 100 milyon sterline ulaşmıştı. Alacaklı devletlerin baskısı üzerine Düyun-ı Umumiye İdaresi kuruldu. Ama önerilen önlemlerin bazıları ülke içindeki egemenliğini sarsacak nitelikte olduğu için İsmail Paşa bu komisyonla tam bir iş birliğine yanaşmadı. Osmanlı padişahı II. Abdülhamid, bazı Avrupalı devletlerin baskıları nedeniyle İsmail Paşa’yı Haziran 1879’da görevden aldı.^[1]

Ömer İnönü
Doğum	21 Ocak 1924[1] Göztepe, Konak, İzmir, Türkiye[1]
Ölüm	2 Mart 2004 (80 yaşında) Maçka, Beşiktaş, İstanbul, Türkiye[2]
Defin yeri	Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Eğitim	İstanbul Teknik Üniversitesi
Meslek	Makine mühendisi
Siyasi parti	Cumhuriyet Halk Partisi
Evlilik	Engin İnönü (e. 1952; ö. 2004)
Çocuk(lar)	Hayri İnönü (d. 1954)
Ebeveyn(ler)	İsmet İnönü (babası) Mevhibe İnönü (annesi)

Ömer İnönü (21 Ocak 1924;^[1] Göztepe, Konak^[1] – 2 Mart 2004; Maçka, Beşiktaş^[2]), Türk iş insanı ve ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün büyük oğlu. Ankara Gazi Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Yüksek Mühendisliği’nden mezun oldu.^[3] 4 Eylül 1952’de Engin Ögelman ile evlendi.^[1] İnönü çiftinin Hayri ve Eren isminde iki çocuğu oldu.

Ömer İnönü, 3 Mart 1972’de Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının serbest bırakılması için gerçekleştirilen Türkiye’nin ilk uçak kaçırma eylemindeki yolculardan biriydi. Ayrıca; Türkiye Toprak, Seramik, Çimento ve Cam Sanayii İşverenleri Sendikası’nın da kurucularındandı. Ömer İnönü, eşi Engin İnönü’nün 1 Ocak 2004 tarihinde vefatından tam iki ay sonra, 2 Mart 2004’te yaşama gözlerini yumdu.

Oğlu Hayri İnönü, 2014 yerel seçimlerinde Şişli Belediye Başkanı seçilmiş ve 5 yıl bu görevi icra etmiştir.