Herhangi bir metni seçin ve dinlemek için simgeye tıklayın!
ByGSpeech
Resograf

Tarihte 17 şubat doğumlular

17 Şubat 2025 Tarih 3 Görünümler

Doğumlar

  • 624 – Wu Zetian, Çin tarihinin tek kadın İmparatoru (ö. 705)

Wu Zetian

Wu Zetian
Tang Hanedanı İmparatoriçesi
Hüküm süresi 16 Ekim 690 – 22 Şubat 705 (14 Yıl 129 Gün)
Önce gelen İmparator Ruizong
Sonra gelen İmparator Zhongzong
Doğum 17 Şubat 624
Lizhou, Çin
Ölüm 16 Aralık 705 (81 yaşında)
Louyang, Çin
Defin Qianling Mezarlığı
Eş(ler)i İmparator Li Zhi
Tam adı
Soyadı: Wu (武)
İsim: Mei (媚), sonra Zhao (曌/瞾), orijinalinin Zhao olması mümkündür. (照)
Hanedan Tang
Babası Wu Shihuo
Annesi Bayan Yang

Wu Zetian (17 Şubat 624 – 16 Aralık 705) doğum adı Wu Zhao (武曌), (Çince (basitleştirilmiş): 武则天; Çince (geleneksel): 武則天; pinyin: Wǔ Zétiān) unvanı İmparator Yoldaş Wu (武后) Çin tarihinin tek kadın İmparatoru. 690 yılında hüküm sürmeye başladı. 705 yılında öldü.

İmparatorluktan önceki yaşamı

Çocukluğu

 

Wu, 624 yılında Çin’in Lizhou (bugünkü Siçuan Eyaletindeki Guangyuan şehri) şehrinde doğdu. Babası Wu Shihuo, annesi ise Bayan Yang’dır. 14 yaşına kadar Lizhou’da ailesiyle yaşadı.

Sarayda yükselişi

14 yaşındayken İmparator Taizong tarafından saraya getirtildi ve cariye oldu. İmparator Taizong öldüğündeyse kurala uygun olarak Budist rahibe oldu. Tahta geçen yeni imparator Gaozong daha önceden ona aşık olmuştu ve onu saraya geri getirtti. Wu Zetian, böylece yeniden cariye oldu.

İmparatoriçeliği hedefleyen Wu Zetian, o sırada İmparator Gaozong ile evli olan İmparatoriçe Wing ile rekabet halindeydi. İmparatoriçe Wing’in çocuğu olmuyordu ve bu nedenle başkalarının çocuklarına yakın ilgi gösteriyordu. Wu Zetian ise yakın zamanda İmparator Gaozong’dan olan bir kız doğurmuştu.

İmparatoriçe Wing, Wu Zetian’ın yeni doğan kızını ziyarete gitti. İmparatoriçe ayrıldıktan sonra Wu Zetian, kendi kızını boğarak öldürdü.[3] Ve suçu İmparatoriçe Wing’e attı. Daha sonra kızını görmeye gelen İmparator kızının İmparatoriçe tarafından öldürüldüğünü duydu ve ondan nefret etmeye başladı. Böylece Wu Zetian, İmparatoriçe Wing’i bertaraf etmeyi başarmıştı. Daha sonra Gaozong’un kendisini İmparatoriçe ilan etmesini sağladı.

İmparator eşi olarak Wu Zetian

Wu Zetian, kendisinden önceki İmparatoriçelerin aksine devlet işlerine müdahalelerde de bulundu. Bu konuda geleneksel kuralları hiçe saydı. İmparator Gaozong’un hastalığını da fırsat bilerek devlet işlerine müdahalelerde bulunurken, aynı zamanda imparatorun hastalığını kullanarak onun etkisini ortadan kaldırdı. Böylece resmen olmasa da fiilen İmparator oldu.

İmparatorluk dönemi

 

Wu Zetian’ın imparatorluğu.

Tahta çıkışı

683 yılında Gaozong öldü ve yerine Zhongzhong geçti. Fakat bu dönemde Wu Zetian imparatorları tahttan indirecek kadar güçlenmişti. Zhongzhong’u da bir yıl içinde tahttan indirdi. Onun yerine Ruizhong tahta çıktı. Ruizhong’un iktidarı 6 yıl sürdü ve 690 yılında O da tahttan indirildi. Böylece Wu Zetian, Tang Hanedanını ortadan kaldırıyordu. Daha sonra İkinci Zhou Hanedanını resmen ilan edecekti. Bu karar aynı zamanda onun resmen Yönetici İmparatoriçe olmasını sağladı.

İmparatorluğu

 

İktidarının ilk dönemlerinde Tang Hanedanının kalan üyelerini de yok etti. Bu kişiler arasında kendi öz oğlu da vardı. Tang Hanedanı dönemindeki devlet adamlarının çoğunluğunu ya öldürdü ya da sürdü. Tang Hanedanına sadık insanları devletin içinden temizledi.

Kendi soyunu daha önemli gösterebilmek için Tang Hanedanının soyuyla ilgili kayıtlarla oynadı. Yandaşlarının ve sevdiği kişilerin konumunu güçlendirdi. Devlet yapısında önemli reformlar yaptı. Önceki hanedandan kalan devlet bürokrasisine darbe vurdu. Ekonomik ve sosyal yapıda büyük değişikliklerde bulundu.

Ölümü ve mezarı

 

Wu Zetian, 705 yılında Louyang’da öldü. Kocası Gaozong’un bekleyen naaşıyla birlikte Quianlin’e defnedildi. İsteği üzerine mezar taşına hiçbir şey yazılmadı. Sekiz metre yüksekliğinde ve iki metre genişliğindeki yazısız yekpare mezar taşı onun ününü daha da artırdı. Mezar taşında hiçbir şey yazmamasının nedeniyle ilgili çeşitli teoriler bulunsa da en yaygını şudur: Wu Zetian, yaptığı işlerin yazıyla ifade edilemeyecek kadar büyük olduğunu ve bir mezar taşına sığacak kadar kısa ifade edilemeyeceğini düşünüyordu.

Yönetimi

 

Değiştirilmiş “Zhao” karakterinin ilk hali.
Değiştirilmiş “Zhao” karakterinin ikinci hali.

Wu Zetian’ın yönetiminin ilk dönemleri, yeni bir hanedanın kuruluşu ve eski hanedanın tamamen yok edilmesi için mücadeleyle geçti. Fakat Zetian’ın yaptığı bu mücadele bir bakıma devlet bürokrasisinin dönüşümü için verilen mücadelenin bir parçasıydı. Wu Zetian, Tang Hanedanını yok ederken onun döneminden kalan devlet adamlarını yönetimden çıkardı. Bürokratlara büyük darbe vurdu. Kurduğu muhbirlik ağıyla bu siyasi mücadelesinde büyük başarı elde etti ve bütün rakiplerini bertaraf etti. Bu kararlı ve acımasız mücadele Çin’in değişiminin ilk adımını oluşturdu.

Kendisinin iktidara gelişinden dört yıl önce (686’da) Anxi Eyaletinin dört kenti Tubo Beyliği tarafından ele geçirilmişti. İktidara gelişinden iki yıl sonra (692’de) bu dört kenti geri aldı. Sincan bölgesinde Anxi Eyaletinin çok geniş olması nedeniyle yönetiminde zorluklar çıktığını gördü ve Tanrı Dağlarının kuzey kısmını ayırıp Beiting Eyaletini kurdu.

Ardından Wu Zetian, kendisinden önceki dönemden kalan ekonomik gelişmeyi daha da ilerletti. Ekonomik ve siyasi alandaki reformların yapılabilmesi için devlet yönetiminde çalışacak kişilerin alımına sınav sistemi getirdi. Fakat yüksek sayıdaki yöneticilerin varlığı halkın sırtına kısa vadede yük bindirdi.

Onun döneminde toplumsal istikrar sağlandı, nüfus çoğaldı. Ekonomi hızla gelişti. Ekonomik ve toplumsal alanda büyük başarılar elde edildi. Ayrıca devlet otoritesi güçlendi.

Wu Zetian, kültürel gelişmeye de önem verdi. Büyük önem verdiği kitap derleme işleri sayesinde çok sayıda kitap derlendi. Ayrıca Çin yazısında bazı değişiklikler yaptı.

Etkileri

 

İmparator Gaozong ve İmparatoriçe Wu Zetian’ın Qianling Mezarlığı’ndaki, yekpare mezar taşı.
  • Wu Zetian arkasında daha güçlü ve zengin bir İmparatorluk bıraktı.
  • Sona erdirdiği Tang Hanedanı onun ölümünden itibaren yeniden kuruldu ama eskisi kadar güçlü olamadı.
  • Devlet yönetiminde ve bürokrasisinde köklü değişiklikler yaşandı.
  • Kadınların daha etkin olarak yönetimde bulunmasını sağladı. Geleneksel erkek hakimiyeti yıkıldı.
  • Çin’in nüfusu daha da arttı.

İkinci Zhou Hanedanı (690-705)

 

Düzenleme: Şahsi isimler kullanıldı
Tapınak ad(lar)ı Soyadı ve İsim İktidar Dönemi Devir Adları ve Tarihleri
Yok Wǔ Zhào(武曌) 690-705 Tiānshòu (天授): 16 Ekim 690 – 21 Nisan 692 (18 ay)
Rúyì (如意): 22 Nisan – 22 Ekim 692 (6 ay)
Chángshòu (長壽): 23 Ekim 692 – 8 Haziran 694 (19 ½ ay)
Yánzài (延載): 9 Haziran 694 – 21 Ocak 695 (7 ½ ay)
Zhèngshèng (證聖): 22 Ocak – 21 Ekim 695 (9 ay)
Tiāncèwànsuì (天冊萬歲): 22 Ekim 695 – 19 Ocak 696 (3 ay)
Wànsuìdēngfēng (萬歲登封): 20 Ocak – 21 Nisan 696 (3 ay)
Wànsuìtōngtiān (萬歲通天): 22 Nisan 696 – 28 Eylül 697 (17 ay)
Shéngōng (神功): 29 Eylül – 19 Aralık 697 (2 ½ ay)
Shènglì (聖曆): 20 December 697 – 26 May 700 (29 ay)
Jiǔshì (久視): 27 Mayıs 700 – 14 Şubat 701 (8 ½ ay)
Dàzú (大足): 15 Şubat – 25 Kasım 701 (9 ½ ay)
Cháng’ān (長安): 26 Kasım 701 – 29 Ocak 705 (38 ay)
Shénlóng (神龍): 30 Ocak – 3 Mart 705 (Zhou Hanedanlığı 3 Mart 705 tarihinde kaldırıldı ve [Tang Hanedanlığı] aynı gün geri geldi. Ama Shenlong, İmparator Zhongzong tarafından kullanılmak üzere 707’ye kadar görevine devam etti.)

Kültürel kaynaklar

 

Kitaplar

 

  • Di Renjie, Eleanor Cooney & Daniel Alteri tarafından kaleme alınan gizem romanı.
  • The Walking Boy, Lydia Kwa tarafından kaleme alınan roman.
  • Lady Wu, Lin Yutang tarafından kaleme alınan tarih üzerine bir kitap.
  • Impératrice (Fransızca), Pekin doğumlu yazar Shan Sa tarafından kaleme alınan biyografik roman.
  • Cairen Wu Zhao, Çinli yazar Su Tong tarafından kaleme alınan tarihsel roman.
  • Isle of Woman, Piers Anthony’nin Tor Fantasy adlı kitabında Wu Zetian’ın yükselişini ele alan bölüm.
  • Green Dragon, White Tiger, İrlandalı yazar Annette Motley tarafından kaleme alınan tarihsel-romantik roman.

Filmler

 

  • Wu Zetian, 1939 yapımı film.
  • Detective Dee and the Mystery of the Phantom Flame, 2010 yapımı epik-gizem filmi.

Televizyon

 

  • Empress Wu, Çinli TV kanalı ATV’de 1984’te yayınlanan dizi.
  • Zhisun Hongyan, 2004’te CTS’de yayınlanan dizi.
  • The Greatness of a Hero, Hong Kong TVB kanalında yayınlanan 2009’da başlamış dizi. Di Renjie adlı filmle bağlantılıdır.
  • 1028 – Cüveynî, İranlı fıkıhçı, kelamcı (ö. 1085)
  • 1591 – Jusepe de Ribera, İspanyol ressam ve gravürcü (ö. 1652)
  • 1650 – Yevdokiya Alekseyevna, Rus çarı (ö. 1712)

Yevdokiya Alekseyevna

Yevdokiya Alekseyevna

Yevdokiya Alekseyevna (Rusça: Евдокия Алексеевна; 17 Şubat 1650 – 10 Mayıs 1712), Rus çarı I. Aleksey Mihayloviç ve ilk eşi Maria Miloslavskaya’nın en büyük kızlarıydı. III. Fyodor ve V. İvan’ın öz ablası, I. Petro’nun üvey ablasıydı.

  • 1653 – Arcangelo Corelli, İtalyan besteci (ö. 1713)
  • 1732 – François de Robespierre, Fransız avukat ve Maximilien, Charlotte ve Augustin Robespierre’in babası (ö. 1777)
  • 1742 – Dositej Obradović, Sırp yazar, filozof, linguist, gezgin, poligot ve Sırbistan’ın ilk eğitim bakanı (ö. 1811)
  • 1754 – Nicolas Baudin, Fransız kâşif (ö. 1803)
  • 1781 – René Laennec, Fransız doktor ve stetoskopun mucidi (ö. 1826)

René Laennec

René-Théophile-Hyacinthe Laennec
Doğum 17 Şubat 1781
Quimper, Fransa
Ölüm 13 Ağustos 1826 (45 yaşında)
Ploaré, Fransa
Milliyet Fransız
Vatandaşlık  Fransa
Din Katolik

René-Théophile-Hyacinthe Laennec (17 Şubat 1781 – 13 Ağustos 1826), Fransız hekim, steteskopun mucidi.

Rene Laennec, 1816 yılının bir günü Paris sokaklarında dolaşırken iki çocuk görmüştür. Çocuklardan biri tahta bir sopanın ucuna kulağını dayamış, diğer çocuğunda tahtanın diğer ucuna iğneyle vurduğunu görmüştür. Daha sonra Laennec, kağıdı rulo yapıp iple bağlamış ve bunu hastanın göğsüne dayadığında kalp atışlarını duyabildiğini fark etmiştir. Bu alete Yunancada göğüs anlamına gelen “stethos” sözcüğünden gelen stetoskop adı verilmiştir.

  • 1794 – Karel Bořivoj Presl, Çek botanikçi (ö. 1852)
  • 1796 – Giovanni Pacini, İtalyan müzisyen ve opera bestecisi (ö. 1867)
  • 1796 – Frederick William Beechey, İngiliz deniz subayı ve coğrafyacı (ö. 1856)
  • 1796 – Josua Heilmann, Alman asıllı Fransız mucit ve sanayici (ö. 1848)
Josua Heilmann’ın tasarladığı tekstil makinesi

Josua Heilmann (d.17 Şubat 1796 ; Mulhouse ; ö. 5 Kasım 1848), Alman asıllı Fransız mucit ve sanayici.

Tekstil sanayisiyle ilgili çeşitli makineler ve bu arada hâlâ kullanılmakta olanbir nakış makinesi icat etti ve bunun yapımını gerçekleştirdi. 1844’te tarama yöntemini tümüyle yeniden incelemeye başladı ve bu alanda devrim yapan bir tarama makinesi icat etti.

Bu makinede taraklar işlerken değişik dokuma lifleri çekiliyor, böylece taraklanmış şeritteki uzun liflerin tümü korunurken döküntü ve artıklar yok edilebiliyordu.

Günümüzde Heilmann’ın beratını almış olduğu bu ilke uygulanır. Alman asıllı Fransız sanayicisi Josua Heilmann doğum yeri Mulhouse’ta 5 Kasım 1848’te 52 yaşında ölmüştür.

  • 1836 – Gustavo Adolfo Bécquer, İspanyol post-romantik, şiir ve kısa öyküler yazarı (ö. 1870)
  • 1849 – Ebüzziya Tevfik Bey, Türk gazeteci, yazar, yayıncı ve hattat (ö. 1913)
  • 1855 – Otto Liman von Sanders, Alman general ve Osmanlı mareşali (ö. 1929)

Otto Liman von Sanders
Otto Liman von Sanders
Liman Paşa
Doğum 17 Şubat 1855
Stolp, Prusya Krallığı
Ölüm 22 Ağustos 1929 (74 yaşında)
Münih, Bavyera
Bağlılığı  Almanya (1874-1919)
 Osmanlı (1913-1918)
Hizmet yılları 1874-1919
Rütbesi Süvari Generali (Almanya) 
Müşir (Osmanlı) 
Komutası 22. Piyade Tümeni
1. Ordu, 5. Ordu, Yıldırım Ordular Grubu
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı

  • Çanakkale Savaşı
  • Sina ve Filistin Cephesi
Ödülleri  Mecidiye Nişanı Osmaniye Nişanı İmtiyaz Madalyası Harp Madalyası  Demir Haç (1. Sınıf) Demir Haç (2. Sınıf)

Otto Viktor Karl Liman von Sanders veya Liman Paşa (Almanca telaffuz: [ˈɔtoː ˈliːman fɔn ˈzandɐs] 17 Şubat 1855, Stolp – 22 Ağustos 1929, Münih), Alman general ve Osmanlı mareşali olan asker.

17 Şubat 1855’te o dönem Almanya’ya bağlı Pomeranya bölgesindeki Stolp’da (bugün Polonya’da Słupsk) doğdu. Babası Yahudi bir asilzade idi. Aristokrat ailelere mensup diğer birçok Prusyalılar gibi o da askere katıldı. 1874’te Essen muhafız birliğinde subaylığa başladı. 1877 yılında Darmstadt’ta Amelie von Sanders ile evlendi ve von Sanders soyadını eşinden aldı.

1904 yılında Albay rütbesine terfi etti. 1908 yılında Tümgeneral rütbesine terfi etti ve 22. Piyade Tümeni’nin komutanlığına atandı. 1911’de Korgeneral rütbesine terfi etti. 30 Haziran 1913 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Alman Askerî Misyon Başkanlığı görevine atandı. Bu göreviyle birlikte 1. Ordu komutanlığına atandı. 1915 yılında Gelibolu ve Çanakkale Boğazı’nı savunan 5. Ordu komutanlığına atandı. Bu görevindeki başarıları nedeniyle Osmanlı Ordusu’nda Müşir rütbesine terfi ettirildi.

1918 yılında Sina ve Filistin Cephesi sırasında General Erich von Falkenhayn’ın yerine Yıldırım Ordular Grubu komutanlığına atandı. 1918 sonunda İngiliz General Edmund Allenby tarafından yenilgiye uğratıldı ve savaş sona erdikten sonra savaş suçu işlediği iddiasıyla Şubat 1919’da Malta’da tutuklandı. Altı ay sonra serbest bırakıldı ve Alman Ordusu’ndan o yıl emekli oldu.

1927 yılında savaş sırasında ve öncesinde kendi deneyimleri hakkında Malta’da tutsak kaldığı yıllara ait yazdığı bir kitabını yayınladı. 22 Ağustos 1929’da Münih’te 74 yaşında öldü. Darmstadt’ta eşi Amelie von Sanders’in yanında defnedildi. Mezarının yeri Darmstadt Alter Friedhof’da 2 N 28 numaradadır.

Galeri

  • Sanders (1916)
    Sanders (1916)
  • Sanders (1916)
    Sanders (1916)
  • Sanders (1919)
    Sanders (1919)
  • Osmanlı üniformasını giyen Hans-Joachim Buddecke, Liman von Sanders ve Oswald Boelcke (1916)
    Osmanlı üniformasını giyen Hans-Joachim Buddecke, Liman von Sanders ve Oswald Boelcke (1916)
  • Liman von Sanders'in Almanya Darmstadt'taki mezarı
    Liman von Sanders’in Almanya Darmstadt’taki mezarı
  • 1862 – Mori Ōgai, Japon asker ve yazar (ö. 1922)
  • 1874 – Thomas J. Watson, Amerikalı sanayici ve IBM şirketinin kurucusu (ö. 1956)

Thomas J. Watson

Thomas J. Watson
1920’lerin sonuna doğru Watson
Şirket Başkanı, IBM
Görev süresi
1914-1956
Yerine gelen Thomas J. Watson Jr.
Kişisel bilgiler
Doğum 17 Şubat 1874
Campbell, New York
Ölüm 19 Haziran 1956 (82 yaşında)
Manhattan, New York
Evlilik(ler)
Jeanette M. Kittredge (e. 1913)
Çocuk(lar) Thomas J. Watson Jr. ve Arthur K. Watson dahil olmak üzere 4 kişi
Mesleği IBM kurucusu ve CEO’su
İmzası

Thomas John Watson, Sr. (d. 17 Şubat 1874, Campbell, New York – ö. 19 Haziran 1956, Manhattan, New York), IBM’in (International Business Machine) kurucusu ve ilk CEO’su. 1914-1956 yılları arasında firmasının dünya devi oluşuna yön vermiştir. Watson IBM’de uyguladığı yönetim tarzı ve firma kültürünü önceden altında çalıştığı NCR’daki John Henry Patterson’dan aldığı eğitimle geliştirmiştir. Firmayı başlıca delikli kart çizelgeleme makineleri olmak üzere birçok bilişim ürünü satan etkili bir perakende zincirine dönüştürmüştür. Kendi emeğiyle sanayici olan Watson,[4] 1956’da öldüğünde dünyanın en zengin insanlarından biriydi.

İlk yılları ve kariyeri

Thomas J. Watson Campbell, New York’da Thomas ve Jane Fulton White Watson’ın 5. çocuğu ve tek oğlu olarak dünyaya geldi. 4 öbür kardeşlerinin adları Jennie, Effie, Loua ve Emma idi. Babalarının mütevazi bir kereste işi vardı. 1870’lerde Thomas Campbell, New York’daki aile çiftliğinde çalıştı ve mahalle okulunda okudu. Watson ergenliğe girdiği yaşlarda Addison, New York’daki Addison Akademisi’nde okumaya başladı.

1 gün sürdürdüğü öğretmenliğin ardından Watson Elmira, New York’daki Miller Ticaret Okulu’nda 1 yıllık muhasebe ve işletme eğitimi gördü. Okulu 1891’de bıraktı ve Clarence Risley’in marketinde haftalık 6 dolara kayıt tutuculuk yaptı. 1 yıl sonra org ve piyano satan gezici seyyarlık yapan George Cornwell’e katılarak ilk satış işine başladı. Cornwell ayrıldıktan sonra Watson işi devraldı ve haftalık 10 dolar kazandı. 2 yıl bu işi yaptıktan sonra Watson komisyonda olduğu takdirde haftalık 70 dolar kazanacağını fark etti ve yakınlarıyla Buffalo’ya taşındı.

Watson sonra Wheeler and Wilson isimli firma adına dikiş makineleri satmaya başladı. Watson’ın oğlu Thomas J. Watson Jr.’ın otobiyografisine göre babası başarılı bir satışı kutlamak için yakınlardaki bir bara gitmiş ve içkiyi kaçırmış. Bar kapandığı zaman tüm tehçizatının çalındığını fark etmiş. Bunun üzerine Wheeler and Wilson onu işten çıkarmış ve borca bağlamış. Hakkında çıkan dedikodu nedeniyle Watson 1 yıl boyunca işsiz kalmış. Watson’ın ileride IBM’i yönettiği dönemde mesai saatleri dışında da geçerli olmak üzere katı içki karşıtı politikalar uygulamış.

Watson’ın bir sonraki işi, itibarsız davranışlarıyla tanınan C. B. Barron adlı bir tüccar için Buffalo Building and Loan Company’nin hisselerini satmaktı. Barron komisyon ve hisseler ile kaçtı. Sonra Watson bir kasap açtı. Kasap kısa sürede battı ve Watson işsiz, hissesiz ve parasız kaldı.

NCR

Watson kasap dükkanında yeni model bir NCR marka yazar kasaya sahipti. NCR’ı ziyaret ettiği sırada John J. Range ile tanıştı ve iş istedi. Şirkete katılmaya niyetli olan Watson, birkaç başarısız denemenin ardından Kasım 1896’da Range’in altında satış elemanı olarak işe alındı.

John Patterson yönetimindeki NCR döneminin en büyük satış oluşumlarındandı ve Buffalo bürosunun yöneticisi John J. Range Watson için bir rol modeli olmanın yanında adeta baba gibiydi. Sonraki yıllarda, 1952’de, Watson Range’den hayatında kimseden öğrenmediği kadar şey öğrendiğini söyledi. İlk başta satış işlerinde beceriksiz olan Watson, Range’in desteğiyle Doğu bölgesinin en başarılı satış elemanı oldu ve haftada 100 dolar kazandı.

4 yıl sonra NCR Watson’ı Rochester, New York’daki zorluk çeken NCR ajansına tayin etti. Firma tarafından görevli olan Watson buranın kârından %35 komisyon aldı ve doğrudan NCR’de muavin olan Hugh Chalmers’a hesap vermeye başladı. 4 yıl içinde Watson rakip firma olan Hallwood’u bazen makinelerinde sabotaja başvurarak sektör dışı bıraktı ve Rochester’ı bir NCR tekeli haline getirdi.[6] Ödül olarak NCR’nin Dayton, Ohio’daki ana ofisine tayin edildi.

1912’de firma, Sherman Antitröst Yasası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle suçlu bulundu. Patterson, Watson ve 26 öbür NCR yöneticisi ve müdürü yasadışı rekabete aykırı uygulamalar nedeniyle yargılandı ve 1 yıllık hapis cezasına çarptırıldı. 1913’teki Büyük Dalton Seli’nin kurbanlarına yardım ettikleri için mahkûmiyetleri halk tarafından hoş karşılanmadı, ancak Woodrow Wilson’a yapılan af çağrıları kayıtsız kaldı. Yine de mahkûmiyetleri savunma alınmamış olması sebebiyle 1915’te itiraz üzerine geri çevrildi.

IBM yöneticiliği

1917’de Watson

Computing-Tabulating-Recording Company’nin kurucusu Charles Ranlett Flint, 5 alt firmayı aynı anda yönetmekte zorluk çekiyordu. Flint, 1 Mayıs 1914’te Watson’ı genel müdür olarak işe aldı. O dönem 5 firmanın toplam 1300 çalışanı vardı. 11 ay sonra hakkındaki NCR mahkûmiyeti geri çevrildiği zaman firmanın başkanlığına atandı. 4 yıl içinde firmanın geliri 9 milyon dolara yükseldi. 1924’te Watson CTR’nin ismini International Business Machines yani kısaca IBM olarak değiştirdi. Watson IBM’i o kadar büyüttü ki ABD Federal Hükümeti IBM’e karşı sivil bir antitröst davası açtı. IBM, ABD’deki çizelgeleme makinelerinin %90’ına sahipti veya müşterilerine kiralamıştı. Watson’ın 1956’da öldüğü dönem IBM’in geliri 897 milyon dolardı ve firmanın 72.000 çalışanı vardı.

Watson hayatı boyunca uluslararası ilişkilere hem diplomatik hem ticari açıdan ilgi duydu. Dönemin ABD başkanı Franklin D. Roosevelt’in New York’daki gayriresmi elçisi olarak tanınıyordu ve sıklıkla yabancı devlet adamlarını ağırlıyordu. 1937’de ICC olarak bilinen Uluslararası Ticaret Odası’nın başkanı seçildi ve o yılın Berlin’de düzenlenen bienal konferansın açılış konuşmasında “Dünya Ticareti ile Dünya Barışı” (İngilizce:World Peace Through World Trade) cümlesini sarf etti. Bu cümle sonrasında ICC ve IBM’in sloganı oldu.

  • 1874 – Aleksandr Hatisyan, Ermeni siyasetçi ve gazeteci (ö. 1945)
  • 1879 – Lou Marsh, Kanadalı hakem ve gazeteci (ö. 1936)
  • 1884 – Hans Lange, Amerikalı orkestra şefi (ö. 1960)
  • 1886 – Andreas Bertalan Schwarz, Alman hukuk bilimcisi (ö. 1953)
  • 1887 – Joseph Bech, Lüksemburg eski başbakanı (ö. 1975)
  • 1888 – Otto Stern, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1969)
  • 1889 – H. L. Hunt, Amerikalı petrol kralı ve Cumhuriyetçi politik aktivist (ö. 1974)
  • 1890 – Ronald Fisher, İngiliz istatistikçi, biyolog ve genetik bilimci (ö. 1962)
  • 1891 – Džafer-beg Kulenović, Boşnak siyasetçi (ö. 1956)
  • 1895 – Aliağa Vahid, Azerbaycanlı şair (ö. 1965)
  • 1898 – Eero Berg, Fin atlet (ö. 1969)
  • 1898 – Gregor Wentzel, Alman fizikçi ö. 1978)
  • 1903 – Sadık Hidayet, modern İran edebiyatının önde gelen düzyazı ve kısa hikâye yazarı (ö. 1951)
  • 1904 – Hans Morgenthau, Alman-Amerikalı akademisyen (ö. 1980)
  • 1908 – Bo Yibo, Çinli siyasetçi ve askerî lider (ö. 2007)
  • 1914 – Arthur Kennedy, Amerikalı oyuncu (ö. 1990)
  • 1916 – Şahap Kocatopçu, Türk iş insanı ve siyasetçi (ö. 2012)
  • 1920 – Annie Glenn, Amerikalı aktivist ve hayırsever (ö. 2020)
  • 1925 – Hal Holbrook, Akademi Ödülü adayı, Emmy ve Tony Ödülleri sahibi, Amerikalı oyuncu (ö. 2021)
  • 1929 – Alejandro Jodorowsky, Şilili aktör, besteci ve film yönetmeni
  • 1929 – Patricia Routledge, İngiliz oyuncu ve şarkıcı
  • 1930 – Ruth Rendell, İngiliz yazar (ö. 2015)
  • 1931 – Jiřina Jirásková, Çek oyuncu (ö. 2013)
  • 1932 – Turan Oflazoğlu, Türk oyun yazarı, şair ve eleştirmen
  • 1933 – Tahsin Yücel, Türk akademisyen, öykü ve roman yazarı, denemeci, eleştirmen ve çevirmen (ö. 2016)
  • 1934 – Alan Bates, İngiliz aktör (ö. 2003)
  • 1934 – Barry Humphries, Avustralyalı komedyen, yazar, aktör ve drag sanatçısı (ö. 2023)
  • 1942 – Huey P. Newton, Amerikalı siyasi aktivist (ö. 1989)
  • 1945 – Zina Bethune, Amerikalı oyuncu, dansçı ve koreograf (ö. 2012)
  • 1945 – Brenda Fricker, Oscar Ödülü sahibi İrlandalı aktris
  • 1948 – José José, Meksikalı şarkıcı, müzisyen ve aktör (ö. 2019)
  • 1949 – Engin Varol, Türk ressam
  • 1951 – Amado Batista, Brezilyalı şarkıcı, besteci, müzik yapımcısı ve oyuncu
  • 1954 – Rene Russo, Amerikalı oyuncu
  • 1955 – Mo Yan, Çinli yazar
  • 1957 – Loreena McKennitt, Kanadalı müzisyen
  • 1956 – Susumu Katsumata, Japon futbolcu
  • 1959 – Aryeh Deri, İsrailli siyasetçi, siyasi parti lideri ve bakan
  • 1960 – Lindy Ruff, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu ve koç
  • 1961 – Andrey Korotayev, Rus iktisatçı ve tarihçi
  • 1962 – Lou Diamond Phillips, Amerikalı oyuncu
  • 1963 – Larry Lawrence Whitney, Amerikalı komedyen ve oyuncu
  • 1963 – Michael Jordan, Amerikalı basketbolcu
  • 1965 – Michael Bay, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcı
  • 1966 – Quorthon, İsveçli müzisyen (ö. 2004)
  • 1968 – Giuseppe Signori, İtalyan millî futbolcu
  • 1969 – David Douillet, Fransız siyasetçi ve judocu
  • 1970 – Dominic Purcell, Avustralyalı aktör
  • 1971 – Denise Richards, Amerikalı sinema oyuncusu
  • 1972 – Billie Joe Armstrong, Amerikalı söz yazarı, gitarist ve Green Day grubunun vokalisti
  • 1974 – Jerry O’Connell, Amerikalı oyuncu
  • 1979 – Aleksey Stukas, Azeri futbolcu (ö. 2002)
  • 1981 – Paris Hilton, Amerikalı sinema oyuncusu ve Hilton otellerinin varisi

Paris Hilton

Paris Hilton (2021)
Doğum Paris Whitney Hilton
17 Şubat 1981 (43 yaşında)
New York, New York, ABD
Meslek Sosyoelit, model, oyuncu, şarkıcı, moda tasarımcısı
Boy 1,72 m (5 ft 8 in)
Evlilik
Carter Reum (e. 2021)
Çocuk(lar) 2
Ebeveyn(ler) Richard Hilton (d. 1955)
Kathy Hilton (d. 1959)
İmza
Paris Hilton (Eylül 2012, Şanghay)

Paris Whitney Hilton (d. 17 Şubat 1981), Amerikalı medya kişiliği, iş insanı, sosyetik, model, şarkıcı, oyuncu ve DJ’dir. Hilton, New York’ta doğdu ve Los Angeles’ta büyüdü, Hilton Otelleri’nin kurucusu Conrad Hilton’un büyük torunudur. İlk olarak 1990’ların sonunda New York’un sosyal ortamındaki varlığıyla magazin basınının dikkatini çekti, 2000 yılında moda modelliği yapmaya başladı ve 2001 yılında “New York’un önde gelen It Girl’ü” ilan edildi. Arkadaşı Nicole Richie ile birlikte rol aldığı reality televizyon dizisi The Simple Life (2003-2007) ve o zamanki erkek arkadaşı Rick Salomon ile 2003 yılında sızdırılan ve daha sonra 1 Night in Paris (2004) olarak yayınlanan seks kaseti onu küresel üne kavuşturdu.

Hilton’un medya girişimleri arasında; reality televizyon serileri Paris Hilton’s My New BFF (2008–2009), The World According to Paris (2011), Hollywood Love Story (2018), Cooking with Paris (2021) ve Paris in Love (2021-günümüz); belgeseller Paris, Not France (2008), The American Meme (2018) ve This Is Paris (2020); kitapları Confessions of an Heiress (2004), Your Heiress Diary (2005) ve Paris: The Memoir (2023) yer almaktadır. Hilton, oyunculuk kariyerinde Mumya Evi (2005) ve Repo! the Genetic Opera (2008) filmlerinde yer aldı, ayrıca bağımsız single’lar ve Paris (2006) ile Infinite Icon (2024) adlı stüdyo albümleriyle şarkıcılık yaptı. 2012 yılından beri DJ olarak da sahne almaktadır.

Tartışmalı ve her yerde karşımıza çıkan bir kamu figürü olan Hilton’ın, 2000’ler boyunca “ünlü olmak için ünlü olma” olgusunun yeniden canlanmasında etkili olduğu söyleniyor. Eleştirmenler, onun miras yoluyla elde ettiği servet ve gösterişli yaşam tarzı sayesinde tanınan bir “selebutant” (sosyete ünlüsü) kavramının somut örneği olduğunu öne sürüyor. Forbes, Hilton’ı 2004, 2005 ve 2006 yıllarında Celebrity 100 listesine dahil etti ve 2006 ile 2008 yıllarında onu en “abartılmış” ünlü olarak sıraladı. Hilton, medya şöhretini birçok ticari girişime dönüştürdü. Kendi şirketi aracılığıyla yayın medyası için içerik üretti, çeşitli ürün serileri piyasaya sürdü ve dünya çapında birçok butik ile Filipinler’de bir şehir plaj kulübü açtı. Sadece parfüm serisi, 2020 itibarıyla 2,5 milyar ABD dolarından fazla gelir elde etti.

Kariyeri

Hilton, medyadaki şöhretini 19 ürün grubu, dünya çapında 50 butik ile isimsiz marka haline getirdi. Yalnızca parfüm serisi, bugüne kadar 2,5 milyar ABD dolarının üzerinde gelir sağladı. Variety, 2011’de ona “Milyar Dolarlık Girişimci” adını verdi.

Şirketi altında, yayın medyası için içerik üretti, çeşitli ürün grupları piyasaya sürdü ve dünya çapında kendi markasını taşıyan bir butikler zincirinin yanı sıra Filipinler’de bir şehir plaj kulübü açtı. Tek başına parfüm serisi bugüne kadar 2,5 milyar ABD dolarının üzerinde gelir elde etti.

Hilton, ticari girişimlerden yılda 10 milyon ABD dolarının üzerinde para kazanıyor ve 2020 itibarıyla, kulüp ve etkinliklerde görünmesi sayesinde kendisine yaklaşık 300.000 ABD doları ödeme yapıldı.

Özel hayatı

Paris Hilton, Richard Hilton ve Kathy Hilton’un en büyük kızıdır. Nicholai “Nicky” Hilton adında küçük bir kız kardeşi ve iki küçük erkek kardeşi Barron ve Conrad Hilton vardır. Okul günlerini Connecticut’taki Canterbury School’da, Kaliforniya’daki Sherman Oaks’ta Buckley School’da ve en son da amigo olduğu New York’taki Dwight School’da geçirdi. 17 yaşında okulu bıraktı. Üç yıl sonra bir manken olarak çalışmaya başladı. Mankenliğin yanında ek olarak Hilton daha az bilinen filmlerde yardımcı oyuncu olarak çalıştı.

2000 yılında, GQ ve FHM dergileri için fotoğraf çekildiğinde ilk başarısı oldu. 2003 yılında Paris Hilton, [[Arkansas, Altus’taki bir çiftlikte arkadaşı Nicole Richie’nin kırsal yaşamının yanında tanıştığı ABD televizyon kanalı FOX dizisi The Simple Life tarafından yayınlanan dizide oynadı. Başlangıçta düşük derecelendirme, özel bir seks videosunun halka açık olmasıyla düzeldi. Eski erkek arkadaşı Rick Salomon, filmi Paris’te 1 Gece başlığı altında VHS video ve DVD olarak yayınlamıştı. 2005’te, film en çok satan ve en çok kiralanan seks videosu dâhil olmak üzere üç AVN Ödülü aldı. Paris Hilton, Salomon’a dava açtı ve daha sonra 400.000 dolar tazminat ve satış gelirlerinde pay aldı. Beşinci sezondan sonra (Goes to Camp) The Simple Life durdu.

İlişkileri

Aralık 2019’da Paris Hilton, işadamı Carter Reum ile bir ilişki başlattı. 13 Şubat 2021’de nişanlandıktan sonra Hilton ve Reum,11 Kasım’da Los Angeles’ta evlendi.

Ocak 2023’te Hilton ve kocası, taşıyıcı annelik yoluyla doğan oğullarının doğumunu duyurdu.

Serveti

Forbes’a göre Hilton, 2003 ile 2004 arasında yaklaşık 2 milyon ABD doları, 2004 ile 2005 arasında 6,5 milyon ABD doları, 2005 ile 2006 arasında 7 milyon ABD doları ve 2008 ile 2009 arasında 8 milyon ABD doları kazandı. 2011’de CNN.com, Hilton’un yıllık kazancının 10 milyon ABD dolarının üzerinde olduğunu bildirdi.

Aralık 2007’de Hilton’un büyükbabası Barron Hilton, mülkünün (Hilton ailesinin serveti) yüzde 97’sini büyük büyükbabası Conrad Hilton tarafından kurulan bir hayır kurumu olan Conrad N. Hilton Vakfı’na bağışladı. Sonuç olarak torunlarının mirası azaldı. Hemen 1,2 milyar ABD doları (Hilton Hotels Corporation’ın satışından elde edilen gelir) tutarında bir taahhüt verildi ve ölümünden sonra 1,1 milyar ABD doları daha ödenecektir. Barron, bunun nedeni olarak babası Conrad Hilton’un eylemlerini gösterdi.

Paris Hilton’un servetinin büyük bir kısmı, çok sayıda cirodan ve çok sayıda ürün grubu ve mağazayı içeren ve 4 milyar ABD dolarının üzerinde satış sağlayan perakende işinden gelmektedir. Partilerde ve etkinliklerde hem DJ’lik hem de kişisel görünüm için düzenli ücretlerinin 250.000 ABD Doları ile 1 milyon ABD Doları arasında olduğu bildirildi. Örneğin 2009’da Hilton, 50 Cent ve Lenny Kravitz, Ed Hardy’nin kurucusu Christian Audigier’in 51. yaş doğum günü partisi için 4 milyon ABD doları aldı ve 2014’te, İbiza’daki iki aylık ikametinin bir parçası olarak dört gecelik çalışma karşılığında 2,7 milyon ABD Doları (saatte 347.000 ABD Doları) kazandı.

Filmografi

Film and television

Yıl Film Rol Notlar
1992 Wishman Plajda ki kız
2000 Sweetie Pie Bilinmeyen
2002 Nine Lives Jo
QIK2JDG Sinirli süpermodel
2003 Wonderland Barbie Küçük rol
The Cat in the Hat Clubgoer Küçük rol
2004 Win a Date with Tad Hamilton! Heather
The Hillz Heather Smith
Raising Helen Amber
Las Vegas Madison TV series (Episode: “Things That Go Jump in the Night”)
George Lopez Ashley TV series (Episode: “Jason Tutors Max”)
The O.C. Kate TV series (Episode: “The L.A.”)
Veronica Mars Caitlin Ford TV series (Episode: “Credit Where Credit’s Due”)
2005 American Dreams Barbara Eden TV series (Episode: “California Dreamin'”)
House of Wax Paige Edwards
2006 Bottoms Up Lisa Mancini
Snakes on a Plane Yolcu
National Lampoon’s Pledge This! Victoria English Ayrıca yönetici yapımcı
2007 Stories USA Sadie
The Hottie and the Nottie Cristabel Abbott Ayrıca yönetici yapımcı
2008 Repo! The Genetic Opera Amber Sweet
2009 Supernatural Kendisi / Leshii TV series (Episode: “Fallen Idols”)
Rex Paris Television film
2010 The Dog Who Saved Christmas Vacation Bella Television film
2020 Sorry or What Could Have Been Yetişkin Sid Kısa film
Ayrıca yönetici yapımcı

Kendisi

Year Title Notlar
2001 Zoolander Küçük rol
2003-2007 The Simple Life Regular
2003 Pauly Shore Is Dead Küçük rol
2003-2015 Saturday Night Live konuk (3 episodes)
2004 1 Night in Paris Sex tape
2005 Biography: The Hiltons Belgesel
2005-2006 The Girls Next Door TV series (2 episodes)
2007 America’s Next Top Model TV series (Episode: “The Girl Who Gets Thrown in the Pool”)
2008-2009 Paris Hilton’s My New BFF Host and executive producer
2008 My Name Is Earl TV series (Episode: “I Won’t Die with a Little Help from My Friends”)[33]
An American Carol Küçük rol
America the Beautiful Belgesel
Paris, Not France Belgesel
Paris Hilton Responds to McCain Ad Funny or Die video
Paris Hilton Gets Presidential with Martin Sheen Funny or Die video
Family Guy TV series (Episode: “I Dream of Jesus”)
2009 Paris Hilton’s British Best Friend Konuk ve Ayrıca yönetici yapımcı
2009-2010 I Get That a Lot TV series (2 episodes)
2010 Hell’s Kitchen TV series (Episode: “5 Chefs Compete”)
Teenage Paparazzo Belgesel
2011 Paris Hilton’s Dubai BFF Konuk ve Ayrıca yönetici yapımcı
The World According to Paris Regular
Ayrıca yönetici yapımcı
The Hard Times of RJ Berger TV series (1 episode)
2012-2013 Paradise Hotel TV series (5 episodes)
2013 VIP Brother 5 Guest
2013-2020 The Real Housewives of Beverly Hills TV series (4 episodes)
2013 The Bling Ring Küçük rol
2015 Jeremy Scott: The People’s Designer Belgesel
Ramez in Control Pranked by Egyptian actor Ramez Galal[34]
2017 And the Winner Isn’t Belgesel
2018 The American Meme Belgesel
Ayrıca yönetici yapımcı
The Grand Tour Guest
The Toys That Made Us TV series (Episode: “Hello Kitty”)
Hollywood Love Story Host
2019 Germany’s Next Topmodel Guest judge
Keeping Up with the Kardashians Guest
2020 No Filter with Naomi Guest
Instant Influencer Guest judge (Episode 1)
The Drew Barrymore Show TV series (Episode: “Paris Hilton, José Andrés”)
This Is Paris Belgesel

Diskografi

Albümler

  • Paris (2006)

Singlelar

Yıl Single Albüm Liste durumları
Avustralya Brezilya Kanada Fransa Almanya Japonya UK ABD ABD dans UWc
2006 “Stars Are Blind” Paris 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31
“Turn It Up” — — — — — — — — 1 —
“Nothing in This World” 32 — — — 34 — 55 — 2 —
2007 “Screwed” — — — — — 1 — — — —

Müzik videoları

Yıl Şarkı Yönetmen Albüm
2006 “Stars Are Blind” (ABD versiyonu) Chris Applebaum Paris’
“Nothing in This World” Scott Speer

Kitapları

  • 2004: Paris Hilton (2004)

  • 1981 – Joseph Gordon-Levitt, Amerikalı oyuncu
  • 1982 – Adriano Leite Ribeiro, Brezilyalı futbolcu
  • 1985 – Cemre Kemer, Türk şarkıcı ve Hepsi grubunun üyesi
  • 1990 – Mamadou Samassa, Malili millî futbolcu
  • 1990 – Yakub el-Kasımi, Ummanlı futbolcu
  • 1990 – Edin Višća, Bosnalı millî futbolcu
  • 1991 – Bonnie Wright, İngiliz aktris
  • 1991 – Burak Deniz, Türk oyuncu
  • 1991 – Ed Sheeran, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve albüm yapımcısı
  • 1993 – Nicola Leali, İtalyan futbolcu
  • 1993 – Marc Marquez, İspanyol Grand Prix motosiklet yol yarışçısı

 

wikipedia.org

Etiketler

Ayrıca Kontrol Edin

14 Martta ölenler

Ölümler Karl Marx’ın mezar taşı (Highgate Mezarlığı, Londra) 1457 – İmparator Jingtai, Çin’in Ming Hanedanı’nın yedinci imparatoru (d. 1428) …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


Tüm Hakları Saklıdır.
Osmanlı Gazetesi 2025
tr tr
Seç ve dinle