Bedir Muharebesi
İslamiyet’in İlk Savaşları
Bedir Muharebesi’ni gösteren bir harita
Tarih 13 Mart 624 (Hicri: 17 Ramazan 2) Bölge Bedir, Medine’nin 130 km güneybatısı, Hicaz, Arabistan Sonuç Müslümanların kesin zaferi
Taraflar
Müslümanlar (Medine)	Kureyşliler (Mekke)
Komutanlar ve liderler
Muhammed Hamza bin Abdülmuttalib Ali bin Ebu Talib Ebû Bekir Ömer bin Hattab	Amr bin Hişam (ölü) Utbe bin Rebîa (ölü) Ümeyye bin Halef (ölü)
Güçler
313 piyade / süvari: 2 at ve 70 deve	900 piyade / süvari: 100 at ve 170 deve
Kayıplar
14 ölü	43-70 esir, 70 ölü

Bedir Muharebesi, 13 Mart 624 (Hicri: 17 Ramazan 2) tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslümanların, Mekke’nin Kureyşli paganlarla yaptığı ilk savaştır. Müslüman ordusu, Ebu Cehil’in önderlik ettiği Kureyş ordusunu savaş meydanında mağlup etmiş, Ebu Cehil de dahil olmak üzere toplam 70 Kureyşli ölmüştür. Bu muharebe, Müslümanların yaptığı ve kazandığı ilk savaştır. Savaş sonrası Kureyşlilerin başına geçen Muhammed’in kayınbabası Ebu Süfyan, Müslümanlardan intikam almak için yemin etmiş ve Kureyşli paganlar ile Müslümanlar arasındaki çatışmalar hız kazanmıştır.

Müslümanlar Medine’ye hicret ettikten sonra sürekli olarak birçok kervan yağmalayarak Mekkelileri kışkırtmışlardır. Onların bu davranışta bulunma nedeni Müslümanların Mekke’de malına el konulmasıdır bu da bir nevi onun tazminatı olarak gerçekleştirilmiştir Bu yağmaların ilk senesi neredeyse tamamen başarısızdır. İlk başarılı soygun ise haram olarak kabul edilen aylarda, yani saldırının tüm çeşitlerinin yasak olduğu aylarda gerçekleştirilmiştir. Peygamber Muhammed muhtemelen şiddet kullanılmasını emretmemiştir. Yağma sırasında bir kişi kaçmış, iki kişi köle edilmiş ve bir kişi öldürülmüştür. Bedir Savaşı da yine bir kervan soygunu sırasında çıkmıştır. Bu kervan, savaşa sebep olacak kadar önemlidir çünkü neredeyse tüm Mekke halkının malları orada bulunmaktadır.

Hicret’ten sonra Müslümanlar Kureyş kervanlarına saldırılar düzenlediler. Bu saldırıların birinde Müslümanlar, içinde bin deve ve yarım milyon dirhem değerinde ticari mal bulunan bir kervanı dönüş yolunda hedef almak istediler. İslam peygamberi Muhammed, bu sefer için orduyu topladı. Bedir’e giderken, Ravhâ kasabasında bir kuyunun yanında namaz kıldı; bu mekânda Mescid-i B’iri Ravhâ inşa edilmiştir. Toplanan 305 kişi, Muhammed komutasında Bedir yakınlarına gelerek kervanı beklemeye başladı. Ancak kervanın lideri Ebu Süfyan, Müslümanların kervanı beklediğini öğrendi ve Mekke’ye haber yolladı. Ayrıca kervanın yolunu da değiştirdi. Müslümanların kervana saldırmaya hazırlandığı haberini duyan Mekkeliler, Ebu Süfyan’ın tehlikenin atlatıldığını haber veren ikinci mesajına rağmen Müslümanların üzerine yürümeye karar verdiler. Mekkeliler, oluşturdukları 950 kişilik kuvvetle Bedir’e doğru yola çıktılar.

İki ordu karşı karşıya gelince, Arap savaşlarında bir gelenek haline gelen “er dileme” (mübareze) hadisesi için taraflar içlerinden üçer kişi seçtiler. Buna göre, İslam ordusundan Hamza, Ubeyde bin Haris ve Ali ile; Mekkelilerden Utbe, kardeşi Şeybe ve oğlu Velid karşı karşıya geldi. Her üç çarpışmayı da Müslüman savaşçılar kazandı.

Er dileme hadisesinden sonra savaş başladı. Muhammed’in savaşı idare etmesi için Bedir’e hâkim bir tepede gölgelik kuruldu, burada Mescid-i Arîş inşa edilmiştir. Çarpışmaların ilerleyen aşamalarında Mekkeli Kureyşliler dağılma belirtileri gösterdi; komutanları Amr bin Hişam öldürülünce de iyice dağıldılar.

Savaş, Müslümanların zaferiyle sonuçlandı. Mekke paganları, Amr bin Hişam da dahil 70 ölü ve 70 esir bırakıp kaçtılar. Müslümanlar 14 kayıp (Muhacilerden 6 ve Ensar’dan 8) verdiler.

Kur’an’da Bedir Savaşı’yla ilgili ayetler şöyledir:

“Kendilerine savaş açılan Müslümanlara, zulme uğramaları sebebiyle cihad için izin verildi. Şüphe yok ki Allah’ın onlara yardım etmeye gücü yeter.”(Hacc 39)

“And olsun, siz son derece güçsüz iken Allah size Bedir’de yardım etmişti. O halde Allah’a karşı gelmekten sakının ki şükretmiş olasınız.”(Al-i İmran 123)

“Ey iman edenler! (Düşmana karşı) tedbirinizi alıp, küçük birlikler halinde, yahut topluca savaşa gidin.”(Nisa 71)

“Eğer siz (Uhud’da) bir yara aldıysanız, şüphesiz o topluluk da (Karşıtlar da Bedir’de) benzeri bir yara almıştı. İşte (iyi veya kötü) günleri insanlar arasında (böyle) döndürür dururuz. (Bazen bir topluma iyi ya da kötü günler gösteririz, bazen öbürüne.) Allah, sizden iman edenleri ayırt etmek, sizden şahitler edinmek için böyle yapar. Allah, zalimleri sevmez.”(Al-i İmran 140)

“Bildiğin gibi, Rabbin seni hak uğruna, öz yurdundan çıkarmıştı. Ve müminlerden bir grup tamamen isteksizdi. Gerçek ortaya çıkmasına rağmen, göz göre göre ölüme sürükleniyorlarmış gibi seninle onu tartışıyorlardı. O sırada Allah, iki gruptan birinin kesinlikle sizin olacağını vadediyordu. Ve siz, güçsüz ve silahsız olanın size düşmesini arzu ediyordunuz. Allah ise hakkı kendi kelimeleriyle tam bir biçimde ortaya koymayı ve küfre batmışların ardını-arkasını kesmeyi istiyordu. Diliyordu ki, kötülüğü temsil edenler istemese de hakkı ayan-beyan gözler önüne koysun, saçma ve tutarsız olanı hükümsüz kılsın. Hani siz, Rabbinizden yardım ve destek diliyordunuz; O, sizin dileğinize şöyle cevap vermişti: ‘Hiç kuşkunuz olmasın, Ben size, meleklerden birbiri ardınca bin tanesiyle yardım ulaştıracağım. Allah bunu, sadece bir müjde olsun ve o sayede kalpleriniz huzur ve rahatlık bulsun diye yaptı. Yardım yalnız ve yalnız Allah katındandır. Hiç şüphesiz Allah Azîz’dir, Hakîm’dir” (Enfâl 5-10)

“Rabbin meleklere vahyetmişti ki: “Şüphesiz Ben sizinleyim, iman edenlere sağlamlık katın, inkar edenlerin kalplerine amansız bir korku salacağım. Öyleyse (ey Müslümanlar,) vurun boyunlarının üstüne, vurun onların bütün parmaklarına.” (Enfal 12)

“Baskı ve şiddet kalmayıncaya ve din tamamen Allah’ın oluncaya kadar onlarla savaşın. Eğer (küfürden) vazgeçerlerse şüphesiz ki Allah onların yaptıklarını hakkıyla görendir.”(Enfâl 39)

Savaş sırasında başta Ebû Cehil olmak üzere yetmiş tane Mekkeli pagan öldürüldü, yetmiş kişi de esir alındı. Buna karşılık Müslümanlar sadece on dört kayıp verdiler. Muhammed, Müslümanlar’ın ölülerinin namazını kılarak onları defnettirdi; Mekkeli paganların ölülerini de gömdürdü. Esirlere karşı iyi davranılmasını emreden Muhammed, esirler içinden sadece Ukbe b. Ebû Muayt ile Nadr b. Hâris’i vaktiyle Müslümanlar’a yaptıkları işkenceye karşılık ölüme mahkûm etti. Diğer esirlere ne olacağını sahabeleri ile birlikte konuşan İslam Peygamberi, Ebû Bekir’in fidye karşılığında serbest bırakılmaları teklifini kabul etti ve esirlerin malî durumlarına göre para ödemelerini şart koştu. Ayrıca bazı esirlerin fidyesiz olarak, okuma yazma bilenlerin ise on Müslüman’a okuma yazma öğretmeleri şartıyla serbest bırakılmaları kararlaştırıldı. Savaş sonu elde edilen ganimetler, savaşa katılanlar arasında eşit şekilde bölüştürüldü. Kazanan taraf, Zeyd b. Hârise ile Abdullah b. Revâha’yı zaferi haber vermek üzere Medine’ye gönderdi, savaşı kaybeden Mekkeli paganlar isen Ebû Cehil’in yerine başkanlığa Ebû Süfyân’ı getirdiler.

Uranüs

Voyager 2, 24 Ocak 1986’da Uranüs’ü görüntüledi
Keşif
Keşfeden	William Herschel
Keşif tarihi	13 Mart 1781
Adlandırmalar
Adın kaynağı	Latince Ūranus Yunan tanrısından Οὐρανός Ouranos
Sıfatlar	Uranian
Sembol
Yörünge özellikleri[1]
Dönem J2000
Günöte	20,11 AU
Günberi	18,33 AU
Yarı büyük eksen	19,2184 AU
Dış merkezlik	0,046381
Yörünge periyodu	84,0205 y 30.688,5 g 42.718 Uranüs güneş günü
Kavuşum dönemi	369,66 gün
Ortalama yörünge hızı	6,80 km/sn
Ortalama ayrıklık	142,238600°
Eğiklik	Tutuluma 0,773° Güneş ekvatoruna 6,48° Değişmeyen düzleme 0,99°
Çıkış düğümü boylamı	74,006°
Günberi zamanı	19 Ağu 2050
Perihelyon açısı	96,998857°
Bilinen doğal uydusu	28
Fiziksel özellikler
Görünür büyüklük	5,38 ile 6,03
Açısal çap	3,3″ ile 4,1″
Ortalama yarıçap	25.362 ± 7 km
Ekvatoral yarıçap	25.559 ± 4 km 4,007 Dünya
Kutupsal yarıçap	24.973 ± 20 3,929 Dünya
Basıklık	0,0229 ± 0,0008
Çevresi	159.354,1 km
Yüzey alanı	8,1156 × 109 km2 15,91 Dünya
Hacim	6,833 × 1013 km3 63,086 Dünya
Kütle	(8,6810 ± 0,0013) × 1025 kg 14,536 Dünya GM=5.793.939 ± 13 km3/sn2
Ortalama yoğunluk	1,27 g/cm3
Yüzey kütle çekimi	8,69 m/sn2 0,886 g
Atalet momenti faktörü	0,23 (tahmini)
Kurtulma hızı	21,3 km/sn
Yıldız dönme süresi	-0,71833 g (ters yön) 17 sa 14 dak 24 sn
Ekvatoral dönme hızı	2,59 km/sn 9.320 km/sa
Eksen eğikliği	97,77° (yörüngeye)
Kuzey kutbu sağ açıklık	17sa 9d 15s 257,311
Kuzey kutbu dik açıklık	−15,175°
Albedo	0,300 (Bond) 0,488 (geom.)
Yüzey sıcaklığı min. ort. maks. 1 bar seviyesi[13] 76 K (−197,2 °C) 0,1 bar (tropopoz)[14] 47 K 53 K 57 K
Atmosfer[14][15][16]
Ölçek yüksekliği	27,7 km
Bileşimleri	(1,3 bar’ın altında) Gazlar: %83 ± %3 hidrojen (H 2) %15 ± %3 helyum (He) %2,3 metan (CH 4) %0,009 (%0,007–0,015) hidrojen döterid (HD) hidrojen sülfür (H 2S)[17] Buzlar: amonyak (NH 3) su (H 2O) amonyum hidrosülfür (NH 4SH) metan buzu
Wikimedia Commons’ta ilgili ortam

Uranüs, Güneş’e yakınlık bakımından yedinci gezegendir. Gazlı, camgöbeği renginde bir buz devidir. Gezegenin büyük bir kısmı, astronominin “buz” ya da uçucu maddeler olarak adlandırdığı maddenin süperkritik fazındaki su, amonyak ve metandan oluşur. Gezegenin atmosferi karmaşık katmanlı bir bulut yapısına sahiptir ve tüm Güneş Sistemi gezegenleri arasında 49 K (-224 °C; -371,2 °F) ile en düşük minimum sıcaklığa sahiptir. Gezegenin 82,23°’lik belirgin bir eksenel eğimi ve 17 saat 14 dakikalık bir geriye dönüş periyodu vardır. Bu, Güneş etrafındaki 84 Dünya yıllık bir yörünge döneminde kutuplarının yaklaşık 42 yıl sürekli güneş ışığı aldığı ve ardından 42 yıl sürekli karanlık olduğu anlamına gelir.

Rûmî takvim, Hicret’i (Gregoryen takvimi 622) başlangıç kabul eden güneş yılı esasına dayalı bir takvim. Dünya’nın Güneş etrafında dolanımını esas alan şemsî takvim düzeninde, 13 Mart 1840’ta uygulanmaya başladı. Kamerî takvim sisteminde bir yıl, 354 gün; şemsî takvim sisteminde ise Dünya’nın Güneş etrafında dolanımı esas alındığından bir yıl, 365 gün olarak hesaplanır.

Tanzimat Dönemi’ne kadar Osmanlı Devleti’nde hicri takvim her sahada resmî takvim olarak kullanılıyordu. Yılbaşı 1 muharremdi. Tanzimat Dönemi’nde miladi 13 Mart 1840 tarihi, 1 Mart 1256 Cuma günü olarak Rumi takvimin yılbaşısı kabul edildi. Bu tarihten sonra çift takvim uygulaması başladı. Aynı anda hem hicri takvim hem de Rûmî takvim, miladi 1870 yılına kadar birlikte uygulandı. Hicri takvim, ay yılına; Rumi takvim ise güneş yılı esaslı hesaplandığı için hicri takvimde senenin son günü, Rumi takvimin çakışan senesinden her yıl on bir gün daha geriye düşüyordu. İkiliğin önlenmesi için o tarihten sonra artık sadece Rumi takvim kullanılmaya başlandı. Rumi takvim, Batı’nın kullandığı Gregoryen miladi takvimden on üç gün gerideydi. Rumi ile miladi arasında -her iki takvim de güneş yılı esasına göre düzenlendiği için- aradaki 13 günlük fark sabitti. Böylece Hicrî takvimin aksine mevsimlerin hep aynı aylara denk gelmesi temin edilmiş, yıl farkı da takvimin başladığı zamanki fark olan 584 yıla sabitlenmiş oldu. Bu fark, Rumi takvimin Jülyen takvimini, miladi takvimin ise Gregoryen takvimini esas almasından ileri gelir. 8 Şubat 1332 tarih ve 125 sayılı Kanun’la Jülyen esaslı Rumi takvim yürürlükten kaldırılarak Gregoryen esaslı Rumi takvime geçildi. Bu değişiklik, miladi takvimde 1917 senesine denk gelir.

• 15 Şubat 1332 tarihini, 1 Mart 1333 (M 1917) günü takip etti. böylece tarihten 13 gün silinerek gün sayısındaki hata düzeltildi.
• Rumi 1333 yılı, teknik sebeple 1 Mart’tan başlamakla beraber on ay devam ederek 31 Kânunievvel (Aralık) 1333 (1917) günü sona erdi.
• Rumi 1334 yılının ilk günü ise miladi 1918 yılının ilk günüyle aynı anda Gregoryen takvimi esasına uygun olarak 1 Kânunisani (Ocak) olarak on üç günlük fark giderilmiş oldu. Rumi 1334 yılından (M 1918) itibaren Rumi ve miladi takvimlerdeki ay ve gün farkı ortadan kalktı. Denkleştirmenin başlangıcı 1 Kânunisani 1334 = 1 Kânunisani (Ocak) 1918 şeklinde gerçekleşti.

26 Kânunievvel (Aralık) 1341 (M 1925) tarih ve 698 sayılı Kanun’la Rumi takvim başlangıcı olan 1300’lü seneler terk edilip Batılı ülkelerin kullandığı 1900’lü seneler resmen uygulamaya konuldu. Böylece Türkiye Cumhuriyeti’nde Rumi 1341 senesinden itibaren seneler 1925 ve devamı şeklinde adlandırılmaya başlandı. Bu son olay, Türkiye’de Takvim İnkılabı olarak ya da saat ve ölçü birimlerinde yapılan değişiklikle birlikte takvim, saat ve ölçülerde değişiklik olarak da bilinir.

Türkiye Cumhuriyeti’nde mali yılbaşı uygulaması 1983’e kadar 1 Mart kabul edilerek uygulanmaya devam etti.