Tarihte 12 Şubatta doğanlar

Doğumlar

 

Anna Pavlovna Pavlova
  • 41 – Britannicus, Roma İmparatoru Claudius ve üçüncü karısı Roma İmparatoriçesi Messalina’nın oğlu (ö. 55)
Claudius
Augustus

İmparator Claudius’un büstü
4. Roma imparatoru
Hüküm süresi 41 – 54
Önce gelen Caligula
Sonra gelen Neron
Doğum 1 Ağustos MÖ 10
Ölüm 13 Ekim 54
Eş(ler)i Aemilia Lepida
Livia Medullina
Plautia Urgulanilla
Aelia Paetina
Valeria Messalina
Genç Agrippina
Çocuk(lar)ı Britannicus, Claudia Antonia, Claudia Octavia
Tam adı
Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus
Hanedan Julio-Claudian Hanedanı
Babası Nero Claudius Drusus
Annesi Antonia Minor

Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus ya da Claudius (başa geçmeden önceki adı Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus, d. 1 Ağustos MÖ 10 – ö. 13 Ekim 54), Julio-Claudian hanedanının dördüncü Roma imparatorudur. 24 Ocak 41’den 54 yılında ölümüne kadar hüküm sürmüştür. Drusus ve Küçük Antonia’nın oğlu olarak Galya’da Lugdunum’da (bugünkü Lyon) doğmuştur. İtalya dışında doğmuş ilk Roma imparatorudur.

Claudius imparator olmasına pek ihtimal verilmeyen biriydi. Anlatılanlara göre bir sakatlığı vardı ve 37 yılında yeğeni Caligula ile birlikte konsül olana kadar ailesi kendisini kamu görevlerinden muaf tutmuştu. Bu zafiyeti Tiberius ve Caligula’nın yönetimleri sırasındaki tasfiyelerde diğer birçok Romalı soyluyla aynı kaderi paylaşmasını engellemiş olabilir. Bu sayede Caligula’nın suikasta kurban gitmesinden sonra ailesinin hayatta olan tek yetişkin erkeği olarak imparator ilan edilmiştir.

Valeria Messalina,[1] Messallina olarak da bilinir (17/20 civarı – 48), İmparator Claudius’un üçüncü karısı ve İmparatoriçe olan Antik Romalı kadın. Güçlü ve etkileyici bir kadın olarak pasaklı olmasıyla ünlüdür ve kocasına karşı yapılan bir komploya dahil olduğu anlaşılınca idam edilmiştir.

Biyografisi

 

Ailesi ve gençliği

 

Messalina, Domitia Lepida ve Konsül Marcus Valerius Messalla Barbatus’un tek kızıdır ve “Marcus Valerius Messala Corvinus” adında bir erkek kardeşi vardır.

Babası, Küçük Claudia Marcella ve Roma Senatörü ve iki defa Konsüllük yapmış olan Marcus Valerius Messalla Messallinus’un oğludur. Annesi, Lucius Domitius Ahenobarbus ve Büyük Antonia’un en küçük çocuğudur. Messalina’nın büyük anneleri İmparator Augustus’un üvey kardeşi ve yeğenidir.

Messalina’nın babası 20 ya da 21 yılı başlarından bilinmeyen bir nedenden dolayı ölmüştür. Annesi daha sonra, ünlü Roma diktatörü Lucius Cornelius Sulla’nın akrabası Konsül Faustus Cornelius Sulla Lucullus III’le evlenmiştir. Faustus ve Lepida, 22 yılında bir Faustus Cornelius Sulla Felix adınını verdikleri ve Messalina’nın üvey kardeşi olan bir oğul sahibi olmuşlardır. Messalina, büyük bir ihtimalle Roma’da doğmuş ve büyümüştür. Hayatının erken evreleri hakkında çok az şey bilinir.

Claudius’la evliliği

 

37 ya da 38 yılında, o sıralar 48 yaşında olan ikinci dereceden kuzeni Claudius ile evlendi. Diğer bir ikinci dereceden kuzeni olan İmparator Caligula’nın 37-41 yılları arasındaki saltanatı sırasında, Messalina zengin ve etkili bir kadındı ve Caligula’nın sarayının müdavimlerindendi. Claudius, Caligula’nın amcasıydı ve zaman içerisinde etkili ve popüler bir kişilik haline geldi. Claudius onunla belki de imparatorluk ailesi ile olan bağlarını kuvvetlendirmek için evlenmişti.

Messalina’nın Claudius’tan, geleceğin imparatoriçesi ve Nero’nun ilk karısı Claudia Octavia adında (39 ya da 40’ta doğdu) bir kızı ve Britannicus (41’de doğdu) adında bir oğlu oldu. 24 Ocak 41 tarihinde Caligula ve ailesi öldürüldü ve Claudius Praetorian muhafızlar tarafından imparator ilan edilince Messalina imparatoriçe oldu.

Roma İmparatoriçesi

 

Kucağında oğlu Britannicus’u tutan Messalina, Louvre

Messalina, Roma İmparatorluğu’nun en güçlü kadını haline geldi. Claudius tarafından kendisine çeşitli onursal unvanlar verildi: doğum günü resmi olarak kutlandı, heykelleri kamu alanlarına dikildi ve tiyatroda Vesta bakireleri’nin oturduğu ön sırada oturma imtiyazı verildi. Roma Senatosu, Messalina’ya “Augusta” unvanı vermek istediyse de bu Claudius tarafından reddedildi.

43 yılında Claudius, başarılı Britanya seferini kutlamak için zafer alayı düzenledi. Messalina, onun arabasını kapalı bir arabayla takip ederken generaller arkasından yürüyorlardı.

Konumu itibarıyla çok etkili bir duruma geldi ancak tehlikeli bir karaktere sahipti. Yaşlı bir adam olan Claudius her an ölebilirdi ve bu durumda Britannicus yeni imparator olacaktı. Messalina, kendi güvenliğini sağlamak ve çocuğunun geleceğini garanti altına alabilmek için kendisi ve çocuğu için tehlike potansiyeli taşıyan herkesi saf dışı bırakmak için çabalamaktan geri kalmıyordu.

Messalina’ya sadık olanlar arasında Konsül Lucius Vitellius’da vardı. Çok büyük bir ayrıcalık olarak düşündüğü için Messalina’ya onun ayakkabılarını çıkarmak için yalvarıyordu. Vitellius, onun ayakkabılarını toga ve tuniği arasında taşıyor ve zaman zaman çıkararak öpüyordu.

Claudius’un ona olan düşkünlüğü nedeniyle, Messalina onu dolduruşa getirip çeşitli insanları idam ettirip ya da sürgüne göndertebiliyordu: Roma tarihçisi Genç Seneca; Claudius’un yeğeni Julia Livilla ve Julia; Marcus Vinicius (Julia Livilla’nın kocası); Konsül Gaius Asinius Pollio II (Bkz. Vipsania Agrippina), yaşlı Poppaea Sabina (İmparatoriçe Poppea Sabina, Nero’nun ikinci karısı), Konsül Decimus Valerius Asiaticus ve Polybius (azatlı köle). Claudius, karısı ve azatlı köleleri tarafından kolayca etki altına alınabilmesiyle ünlüydü.

Messalina’nın rakiplerini saf dışı etme denemesinin iyi biline bir örneği, 41 yılı Ocağında sürgünden dönen Genç Agrippina’dır. Agrippina, Germanicus’ın kızı olması nedeniyle Claudius’un yeğeniydi. Messalina, Agrippina’nın oğlu Lucius Domitius Ahenobarbus’un (gelecekte Nero) ileride kendi oğlu için bir tehlike olacağını anlayınca onu siesta yaptığı sırada hançerle öldürtmek üzere suikastçılar gönderdi. Yatağının yanına yaklaştıklarında, yastığın yanında bir yılan belirince dehşet içinde kaçtılar. Görülen yılan içi doldurulmuş bir yılan derisiydi.

Şöhreti

 

Satire VI’ya göre Messalina, Lycisca yani ‘Kurt kız’ adıyla bir genelevde çalışmıştı. Agostino Carracci’ye ait geç 16. yüzyıl gravürü.

Messalina’nın pek de iyi bir namı yoktu. Antik Romalı kaynaklar (özellikle Tacitus ve Suetonius) onu küçük düşürücü bir şekilde, yüz kızartıcı, zalim, aç gözlü ve ahmak bir hiperseksüel olarak tasvir ederler. Onun yaşında ve konumunda pek çok kadın şenlikler ve partilerden hoşlanırken, iki tarihçi Messalina’nın akılsızca zevklerini cinsel arzuları için insanlarla buluşarak birleştirdiğini iddia ederler. Messalina hakkına en bilinen hikâye, ünlü bir Romalı fahişe olan Scylla’ya karşı bütün gece sürecek bir seks yarışması için meydan okuması hakkında olanıdır. Scylla, her ikisi de 25 erkekle yattıktan sonra vazgeçmiş ancak Messalina sabaha kadar ilişkiye girmekte herhangi bir sakınca görmemişti. Çok yorulduğu ancak tatmin olmadığı söylenir.

Roma kaynakları Messalina’nın cinselliği gücünü sürdürmek ve politikacıları kontrol etmek için kullandığını, takma isimle bir geneleve sahip olduğunu ve burada üst sınıftan kadınlar için seks partileri organize ettiğini ayrıca politikaya çokça karışarak Roma soylularına ve yabancı ileri gelenlere nüfuzunu sattığını iddia ederler.

Düşüşü, ölümü ve etkileri

 

Valeria Messalina ve çocukları Britannicus ve Claudia Octavia

47 yılındaki Secular oyunları sırasında, Truva gösterilerine oğlu Britannicus’la birlikte iştirak etti. Genç Agrippina ve oğlu Lucius Domitius Ahenobarbus’da (Nero) aynı gösteriye katılmışlardı. Agrippina ve Nero, dinleyicilerden Messalina ve Britannicus’a oranla daha fazla alkış aldılar. Birçok insan hayatı boyunca karşı karşıya kaldığı talihsiz koşullar nedeniyle ona karşı bir acıma ve sempati göstermeye başlamıştı. Bu belki de Messalina’nın popülaritesinin ilk kez düşmeye başladığı andı.

Aynı yılın sonlarında Messalina, aristokrat bir kadın olan Junia Silana’yla (Caligula’nın ilk karısının kız kardeşi) mutlu bir evliliği olan çekici Roma Senatörü Gaius Silius ile ilgilenmeye başladı. Messalina ve Silius sevgili oldular ve ardından Silius Messalina tarafından karısını boşamaya zorlandı.

Silius kendini içine attığı tehlikeli durumu anlamıştı. Messalina ve Silius, yetersiz imparatoru öldürmeyi ve ardından Silius’u yeni imparator yapmayı içeren bir plan yaptılar. Silius’un çocuğu yoktu ve Britannicus’u evlatlık edinmeyi istiyordu. Messalina ve Silius, Messalina yasal olarak hâlâ Claudius’la evli olduğu ve bu durum yasak olan iki eşlilik (bigami) anlamına geldiği halde şahitler huzurunda imzalanan bir evlilik anlaşmaıyla tam bir düğün seramoniyle evlendiler.

Claudius, limanda yapılan çalışmaları incelemek için Ostia’da bulunduğu sırada azatlı kölesi Narcissus tarafından Messalina ve Silius’ın planladığı suikast hakkında bilgi verildi. Messalina, Claudius’la konuşabilmek umuduyla çocuğuyla birlikte Ostia’ya gitti ancak imparator o gelmeden önce ayrılmıştı. Narcissus, Messalina’yı geciktirerek Claudius’u görmesini engellemişti.

Claudius 48 yılında Messalina ve Silius’un öldürülmesini emretti. Messalina son saatlerini Lucullus bahçelerinde geçirmişti. Messalina ve annesi Claudius’a verilmek üzere bir dilekçe hazırladılar. Messalina’nın etkisi ve başarısı nedeniyle Lepida ve Messalina tartışmışlar ve birbirlerine yabancılaşmışlardı. Görünüşe göre merhameti baskın gelmiş ve kızının yanında kalmıştı. Lepida’nın ona karşı son sözü ‘Hayatın sona erdi. Geriye kalan edepli bir son yapmak olmalı’ idi. Messalina söylenenlere göre hıçkırarak ağlamıştı. Durumunu kavradığında kendini ölüme bıraktı.

Britannicus

Britannicus ve annesi (MS 45 heykeli)
Doğum 12 Şubat 41
Roma, İtalya
Ölüm 11 Şubat 55 (13 yaşında)
Roma, İtalya
Defin Augustus Mozolesi
Tam adı
Tiberius Claudius Caesar Britannicus;
Tiberius Claudius Germanicus
Hanedan Julio-Claudian Hanedanı
Babası Claudius
Annesi Valeria Messalina

Tiberius Claudius Caesar Britannicus (12 Şubat 41 – 11 Şubat 55), Roma İmparatoru Claudius ve üçüncü karısı Roma İmparatoriçesi Messalina’nın oğlu. Babasın tahta çıkmasında kısa bir süre sonra doğduğu için veraset göstergesi olarak kabul edildi. Annesi öldürülüp babası Claudius Genç Agrippina ile evlendiğinde genç bir çocuktu. Bu Agrippina’nın büyük oğlu Nero’ya onu taht mücadelesinde geçme şansı verdi. Nero tahta çıkar çıkmaz onu 14. yaş gününden hemen önce öldürttü.

Doğumu ve çocukluğu

 

Britannicus’un doğumu anısına bastırılmış sestertius

Britannicus, bir ihtimale göre, 12 Şubat 41’de Roma İmparatoru Claudius ve karısı Messalina’nın oğlu olarak doğmuştur.[1] Claudius’un en büyük oğlu yaklaşık 14 yaşında yaklaşık 20 yıl önce öldüğünden babasının hayatta kalan tek erkek çocuğudur. Bu sebeple, babasının varisi olduğunun bir işareti olarak yine onun praenomen’ini (Roma yurttaşının ilk adı) alacak şekilde Tiberius Claudius Germanicus adı verilmiştir. Britannicus’un babası sadece bir ay önce tahta çıkmıştı ve varisi olarak oğlunun doğmasıyla konumunu daha da güçlendirdi. Doğumun anısına, ön yüzünde Spes Augusta – (imparatorluk ailesinin umudu) yazan sestertii bastırıldı. İki yıl sonra, 43 yılında, Senato tarafından Claudius’a Britanya’nın fethi onuruna “Britannicus” unvanı verildi. İmparator bu unvanı kendisi için kullanmayı reddetse de oğlu adına kabul etti. Bu onun gelecek kuşaklar tarafından da tanınanacak olduğu adı oldu. Suetonius’a göre Claudius, Britannicus’a çok düşkündü. Kamu etkinliklerinde onu yanında gezdiriyor ve kalabalıklardan da benzer cevabı alabilmek için “İyi şanslar oğlum!” diye bağırıyordu. Erken olgunlaşmış bir çocuk olduğu söylenir.

  • 1218 – Kujō Yoritsune, Kamakura şogunluğunun dördüncü şogunu (ö. 1256)
Kujō Yoritsune
九条 頼経
4. Kamakura şogunu
Görev süresi
1226-1244
Yerine geldiği Minamoto no Sanetomo
Yerine gelen Kujō Yoritsugu
Kişisel bilgiler
Doğum 12 Şubat 1218
Ölüm 1 Eylül 1256 (38 yaşında)

Kujō Yoritsune veya Fujiwara no Yoritsune (Japonca: 源 頼朝; 12 Şubat 1218-1 Eylül 1256), Kamakura şogunluğunun dördüncü şogunudur. İktidarı 1226’dan 1244’e kadar sürmüştür. Babası kanpaku Kujō Michiie idi ve büyükannesi Minamoto no Yoritomo’nun yeğeniydi. Karısı, Minamoto no Yoritomo’nun torunu ve Minamoto no Yoriie’nin kızıydı. Kaplan yılında, ayında ve gününde doğması nedeniyle doğumdaki adı Mitora idi.

  • 1536 – Leonardo Donato, Venedik Cumhuriyeti’nin 90’ıncı dükası (ö. 1612)
Leonardo Donato
Leonardo Donato portresi
Venedik Cumhuriyeti Doçesi (90.)
Doge di Venezia
Hüküm süresi 10 Ocak 1606 – 16 Temmuz 1612
6 yıl 6 ay 6 gün
Önce gelen Marino Grimani
Sonra gelen Marcantonio Memmo
Doğum 12 Şubat 1536
Venedik
Ölüm 16 Temmuz 1612 (yaş: 76)
Venedik
Defin San Giorgio Maggiore Kilisesi, Venedik
Eş(ler)i Hiç evlilik yapmadı
Babası Giovanni Battista Donà
Annesi Giovanna Corner
Leonardo Donato arması

Leonardo Donato (veya Donà) (d. 12 Şubat 1536, Venedik – ö. 16 Temmuz 1612, Venedik), 26 Nisan 1595 – 16 Temmuz 1612 döneminde Venedik Cumhuriyeti’nde “Doçe” unvanı ile devlet başkanlığı yapan 90’ıncı dükadır.

Doçe Marino Grimani’nun 25 Aralık 1605’te ölümünden sonra Venedik Cumhuriyeti “Doçe Seçmenler Konseyi” yapılan seçim oturumu üç önemli ve eşit güçlü görünen aday bulunduğu ve seçmenlerin oylamada Doçe seçmek için yeterli çoğunluk sağlayacak şekilde oylarını vermedikleri için uzadı. Bu uzun oturum ve çok sayıda oylamadan sonra bir uzlaşma ortamı ortaya çıktı. 10 Ocak 1606’da Leonardo Donato seçmenlerin ekseriyetinin oyları ile Venedik Cumhuriyeti Doçesi seçildi ve o gün Doçelik tahtına çıktı. 6 yıl 6 ay 6 gün süren Venedik Cumhuriyeti “Doçe”‘lik saltanatından sonra 16 Temmuz 1612’de 78 yaşında Venedik’te öldü.

Gayet koyu; ateşli inançlı ve Katolik dinsel doktirinlerini gayet iyi bilip uygulayan dindar Katolik Hristiyandı. Gençliğinde bir koyu Katolik kesişmiş gibi iffetlilik ve herhangi bir kadınla birlikte olmamak için yemin ettiği için hayatı boyunca hiç evlilik yapmamıştır.

Doçelik döneminde en önemli sorun, bir önceki doçe Marino Grimani’nin politikası dolayısıyla ortaya çıkan Donato’nun doçelik dönemi başından itibaren devamlı olarak ilgisini gerektiren politik problem, Papa V. Paulus’un Venedik’e dinden çıkartma yani enterdi etme cezası uygulama tehdidi yapması ve 1606-1607 gerçekten Venedik Cumhuriyeti’ni enterdi etmesi ve tüm Venedik halkı için aforoz uygulaması olmuştur.

Hayatı

 

Doçe olmadan önce

 

Leonardo Donato 16 Temmuz 1612’de Venedik’te Giovanni Battista Donato ile Giovanna Corner’ın oğlu olarak doğdu. Donato (bazen Donà) sülalesi zengin bir Venedikli sülale olup bu sülale üyeleri genellikle denizaşırı dış ticaretle uğraşmakla beraber Venedik devlet yönetimine büyük katkıları bulunmakta idi. Leonardo’nun babası Battista tüccar olmakla beraber devlet yönetimine katkı yapmış ve Venedik Kıbrıs Adası kolonisinde önce koloni direktörü ve sonra yardımcı Vali olmuştur. Leonardo’nun iki ağabeyi denizci ve tüccarlar olup hayatlarını genç iken denizde (ağabeyi Andrea İnebahtı Muharebesi’nde) kaybetmişlerdi. Yine diğer zengin asil Venedikli aileler gibi, Donatolar İtalya anakarasında (Padova doğusu ve Verona güneyinde), büyükçe alanlı araziler sahibi olup bu topraklardan gelirleri ile 1400lu yıllar ortalarında Venedik’in dış ticareti buhrana girdiğinde bu sülalenin hayat standardını korumasına neden olmuştu.

Leonardo gençliğinde iyi bir eğitim aldı. Bu onu iyi bir kitap sever yapmıştır. Yüksek eğitimini Padova Üniversitesi ve Bologna Üniversitesi’nde yapmıştır ama doktora almamıştır. Buna rağmen okuma sevgisi ve kitap severliği devam etmiştir. Yaşlılığında gayet iyi donatılmış şahsi kütüphanesinde sadece çok çeşitli konularda basılı eserler değil (diğer Venedikli şahsi kütüphanesi bulunan zenginlerin aksine) nadir bulunan haritaların ve yazma eserlerin de bulunması onun yaşam hikâyesinin yazarlarının (örneğin aynı dönemde yaşamış Andrea Morosini) ilgisini çekmiştir..

Leonardo gençliğinde iyi bir eğitim aldı. Bu onu iyi bir kitap sever yapmıştır. Yüksek eğitimini Padova Üniversitesi ve Bologna Üniversitesi’nde yapmıştır ama doktora almamıştır. Buna rağmen okuma sevgisi ve kitap severliği devam etmiştir. Yaşlılığında gayet iyi donatılmış şahsi kütüphanesinde sadece çok çeşitli konularda basılı eserler değil (diğer Venedikli şahsi kütüphanesi bulunan zenginlerin aksine) nadir bulunan haritaların ve yazma eserlerin de bulunması onun yaşam hikâyesinin yazarlarının (örneğin aynı dönemde yaşamış Andrea Morosini) ilgisini çekmiştir.

Bundan sonra Leionardo ticaretle ilgilendi ve 14 yıl babasının Vendik’deki çalışma yerinde yazışmalarını ve hesaplarını o idare etti. Fakat devlet hizmetine girmek istemekteydi. Babası Venedikte Vali Yardımcısı olduğunda 1556-1558’de babasına şahsı profesyonel danışman-asistan olarak görev yapmaya başladı. Bu görev yaparken Kibris’ta Venedik idaresinin ilgilendiği her turlu konuda yaptığı isler hakkında (örneğin adada tarım üretimi, beklenebilinen Osmanlı saldırılarına karşı adanın savunması gibi) çok ayrıntılı olarak devamlı olarak yanında bulundurduğu defterlere notlar işlediği dikkati çekti. Bu arada felsefe bilgisi ile yakından ilgilendi ve hiç beklenmedik olarak felsefe yakından ilgili bir Venedikli zengin genç olarak birçok gözlemcinin dikkatini üstüne çektiği o zamandan kalan belgelerden anlaşılmaktadır.

Doçelik dönemi

Doçe Marino Grimani 25 Aralık 1605’te ölünce 41 seçmenden oluşan Venedik Cumhuriyeti “Doçe Seçmenler Konseyi” yeni doçe seçmek için toplandı. Leonardo Donato yanında iki diğer önemli aday bulunmaktaydı. (Bunlardan birisi Marcantonio Memmo Leonardo Donato’yu takiben Doce seçildi.) İlk oylamalarda gerekli çoğunluk bulunamadığı için bu konseyini oturumu uzun sürduü, En sonunda 10 Ocak 1608’da Leonardo Donato hemen hemen ekseriyetin oyu ile Venedik Cumhuriyeti Doçesi seçildi ve Doçelik tahtına oturdu.

Yeni Doçe Leonardo Donato gayet dindar ve Katolik Kilisesi doktirinleri ve kilise hukuku hakkında derin bilgilere sahip bir kişi idi. Ama Doçe Papa’nın dinsel prensip ve doktrinlere uygunsuz tedbirler almasi ve kararlar vermesi halinde hiç ödün vermeden Papa aleyhtarı olmaktan çekinmemekte idi.

Papalık Devleti ile Venedik Cumhuriyeti arasındaki büyük anlaşmazlık 1606da Venedik arazilerinde bulunan iki Katolik kilisesi mensubu papazın Venedik otoriteleri tarafından ufak hırsızlıkla itham edilip tutuklaması ile ortaya çıktı. Papalık, Katolik papazların ancak Katolik Kilisesi hiyerarşisi tarafından suçlanıp kilise mahkemelerinde Kilise Kanunlarına göre yargılanabilicekleri hakkında Papalığın Vendik’de geleneksel imtiyazları olduğunu iddia etmekteydi. Onun için gayet bir sert tavırla Venedik Cumhuriyeti’nin bu iki papazın alelade mahkemelerde yargılanmasının durdurulmasını ve tutukluların kilise yetkilileri eline salıvermesinin gerekli olduğu şeklinde Venedik devletine gayet sert bir nota vererek özel talepler yaptı. Venedik Cumhuriyeti kendi sınırları içinde hiç kimsenin vw hiçbir yabancı kurumun özel ayrıcalıkları olmaması prensibine çok önem vermekteydi. Özellikle yüzyılarca gelenekten dolayı özel ayrıcalıkları olduğunu iddia eden kurumun Papalık gibi güçlü ama Venedik’in dışında olması Venedik Doçesini Venedik prensiplerine uymaya daha da zorlamıştı. Aynı tarihte Venedik Cumhuriyeti, Katolik Kilisesi’nin Venedik Cumhuriyeti’ne ait arazilerde Katolik Kilisesinin hiç Venedik otoritelerinden izin istemeden gayrimenkul arazi ve bina satın alıp satma hakkının bulunmadığını kabul eden bir kanun çıkarttı. Papalık bu yeni Venedik kanununu yüzyıllarca geçerli olmuş olan uygulama geleneklerine ve Katolik Kilisesi’nin kilise hukukuna karşı olduğunu belirttip Venedik Cumhuriyeti’nin bu kanunu geçersiz olduğunu ilan edip bu yeni kanunu kaldırmasını talep etti. Venedik Cumhuriyeti, Papalığın yaptığı bu talep ve istekleri kabul etmedi. Bunun üzerine Katolik Kilisesi lideri olarak Papa V. Paulüs Venedik Cumhuriyeti’nden çıkartılacaktır tehdidinde bulundu. Venedk Doçesi ve Venedik Cumhuriyeti Papalığın bu tehdidine önem vermeyip Papalık taleplerini tekrar redettiğini bildirdi. Bunun üzerine Papa V. Paulus 1606da Venedik’i dinden çıkartma olan enterdi cezası altına koydu.

Venedik Cumhuriyeti Doçesi Leonardo Donato Papa’nın bu enterdi ve hatta aforoz cezasına hiç aldırmaz göründü, Venedikli papazların kilise ayinlerindeki görevlerini ve diğer papazlık görevlerini eskisi gibi ifa etmelerinde devam etmelerini sağladı. Doçenin bu kararı Venedikli Servito Tarikatı’ndan bir keşiş olan ve çok kesin polemik dinsel makaleler yayınlamış olan Paolo Serpi tarafından desteklendi. 1606’da Doçe Leonardo Donato keşiş Paolo Serpi’yi Venedik devlet idaresine teoloji ve kilise hukuku konularında baş danışman olarak atadı.

Bir yıl sonra Fransa Papalık ve Venedik arasındaki anlaşmazlığı çözmek için aracılık yapmaya başladı ve iki taraf arasında uzlaşmayı sağlayan bir formül teklif etti. Bu uzlaştırıcı formül ile Venedik Cumhuriyeti’nin normal hukuk düzenleri karşısında hiçbir Venedik vatandaşı için şahsa özel ayrıcalık bulunmadığı prensibi tekrar tasdik edildi. Fransa aracılığı ile Papalık ve Venedik Doçesi Leonardo Donato Katolik Hristiyanlığa olan içten inancını ve bu dinin teolojik ve kilise hukuku doktrinleri hakkında gayet derin bilgisi olduğunu açıkça gösterdi ve Venedik’i bu enterdi ve aforoz cezasının aksi tesirlerinden kurtardı.

  • 1644 – Jakob Ammann, Anabaptist önder ve Amişliğin kurucusu (ö. ?)
  • 1756 – Joseph Chinard, Fransız heykeltıraş (ö. 1813)
  • 1768 – II. Franz, Roma-Cermen İmparatoru (ö. 1835)
II. ve I. Franz
Kutsal Roma imparatoru
Romalıların kralı
Almanya kralı
Hüküm süresi 5 Temmuz 1792 – 6 Ağustos 1806
Taç giymesi 14 Temmuz 1792, Frankfurt
Önce gelen II. Leopold
Sonra gelen Monarşi kaldırıldı
Avusturya Arşidükü/İmparatoru
Hüküm süresi 1 Mart 1792/11 Ağustos 1804 – 2 Mart 1835
Önce gelen VII. Leopold
Sonra gelen I. Ferdinand
Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralı
Hüküm süresi 1 Mart 1792 – 2 Mart 1835
Taç giymesi
  • 6 Haziran 1792, Budin
  • 9 Ağustos 1792, Prag
Önce gelen II. Leopold
Sonra gelen V. Ferdinand
Lombardiya-Venedik kralı
Hüküm süresi 9 Haziran 1815 – 2 Mart 1835
Sonra gelen I. Ferdinand
Avusturya Präsidialmacht Başkanı
Hüküm süresi 20 Haziran 1815 – 2 Mart 1835
Sonra gelen I. Ferdinand
Doğum 12 Şubat 1768
Floransa, Toskana, Kutsal Roma İmparatorluğu
Ölüm 2 Mart 1835 (67 yaşında)
Viyana, Avusturya İmparatorluğu
Defin İmparatorluk Kripti
Eş(ler)i
  • Württemberg Düşesi Elizabeth
    (e. 1788; ö. 1790)
  • Napoli ve Sicilya Prensesi Maria Teresa
    (e. 1790; ö. 1807)
  • Modena Prensesi Maria Ludovika Beatrix
    (e. 1808; ö. 1816)
  • Bavyera Prensesi Caroline Augusta (e. 1816)
Çocuk(lar)ı
  • Fransız İmparatoriçesi Marie Louise
  • Avusturya İmparatoru I. Ferdinand
  • Brezilya İmparatoriçesi ve Portekiz Kraliçesi Maria Leopoldina
  • Salerno Prensesi Clementina
  • Saksonya Veliaht Prensesi Marie Caroline
  • Arşidük Franz Karl
Tam adı
Franz Josef Karl
Hanedan Habsburg-Lorraine
Babası Kutsal Roma İmparatoru II. Leopold
Annesi İspanya Prensesi Maria Luisa
Dini Katoliklik
İmza

II. veya I. Franz (12 Şubat 1768 – 2 Mart 1835) 1792ʼden 1806ʼya kadar II. Franz olarak son Kutsal Roma imparatoru ve 1804ʼten 1835ʼe kadar I. Franz olarak ilk Avusturya imparatoruydu. Aynı zamanda Macaristan kralıMacaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralıydı ve 1815ʼte kurulmasının ardından ilk Alman Konfederasyonu başkanı olarak görev yaptı.

Geleceğin imparatoru II. Leopold ve İspanya prensesi Maria Luisaʼnın en büyük oğlu olan Franz, babasının Toskana Büyük Dükü olarak hüküm sürdüğü Floransaʼda doğdu. II.Leopold, 1790ʼda Kutsal Roma imparatoru oldu ancak iki yıl sonra öldü ve yerine Franz geçti. İmparatorluğu, ilki Avusturyaʼnın yenilgisi ve Renʼin sol kıyısının Fransaʼya kaybedilmesiyle sonuçlanan Fransız Devrim Savaşlarıʼna derhal karıştı. İkinci Koalisyon Savaşıʼndaki bir diğer Fransız zaferinden sonra Napolyon, kendisini Fransız imparatoru olarak taç giydirdi. Bunun üzerine Franz, Avusturya imparatoru unvanını aldı. Franz, Napolyonʼun hasmı olarak, Napolyon Savaşlarıʼnda lider rolünü sürdürdü ve bir Avrupa gücü olarak Avusturyaʼyı büyük ölçüde zayıflatan art arda yenilgiler yaşadı. 1806ʼda Napolyon, Ren Konfederasyonuʼnu oluşturduktan sonra Franz, Kutsal Roma imparatoru olarak tahttan çekildi ve bu da fiilen Kutsal Roma İmparatorluğuʼnun dağılmasına işaret etti. Beşinci Koalisyonʼun yenilgisinin ardından Franz, Fransaʼya daha fazla toprak bıraktı ve kızı Marie Louiseʼi Napolyonʼla evlendirmek zorunda kaldı.

1813ʼte Franz, Napolyonʼa sırt çevirdi ve sonunda Napolyonʼu Altıncı Koalisyon Savaşıʼnda mağlup ederek tahttan çekilmeye zorladı.

İlk yılları

 

İmparator 2.Franz’ın çocukluğu .

II.Franz II. Leopold (Kutsal Roma İmparatoru) (1747 – 1792) ve III. Carlos’un kızı Maria Luisa (1745 – 1792)’nın oğullarıydı. Franz,Toskana’nın başşehri Floransa’da doğdu. Bu yer babası tarafından 1765-1790 yılları arasında Toskana Büyük Dükü unvanı altında yönetildi. Franz çocukluğunu etrafındaki kardeşleriyle birlikte mutlu bir şekilde geçirdi. Ailesi Franz’ın gelecekte imparator olacağını biliyordu. (Çünkü amcası II. Joseph iki evliliğinden de yaşayan bir çocuğa sahip değildi.) Ve böylece genç arşidük Franz 1784 yılında Viyana İmparatorluk Sarayı’na eğitimi ve gelecekteki rolü için gönderildi.

Resim Galerisi

 

Joseph Kreutzinger tarafından çizilmiş portresi (1815)

 

 

Evlilikleri

 

II. Franz dört defa evlendi:

  1. 6 Şubat, 1788, Elisabeth (Württemberg) ile (21 Nisan, 1767 – 18 Şubat, 1790), kısa ömürlü kızını doğurarak öldü, Ludovika Elisabeth (Avusturya) (1790–1791)
  2. 15 Eylül, 1790, ikinci kuzeni Maria Teresia (İki Sicilyalılar) (6 Haziran, 1772 – 13 Nisan, 1807),Kral I. Ferdinand (İki Sicilyalılar)’ın kızı (ikisi de İmparatoriçe Maria Theresia’nın torunlarıydı), on iki çocuğa sahipti, fakat sedece yedi kişi yetişkinliğe ulaşıyordu
  3. 6 Ocak, 1808, tekrar diğer ilk kuzeni, Maria Ludovika (Avusturya-Este) ile evlendi, (14 Aralık, 1787 – 7 Nisan, 1816) çocukları yok. O, Arşidük Ferdinand (Avusturya-Este) ve Maria Beatrice d’ Este Modena Prensesi’nin kızlarıydı.
  4. 29 Ekim 1816, Karoline Charlotte Auguste ( Bavyera) ile, (8 Şubat, 1792 – 9 Şubat, 1873) çocukları yok. I. Maximillian (Bavyera)’nın kızıydı ve daha önce I. William (Württemberg) ile evlenmişti.

Çocukları

 

İlk eşi Elisabeth (Württemberg)’den bir kız çocuğu, ikinci eşi Maria Teresia (İki Sicilyalılar) dan sekiz kız ve dört erkek çocuğu olmuştur.

İsim Doğum Ölüm Notlar
Arşidüşeş Ludovika Elisabeth (Avusturya) 18 Şubat 1790 24 Haziran 1791 Çocukluk çağında öldü, çocuksuz
Marie Louise (Parma düşesi) 12 Aralık 1791 17 Aralık 1847 İlk defa Napolyon Bonapart ile evlendi, çocuk sahibi oldu, ikinci defa Neippberg Kontu Adam ile evlendi, çocuk sahibi oldu, üçüncü defa Bombelles kontu Charles ile evlendi, çocukları yok
Arşidük I. Ferdinand 19 Nisan 1793 29 Haziran 1875 Sardinya Prensesi Maria Anna ile evlendi, çocuksuz
Arşidüşeş Marie Caroline 8 Haziran 1794 16 Mart 1795 Çocukluk çağında öldü, çocuksuz
Arşidüşeş Caroline Ludovika 22 Aralık 1795 30 Haziran 1797 Çocukluk çağında öldü, çocuksuz
Arşidüşeş Maria Leopoldina 22 Ocak 1797 11 Aralık 1826 I. Pedro ile evlendi, çocuksuz
Arşidüşeş Maria Clementina 1 Mart 1798 3 Eylül 1881 Annesi tarafından dayısı Prens Leopoldo (İki Sicilyalılar) ile evlendirildi çocuksuz
Arşidük Joseph Franz Leopold 9 Nisan 1799 30 Haziran 1807 Çocukken annesinden birkaç hafta sonra öldü, çocuksuz
Arşidüşeş Maria Caroline (Avusturya) 8 Nisan 1801 22 Mayıs 1832 Hükümdar Prens (daha sonra kral) Frederick II. Augustus (Saksonya) ile evlendi, çocuksuz
Arşidük Franz Karl 17 Aralık 1802 8 Mart 1878 Prenses Sophie (Bavyera) ile evlendi, çocuksuz
Arşidüşeş Maria Anna Senvak (Avusturya ve Galiçya) 8 Haziran 1804 28 Aralık 1858 Galiçya’lı saraylı ve öğretmen Iohann Drojeuske ile evlendi, çocukları bilinmiyor
Arşidük Johann Nepomuk 30 Ağustos 1805 19 Şubat 1809 çocukluk çağında öldü, çocuğu yok
Arşidüşeş Amalie Theresia (Avusturya) 6 Nisan 1807 9 Nisan 1807 çocukluk çağında öldü, çocuğu yok
  • 1800 – John Edward Gray, Britanyalı zoolog (ö. 1875)
  • 1809 – Abraham Lincoln, Amerikalı hukukçu, siyasetçi ve ABD’nin 16. Başkanı (ö. 1865)
Abraham Lincoln
Abraham Lincoln portresi, 1863
16. Amerika Birleşik Devletleri başkanı
Görev süresi
4 Mart 1861 – 15 Nisan 1865
Başkan Yardımcısı Hannibal Hamlin (1861-1865)
Andrew Johnson (1865)
Yerine geldiği James Buchanan
Yerine gelen Andrew Johnson
Kişisel bilgiler
Doğum 12 Şubat 1809
Kentucky, ABD
Ölüm 15 Nisan 1865 (56 yaşında)
Washington, D.C., ABD
Ölüm nedeni Suikast
Partisi Whig (1834-1854)
Cumhuriyetçi (1854-1865)
Ulusal Birlik (1864-1865)
Evlilik(ler) Mary Todd Lincoln
Çocuk(lar) Robert Todd Lincoln
Edward Baker “Eddie” Lincoln
William Wallace “Willie” Lincoln
Thomas “Tad” Lincoln
Mesleği Avukat
Siyasetçi
Devlet adamı
İmzası

Abraham Lincoln (12 Şubat 1809, Kentucky – 15 Nisan 1865, Washington), Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve Amerika Birleşik Devletleri’nin 16. başkanıdır. 1861’den suikasta uğrayıp öldüğü yıl olan 1865’e kadar görev yapan Lincoln, döneminde çıkan Amerikan İç Savaşı’nda Amerikan ulusunu anayasal bir birlik olarak savunmak için Birleşik Devletler birliğini yönetti, savaşı kazandı. Dört yıllık başkanlık sürecinde köleliği ortadan kaldırmayı ve ABD ekonomisini modernleştirmeyi başardı.

Cumhuriyetçi Parti’nin ilk başkanıdır. Lincoln, Amerikan İç Savaşı’nda Amerika Konfedere Devletleri’ne karşı büyük bir galibiyet elde etti. Ülkenin birliğini korudu ve köleliği bitirdi. 1860 Başkanlık Seçimlerinden önce savcılık, Illinois Temsilciler Meclisi üyeliği ve bir dönemde ABD Temsilciler Meclisi üyeliği yapmıştır. İki kez de ABD Senatosu’na girmek için adaylığını koymuştur fakat başarısız olmuştur. Lincoln ABD’de köleliğe karşı olduğunu resmen dile getirdi. 1860 yılında Başkanlık için resmen adaylığını koydu. Ertesi yıl oyların büyük çoğunluğunu alarak Cumhuriyetçi Parti’nin ilk başkanı oldu. 1863 yılında köleliğin kaldırılması için gerekenleri ve tedbirler konusunda önlemleri belirtti. Ardından Serbest Bırakma Beyannamesi ve On Üçüncü Yasa değişikliği bildirilince Haziran 1863 tarihinde ABD’den kölelik resmen kalkmış oldu. Lincoln, suikast sonucu ölen ilk ABD başkanı oldu. Tarihsel değerlendirmelerde en iyi Amerika Birleşik Devletleri başkanları’ndan biri olarak kabul edilir.

Kişisel yaşamı

 

Çocukluğu

 

Abraham Lincoln, 12 Şubat 1809 tarihinde, Thomas Lincoln ile Nancy Lincoln adında iki eğitimsiz çiftçinin ilk çocuğu olarak Kentucky eyaletinde bir kulübede dünyaya geldi. Abraham adı annesi Nancy Hanks tarafından konulmuştur ve Lincoln’e ikinci bir ad verilmemiştir. Lincoln’ün soyu, 17. yüzyılda İngiltere’den Hingham, Massachusetts’e göç etmiş olan Samuel Lincoln’e dayanır.

Lincoln gençlik yıllarındayken ateşin ışığında bir kitap okuyor.

1818’de, Lincoln 9 yaşındayken, annesi Nancy Lincoln süt hastalığından (34) öldü. Kısa bir süre sonra Thomas Lincoln, Saraha Bush Johnston adında bir kadınla evlendi. Lincoln, ekonomik nedenlerden dolayı 18 ay kadar örgün eğitim alabildi. Daha sonra maddi sıkıntılar ve ailesinin kamu arazisinde oturduğu gerekçesiyle Indiana’dan ayrılarak Illinois eyaletine taşındı. Doymak bilmeyen okuma isteğiyle kendi kendisini eğitti. Amerikan ve İngiliz tarihiyle ilgili birçok kitap okudu. Lincoln, aynı zamanda bir güreşçi ve ağaç kesme konusunda yetenekliydi. 1,93 m boya sahipti ve yaşına göre çok güçlüydü.

Beyaz Saray Portresi

Evlilik ve aile yaşamı

 

4 Kasım 1842 tarihinde Lincoln, Mary Todd ile evlendi. Robert Todd Lincoln, 1 Ağustos 1843 yılında Springfield’da doğdu. Onun tek yetişkin yaşa gelebilen oğlu Robert, Harvard Kolejine gitti. Diğer çocukları ise genç yaşta öldüler. Edward Baker Lincoln, 10 Mart 1846 tarihinde doğdu ve 1 Şubat 1850 tarihinde ise öldü. William Lincoln ise 21 Aralık 1850 yılında doğdu. 20 Şubat 1862’de Washington’da Lincoln başkanken öldü. Thomas Lincoln ise 4 Nisan 1853’te doğdu, 16 Temmuz 1871 yılında Chicago’da öldü.

Siyasi yaşamı

 

1832’de, henüz 23 yaşındayken, Illinois’te Liberal Parti üyesi olarak başarısız bir kampanya ile siyasi kariyerine başladı.

Sangamon nehrindeki gemi trafiğini üstlendi. Daha sonra Kara Şahin Savaşı sırasında milis kuvvetlere kaptanlık yaptı. 1834 yılında, devlet meclisi seçimini kazandı Sir William Blackstone’un İngiltere’nin hukuk sistemini anlattığı, “Commentaries on the Laws of England” adlı kitabı okudu ve hukuk öğretmeye başladı. Bu yıllarda çok başarılı bir avukat oldu. Lincoln, 1841 yılında Whig Partisine William Herndon ile birlikte girdi. 1847 yılında Birleşik Devletler Temsilciler Meclisine seçildi. Meksika-Amerika Savaşı sırasında Başkan James K. Polk’a yaptığı eleştiriler fazla dikkat çekmesine neden oldu. 1848 yılında “Savaşın gereksiz ve anayasaya aykırı olarak başkan James K. Polk tarafından başlatıldığı” söylemini içeren bir metin oylamasında 81 Demokrat’a karşı mağlup olan 82 Whig üyesi arasında yer aldı.

Mesleki deneyimleri

 

Tüccar – Coles Kasabası, Illionis, Indiana, ABD (1830 – 1831)

Tüccar – New Salem, ABD (1831 – 1832)

Yüzbaşı – Kara Şahin Savaşı, New Salem, ABD (1832 – 1834)

Parti Üyeliği – Whig Party, Illinois, ABD (1834 – 1836)

Parti Temsilciliği – Illinois Yasama Meclisi, Sangamon Whig Party Temsilcisi, ABD (1837 – 1841)

Stajyer Avukat – John T. Stuart Hukuk Firması, Illinois, ABD (1841 – 1844)

Avukat – Illinois, ABD (1844 – 1847)

Kongre Üyeliği – Temsilciler Meclisi, ABD (1847 – 1849)

Avukat – Springfield, Illinoins, ABD (1849 – 1856)

Parti Kurucusu ve Üyeliği – ABD (1861 – 1865)

ABD Başkanı – ABD (1861 – 1865)

Avukatlık kariyeri

 

Illinois Yüksek Mahkemesi’nde avukatlık kariyerine başlayan Lincoln, birçok davada başarılı olarak o dönemin en başarılı avukatları arasına girmeyi başardı. Lincoln’ün en önemli davası 1858 yılında bir cinayet davası oldu. Lincoln’ün müvekkili William “Duff” Armstrong, James Metzker’i öldürmekle suçlanıyordu.1858 yılında müdafaa ettiği ünlü William “Duff” Armstrong davasıyla, hukuk dehasını da ortaya koydu. Farklı ve o zamanlar ender rastlanılan bir taktik kullanmak suretiyle, görgü tanığının yalan söylediğini çiftçi almanağıyla kanıtladı. Lincoln, İllionis eyaletinde geçirdiği 23 yıllık hukuk hayatı boyunca, 5.100’den fazla davada avukatlık yaptı.

Birleşik Devletler Başkanlığı ve Amerikan İç Savaşı

1860 başkanlık seçimi sonuçları.
Soldan sağa: Allan Pinkerton, Lincoln ve Tümgeneral John A. McClernand (Antietam, İç Savaş sırasında, Eylül-Ekim 1862)
1864 ABD başkanlık seçimi için yapılan Cumhuriyetçi Parti’nin kampanya posteri: Abraham Lincoln ve Andrew Johnson (Currier and Ives, 1864)

1861 yılında Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak göreve başlayan Lincoln, ilk olarak köleliği kaldırma sözü verdiği için köleliğin kaldırıldığını açıkladı. 13. Anayasa Değişikliğiyle de bunu başardı. Ama 19. yüzyılın ortalarında Amerika Birleşik Devletleri’nin güneydoğu bölgelerinde büyük çiftliklerin ağırlıkta olduğu ve tarıma dayanan bir ekonomi yerleşmişti. Bu çiftliklerde özellikle pamuk, tütün ve şeker kamışı yetiştirilmekte ve gereken iş gücü Afrika’dan kaçırılıp getirilen siyah ırktan oluşan kölelerden sağlanmaktaydı. ABD’nin diğer bölgelerinde ekonomi sanayiye yönelmiş ve kölelik ortadan kalkmıştı. ABD’nin batı kesiminde hala yeni eyaletler kurulmaya devam ediyor ve bu yeni eyaletlerin çoğunda kölelik yasaklanıyordu. Bu ortamda güney eyaletleri köleliğin eninde sonunda güneyde de yasaklanacağından endişelenmekteydiler. Bu da güneyin yaşam tarzını kökünden tehdit ediyordu. Köleliği kaldırmaya söz vererek seçime katılan başkan adayı Lincoln, seçimi kazanınca  güneyli 7 eyalet (South Carolina, Mississippi, Florida, Alabama, Teksas, Georgia ve Louisiana) yeni başkanın köleliği kaldıracağına kesin gözle bakarak hemen ABD’den bağımsızlığını ilan ettiler. Bu eyaletler Jefferson Davis’in başkanlığı altında Amerika Konfedere Devletleri adı altında yeni bir devlet kurdular. Kısa bir süre sonra buna 4 eyalet (Virginia, Arkansas, North Carolina ve Tennessee) daha katıldı. Bu toplam 11 eyalet Amerikan İç Savaşı’nda güneyli Konfederasyon tarafını oluşturdular. Ülkenin geri kalan kısmı (özellikle kuzeydoğu kısmı) da kuzeyli Union (“Birlik”) tarafını oluşturdular. Bir süre sonra iki devlet arasında savaş patlak verdi.

Lincoln’ün son çekilen fotoğrafı

Lincoln, savaşın ancak dikkatli ve hatasız bir şekilde kontrol altına alınmasıyla, birliğin bozulmasının önüne geçileceğini düşünüyordu. Ancak bu düşüncesinin karşısındaki tek zorluk savaş değildi. Muharebe meydanlarında sergilenen çabanın yanı sıra, özellikle senatodaki kendi kabinesinin ve radikal Cumhuriyetçilerin muhalefetiyle de başa çıkmak gerekiyordu. Ayrıca, eşi hakkında çıkan dedikodular nedeniyle, eşinin erkek kardeşleri de Lincoln’e cephe alarak, konfederasyon ordusuna geçmişti. Tüm bunlar Lincoln’ün yüksek konumu gereği taşıdığı sorumlukların bir karşılığıydı. Ancak 1862’nin Şubat ayında 12 yaşındaki oğlu Willie’yi kaybetti. Amerikan İç Savaşı’nın ilk yıllarında hiçbir taraf üstünlük sağlayamadı. Her iki taraftan da birçok kayıplar oldu ve her iki taraf da zaman zaman askeri başarılar elde etse de baskın çıkamadı. 1863 yılının Temmuz ayında gerçekleşen Gettysburg Savaşı önemli bir dönüm noktası oldu. Güneyden 75 bin, kuzeyden 82 bin askerin katıldığı bu kanlı savaşta her iki taraf da askerlerinin yaklaşık üçte birini kaybettiler ama kuzeyliler tartışmasız bir üstünlük sağladı. En sonunda 9 Nisan 1865 tarihinde kuzey orduları güneyli ünlü komutan Robert Edward Lee’nin ordularını birkaç koldan sardılar ve teslim olmaya mecbur bıraktılar. Aynı yılın Haziran ayında geri kalan bütün güney askerleri de silahlarını bırakarak teslim oldular ve Amerikan İç Savaşı kuzeyin zaferiyle sona erdi. Savaş bitince Abraham Lincoln Güney’i sömürmek yerine onları kalkındırmak için çok sayıda karşılıksız borç teklif etti 1863’te, birlik kuvvetlerinin Gettysburg, Vicksburg ve Chattanooga’yı ele geçirmesiyle birlikte, savaşın sonlarına gelinmeye başlandı. Çünkü zafer, büyük ölçüde Kuzeyli birlik kuvvetleri tarafında görünüyordu. 9 Nisan 1865’te ise, General Robert Edward Lee’nin konferede eyaletler ordusunun Appomattox’a yakın bir yerde kuşatılmasıyla, güney teslim oldu ve savaş böylece sona erdi.

Gettysburg Konuşması

 


Rail Splitter Union tamir çalışmasında
, ABD’nin yeniden yapılanma döneminde Devlet Başkanı Yardımcısı Andrew Johnson ve Devlet Başkanı Abraham Lincoln’ün siyasî karikatürü. Johnson dünyanın tepesinde oturup Birleşik Devletler haritasını iğne ve iplikle dikmeye çalışıyor. Sağında ayakta duran “Rail Splitter” (çitçi) lakaplı Lincoln ise çit odunu ile dünyayı yerine yerleştirmeye çalışıyor. Johnson Yavaş Abe Amca, her zamankinden daha fazla yaklaştıracağım diye uyarıyor. Lincoln ise Andy, birkaç dikiş daha atınca eski güzel Union tamir olacak diyor. (Joseph E. Baker, 1865)

Amerikan İç Savaşı’nın en büyük ve kanlı çarpışması Gettysburg Muharebesi’ni Birlik’in kazanmasıyla, Amerika Konfedere Devletleri’nin savaş ve bağımsızlık çabasına darbe indirilmiş oldu. Fakat Birlik Güçleri’nin asker sayısı azaldığı için daha fazla asker gerekliydi. Lincoln 1863 yılında seferberlik çağrısında bulundu. Seferberliğin halka duyurulması ile birlikte New York Eyaleti’nde hükûmete karşı bir isyan çıktı. Lincoln, halkı sakinleştirmek ve savaşa karşı birlik olma konusunda halka çağrı için 1863 yılında Gettysburg konuşmasını yaptı.

…Burada bundan böyle kendini esas adaması gerekenler hayatta kalmış olanlardır. Bu bitmemiş görevi, bu cesur insanların bu kadar ilerlettiği noktadan alıp daha ileriye taşımalıyız. Biz hayatta kalanlar, işte bu görevi sırtlanıp, burada hayatını vermiş olanların fedakarlığından aldığımız kuvvetle daha çok ilerlemek zorundayız ki bu insanların bir hiç uğruna ölmediğini ispatlayalım. Tanrı’nın şahitliğindeki bu ülkenin yeni bir özgürlük doğuşu yaşamasını sağlayalım ve halkın, halk tarafından halk için yönetimi olduğu bu devlet yeryüzünden silinmesin.

Birlik Ordusu’nun, Amerika Konfedere Devletleri’ni Gettysburg Muharebesi’nde mağlup etmesinden dört ay sonra Lincoln tarafından yapılan Gettysburg Konuşması, ABD tarihi için en önemli konuşmalardan biridir. Abraham Lincoln’ün dikkatlice hazırlanmış konuşması ve o günün insanları için büyük önem arz etmesi bu konuşmanın çok büyük bir tarihi değer olduğuna kabul getirmiştir. Konuşma, 19 Kasım 1863 tarihinde Pensilvanya’da bulunan bugünkü Gettysburg Ulusal Şehitliği’nde yapılmıştır.

Suikast

 

Abraham Lincoln suikastı. Soldan sağa: Henry Rathbone, Clara Harris, Mary Todd Lincoln, Abraham Lincoln ve suikastçı John Wilkes Booth

John Wilkes Booth, aşırı güneyli taraftarı olan bir aktör ve Konfederasyon adına çalışan Maryland’lı bir casustu. Booth’un ilk planı Lincoln’ü pazarlık için Konfederasyon hapishanesine kaçırmaktı. Fakat Lincoln’ün 11 Nisan’da siyahların haklarına yönelik yaptığı konuşma sebebiyle planı suikasta çevirdi. Booth, Lincoln ve eşinin Ford Tiyatrosu’nda bir oyun izleyeceklerini öğrendi. Sonrasında planını daha da büyüterek, Başkan Yardımcısı Andrew Johnson ve Dış İşleri Bakanı William H. Seward için de suikastçılar ayarladı. 14 Nisan akşamı Lincoln ve eşi “Our American Cousin” (Amerikalı Kuzenimiz) adlı oyunu izlemek için Ford Tiyatrosu’na geldiler. Yakın koruması Ward Hill Lamon o gün Lincoln istemediği için oyuna gelmemişti. Lincoln oyunu izlemek için özel balkonda yerini aldı. Booth, balkonun arka kısmında bir delik açarak bekledi. Çünkü oyunun en komik anını bekliyordu. Böylece gürültüden dolayı silah sesi fark edilmeyecekti. Booth gülme seslerinin arasında Lincoln’ü başından vurdu ve Albay Henry Rathbone’un çabasına rağmen sahneye atlamayı başardı. Ardından “Sic semper tyrannis!” (Daima tiranlar için) diye bağırarak kaçtı. Suikasttan 12 gün sonra John Wilkes Booth, Federal ajanlar tarafından bulundu. Sonunda da Virginia’da bir ahırda öldürüldü.

Abraham Lincoln’ün cenaze treni.

Suikastın ardından Lincoln, tiyatronun karşısında Alman bir terziye ait olan eve taşındı. 15 Nisan 1865 sabahı Lincoln öldü. Lincoln’ün cenazesi trenle Illinois’e götürüldü. Lincoln, en büyük ABD başkanlarından biri olarak kabul edilir. Günümüzde Lincoln’ün resmi, 5 Dolarlık banknotların ve 1 sentlik madeni paraların üzerinde yer almaktadır. Mezarı Springfield’da bulunan The Oak Ridge Anıtı’ndadır. Ayrıca 1922 yılında yapımı tamamlanmış olan Lincoln Anıtı da Washington’dadır.

Resimler

 

  • 1809 – Charles Robert Darwin, İngiliz doğa bilimci (ö. 1882)
  • 1814 – Jenny von Westphalen, Karl Marx’ın eşi (ö. 1881)
  • 1841 – Gijsbert van Tienhoven, Hollandalı politikacı (ö. 1914)
  • 1847 – Albert Gould, Avustralyalı politikacı ve avukat (ö. 1936)
  • 1856 – Eduard von Böhm-Ermolli, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu mareşali (ö. 1941)
Eduard von Böhm-Ermolli

Eduard von Böhm-Ermolli (1897)
Doğum 12 Şubat 1856
Ancona, İtalya
Ölüm 9 Aralık 1941 (85 yaşında)
Troppau, Sudetenland
Bağlılığı  Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (1875-1918)
 Çekoslovakya (1918-1938)
 Almanya (1938-1941)
Hizmet yılları 1875-1941
Rütbesi Generalfeldmarschall
Komutası 1. Kolordu, 2. Ordu, Böhm-Ermolli Ordular Grubu
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı
Ödülleri  Demir Haç (2. Sınıf) Demir Haç (1. Sınıf)
İmza

Eduard Freiherr von Böhm-Ermolli (12 Şubat 1856, Ancona, İtalya – 9 Aralık 1941, Troppau, Sudetenland), Avusturya-Macaristan İmparatorluğu mareşali.

St Pölten ve Wiener Neustadt Theresian Askerî Akademisi’nde askeri öğrenci akademisinde eğitim gördü ve Dragoons’da Eylül 1875 bir teğmen olarak hizmete başladı. 1 Mayıs 1912 tarihinde Kraków’da 1. Kolordu komutanlığına atandı.

Mayıs 1916 ve Ocak 1918 Feldmarschall rütbesi için Generaloberst rütbesine terfi etti. Mart 1918 yılında, kendi güçleri Ukrayna’yı işgal etti. Böhm-Ermolli Ordular Grubu savaşın sonunda Odessa’da dağıldı.

Bunun üzerine, 1919 yılında Çekoslovakya’nın bir parçası haline geldi ve Avusturya Silezya içinde Troppau evinde kasabasına yerleşmiş Çekoslovakya hükûmeti kendisine emekli aylığı alarak onu onurlandırdı. 1928 yılında Çekoslovak Ordusu’nda bir “Ordu Generali” oldu.

II. Dünya Savaşı sırasında Ekim 1940’ta Nazi Almanyası tarafından da Generalfeldmarschall unvanı verilmiştir. Aralık 1941 tarihinde öldüğünde, Viyana’da tam bir askerî devlet cenaze töreni düzenlenmiştir.

  • 1861 – Lou Andreas-Salomé, Rus asıllı psikanalist ve yazar (ö. 1937)
  • 1870 – Jonas Smilgevičius, Litvanyalı ekonomist, yatırımcı ve politikacı (ö. 1942)
  • 1877 – Louis Renault, Renault şirketini kuran Fransız iş insanı (ö. 1944)
Louis Renault
Doğum 12 Şubat 1877
Paris, Fransa
Ölüm 24 Ekim 1944 (67 yaşında)
Fransa
Milliyet Fransız
Meslek İş insanı
Tanınma nedeni Renault şirketinin kurucusu

Louis Renault (d. 12 Şubat 1877 – ö. 24 Ekim 1944), Renault şirketini kuran Fransız iş insanı. I. Dünya Savaşı sırasında kurmuş olduğu fabrikaları, ilk etkili tankın (Renault FT tankı) oluşturulması ve imalatı sayesinde büyük ölçüde savaşa çaba sarf etmiştir.

II. Dünya Savaşı sırasında fabrikaları Nazi Almanyası hesabına çalışan Louis Renault, Fransa’nın Nazi işgalinden kurtulmasından sonra Nazilerle işbirliği yapmakla suçlandı ve şirketi millileştirildi.

  • 1881 – Anna Pavlova, Rus balerin (ö. 1931)
  • 1885 – James Scott, Afroamerikan besteci (ö. 1938)
  • 1888 – Hans von Sponeck, Alman general, jimnastikçi ve futbol oyuncusu (ö. 1944)
  • 1891 – Robert Patterson, Amerika Birleşik Devletleri 55. Savaş Bakanı (ö. 1952)
  • 1893 – Omar Bradley, Amerikalı asker (ö. 1981)
  • 1893 – Steingrímur Steinþórsson, İzlanda Başbakanı (ö. 1966)
  • 1893 – Giovanni Muzio, İtalyan mimar ve akademisyen (ö. 1982)
  • 1895 – Onn Cafer, Malay siyaset adamı (ö. 1962)
  • 1900 – Vasili Çuykov, Sovyetler Birliği Mareşali (ö. 1982)
Vasili Çuykov
Doğum 12 Şubat 1900
Serebryaniye Prudi, Moskova Oblastı
Ölüm 18 Mart 1982 (82 yaşında)
Moskova
Bağlılığı  Rusya SFSC (1918-1922)
 Sovyetler Birliği (1922-1982)
Hizmet yılları 1918-1982
Rütbesi
Sovyetler Birliği Mareşali
Komutası 64. Ordu, 62. Ordu (sonraki: 8. Muhafız Ordusu), Almanya’daki SSCB Başkumandanı, Kiev Askerî Bölgesi, Savunma Bakanlığı Müsteşarı, SSCB Kara Kuvvetleri Başkumandanı, Savunma Bakanlığı Baş Müffetişi
Çatışma/savaşları Rusya İç Savaşı, Polonya’nın İşgali, II. Dünya Savaşı
Ödülleri Sovyetler Birliği KahramanıSovyetler Birliği Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Ekim Devrimi Nişanı     Suvorov Nişanı (1. sınıf) Suvorov Nişanı (1. sınıf) Suvorov Nişanı (1. sınıf) Kızıl Yıldız Nişanı Vladimir İlyiç Lenin 100. Doğum Günü Madalyası Stalingrad Savunması Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 20. Yıldönümü Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 30. Yıldönümü Madalyası Berlin İşgal Madalyası Varşova Kurtuluş Madalyası SSCB Veteran Madalyası Kızıl Ordu 20. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 30. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 40. Yıl Madalyası "SSCB Silahlı Kuvvetlerinin 50. yılı" Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 60. Yıl Madalyası
İmza

Vasili İvanoviç Çuykov (Rusça: Васи́лий Ива́нович Чуйко́в / Vasiliy Ivanovich Chuykov, 12 Şubat 1900; Serebryaniye Prudi, Moskova Oblast – 18 Mart 1982; Moskova), Kızıl Ordu ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri’nin generali, Sovyetler Birliği Mareşali. II. Dünya Savaşı sırasında Stalingrad Muharebesinde komuta ettiği 62. Ordu’nun başarısıyla birlikte bilinir.

Yaşamı

Çuykov 12 çocuklu bir köylü ailesinin çocuğuydu. On iki çocuğun sekizincisi ve sekiz erkek kardeşten beşinciydi. 1918’de Kızıl Ordu’ya katıldı. Frunze Askeri Akademisi’nde çalışmalarını devam etmek için 1921 yılında alayını bıraktı ve 1925 yılında mezun oldu. Çuykov ve onun tüm kardeşleri askerdi. İç savaşta Beyaz Ordu’ya karşı çarpıştı. İlk çarpıştığı yer, Volga kıyısındaki küçük bir kasabaydı. Bu kasabanın adı Çaritsin’di: daha sonra büyük savaşını verdiği yer bu küçük kasabadır gene, ama şimdi adı Stalingrad’dır ve kocaman bir şehirdir. İlk savaşını verdiği sıralarda, iyi bir ortodoks olan annesi sağdı ve Çuykov’a şöyle derdi sık sık: «Senin için dua ediyorum. Seçtiğin yol için.»

Çuykov, 1939 yılında Polonya’nın Sovyet işgalinde 4. Ordu’ya komuta etti. Almanların Barbarossa Harekâtı başladığında Çunking’de Çan Kay-şek’in askeri danışmanlığını yapıyordu. 16 Temmuz 1942’de Volga nehrini ağır ateş altında geçti. 25 Temmuz’da Alman ordusu geniş çaplı saldırısına başladığında, Çuykov şöyle dedi: «Bizim için Volga’nın ötesinde bir ülke yok.» Stalingrad’a geldiği ilk günlerde komuta barakasını Mamajev tepesine kurdurdu; bu sırada cephe hatları 400 km ötedeydi. Bu barakayı savaşın sonuna kadar hiç terk etmedi. Kapının önünde düşman birlikleriyle havanlı çatışmalar sürerken bile soğukkanlılığını koruduğu biliniyor. Stalingrad’da mevcudu yaklaşık 55.000 kişi olan altı tümenlik 62’nci Orduya komuta etti. Burada bir alayı 3.000 kişiden 100 kişiye düştü. 4-5.000 kişilik bir piyade tugayı sadece 200’ü Stalingrad’da silah kullanabilir durumda olan 666 kişiye düştü. 10.000 kişilik bir tümen 1.500 kişiye düştü. Normalde 80 tanka sahip olan bir tank tugayının bir tane tankı kaldı. General Çuykov Stalingrad’dan sonra Donetz havzasına gönderildi; sonra Kırım’a, Beyaz Rusya’nın kuzeyine. 1 Mayıs 1945’te Almanların teslimini kabul eden de Çuykov’du. Savaştan sonra Almanya’daki Sovyet işgal bölgelerinin komutanlığını yaptı, 1949’a kadar bu görevine devam etti. 1953’ten 1960’a kadar Kiev’de ordunun başı oldu. Daha sonra Moskova’da bir dizi askeri görev aldı. 1952’den 1961’e kadar Komünist Partisi Merkez Komitesi Aday Üyesiydi; 1961’den ölümüne kadar tam üye olarak kaldı.

Stalingrad Muharebesi

62. Ordu kurmaylarıyla.

General Çuykov’un 62. Ordusu Stalingrad’daki kararlılığın sembolü oldu – doğal ki, Çuykov da öyle. «62’nci Ordunun eski komutanı olarak, tam sorumlulukla söyleyeyim ki,» diyecekti Çuykov, yıllar sonra, bir radyo konuşmasında, «düşman Stalingrad’ı yalnızca tek bir durumda ele geçirebilirdi – eğer bütün savunmacıları öldürülürse. Böyle bir durumda Stalingrad savunmacıları Volga nehrinin sol tarafına asla geçmezlerdi. Kanımızın son damlasına kadar savaşmaya yemin etmiştik. Ve yalnızca ölümle bu yemini bozabilirdik. … Kalbimizin çağrısına uyduk.» Ve aynı konuşmada, Çuykov hatırlamaya devam ediyor:

«Her yerde ağır çarpışmalar vardı. Sadece 15 Eylül itibarıyla Stalingrad demiryolu istasyonu dört defa el değiştirdi. Şimdi, 4-5 Eylül gecesi Mamajev tepesinin kimin elinde olduğunu söylemek çok güç. 16 Eylül’de, sabahleyin, inatçı muharebelerden sonra Albay Erin’in 42’nci birliği Mamajev tepesini geri kazandı. Tahıl ambarı için çarpışmalar günlerce sürdü. Dubyanski tümeni komutanının raporunu şimdi bile duyuyormuşum gibi geliyor bana: ‘Durum değişti. Erken saatlerde, Almanlar ambarda aşağı indiğinde, biz yukardaydık. Fakat şimdi biz onları aşağı indirdik ama bunların bir kısmı tırmanmayı başardı çarpışma orada sürüyor.’ Hitler’in birliklerinin şehir merkezindeki başarısızlıklarından sonra, Ekim’de [Kızıl Ekim Fabrikası] bunun kuzey bölümünü, fabrikalar bölgesini ele geçirmeye karar verdiler. Fakat orada da benim 62’nci Ordumu Volga’ya atmakta başarısız oldular. Ordularımızın Stalingrad yönündeki güçlü vuruşları düşmanı sıkıştırdı ve manevra kabiliyetini yok etti.»

Ve Çuykov, askerlerine talimat verirken, «evi birlikte dağıtın,» diyordu, «siz ve el bombanız.»

Herkes bu savaş günlerinde öğrendi. Clausewitz’in deyimiyle, «karanlıkta el yordamıyla ilerleyen» insanlardı bunlar, ama herhalde aralarında yolunu en kolay bulanlardandır Çuykov: «Birliklerimizin bütün çalışma yöntemlerini sıralamak mümkün değildir. Volga’daki çok ağır savaş günlerinde biz, hepimiz, basit birer askerden komutanlara kadar büyüdük, öğrendik, yetkinleştik.»

Çuykov kuşatmanın başından sonuna kadar ordusunun başındadır. Yıllar sonra, Almanlar şehre girdikten sonraki durumlarını şöyle yazar:

«Kamyonlarından atlayan, dilleri oynayan, çılgın gibi bağıran ve yollarda dans eden Almanlar gördük.»

Bu Almanlar Çuykov’un komuta yerine 200 metreden daha az mesafededirler.

62’nci Ordunun bir savaş günlüğü var; gemilerin seyir defteri gibi. Burada, Stalingrad Merkez İstasyonunun bir günde 15 defa el değiştirdiği yazıyor:

«08.00. İstasyon düşman elinde.

«08.40. İstasyon geri alındı.

«09.40. İstasyon yeniden düşman tarafından alındı.

«10.40. Düşman … ordu komuta yerine 600 metre mesafede. …

«13.20. İstasyon bizim elimizde. …»

Çuykov’un kararlılığına verilecek birçok örnek olmalıdır. Bunlardan biri şöyle:

Bir tugay komutanı, Albay Kopko, Çuykov’u arıyormuş; bulmuş ve koşarak yanına gelmiş. Rapor vermeye başlamış: «Bütün tanklarımız imha edildi! Sonuncusu da demiryolu istasyonu yakınlarında vuruldu.»

«Kulesi hasar gördü mü?» diye sormuş hemen Çuykov.

Albay, «Hayır,» demiş, «yalnız yürüyen aksamı.»

«O zaman bütün adamlarını topla! Kaç tane kaldı? Silahları var mı?»

«Evet, var. Aşağı yukarı 100 tane adamım kaldı.»

«Harika,» demiş Çuykov. «Adamlarına istasyon yakınlarında siper kazma emri ver. Ve sen, sen de vurulmuş tanka atla ve silahını kullanmaya çalış. Takviyeler yakında gelir.»

O gün çatışmalar bittikten sonra Çuykov Albayın yanına gelmiş. «Rahat ol,» demiş ona. «Bu herkese olurdu. Şimdi askerlerinin yanına koş. Unutma, geri çekilmek yok…»

Bugün, Çuykov’un mezarı, adı artık Volgograd olmuş Stalingrad’da Mamayev Kurgan (Mamay Han Kurganı)’dadır. Oraya gömülmeyi kendisi istemiş. Yattığı yer Mamajev tepesine bakıyor. Tepede dev bir anıt var ve bunun üzerinde, kendilerini feda eden binlerce Sovyet askerinin adı yazılı; en üstünde şu ifadelerle: «HİÇ KİMSE VE HİÇBİR ŞEY UNUTULMADI.» Çuykov’un yattığı yer savaştaki sığınağına çok yakın: sığınaktan çıktığında buradan geçerek Volga’nın kenarına gidermiş Çuykov ve gelen takviyeleri beklermiş.

Savaştan sonra

 

Volgograd’da bulunan Çuykov anıtı

Savaştan sonra, Almanya’da kaldı ve Kiev Askeri Bölgesi Komutanı yapıldığı zamana kadar, 1949’dan 1953 yılına kadar Almanya’da Sovyet Kuvvetler Grubu Komutanı olarak görev yaptı. 11 Mart 1955 tarihinde, bu görevde hizmet verirken Sovyetler Birliği Mareşali rütbesine terfi etti. 1960-1964 yılları arası, Sovyet ordusunun Kara Kuvvetleri Komutanı oldu. Ayrıca 1972 yılında emekli olana kadar 1961’de Sivil Savunma Başkanı olarak görev yaptı. 1961’den ölümüne kadar, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesiydi.

Stalingrad savaş anıtı olan Anavatan Çağırıyor’un tasarımının önemli bir danışmanıydı ve 82 yaşında ölümünden sonra oraya gömüldü.

  • 1904 – Rudolf Platte, Alman tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve rejisör
  • 1926 – Irene Camber, İtalyan eskrimci
  • 1927 – Aristeo Benavídez, Arjantinli kayak sporcusu (ö. 2019)
  • 1927 – Niyazi Sayın, Türk neyzen, ebru sanatçısı ve fotoğrafçı
  • 1931 – Francisco Mañosa, Filipinli mimar
  • 1932 – Rami Garipov, Başkurt ulusal şair, yazar ve oyun yazar (ö. 1977)
  • 1933 – Constantin Costa-Gavras, Yunan sinema yönetmeni
  • 1933 – Elmira Hüseynova, Sovyet Azerbaycanlı heykeltıraş ve ressam (ö. 1995)
  • 1934 – Bill Russell, Amerikalı basketbolcu
  • 1936 – Oktay Arayıcı, Türk oyun ve senaryo yazarı (ö. 1985)
  • 1939 – Ray Manzarek, Amerikalı klavyeci (The Doors) (ö. 2013)
  • 1940 – Pablo Hernández, Kolombiyalı bisiklet sporcusu (ö. 2021)
  • 1941 – Aydın Engin, Türk gazeteci, oyun yazarı, senarist ve politikacı
  • 1941 – Selçuk Uluergüven, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu (ö. 2014)
  • 1942 – Ehud Barak, İsrail Başbakanı
  • 1946 – Ajda Pekkan, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
  • 1953 – Nabil Shaban, İngiliz oyuncu
  • 1955 – Arsenio Hall, Amerikalı TV program yapımcısı
  • 1964 – Adnan Aybaba, Türk millî yelkenci ve futbol yorumcusu
  • 1968 – Christopher McCandless, Amerikalı gezgin (ö. 1992)
  • 1968 – Josh Brolin, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu
  • 1969 – Darren Aronofsky, Amerikalı film yönetmeni ve senarist
  • 1969 – Alemayehu Atomsa, Etiyopyalı politikacı (ö. 2014)
  • 1975 – Regla Torres, Kübalı voleybolcu
  • 1976 – Silvia Saint, Çek pornografik film oyuncusu
  • 1977 – Lerzan Mutlu, Türk şarkıcı ve sunucu
  • 1979 – Jesse Spencer, Avustralyalı oyuncu
  • 1980 – Christina Ricci, Amerikalı oyuncu
  • 1982 – Bobi Wine sahne adıyla tanınan Robert Kyagulanyi Ssentamu, Ugandalı politikacı, şarkıcı, aktör ve iş insanı
  • 1988 – Claudio Acosta, Arjantinli futbolcu
  • 1990 – Michelle Bartsch-Hackley, Amerikalı voleybolcu
  • 1991 – Earvin Ngapeth, Fransız voleybolcu
  • 1993 – Jennifer Stone, Amerikalı aktris

wikipedi.org

Ayrıca Kontrol Edin

5 Mayısta ölenler

Ölümler 311 – Galerius (Gaius Galerius Valerius Maximianus), Roma İmparatoru (d. 250) 1306 – Konstantinos Paleologos, Paleologos Hanedanı’ndan Bizanslı prens (d. 1261) 1705 – I. …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir