Dünya’nın okyanus tabanı artık hiç olmadığı kadar net… NASA ve Fransız Uzay Ajansı CNES’in ortak projesi olan SWOT uydusu, deniz yüzeyindeki santimlik yükseklik farklarını ölçerek deniz altındaki 100 binden fazla dağlık yapıyı gün yüzüne çıkardı. Bu gelişme, yalnızca denizcilik ve iletişim değil, aynı zamanda iklim ve ekosistem araştırmaları açısından da devrim niteliği taşıyor.

NASA’nın SWOT (Yüzey Suyu ve Okyanus Topografyası) uydusu, Dünya okyanuslarının daha önce hiç görülmemiş ayrıntılarını ortaya çıkardı. Uydu, okyanus yüzeyindeki milimetrik yükseklik değişimlerini kullanarak deniz tabanındaki 100 binden fazla bilinmeyen dağ ve tepeyi haritaladı.

Bilim dünyası, Ay’ın yüzeyini Dünya’nın okyanus tabanından daha ayrıntılı şekilde haritaladı. Ancak NASA ve Fransız Uzay Ajansı CNES’in ortak projesi olan SWOT uydusu bu durumu değiştirmeye başladı. Okyanus tabanının doğru şekilde haritalanması; güvenli deniz taşımacılığından, iletişim kablolarının döşenmesine, derin deniz akıntılarından levha tektoniğine kadar birçok alanda kritik önem taşıyor. Deniz altı dağları ve abisal tepeler gibi jeolojik yapılar, derin okyanuslardaki ısı ve besin akışını etkileyerek deniz canlılarının yaşam alanlarını şekillendiriyor.

SWOT uydusu, yeryüzünün yaklaşık yüzde 90’ını her 21 günde bir tarayabiliyor. Uydu, deniz yüzeyinde birkaç santimetreyi bulan değişimleri belirleyerek, bu farklılıkların altında yatan yapıları tespit edebiliyor. Jeofizikçi David Sandwell ve ekibi, bir yıllık SWOT verilerini kullanarak deniz altındaki dağlık bölgeleri detaylı biçimde haritaladı. Harita üzerinde mor renk, deniz tabanındaki çöküntüleri, yeşil ise daha yüksek kütleli dağlık bölgeleri gösteriyor. Daha önceki uydu gözlemleri, yalnızca 1 kilometre yüksekliğindeki büyük dağları tespit edebiliyordu. SWOT sayesinde bu sınır 500 metreye kadar indi. Böylece bilinen deniz altı dağlarının sayısı 44 binden 100 bine çıktı.

Araştırmacılar, SWOT verilerinden elde edilen mevcut bilgilerin büyük kısmını çıkardıklarını, şimdi bu yapıların derinliğini hesaplamaya odaklandıklarını söylüyor. Bu çalışma, uluslararası bilim topluluğunun 2030 yılına kadar tüm okyanus tabanını sonar ile haritalama hedefine büyük katkı sağlayacak.