Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlar’daki en önemli eserlerinden biri olan Gazi Hüsrev Bey Medresesi, 1537 yılından bu yana Bosna Hersek’in Saraybosna kentinde kesintisiz eğitim veriyor.

Osmanlı Padişahı II. Bayezid’in torunu Gazi Hüsrev Bey tarafından 8 Ocak 1537’de kurulan, dünyadaki en eski eğitim kurumlarından ve ülkenin en gözde liselerinden olan tarihi Gazi Hüsrev Bey Medresesi’nde, 488 yıldır kesintisiz eğitim veriliyor.

Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki imar ve inşa faaliyetlerinin en önemli eserlerinden olan tarihi Başçarşı’daki Gazi Hüsrev Bey Medresesi, tanıklık ettiği savaşlar ve zorluklara rağmen ülkenin en prestijli eğitim kurumu olarak öne çıkıyor. Bosna Hersek’te 9 yıllık ilköğretimin ardından sadece en iyi öğrencileri bünyesine katan medresede dini derslerle birlikte bilimsel eğitim de yapılıyor.

Hırvatistan’ın güneyindeki Dubrovnik kentinden getirilen taş ustalarının yaptığı medrese, bünyesinde yer aldığı Gazi Hüsrev Bey Külliyesi ile birlikte ülkeye gelen turistlerin de ziyaret noktalarından biri. Komünist eski Yugoslavya döneminde de eğitime ara vermeden devam eden medrese, 1992-1995’teki savaşta kuşatma altında tutulan başkentte faaliyetlerini sürdürerek, Bosna Savaşı’nın sembollerinden biri oldu.

Gazi Hüsrev Bey Medresesi Direktörü Cevad Pleh, AA muhabirine medresenin Boşnaklar için çok önemli olduğunu, bölgede yaşayan Müslümanların da medeniyet, kültür ve manevi gelişimine katkı sağladığını söyledi. Pleh, medresenin Boşnakların bir topluluk ve millet olmasında önemli katkıları bulunduğunu belirterek, şunları ifade etti: “Medrese, 488 yıldır öğrencilerine İslam dini ve terbiyesi hakkında temel bilgiler vermekte aynı zamanda onların üniversitelerdeki başarılı eğitimlerine ve toplumsal hayata katılımlarına yardımcı olacak diğer gerekli bilgileri de sunmaktadır. Öğrencilerimize tıp ve mühendislikten sosyal bilimlere ve dini hayata kadar her alanda eğitimlerine devam etmeleri için gerekli olan diğer doğal ve sosyal bilimler alanlarında da kaliteli bir eğitim sunmaktayız. Medresemizin öğrencileri burada kaliteli bir terbiye ve tüm dini alışkanlıkları edinmektedir.” Kuruluş yıl dönümlerinde medresenin başarılı mezunlarını da ödüllendirdiklerini aktaran Pleh, asırlardır bazı kutsal değerleri muhafaza ederek ayakta kaldıklarını dile getirdi. Pleh, medresenin 488 yıl boyunca faaliyetlerini hiç durdurmadığını kaydederek, “Yatılı bir sistemle eğitim veriyoruz, şu anda kız ve erkek 450 öğrencimiz var. Medresenin kız kısmında yenileme çalışmaları yapılıyor. Medreseye yalnızca ilkokulların en başarılı öğrencileri kabul edilmektedir, yalnızca en iyileri alıyoruz.” dedi.

Bosna Hersek’te 16. yüzyılın ilk yarısında 20 yıl boyunca Osmanlı’nın sancak beyliğini yapan Gazi Hüsrev Bey, inşa ettirdiği cami, medrese, kütüphane, saat kulesi, çarşı, han ve dükkanlarla o dönemde mütevazı bir kasaba olan Saraybosna’nın şehirleşmesinde en önemli adımları attı. Gazi Hüsrev Bey Medresesi, İngilizce, Arapça ve Türkçe eğitim verdiği için Boşnak ailelerin öncelikli tercihleri arasında bulunuyor. Gazi Hüsrev Bey Vakfının arşivindeki belgelerde de medresenin Gazi Hüsrev Bey tarafından annesi Selçuk Hatun anısına yaptırıldığı ifadesi bulunuyor. Çatısının kurşun olması nedeniyle halk arasında “Kurşumliya (Kurşunluca)” olarak da bilinen medrese, ülkenin önde gelen birçok önemli din ve devlet adamının yetiştiği yer olarak biliniyor. Tarihi medresenin kapısındaki kitabede, “Bu bina bilimi ve Allah sevgisini dualarla arayanlar için yapıldı. Dinin savunucusu Gazi Hüsrev, iyi niyetin kaynağı ve adaletin gururudur.” yazısı yer alıyor.

Osmanlı’nın Bosna’daki ilk sancak beyi İshakoğlu İsa Bey, “Saraybosna’nın kurucusu” diye bilinirken, Gazi Hüsrev Bey de Saraybosna’nın şehir ve ticaret merkezi haline gelmesini sağlayan isim olarak tarihi kayıtlarda yer alıyor. Gazi Hüsrev Bey’in Saraybosna’ya bıraktığı en önemli eserlerden medrese, 488 yıllık geçmişiyle tarihe tanıklık etmeyi sürdürüyor.