Ölümler
- 390 – Nenizili (Nazianz) Gregorius, Kapadokyalı Kilise Babası ve Doktoru (d. 329)
- 477 – Genserik, Vandal Kralı (d. 389)
- 750 – İbrahim bin Velid, 13. Emevi halifesidir
İbrahim bin Velid | |||||
---|---|---|---|---|---|
Emevî Halifesi | |||||
Hüküm süresi | 744 | ||||
Önce gelen | III. Yezid | ||||
Sonra gelen | II. Mervan | ||||
Ölüm | 750 | ||||
|
|||||
Hanedan | Emevî Hanedanı | ||||
Babası | I. Velid | ||||
Dini | Sünni İslam |
İbrahim bin Velid (? – 25 Ocak 750), 13. Emevi halifesidir. I. Velîd ‘in oğludur. Kardeşi III. Yezid’i takiben 744 yılında Emevi halifesi olmuş ama sadece iki ay bu görevde kalabilmiştir.
I. Mervân’ın torunlarından II. Mervân, Emevi Halifesi Hişam bin Abdülmelik tarafından 732 yılında Azerbaycan ve Arminiya valisi olarak atanmıştı. Halife Hişam’ın ölmesi üzerine yerine I. Mervân’ın torunlarından I. Velîd’in oğlu II. Velîd geçmiş ancak onun da 16 Nisan 744’te Süleyman b. Hişam’la savaşta öldürülmesi ile I. Velîd’in oğlu III. Yezîd halife olmuştu. Fakat III. Yezid 3/4 Ekim 744 Şam’da ölmesi üzerine kardeşi İbrahim halife ilan edildi.
Azerbaycan ve Arminiya Valisi II. Mervân, III. Yezîd’in isyanı sırasında öldürülen II. Velîd’in intikamını almak ve onun oğullarının haklarını korumak iddiasıyla harekete geçti. Ancak Mervân’ın asıl amacı hilâfeti ele geçirmekti. Cezîre halkının biatını aldıktan sonra Suriye üzerine yürüyen Mervân, Kınnesrîn’e yönelerek İbrâhim’in kardeşi olan Vali Bişr’in ordusunu bozguna uğrattı, valiyi ve kardeşini esir aldı. Halkı biat etmediği için İbrâhim’in gönderdiği ordu tarafından kuşatma altında tutulan Humus üzerine gitti ve şehri işgal etti. Humus halkının biatını aldıktan sonra 80.000 kişilik ordusuyla Dımaşk’a doğru ilerledi, İbrâhim de ona karşı büyük bir ordu gönderdi. İki ordu Dımaşk civarında Aynülcer denilen yerde karşılaştı.
Kardeşi III. Yezîd’in ölümü üzerinde Şam’da halifelik makamına geçmiş olan İbrahim bu orduya karşı duramayacağını bilmekteydi. Kardeşi halife iken Şam’daki askerlerin maaşlarını artırmayı kabul etmemişti ve Şam ordusu böylece İbrahim’e sadık değildi. Taberî tarihine göre 25 Kasım 744 günü İbrahim Şam şehrinden çıkıp amcası II. Mervan’ı halife kabul ettiğini bildirip ona sadakat yemini etti. Diğer bir kaynağa göre İbrahim önce Tadmur’a (klasik adi Palmyra’ya) kaçmayı denedi ama bunu başaramayınca amcasını Halife kabul edip ona sadakat yemini etti Böylece İbrahim’in halifeliği 2 ay sürmüş oldu.
İbrâhim, Emevî hilâfetinin sona erdiği Zap Suyu Muharebesi’nde (11 Cemâziyelâhir 132 / 25 Ocak 750) nehirde boğularak ölenler arasındaydı. Onun daha önce II. Mervân veya Abbâsîler’den Abdullah b. Ali b. Abdullah tarafından öldürüldüğü de rivayet edilmektedir.[1]
- 1067 – Yingzong, Çin’in Song Hanedanı’nın beşinci imparatorudur (d. 1010)
- 1176 – İbn Asakir, Arap tarihçi ve hadis bilgini (d. 1105)
- 1559 – II. Christian, Danimarka Kralı (d. 1481)
- 1578 – Mihrimah Sultan, Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın kızı (d. 1522)
Mihrimah Sultan | |
---|---|
Doğum | 1522 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 25 Ocak 1578[1] (56 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Defin | Süleymaniye Türbesi, İstanbul |
Eş(ler)i | Rüstem Paşa |
Çocuk(lar)ı | Ayşe Hümaşah Sultan Sultanzade Osman |
Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
Babası | I. Süleyman |
Annesi | Hürrem Sultan |
Dini | İslam |
Mihrimah Sultan (21 Mart 1522, İstanbul – 25 Ocak 1578, İstanbul), Osmanlı padişahı I. Süleyman ile eşi Hürrem Sultan’ın kızı.
İlk yılları
1522’de, Osmanlı padişahı I. Süleyman ile eşi Hürrem Sultan’ın Şehzade Mehmed’den sonraki ilk çocuğu olarak dünyaya geldi.[2] Mihrimah Sultan’ın doğumundan 2 yıl sonra da Hürrem Sultan, I. Süleyman’ın ölümünden sonra tahta geçecek olan diğer çocuğu II. Selim’i dünyaya getirdi. 1 yıl sonra Şehzade Bayezid ve 5-6 yıl sonra ise Şehzade Cihangir dünyaya gelmiştir
Gençlik yılları
1539’da 17 yaşındayken Diyarbekir Beylerbeyi Rüstem Paşa ile evlendirildi. Düğün töreni iki küçük erkek kardeşi Bayezid ve Cihangir’in sünnet düğünüyle birlikte At Meydanı’nda şölenlerle kutlandı. Rüstem Paşa bu evlilikten sonra sadrazam oldu ve 1544-1561 yılları arasında 2 yıllık bir süre hariç kesintisiz sadrazamlık yaptı. Bu evlilikten 1541’de bir kız çocukları dünyaya geldi. Daha sonra 1545’te Murat Bey’i, 1547’de Mehmet Bey’i dünyaya getirdi. Mihrimah Sultan yaşamı boyunca devlet işlerinde çok söz sahibi oldu. Babasını Malta’ya sefer düzenlemeye ikna etmek için kendi parasıyla 400 gemi yaptıracağına söz verdiği bile söylenir. Annesi Hürrem Sultan gibi Lehistan kralı II. Zygmunt August’la yazışmalar yaptı. Çok büyük bir servet sahibi oldu. 1540-1548 yılları arasında Mimar Sinan İstanbul’un Üsküdar ilçesinde cami Üsküdar İskele Camii, medrese, ilkokul ve hastaneden oluşan büyük bir külliye yaptı. Ayrıca 1562-1565 yılları arasında yine Mimar Sinan İstanbul’un Edirnekapı semtinde cami, çeşme, hamam ve medreseden oluşan Mihrimah Sultan Camii ve külliyesini yaptı.
Annesi 1558’de öldükten sonra babasına annesinin oynadığı danışmanlık rolünü oynadı. 1566’da babası öldükten sonra yerine geçen erkek kardeşi II. Selim’in saltanatı boyunca da danışmanlığını sürdürdü. Anneleri Hürrem Sultan ölmüş olduğu için kardeşi için adeta bir Valide Sultan rolünü oynadı.
Son yılları
Mihrimah Sultan 1578’de yeğeni (erkek kardeşinin oğlu) III. Murat’ın saltanatı sırasında öldü ve babası I. Süleyman’ın Süleymaniye Camii’ndeki türbesinde babasının yanı başında gömüldü.
Popüler kültürdeki yeri
•2003 yapımlı Hürrem Sultan adlı televizyon dizisinde Özlem Çınar tarafından canlandırılmıştır
•2011-2014 yılları arasında yayınlanan Muhteşem Yüzyıl dizisinde Pelin Karahan tarafından canlandırılmıştır.
Galeri
-
Mihrimah Sultan’ın Titian tarafından yapılmış “Cameria” adlı yağlıboya portresi, 16. yüzyıl
-
Mihrimah sultan, Titian, 17. yüzyıl
-
Mihrimah Sultan’ın 1548’de Lehistan Kralı II. Zygmunt August’un tahta geçmesi dolayısıyla gönderdiği kutlama mektubu
-
Üsküdar Mihrimah Sultan Camii, İstanbul
-
Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii’nin iç görünümü, İstanbul
- 1891 – Theo van Gogh, Hollandalı sanat simsarı (d. 1857)
- 1891 – Henri de Brouckère, Belçikalı soylu ve liberal politikacı (d. 1801)
- 1896 – Frederic Leighton, İngiliz ressam (d. 1830)
- 1921 – William Thompson Sedgwick, Amerikalı akademisyen (d. 1855)
- 1938 – Yevgeniy Polivanov, Sovyet dilbilimci (d. 1891)
- 1942 – Ahatanhel Krımski, Ukraynalı bilim insanı ve akademisyen (d. 1871)
- 1947 – Al Capone, Amerikalı gangster (d. 1899)
- 1951 – Sergey Vavilov, Sovyet fizikçi (d. 1891)
- 1952 – Sveinn Björnsson, İzlanda’nın ilk Cumhurbaşkanı (d.1881)
- 1954 – Manabendra Nath Roy, Hint devrimci, teorist ve aktivist (d. 1887)
- 1958 – Cemil Topuzlu, Türk cerrah (Türkiye’de modern cerrahinin kurucusu, İstanbul’un eski Belediye Başkanı ve Tıp Fakültesi Dekanı) (d. 1866)
- 1960 – Rutland Boughton, Britanyalı opera ve batı klasik müzik bestecisi, orkestra şefi ve müzik festivali organizatorü (d. 1878)
- 1971 – Donald Winnicott, İngiliz psikanalist (d. 1896)
- 1972 – Erhard Milch, Alman Generalfeldmarschalli (d. 1892)
- 1979 – Robert Williams, Amerikalı fabrika işçisi (d. 1953)
- 1987 – Nahuel Moreno, Arjantinli Troçkist önder (d. 1924)
- 1990 – Ava Gardner, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1922)
- 1997 – Jeane Dixon, Amerikalı astrolog ve psişik (d. 1904)
- 2004 – Fanny Blankers-Koen, Hollandalı atlet (d. 1918)
- 2004 – Miklós Fehér, Macar futbolcu (d. 1979)
- 2005 – Philip Johnson, Amerikalı bir mimardır (d. 1906)
- 2006 – Anna Malle, Amerikalı porno yıldızı (d. 1967)
- 2009 – Orhan Duru, Türk yazar ve gazeteci (d. 1933)
- 2009 – Kim Manners, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve yapımcı (d. 1951)
- 2010 – Ali Hasan el Mecid, Iraklı asker ve devlet adamı (d. 1941)
- 2015 – Demis Roussos, Yunan şarkıcı (d. 1946)
- 2015 – Haruna Yukawa, Japon savaş muhabiri (d. 1972)
- 2016 – Kalpana, Hint oyuncu (d. 1965)
- 2016 – Ergüder Yoldaş, Türk müzisyen ve besteci (d. 1939)
- 2017 – Kevin Geer, Amerikalı oyuncudur (d. 1954)
- 2017 – John Hurt, İngiliz film-dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1940)
- 2017 – Katja of Sweden, İsveçli moda tasarımcısı (d. 1920)
- 2017 – Harry Mathews, Amerikalı yazar, romancı ve çevirmen (d. 1930)
- 2017 – Jack Mendelsohn, Amerikalı animatör, senarist ve çizer (d. 1926)
- 2017 – Mary Tyler Moore, Amerikalı oyuncu (d. 1936)
- 2017 – Margaret Wall, Britanyalı siyasetçi ve sendikacı (d. 1941)
- 2018 – Cleribel Alegría, Nikaragualı şair, deneme yazarı, romancı ve gazeteci (d. 1924)
- 2018 – Neagu Djuvara, Rumen yazar, tarihi, eleştirmen, gazeteci, filozof ve diplomat (d. 1916)
- 2018 – Lüdmila Sençina, Ukrayna asıllı Sovyet-Rus şarkıcı ve oyuncu (d. 1950)
- 2019 – Fatima Ali, Pakistanlı-Amerikalı yemek şefi ve televizyon kişiliği (d. 1989)
- 2019 – Bruce Corbitt, Amerikalı heavy metal, rock müziği şarkıcısı, müzisyen ve söz yazarı (d. 1962)
- 2019 – John Jeffries, Yeni Zelandalı siyasetçi ve hâkim (d. 1929)
- 2019 – Florence Knoll, Amerikalı mimar ve mobilya tasarımcısı (d. 1917)
- 2019 – Meshulam Riklis, Amerikalı-İsrailli iş insanı (d. 1923)
- 2019 – Krishna Sobti, kurgusal ve deneme türünde Hintçe eserler yazan yazar (d. 1925)
- 2020 – Liang Wudong, COVID-19 nedeniyle ölen ilk Çinli doktor (d. 1959)
- 2020 – Narciso Parigi, İtalyan oyuncu ve şarkıcı (d. 1927)
- 2020 – Monique van Vooren, Belçikalı-Amerikalı oyuncu ve dansçı (d. 1927)
- 2020 – Garbis Zakaryan, Ermeni asıllı Türk boksör ve antrenör (d. 1930)
Garbis Zakaryan (2 Haziran 1930, İstanbul – 25 Ocak 2020, İstanbul), Ermeni asıllı Türk boksör ve antrenör.Beyoğlu Taksim’de amatör olarak boksa başladı ve 16 yaşında ringe çıktı. Daha sonra Galatasaray’a geçerek 1948, 1949 ve 1950 yıllarının İstanbul ve Türkiye amatör şampiyonu oldu. 1950 yılında profesyonel olarak ilk maçını Cezayirli Ali Amran ile yaparak berabere kaldı. Boksu 1966 yılında bıraktı, antrenör olarak başta Cemal Kamacı olmak üzere birçok boksörü çalıştırdı.
- 2021 – Sōichi Aikawa, Japon siyasetçi (d. 1942)
- 2021 – David Bright, Botsvanalı teknik direktör (d. 1956)
- 2022 – Svetlana Căpățînă, Moldovalı siyasetçi (d. 1969)
- 2022 – Etchika Choureau, Fransız aktris (d. 1929)
- 2022 – Wim Jansen, Hollandalı eski futbolcu (d. 1946)
- 2024 – Hikmet Taşdemir, Türk oyuncu (d. 1942)
Hikmet Taşdemir veya gerçek soyadı ile Hikmet Daşdemir (24 Kasım 1942, Erzurum – 25 Ocak 2024, Tekirdağ), Türk sinema oyuncusu.[1] Sayısız karakter rolünde oynamış; özellikle sert, kabadayı ve kötü adam rollerini canlandırmıştır.
Hayatı
1942 yılında Erzurum’da Astsubay bir ailede doğdu. Taşdemir, askeri okul sınavları kazandı ancak yarıda bırakarak bir fabrikada çalışmaya başladı. Burada çalışırken bir parmağını makinaya kaptırmıştır. Daha sonra Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde çalışmaya başladı. Burada bir gün tesadüfen Yılmaz Güney ile tanıştı. Güney, Taşdemir’i Umutsuzlar filminde parmaksız adlı kiralık katil rolünde oynatmıştır.[2] Birçok filmde yardımcı rollerde oynadı. Başrolünü Kemal Sunal’ın oynadığı Korkusuz Korkak filmindeki Gaddar Kerim, Umudumuz Şaban filmindeki Mardinli Arif karakterleri, Tatar Ramazan filmindeki Cıbıl Halil ve Dünyayı Kurtaran Adam filmindeki Sihirbaz rolleriyle hafızalarda yer etti. Sert mizacı nedeniyle çok sayıda filmde kabadayı rollerinde oynadı.
Taşdemir, son yıllarını İstanbul’un Silivri ilçesinde geçirdi.[3] 25 Ocak 2024 tarihinde akciğer kanseri tedavisi gördüğü Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 81 yaşında öldü.[4][5][6] 26 Ocak’ta Silivri Fener mahallesinde düzenlenen cenaze töreni sonrası Fenerköy Mezarlığına defnedildi.[7]
Filmografisi
Oyuncu
- 1971: Baba
- 1971: Güllü
- 1971: Umutsuzlar
- 1972: İlk Aşk
- 1972: Mahkum
- 1972: Para
- 1972: Cesurlar
- 1972: Dönüş
- 1972: Korkusuz Beşler
- 1972: Leyla İle Mecnun
- 1972: Mustafam
- 1972: Son Duanı Et
- 1972: Vur
- 1973: Asiye Nasıl Kurtulur
- 1973: Ezo Gelin
- 1973: Gönülden Yaralılar
- 1973: Gazi Kadın / Nene Hatun
- 1973: Hazreti Ömer’in Adaleti
- 1973: Kızgın Toprak
- 1973: Mevlana
- 1973: Rabia
- 1973: Toprak Ana
- 1974: Battal Gazi’nin Oğlu
- 1974: Batak
- 1974: Bir Ana Bir Kız
- 1974: Bırakın Yaşayalım / Pusu
- 1974: Çılgınlar
- 1974: El Kapısı
- 1974: Sokaklardan Bir Kız
- 1975: Batsın Bu Dünya
- 1975: Beş Milyoncuk Borç Verir Misin
- 1975: Bir Araya Gelemeyiz
- 1975: İnsan Avcısı
- 1975: Ağrı Dağı Efsanesi
- 1975: Beş Atış Yirmibeş
- 1975: Dadaş Hasan
- 1975: Fıstıklar
- 1975: Halime’nin Kızları
- 1975: Kokla Beni Melahat
- 1976: Şoför
- 1976: Deli Gibi Sevdim
- 1976: Kaplan Pençesi
- 1976: Kucaktan Kucağa
- 1976: Silahlara Veda
- 1977: Akrep Yuvası
- 1977: Ana Ocağı
- 1977: Hakanlar Çarpışıyor
- 1977: Hatasız Kul Olmaz
- 1977: Altay’dan Gelen Yiğit
- 1977: Çırılçıplak
- 1978: Derdim Dünyadan Büyük
- 1978: Dertli Pınar
- 1978: Son Sabah
- 1978: Vahşi Ve Tatlı
- 1979: Korkusuz Korkak
- 1979: Umudumuz Şaban
- 1980: Bizim Köyün Zeynebi
- 1981: Olmaz Olsun
- 1981: Yaşamak Bu Değil
- 1981: Yol
- 1981: Günah Defteri
- 1982: Dört Yanım Cehennem
- 1982: Dünyayı Kurtaran Adam
- 1982: Gırgır Ali
- 1982: Kelepçe
- 1982: Su
- 1982: Yakılacak Kadın
- 1983: Kalbimdeki Acı
- 1983: Ölüme Son Adım
- 1983: Gecenin Sonu
- 1983: İkimiz De Sevdik
- 1983: Küçük Ağa – Dizi
- 1984: Çare Sende Allahım
- 1984: Ağlattı Kader
- 1984: Severek Ayrılalım
- 1985: Ateş Çemberi
- 1985: İkizler
- 1985: Keriz
- 1985: Vazgeçtim Senden
- 1986: Garipler De Sever
- 1986: Hayat Merdiveni
- 1986: Kan
- 1986: Seher Vakti
- 1986: Yalnız Adam
- 1986: Ağlama
- 1986: Asi Kabadayı
- 1986: Gelmeyin Üstüme
- 1986: İntikamcı
- 1986: Kabadayı
- 1986: Size Selam Getirmişem
- 1986: Tabancamın Sapını
- 1986: Tesellim Olsun
- 1987: Hayallerim, Aşkım ve Sen
- 1987: Kuruluş “Osmancık”
- 1987: Atmaca
- 1987: Cennet Gözlüm
- 1987: Etme Bulma
- 1987: Her Yer Karanlık
- 1987: Jaguar
- 1987: Ortak
- 1987: Patroniçe
- 1987: Toprağın Gelini
- 1988: Emanet
- 1988: Küçüksün Yavrum
- 1988: Kurtlar Geceyi Sever
- 1988: Aşkımın Mahkûmuyum
- 1988: Gömlek
- 1988: Kurtdereli Mehmet Pehlivan
- 1989: Kavgamız
- 1989: Kınalı Hanzo
- 1989: Sahibini Arayan Madalya
- 1989: Afacan
- 1989: Sen Yaşa
- 1990: Tatar Ramazan
- 1990: Fedai
- 1990: Kabadayılar Kralı
- 1990: Kan Su Gibi Akacak / Bende Silah Konuşur
- 1990: Kavgasız Yaşıyamam
- 1990: Kirli Oyun
- 1990: Polis Görev Başında
- 1992: Polis – Dizi
- 1993: Bizim Mahalle
- 1993: Deli Balta
- 1993: Suikast – Dizi
- 1994: Afacan Tatlı Bela
- 1996: Ustura Kemal
- 1997: Hatıralar / Her Şey Sizin İçin
- 1997: Sırtımdan Vuruldum
- 1998: Marziye
- 1998: Hesabım Bitmedi
- 1999: Kurt Kapanı
- 1999: Sır
- 2003: Bir Yıldız Tutuldu
- 2005: Beşinci Boyut
- 2006: Arka Sokaklar
wikipedia