Kastamonu, Türkiye Cumhuriyeti’nin Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Kastamonu ilinin merkezi olan şehirdir.
Gökırmak’ın bir kolu olan Karaçomak Deresi vadisinde kurulu bulunan şehrin denizden yüksekliği 774 metredir.
Evliyalar şehri olarak da bilinen Kastamonu Anadolu’daki en eski şehirlerden biridir, antik çağ ve Türk-İslâm dönemine ait birçok tarihî eser vardır. Kastamonu Kalesi, Atabey Camii, Şeyh Şaban-ı Veli Türbesi, Yanık Sultan Türbesi, Nasrullah Camii, saat kulesi ve buna benzer birçok tarihî eser mevcuttur. Çivisiz yapı mimari olarak yapılan Mahmut Bey Camii de buradadır. Kastamonu kent merkezinde ayrıca Türkiye’de açılan ilk “Kent Tarihi Müzesi” bulunmaktadır.
Kastamonu Saat Kulesi, Sultan II. Abdülhamit zamanında, şehrin doğusunda bulunan yamaç üzerine Kastamonu Valilerinden Abdurrahman Nureddin Paşa tarafından 1884-1885 yıllarında yaptırılmıştır. Kulenin saati de Avrupa’dan getirtilmiştir.
Kastamonu’da yapılan çekme helva tatlısı ve Kastamonu sarımsağı ülke genelinde meşhurdur.
Etimoloji
Kastamonu isminin türemesi hakkında birçok fikir vardır:
Birinci görüşe göre Kastamonu adının Paflagonía [Yunanca “Paflagon (halkı) ülkesi”] adından Türkçeleştirildiği görüşü düşünülmelidir. Batı Karadeniz ve Orta Karadeniz bölümünü kapsayan bölgeye Türklerden önce Paflagonya denmiştir. Günümüzde Kastamonu, Sinop, Bartın, Çankırı ve Karabük bu bölgede yer alırken Çorum, Bolu, Zonguldak ve Samsun illerinin bir bölümü bölgenin içinde kalmaktadır. MÖ 1000 tarihinde bu bölgeye hâkim olan Paflagonlar kendi adlarını bu coğrafyaya vermişlerdir.
İkinci bir görüşe göre Kastamonu şehri ismini, Hitit döneminde aynı bölge için kullanılan Kastama isminden almıştır. Kastama ismi zamanla Kastamonu’ya dönüşmüştür.
Bir başka görüşe göre Kastamonu şehri ismini, Gas ve Tumanna kelimelerinin birleşiminden almıştır. Gaslar ya da bilinen adıyla Kaşkalar Kastamonu’nun ilk yerleşimcilerindendir. Tumanna ise o dönemde Kastamonu üzerinde bulunan bir şehir/bölge ismidir. Bu iki kelimenin birleşimi, zamanla Kastamonu şeklini almıştır.
Üçüncü bir görüşe göre ise Kastamonu şehri ismini, Kastra ve Komnen kelimelerinin birleşiminden almıştır. Kastra kelimesi Latince “kale” demektir. Komnenler ise, bir Bizans Hanedanı olup bu bölgenin Bizans dönemindeki yerleşimcileridir. Bu iki kelime zamanla Kastamonu şeklini almıştır.
Tarihçe
Tarih Öncesi
1947 ve 1948 yılları arasında Kastamonu’da yapılan araştırmalar sonucu Gölköy Enstitüsü çevresinde çakmak taşından yapılma bir alet bulunmuş, bu aletin Orta Paleolitik dönemden kaldığı öğrenilmişti.
1951 Yılında yapılan araştırmalar sonucu da Tahta ve Malak köyleri etrafında Abevilyen (Chelléen), Mikokiyen (Micoquien) çağından kalma el baltalarıyla; Musteryen (Mousterian) ve şüpheli olarak da Üst Paleolitik’e ait tarihi bulgular ele geçirilmiştir.
Yine aynı yıllarda İsmail Kılıç Kökten’in yaptığı geziler sonucu Devrekani’nin Eksen bölgesinde (Şimdiki Kulaksızlar Barajı civarı) Dikilitaşlar ile karşılaşmış, ancak tarihlendirme yapılabilecek eşya kalıntısı bulamamıştır. Fakat bölgenin kuzeybatısında Bakır Çağına ait çanak çömlekler bulunmuştur.
Kaşkalar
Kaşkalar, (Hitit metinlerinde Gašga, Kašga, Kaška; II.Ramses yazıtlarında Kškš, Asur kaynaklarında māt Kašku (Sargon yıllıkları), Ugarit dilinde ise ktk) Hititlerin Anadolu’da hüküm sürdükleri devirlerde, şarkın en kuvvetli milletleri sayılan Mısırlılarla, Kaldelilerle, Suriyelilerle ve her zaman Hititler ile siyasi, ticari münasebetlerde bulunmuş ve hatta uzun seneler onlarla kavga ederek millî varlık ve kuvvetlerini onlara kabul ettirmiş bir kabiledir. M.Ö 1200 yılları civarında Hitit Devleti’nin sona ermesi ile birlikte Kaşkalar için güneye inme fırsatı doğdu. Yeni Asur kaynaklarına göre Kaşkaların hüküm sürdüğü topraklar batıda Muşki’ye, doğuda Urartu’ya ve güneyde Tabal’a uzanmaktaydı.
Hititler
Hititlerin Kastamonu civarında sürekli hüküm sürdüğü bir dönem olmamıştır. Bu bölge Kaşkalar ve Hititlerin güç durumlarına bağlı olarak sürekli el değiştirmiştir. Kaşkalar yarı yerleşik bir hayat yaşadıkları için Hititlerin bu bölgeyi tamamen ele geçirmeleri mümkün olmamıştır. Ancak, Kastamonu’da Hititlere ait birçok çanak çömlek bulunmuştur.
Hititlerden sonra Frigya ve Lidya Krallıklarının egemen olduğu bu topraklar MÖ 4. yüzyılda Perslerin eline geçmiştir. MÖ 4. yüzyılda Büyük İskender Anadolu ile birlikte Kastamonu topraklarını da Makedonya’ya katmıştır.
Paflagonyalılar
Paflagonya diye isimlendirilen bölgenin sınırları doğuda Kızılırmak, batıda Sakarya Nehri, güneyde Frigya ve Galatya ile çevrilidir. Kuzeyde ise Karadeniz yer alır. Strabo’ya göre Parthenius nehri bölgenin batı sınırını çiziyordu, doğusunda da Halys nehri vardı. Günümüzde Kastamonu, Sinop, Bartın, Çankırı ve Karabük bu bölgede yer alırken, Çorum, Bolu, Zonguldak ve Samsun illerinin bir bölümü bölgenin içinde kalmaktadır.
Paflagonyalılardan İlyada Destanında bahsedilir. Bazı kısımlar şunlardır:
”…Erkek yürekli Pylaimenes komuta eder Paphlagonialılara…”
”…O sıra avladılar Ares’in dengi Pylaimenes’i, mert savaşçılar Paphlagonialıların önderini…”
(Pylaimenes’in oğlu öldüğünde) ”…Ulu yürekli Paphlagonlar çevresine üşüştüler, koydular arabaya, götürdüler kutsal İlyon’a…”
Romalılar Dönemi (1. yüzyıl-4. yüzyıl)
İskender’den sonra yöreyi ele geçiren Pontus Krallığı MÖ 1. yüzyılda Romalılar tarafından ortadan kaldırılmıştır. Uzun yıllar Roma İmparatorluğu sınırları içinde kalan Kastamonu MS 395 yılında İmparatorluğun bölünmesiyle bütün Anadolu gibi Bizans İmparatorluğuna katılmıştır.
Bizanslılar dönemi (395-1227)
Bugün Kastamonu ve çevresindeki illeri de içine alan ve Romalılar devrinde adına Paflagonya (Pophlagonia) denilen bölgede yer almaktadır.
Romalılar devrinde Taşköprü’nün (Paphlagonia) eyalet merkezi olduğu zamanlar Kastamonu küçük bir kasaba olup Roma döneminde şehir Timonion ismi ile anılmaktaydı.
Kastamonu ili ve civarı 10. yüzyılda Bizans imparatoru II. Basileios tarafından Trakyalı general Manuil Erotikos Komninos’un denetimine verilmiştir. Komninos 978 yılında imparatora karşı ayaklanan Bardas Skleros’a karşı İznik kentini başarıyla savununca imparatorun dikkatini çekmişti. Komninos daha sonra Bizans imparatoru olacak olan I. İsaakios’un babasıdır. Oğlu tarafından kurulan Komninos Hanedanı, Bizans İmparatorluğu’nu ve çöküşüne kadar Trabzon İmparatorluğu’nu yönetmiştir.
Çobanoğulları Beyliği Dönemi (1227-1309)
13. yüzyıla kadar Bizans yönetiminde kalan Kastamonu, 1227-1309 yılları arasında Hüsamettin Çoban’ın yöredeki Türkmen topluluklarını toplayarak kurduğu Çobanoğulları Beyliğinin yönetimi altına girmiştir. Hüsamettin Çoban’dan sonra yerine oğlu Alp Yörük ve daha sonra torunu Yavlak Arslan geçmiştir. Çobanoğlu Yavlak Arslan Anadolu Selçukluların taht kavgasına karıştığı için 1292 yılında öldürüldü. Onun yerine oğlu Mahmut Bey geçmiştir.
O sıralarda Anadolu’da hüküm süren Anadolu Selçuklu Devleti İlhanlılar ile savaşmaktaydı. Moğollara esir düşen Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Mesud candarlarından komutan Temür Yaman Candar tarafından kurtarıldı. Bunun üzerine sultan Temür Yaman Candar’a Kastamonu yöresini hediye etti. Ancak bölge o zamanlar hâlen Çobanoğullarının elindeydi.
Candaroğulları Beyliği Dönemi (1309-1461)
Temür’ün ölümünden sonra yerine geçen oğlu Candaroğlu Süleyman Paşa, 1309 yılında Kastamonu şehrini ele geçirerek Çobanoğlu Beyliğine son verdi. İlhanlıların denetimi altında yaşayan Selçuklu Sultanı II. Mesud 1308 yılında ölünce Süleyman Paşa bölgeyi bir süre İlhanlılara bağlı olarak idare etti. İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır 1335 yılında öldüğünde İlhanlı denetiminden çıktı.
Candaroğlu Süleyman Paşa, Safranbolu ve Sinop’u ele geçirmişti. Candaroğulları denizciliğie önem vermekteydi Sinop’a bir tersane kurmuşlardı. Süleyman Paşa Sinop’un yönetimini oğlu I.İbrahim’e Safranbolu’yu da küçük oğlu Ali’ye verdi. Süleyman Paşa’nın ölümünden sonra oğulları Candaroğlu Beyliği’nin yönetimi için savaştılar. İbrahim 1339’da galip gelerek Kastamonu’nun yönetimini ele geçirdi. İbrahim Bey 1346 yılında öldüğünde yerine kuzeni Adil geçti. Adil bey 1361 yılında ölünce yerine oğlu Kötürüm Bayezid geçti. Bayezid Sivas bölgesini yöneten Kadı Burhaneddin ile iki kez savaştı.
Bayezid 1383 yılında Osmanlı Sultanı I. Murat’dan destek alan oğlu II. Süleyman ile yaptığı savaşta Kastamonu’yu kaybetti. Bayezid Kastamonu’yu terkedip Sinop’a yerleşti ve böylelikle Candaroğulları Beyliği ikiye bölünmüş oldu. Kötürüm Bayezid 1385 yılında öldü ve yerine oğlu İsfendiyar Bey geçti.
Kastamonu’yu yöneten Candaroğlu II. Süleyman beyliği sırasında Osmanlı Sultanı II. Murat’a bağlı kaldı. Osmanlı’nın 1386 ve 1389 yaptığı Avrupa seferlerine askerleri ile katıldı. Sultan Murat’ın yerine geçen I. Bayezid babası kadar barışçı olmadı 1391 yılında Kastamonu’ya bir sefer düzenledi. Candaroğlu II. Süleyman öldürüldü ve Kastamonu’daki Candaroğlu hükmü sona erdi.
Bu arada Sinop’ta hüküm süren Candaroğlu İsfendiyar Osmanlılarla bir çatışmadan çekinerek Sinop’un kendisine bırakılması koşuluyla Osmanlılara bağlılığını bildirdi. Böylece Candaroğullari Beyliği, Sinop’ta İsfendiyar Bey kolundan devam etti.
İsfendiyar Bey Ankara Savaşı (1402) öncesinde Timur İmparatorluğu’nun kurucusu Timur’la görüşerek ona bağlandı, Timur adına para bastırdı. Kastamonu, Kalecik, Tosya, Çankırı Samsun ve Bafra’yı da alarak beyliği en geniş sınırlarına ulaştırdı
Yıldırım Bayezid’in Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilip esir düşünce Yıldırım Bayezid’in oğulları Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmet arasında taht kavgası başladı. İsfendiyar Bey bu süreç boyunca kavgadan faydalanmaya çalıştı. Dağılan Osmanlı birliği, 1413 yılında, I. Mehmet Han (Çelebi Mehmet) tarafından yeniden sağlandı. Bu mücadeleden galip çıkan I. Mehmed ile iyi ilişkiler kurdu. 1417’de onun Karaman (1415-16) ve Eflak (1416-17) seferlerine oğlu Kasım Bey komutasında yardımcı kuvvetler gönderdi. Bu sefer sonrasında Kasım Bey, beyliği öbür oğlu Hızır Bey’e bırakmak isteyen babasına karşı ayaklanarak Osmanlılara sığındı.
I. Mehmed’in desteğini alan oğlu Kasım Bey’e Tosya, Çankırı ve Kalecik’i vermek zorunda kalan İsfendiyar Bey, I. Mehmed’in ölümünden (1421) sonra II. Murad ile şehzadeler arasında başlayan taht kavgalarından yararlanarak bu yerleri geri aldı. Aynı yılın sonbaharında II. Murad’ın üzerine kuvvet göndermesi karşısında Sinop’a kaçtı ve barış istedi.
Osmanlı iç kavgaları yeniden yoğunlaşınca, bunu fırsat bilerek Taraklı Borlu’ya (bugün Safranbolu) değin ilerledi. Ama 1423’te yönetimi kesin olarak ele geçiren II. Murad’a Taraklı Borlu’da yenildi ve barış istedi. Osmanlılara her yıl asker gönderme ve vergi verme koşuluyla Kastamonu ve Küre-i Nuhas’ın (bugün Küre) yönetimi kendisine bırakıldı. 1425’te torunu Hatice (Halime) Hatun’u II. Murad’a vererek Osmanlılarla arasındaki anlaşmazlığa evlilik yoluyla gidermeye çalıştı. Sonraki yıllarda, antlaşmaya bağlı kalarak bütün koşulları yerine getirdi.
İsfendiyar Bey 1439’da öldü ve yerine oğlu Candaroğlu II. İbrahim Bey geçti. İbrahim Bey’in 1443 yılındaki ölümünden sonra yerine oğlu İsmail Bey geçti. İbrahim Bey’in diğer oğlu Candaroğlu (Kızıl) Ahmed Bey babasının ölümünün ardından beyliğin başına geçen büyük kardeşi İsmail Bey’e karşı geldi, fakat başarılı olamayınca Osmanlılar’a sığındı.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi (1461-1922)
Fatih Sultan Mehmet 1461 yılında Anadolu Beyliklerini birleştirmek için Trabzon Seferi’ne çıktı. Fatih ile birlikte sefere katılan Kızıl Ahmed Sinop’u ele geçirdi. Fatih, Osmanlı Devleti’ne bağlı kalmak ve 50,000 duka altını vergi vermesi karşılığında bölgede desteği bulunan Kızıl Ahmed’i Sinop beyliğine atadı.
Fatih, Trabzon seferi dönüşü Kastamonu’yu ele geçirdi ve Kızıl Ahmed’i görevinden alarak Mora valiliğine atamak istedi. Kızıl Ahmed görevi yerine gitmeyip önce Bolu üzerinden Karamanoğlu İbrahim Bey’in yanına kaçtı. Osmanlılardan korkan Karamanoğlu İbrahim onu himaye etmeyince Akkoyunlu Uzun Hasan’a sığındı. Uzun Hasan Osmanlılara karşı kullanabileceğini düşündüğü Kızıl Ahmed’e Van gölü kıyısında toprak vererek himayesine aldı. Kızıl Ahmed, Uzun Hasan’ın 1464’te yaptığı Karaman seferine 500 kadar savaşçı ile katıldı. II. Bayezid zamanında affedilerek kendisine Bolu sancağı dirlik olarak verildi. Kızıl Ahmed, 1500 yılında yapılan Modon seferine katılmış kendisine timar olarak verilen Filibe’de ölmüştür.
Candaroğulları’nın Sinop’ta kurdukları tersanenin Osmanlı Devleti’ne katılması ve geliştirilmesi, Osmanlı Donanması’na güç kattı. Kastamonu’nun Küre ilçesindeki bakır ocakları, Beylik daha Osmanlı Devleti’ne ilhak olmadan önce, Osmanlı Devleti’nin top üretimi için faydalandırılmıştır.
Candaroğlu döneminde Kastamonu ve bölgesinde bulunan bakır ve demir madenleri işletilip Karadeniz’in en önemli limanlarından olan Sinop’tan yüklenerek Ceneviz ve Venedikli tacirler aracılığı ile satılıyordu. Candaroğulları bu ticarette üzerinde iki balık bulunan ve Dârü’s-saâde-i Sinop (Sinop Sarayı) yazan bakır paraları kullanıyorlardı. Kastamonuda bulunan hamamlar, kervansaraylar, hanlar, camiler ve medreselerin çoğu bu dönemde yapılmıştır.
Kastamonu, 1461 yılından 1922 yılına kadar Osmanlı yönetiminde kalmıştır. Kastamonu, uzun süre Bolu Eyaletine bağlı kalmış ve Bolu Sancağı hükmüyle yönetilmiştir. Kanuni Sultan Süleyman tarafından Eyalet merkezi haline getirilmiştir.
Cumhuriyet Dönemi
Kastamonu Ulusal (Millî) Mücadele sırasında lojistik destek açısından en güvenilir bölge olması nedeniyle büyük yarar sağlamıştır. Özellikle İstiklal Yolu adı verilen yol ile İnebolu’dan başlayarak Kastamonu üzerinden Ankara’ya yiyecek, giyecek, para, cephane ve silah gönderimi yapılmıştır. Ve Kurtuluş Savaşında cepheye en çok asker gönderen ildir.
Türk egemenliğine geçtikten sonra hiç düşman istilasına uğramamış olan Kastamonu, Çanakkale ve İstiklâl savaşında en fazla şehit veren illerimizden biridir.İl, Çanakkale Savaşında 2.527 şehit verdi. Meşhur “‘Çanakkale Türküsü'”, Kastamonulu aşık Yorgansız Hakkı’ya aittir
Cumhuriyet’in ilanından sonra Atatürk 23 -31 Ağustos 1925 tarihleri arasında 9 günlük bir Kastamonu gezisi yapmıştır. Bu gezi sırasında İnebolu’da Şapka Devrimi olarak anılan kılık ve kıyafet devrimini açıklamıştır.
Bölgede 1943’te yaşanan Tosya-Ladik depremi 4 bin insanın hayatına mal olmuştur. Bölgede büyük yıkıma yol açan 7.2 şiddetindeki depremi bizzat yaşayan Kastamonulu şair-yazar Rıfat Ilgaz depremin dehşetini Tosya Zelzelesi adlı şiirinde “çocuğunu emziren kadının soğudu memesinde sütü” dizeleri ile anlatmıştır.
1963 yılında Kastamonu Şeker Fabrikası kurularak ilde bulunan ekonomiye büyük canlılık getirmiştir.
İklim
İlde iki çeşit iklim hüküm sürer. Kuzeyinde Karadeniz iklimi güneyinde ise İç Anadolu’nun kara iklimi görülür. Kıyıya paralel olarak uzanan İsfendiyar Dağları, Karadeniz ikliminin iç kısma girmesini önler. Kıyılarda yağış daha fazladır. Senede 20 gün kar yağar, 40 gün toprak karla örtülüdür. Sıcaklık -26,9° ile +38,7 °C arasında seyreder. Senelik yağış miktarı bölgelere göre 450 mm ile 1215 mm arasında değişir.
Bitki Örtüsü
İl bitki örtüsü bakımından çok zengin sayılır. İl topraklarının %67’si orman ve fundalıklarla, %29’u ekili-dikili alanlarla, %6,5’i çayır ve meralarla kaplıdır. %1,5’i tarıma elverişsiz topraklardır. Ormanlarda kayın, köknar, çam, karaağaç, gürgen, kestane ve ıhlamur ağaçları bulunur. Azdavay-Devrekâni arasında ise çam ağaçları çoğunluktadır.
Spor
Kastamonu’da birçok ilçenin kendine özel futbol ve hentbol takımları bulunmaktadır. Özellikle hentbolda Kadınlar Süper Liginde 2 takımı Bulunmaktadır. Bunun dışında ilin profesyonel tek futbol takımı Kastamonuspor 1966 üst üste iki kez şampiyon olarak Bölgesel Amatör Ligden, 3.Lig 3.Gruba ve daha sonra da 2. Lig Kırmızı Gruba yükselmiştir. Ayrıca Bölgesel Amatör Ligde’de ili Kastamonu İl Özel İdare temsil etmektedir.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927 | 63.117 | 14.590 | 48.527 |
1935 | 64.747 | 13.791 | 50.956 |
1940 | 64.053 | 13.667 | 50.386 |
1945 | 55.999 | 13.869 | 42.130 |
1950 | 58.087 | 13.597 | 44.490 |
1955 | 59.899 | 15.664 | 44.235 |
1960 | 63.913 | 20.307 | 43.606 |
1965 | 67.093 | 23.485 | 43.608 |
1970 | 79.279 | 29.338 | 49.941 |
1975 | 80.099 | 29.993 | 50.106 |
1980 | 88.321 | 35.464 | 52.857 |
1985 | 98.109 | 46.986 | 51.123 |
1990 | 94.279 | 51.560 | 42.719 |
2000 | 102.059 | 64.606 | 37.453 |
2007 | 115.332 | 80.582 | 34.750 |
2008 | 115.871 | 80.946 | 34.925 |
2009 | 119.867 | 86.085 | 33.782 |
2010 | 123.972 | 91.012 | 32.960 |
2011 | 125.787 | 93.347 | 32.440 |
2012 | 128.537 | 96.217 | 32.320 |
2013 | 132.710 | 98.456 | 34.254 |
2014 | 137.391 | 103.724 | 33.667 |
2015 | 140.944 | 110.908 | 30.036 |
2016 | 146.103 | 114.131 | 31.972 |
2017 | 145.754 | 116.737 | 29.017 |
2018 | 148.931 | 118.282 | 30.649 |
2019 | 152.553 | 124.454 | 28.099 |
2020 | 151.500 | 124.018 | 27.482 |
Eğitim
İlk ve Ortaokullar
- Kuzeykent İlkokulu ve Ortaokulu
- Ceritoğlu Ortaokulu
- Şehit Yavuz Ulutaş Çelikoğlu İlkokulu
- Toki İlkokulu
- Orhan Şaik Gökyay İlkokulu / Ortaokulu
- Candaroğlullar İlkokulu / Ortaokulu
- Gazi Paşa İlkokulu
- Merkez Ortaokulu
- Atabey İmam Hatip Ortaokulu
- Ali Fuat Darende İlkokulu
- Şehit Şerife Bacı Ortaokulu
- Vali Aydın Arslan Ortaokulu
- Darende Ortaokulu
- Şehit Ali Fuat Yıldız İlkokulu
- Abdulhakhamit İlkokulu
- Atatürk İlkokulu
- Damlaçay Köyü İlkokulu
- Mescit İmam Hatip Ortaokulu / İlkokulu
- Şehit Erkan Kendirci İlkokulu
- Fatih Sultan Mehmet İmam Hatip Ortaokulu
- Şehit Mehmet Yılmaz İmam Hatip Ortaokulu
- Şehit Burak Kapucuoğlu İlkokulu / Ortaokulu
- Şeker İlkokulu
- Orgeneral Atilla Ateş İlkokulu
- Yavuz Ulutaş Çelikoğlu İlkokulu / Ortaokulu
- İsfendiyarbey İlkokulu
- Akkaya Karadere İlkokulu
- Kurusayar İlkokulu
- Karaş Ortaokulu / İlkokulu
- Kurusaray İlkokulu
- Şehit Uğur Yıldız İlkokulu
- Behçet Necatigil Borsa İstanbul İlkokulu
- Şehit Bülent Gider Ortaokulu
- Yirmiüçağustos Ortaokulu
- Mehmet Akif Ersoy İlkokulu / Ortaokulu
- Kayı Ortaokulu / İlkokulu
- Yıldırım Beyazıt İlkokulu
- Reşit Çubukçuoğlu Ortaokulu / İlkokulu
- Kurucaören Ortaokulu
- Kuzyaka İlkokulu / Ortaokulu
Liseler
- Kastamonu Fen Lisesi
- Atabinen Kız Meslek Lisesi
- Kastamonu Göl Anadolu Öğretmen Lisesi
- Kastamonu Mustafa Kaya Anadolu Lisesi
- Abdurrahman Paşa Lisesi
- Kastamonu Anadolu Pervaneoğlu Ali Mesleki Teknik Ve Anadolu Lisesi
- Kastamonu Prof.Dr. Saime İnal Savi Sosyal Bilimler Lisesi
- Kuzeykent Anadolu Lisesi
- Kastamonu 10 Aralık Mesleki Teknik Ve Anadolu Lisesi
- Kastamonu Sepetçioğlu Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi
- Kastamonu Kız İmam Hatip Lisesi
- Kastamonu Endüstri Meslek Lisesi
- Özlem Burma Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi
- Kastamonu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi
- Kastamonu Milli Piyango Anadolu Lisesi
- Kastamonu Aytaç Eruz Anadolu Lisesi
- Orhan Şaik Gökyay Güzel Sanatlar Lisesi
- Kastamonu Taşmektep Mesleki Ve Ticaret Anadolu Lisesi
- Kastamonu 15 Temmuz Şehitler Anadolu Lisesi
- Kastamonu Hüma Hatun Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi
- Şeyh Şabanı Veli Anadolu İmam Hatip Lisesi
Üniversite
- Kastamonu Üniversitesi
Belediye başkanları
Osmanlı dönemi
№ | Şehremini | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
---|---|---|---|
1 | Said Efendi | 1868 | 1868 |
2 | Salih Efendi | 1870 | 1871 |
3 | Mustafa Bey | 1872 | 1872 |
4 | Süleyman Ağa | 1873 | 1873 |
5 | Numan Efendi | 1874 | 1876 |
6 | Ragıp Bey | 1877 | 1878 |
7 | Fahrettin Efendi | 1878 | 1882 |
8 | Mehmet Lütfi Bey | 1882 | 1895 |
9 | Necip Efendi | 1895 | 1896 |
10 | Hacı Feyzi Efendi | 1896 | 1898 |
11 | Mehmet Lütfi Bey | 1898 | 1899 |
12 | Mehmet Tayyip Bey | 1899 | 1903 |
13 | Mehmet Karayaoğlu | 1909 | 1910 |
14 | Muhittin Karagözoğlu | 1910 | 1914 |
15 | Mehmet Ekşioğlu | 1914 | 1916 |
16 | Hacı Tevfik Bey | 1916 | 1920 |
17 | Dr. Mehmet Fazıl Tümtürk | 1920 | 1923 |
Cumhuriyet dönemi
№ | Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Hilmi Çoruk | 1925 | 1935 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
2 | Albay Cemal Bey | 1935 | 1935 | ||
3 | Abdullah Öziş | 1936 | 1937 | ||
4 | Adil Yücebıyık | 1937 | 1937 | ||
5 | Mustafa İzzet Okay | 1938 | 1941 | ||
6 | Zeki Cemal Bakiçelebioğlu | 1941 | 1944 | ||
7 | Adil Yücebıyık | 1944 | 1947 | ||
8 | Şerafettin Sabirinyiğit | 1947 | 1949 | ||
9 | Dr. Rusuhi Akalın | 1949 | 1950 | ||
10 | Tevfik Sırrı Gür | 1950 | 1953 | Demokrat Parti | |
11 | Muzaffer Esen | 1953 | 1956 | ||
12 | Osman Zeki Oktay | 1956 | 1957 | ||
13 | Kuddusi Akay | 1957 | 1960 | ||
14 | Asım Rıza Büyüklü | 1960 | 1960 | Askerî | |
15 | Atıf Saha Tahıl | 1960 | 1961 | ||
16 | Necdet Yalçın | 1961 | 1963 | ||
17 | Tahsin Kurtoğlu | 1963 | 1965 | Adalet Partisi | |
18 | Yaşar Karaca | 1965 | 1966 | ||
19 | Abdurrahman Temizdal | 1966 | 1973 | ||
20 | Mustafa Sabri Kasım | 1973 | 1980 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
21 | Mustafa Gönül | 1980 | 1980 | Askerî | |
22 | Sadullah Verel | 1980 | 1981 | ||
23 | Orhan Pirler | 1981 | 1984 | ||
24 | Kamil Demircioğlu | 1984 | 1984 | ||
25 | Ali Köse | 1984 | 1989 | Anavatan Partisi | |
26 | Faruk Nuhoğlu | 1989 | 1994 | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | |
27 | Süleyman Yücel | 1994 | 1999 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
28 | Ali Büyükşen | 1999 | 1999 | ||
29 | Turhan Topçuoğlu | 18 Nisan 1999 | 7 Nisan 2014 | ||
30 | Tahsin Babaş | 7 Nisan 2014 | 5 Nisan 2019 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
31 | Rahmi Galip Vidinlioğlu | 5 Nisan 2019 | 5 Nisan 2024 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
32 | Hasan Baltacı | 5 Nisan 2024 | Görevde | Cumhuriyet Halk Partisi |
Kastamonu’nun ilçeleri
Kastamonu ilinin ilçeleri şunlardır:
|
|
|
|
Kaymakamlar
Görevde olan vali ve kaymakamlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. (Temmuz 2024)
Kastamonu İli Görevdeki Vali ve Kaymakamlar | ||||||
İl-İlçe | Vali-Kaymakam | |||||
Adı | Sınıfı[1] | Adı | Doğum | Atanma | Diploması | Önceki Görevi |
Vali | 3 | Meftun DALLI | 1966-Boyabat | 10 Ağustos 2023 | Ank.-SBF-K.Y./Nottingham(YL) | Derince Kaymakamı |
Abana | 5 | Hilal Buse ÜNAL | 6 Mayıs 2024 | Kırıkkale Kaym. A. | ||
Ağlı | 6 | Saliha Nur ŞEKER | ..-Fatih | 9 Ekim 2023 | İstanbul Ü.-SB ve Kamu Y. | K.maraş Koo.K. |
Araç | 4 | Emrah BAYRAM | 22 Mayıs 2024 | Muğla Kaym.Adayı | ||
Azdavay | 5 | Yakup HACIİSMAİLOĞLU | 21 Ekim 2024 | Özvatan Kaym.V | ||
Bozkurt | 4 | Hasan ERDOĞAN | 1986-Rize’ | 22 Eylül 2023 | İst.Ü-İktisat-İşletme | Sulakyurt Kaym.V |
Cide | 3 | Murat GÜNEŞ | ..-Karaçoban | Tem.2024/187 | Ankara Ü.-Hukuk | Eleşkirt Kaymakamı |
Çatalzeytin | 4 | İbrahim ŞAHİN | 1988-Bayburt | 21 Ekim 2024 | Haliç Ü. | Çeltik Kaym.V. |
Daday | 5 | Yasin CEVİZCİ | 6 Mayıs 2024 | Bitlis Kaym.Adayı | ||
Devrekani | 4 | Hüseyin ÇAMKERTEN | ..-Erzurum | 25 Eylül 2023 | Ankara Ü.-SBF-İktisat | İmranlı Kaym.V. |
Doğanyurt | 6 | Halil Affan ERDOĞAN | ..-Melikgazi | 4 Kasım 2024 | Gazi-SBF-SB ve Kamu Y. | Domaniç Kaym.V. |
Hanönü | 6 | Ceyhun DENLİ | 1989-Turhal | 1 Kasım 2024 | Gaziosmanpaşa-İİBF-İktisat | İskenderun Koor.K. |
İhsangazi | 5 | Erkan ŞAHİN | 1994-Akçakoca | 21 Ekim 2024 | Gazi-U.İlişkiler/Hacettepe (YL) | Uğurludağ Kaym.V. |
İnebolu | 3 | Necdet UÇAR | 1986-Adana | Tem.2024/187 | İstanbul Ü.-SBF-Kamu Y. | Mazgirt Kaymakamı |
Küre | 4 | Zübeyde ASLAN | 27 Mart 2024 | İnönü Ü.-SB ve Kamu Y. | Ordu Kaym.Adayı | |
Pınarbaşı | 6 | Onur ÇELİK | 8 Mayıs 2024 | Tekirdağ Kaym.Adayı | ||
Seydiler | 5 | İbrahim YAZICI | 1985-Şiran | 21 Ekim 2024 | İstanbul SBF-İşletme | Yalıhüyük Kaym.V. |
Şenpazar | 6 | Fatma BİLGİN | 6 Mayıs 2024 | Gümüşhane Kaym.A. | ||
Taşköprü | 3 | Abdullah DEMiRDAĞ | 1986-İkizdere | Tem.2024/187 | Hacettepe-Kamu Yönetimi | Mardin Vali Yard. |
Tosya | 3 | Uğur ÜNSAL | 1992-Ankara | Ağu.2023/388 | Gazi Ü.-İİBF-Siy.ve Kamu Y. | Sincik Kaymakamı |
Belediyeler
Belediye Başkanları
31 Mart 2024 Yerel seçimleri sonucu seçilerek göreve başlayan ilçe belediye başkanlıklarının bilgileri aşağıdadır.
Mart 2024 Seçimlerine göre Kastamonu Belediye Başkanları | |||||
Belediye | Başkan | Partisi | Oy oranı | Doğum | Öğrenimi |
Kastamonu M. | Hasan Baltacı | CHP | 49,16 | 1978-Boyabat | Kocatepe Ü.-Harita Mühendisliği |
Abana | Seda Oyar | AK PARTİ | 38,05 | 1975-İstanbul | Lise |
Ağlı | Bülent Ergin | AK PARTİ | 55,50 | 1977-Kastamonu | Lise |
Araç | Süleyman Yazkan | AK PARTİ | 49,98 | 1977-Kastamonu | Anadolu Ü.-AÖF-Spor |
Azdavay | Cevat Taşkan | MHP | 55,56 | 1955-Azdavay | Ortaokul |
Bozkurt | Muammer Yanık | BAĞZ | 42,74 | 1965-Bozkurt | Anadolu Ü.-İşletme |
Cide | Nejdet Demir | MHP | 46,73 | 1961-İstanbul | Lise |
Çatalzeytin | Ahmet Demir | MHP | 40,44 | 1965-Sinop | Lise |
Daday | Selahattin Yanık | CHP | 43,43 | 1954-Daday | Anadolu Ü-Eğitim |
Devrekani | Engin Altıkulaç | AK PARTİ | 48,90 | 1971-Kastamonu | İstanbul Ü.-Veterinerlik &(YL) |
Doğanyurt | Ahmet Kaya | AK PARTİ | 37,43 | 1961-Doğanyurt | Lise |
Hanönü | Metin Yamalı | MHP | 37,56 | 1977-Hanönü | İlkokul |
İhsangazi | Hayati Sağlık | MHP | 39,68 | 1966-Kastamonu | Gazi Ü.Kastamonu Eğitim Ens./İşletme (L) |
İnebolu | Engin Uzuner | AK PARTİ | 43,58 | 1962-Kastamonu | Lise |
Küre | Salih Turan | AK PARTİ | 33,11 | 1969-Küre | Küre Ortaokulu |
Pınarbaşı | Serkan Arı | AK PARTİ | 34,32 | 1976-Kastamonu | Ankara Ü.-Dil Tarih Coğrafya |
Seydiler | Mehmet Erdoğan | MHP | 63,76 | 1957-Seydiler | Gazi Ü.Kastamonu Eğitim Enstitüsü |
Şenpazar | Cem Çınar | AK PARTİ | 37,01 | 1979-İstanbul | Lise |
Taşköprü | Hüseyin Arslan | AK PARTİ | 47,63 | 1956-Kastamonu | Kastamonu MYO-İnşaat |
Tosya | Volkan Kavaklıgil | MHP | 43,55 | 1990-Tosya | Karatekin Ü.-Orman Fakültesi |
Belediye Meclisleri
Kastamonu İl Genel Meclisi üye sayısı 45’tir. Kastamonu Belediyesi meclisi üye sayısı 31’dir. İlçe belediyelerinin toplam üye sayısı 214’tür.
Belediye Meclis üyelerinin sayıları ilçenin son nüfus sayımına göre 9 ile 55 üye, İl genel meclisi üye sayılara 100.000 nüfusa kadar 2 ile 5 üye olarak belirlenir.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D’Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
Kastamonu Belediye Meclisleri ve İl Genel Meclisi Üye Sayıları (31 Mart 2019) | |||||||||||
İlçe/Belde | BaşkanPartisi | Belediye meclisleri üye sayıları[2] | İl Genel Meclisi üye sayıları[3] | ||||||||
İlçe | Belediye | CHP | AK P. | MHP | İYİ P. | Üye s. | CHP | AK P. | MHP | Üye s. | |
Merkez | Kastamonu | MHP | 4 | 9 | 18 | 31 | 2 | 3 | 5 | ||
Abana | Abana | AK PARTİ | 4 | 5 | 9 | 1 | 1 | 2 | |||
Ağlı | Ağlı | MHP | 3 | 6 | 9 | 1 | 1 | 2 | |||
Araç | Araç | CHP | 6 | 3 | 9 | 1 | 1 | 2 | |||
Azdavay | Azdavay | AK PARTİ | 3 | 4 | 2 | 9 | 1 | 1 | 2 | ||
Bozkurt | Bozkurt | AK PARTİ | 5 | 4 | 9 | 1 | 1 | 2 | |||
Cide | Cide | CHP | 6 | 5 | 11 | 2 | 2 | ||||
Çatalzeytin | Çatalzeytin | MHP | 1 | 3 | 5 | 9 | 1 | 1 | 2 | ||
Daday | Daday | CHP | 5 | 4 | 9 | 1 | 1 | 2 | |||
Devrekâni | Devrekâni | AK PARTİ | 6 | 3 | 9 | 2 | 2 | ||||
Doğanyurt | Doğanyurt | AK PARTİ | 6 | 3 | 9 | 2 | 2 | ||||
Hanönü | Hanönü | AK PARTİ | 1 | 5 | 3 | 9 | 1 | 1 | 2 | ||
İhsangazi | İhsangazi | MHP | 3 | 6 | 9 | 1 | 1 | 2 | |||
İnebolu | İnebolu | AK PARTİ | 7 | 4 | 11 | 2 | 2 | ||||
Küre | Küre | AK PARTİ | 1 | 5 | 2 | 1 | 9 | 1 | 1 | 2 | |
Pınarbaşı | Pınarbaşı | AK PARTİ | 5 | 2 | 2 | 9 | 1 | 1 | 2 | ||
Seydiler | Seydiler | MHP | 1 | 3 | 5 | 9 | 1 | 1 | 2 | ||
Şenpazar | Şenpazar | AK PARTİ | 8 | 1 | 9 | 2 | 2 | ||||
Taşköprü | Taşköprü | MHP | 5 | 6 | 11 | 2 | 1 | 3 | |||
Tosya | Tosya | MHP | 0 | 6 | 9 | 15 | 2 | 1 | 3 | ||
Kastamonu İli | 32 | 100 | 79 | 3 | 214 | 3 | 28 | 14 | 45 |
İlçeler
- Abana: 32,4 km batısında İnebolu, 2 km güneyinde Bozkurt ilçeleri yer almaktadır.
- Araç: İl merkezine 44 km uzaklıkta bulunan ilçe Kastamonu – Karabük karayolu üzerindedir.
- Azdavay: Kastamonu ilinin kuzeybatısında 1268 m² yüzölçümüne sahip engebeli ve ormanlık arazi ile çevrilidir. İlçe kuzeyde Şenpazar ve Doğanyurt ilçeleri, güneyde Daday ilçesi, batıda Pınarbaşı ilçesi, doğuda Küre ve Ağlı ilçeleri ile çevrilidir. Kastamonu’ya Ağlı-Seydiler üzerinden 74 km’dir. İlçe 49 köy ve 4 mahalle olmak üzere toplam 53 idari birimden oluşmaktadır. İlçeye bağlı Ahat köyü çatak mahallesi sınırları içerisinde Çatak Kanyonu vardır.
- Bozkurt: Karadenize kıyısı vardır. İlçe merkezi sahilde olmayıp, Abana’nın 2 km güneyindedir.
- Cide: İl merkezine uzaklığı 133 km’dir ve Karadeniz kıyısındadır. 12 km kumsalı olan Cide, konumu gereği tarih boyunca İpek Yolu üzerinde önemli bir liman olma özelliğini sürdürmüştür. İlçede ahşap gemi ve yat tersaneleri mevcuttur.
- Daday: İl merkezine uzaklığı 32 km’dir. Atatürk 23 – 31 Ağustos 1925’te “Şapka ve Kıyafet İnkılabı” dolayısıyla Kastamonu’ya geldiğinde ilçeyi ziyaret etmiş ve Köpekçioğlu Konağı’nda misafir edilmiştir. Nüfusu 4800’dür. Eğitim için iki lisesi(Daday Lisesi)-(Daday İmam Hatip Lisesi), bir yatılı ilköğretim bölge okulu (Profesör Doktor Fahri Ecevit Yatılı İlköğretim Bölge Okulu), 2 ilköğretim okulu (Atatürk İlköğretim Okulu)-(Miralay Halit Bey İlköğretim Okulu) vardır.
- Doğanyurt: İlçe Batı Karadeniz Bölgesi’nde sahil kesiminde kurulmuş olup, arazisi dağlık ve engebeliktir. İlçe merkezindeki rakım ortalama 5 metre civarındadır. Doğanyurt kuzeyde Karadeniz, batıda Cide ilçesi, doğuda İnebolu ilçesi, güneyinde ise Şenpazar, Azdavay ve Küre ilçeleri ile çevrilidir. İl merkezine İnebolu ilçesi üzerinden 121 km. mesafededir.
- Taşköprü: Kastamonu ya 41 km uzaklıktadır. Denizden yüksekliği 500 m. olan ve Gökırmak Ovasında kurulu bulunan İlçede her sene Eylül ayının ilk haftası uluslararası kültür ve sarımsak festivali düzenlenmektedir. İlçe merkezi, plânlı ve düzenli bir yerleşime sahip olup Tosya’dan sonra en fazla nüfusa sahip ikinci merkezdir. Sarımsağı ve kuyu kebabı ile meşhurudur. Kastamonu-Sinop yolu üzerindedir.
- Devrekâni: İl merkezine uzaklığı 29 km’dir. Eski bir yerleşim merkezi olan Devrekâni höyük ve harabeleri, çeşme ve camileri ile arkeolojik yönden zengindir. 23 – 31 Ağustos 1925 Kastamonu ziyaretlerinde Atatürk 28 Ağustos’ta ilçeyi ziyaret etmiş, Bozkocatepe – Kurukavak Köyünde ormanlık bir alanda bulunan Müftüoğlu Mehmet Bey’in çiftliğinde misafir edilmiştir.
- Hanönü: İl merkezine uzaklığı 69 km’dir. Taşköprü’ye bağlı bir nahiye(bucak) iken ayrı bir ilçe haline getirilmiştir. Kastamonu’ nun en önemli yatırlarından, türbesi şehir merkezinde bulunan Şeyh Şaban-ı Veli İlçenin Çındar Köyünde M.1471 yılında doğmuştur. İlçede Mayıs ayı ilk haftasında “Şeyh Şaban-ı Veli Anma Haftası” Ekim ayının ilk haftası Panayır düzenlenmektedir.
- İhsangazi: İl merkezine uzaklığı 37 km’dir. İlçenin İsalar Mahallesinde bulunan Haraçoğlu Camii ve Türbesi tarihi ziyaret yeridir.
- İnebolu: İl merkezine 90 km uzaklıktadır. İlçe merkezi kentsel sit alanıdır. 347 tescilli yapı bulunmaktadır. Abeş Tepesi ve Geriş Tepesi Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillidir. İlin önemli ve eski ilçelerinden biridir.
- Küre: İl merkezine uzaklığı 61 km’dir. İlçede bulunan Doğanlar Kalesi M.Ö. 1700 – 1100 yıllarında yapılmıştır. Küre orman içi yayla turizmi için elverişli ve tabii güzellikleri olan bir ilçedir. Yaralıgöz Dağı eteklerindeki kanyon görülmeye değerdir.
- Pınarbaşı: İl merkezine 92 km uzaklıktadır. Ilıca köyünde bulunan Roma Dönemi “Ayazma”da ılık su hala mevcuttur. Ayrıca Dünya’nın en büyük ikinci kanyonu Valla Kanyonu ve yine Dünya’nın en büyük 4. mağarası Ilgarini Mağarası bu ilçededir. Bir de Horma Kanyonu isminde ikinci bir kanyon daha vardır. İlçenin 1987 yılında ilçe olmasına karar verilmiş, 1988 yılında ilçe olmuş ve 1989 yılında ilk belediye teşkilatı kurulmuştur. İlçe merkez nüfusu 1700, köylerle beraber 5174’tür. İlçe de bir konak yani Paşa Konağı vardır ve ilçenin Uzunçam Köyü’ndeki okulun bahçesinde eskiden kalma üzerinde yazılar bulunan bir taş vardır.
- Şenpazar: İl merkezine 100 km uzaklıkta olan ilçe Karadenize 37 km mesafede olup deniz seviyesinden yüksekliği 335 metredir.
- Seydiler: İl merkezine 30 km uzaklıkta Kastamonu-İnebolu yolu üzerinde kurulu bir ilçedir.
- Tosya: İl merkezine uzaklığı 70 km uzaklıktadır. Devrez Çayı ovasında ve E-80 Karayolu üzeridir. Merkez ilçeden sonra en fazla nüfusa sahip ilçe merkezidir. Pirinci ile meşhurudur.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)
Kastamonu ili nüfusu: 388.990‘dur. Bu nüfusun %61,93’ü şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 13.064 km2‘dir. İlde km2‘ye 30 kişi düşmektedir. (Bu sayı Abana’da 159’dur.) İlde yıllık nüfus artış oranı % 2,80 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Pınarbaşı (% 4,63)- İnebolu (-% 0,44)
6 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 20 İlçe, 20 belediye, bu belediyelerde 173 mahalle ve ayrıca 1.054 köy vardır.
2023 yılı sonunda Kastamonu ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | ||||||||||||
İlçe | Nüfus2022 | Nüfus2023 | Fark | NüfusArtışı % | BelediyeSayısı | MahalleSayısı | KöySayısı | KöyNüfusu | Şehirnüfusu | Şehirdeoturan % | Alanı km | km2‘yedüşen kişi |
Abana | 4.218 | 4.461 | 243 | 5,60 | 1 | 5 | 10 | 798 | 3.663 | 82,11 | 28 | 159 |
Ağlı | 2.980 | 3.521 | 541 | 16,68 | 1 | 10 | 13 | 979 | 2.542 | 72,20 | 225 | 16 |
Araç | 18.122 | 18.676 | 554 | 3,01 | 1 | 6 | 119 | 12.191 | 6.485 | 34,72 | 1446 | 13 |
Azdavay | 7.233 | 8.031 | 798 | 10,47 | 1 | 4 | 49 | 4.958 | 3.073 | 38,26 | 759 | 11 |
Bozkurt | 9.064 | 9.738 | 674 | 7,17 | 1 | 5 | 32 | 4.667 | 5.071 | 52,07 | 308 | 32 |
Cide | 22.179 | 22.965 | 786 | 3,48 | 1 | 2 | 41 | 11.748 | 11.217 | 48,84 | 272 | 84 |
Çatalzeytin | 7.386 | 8.127 | 741 | 9,56 | 1 | 16 | 75 | 4.450 | 3.677 | 45,24 | 652 | 12 |
Daday | 8.002 | 8.456 | 454 | 5,52 | 1 | 4 | 60 | 5.817 | 2.639 | 31,21 | 843 | 10 |
Devrekani | 12.037 | 13.886 | 1.849 | 14,29 | 1 | 8 | 54 | 8.932 | 4.954 | 35,68 | 715 | 19 |
Doğanyurt | 5.342 | 5.433 | 91 | 1,69 | 1 | 2 | 25 | 4.332 | 1.101 | 20,27 | 193 | 28 |
Hanönü | 4.197 | 4.395 | 198 | 4,61 | 1 | 3 | 20 | 2.224 | 2.171 | 49,40 | 417 | 11 |
İhsangazi | 5.204 | 5.235 | 31 | 0,59 | 1 | 10 | 23 | 2.529 | 2.706 | 51,69 | 445 | 12 |
İnebolu | 20.571 | 20.480 | -91 | -0,44 | 1 | 14 | 77 | 10.602 | 9.878 | 48,23 | 417 | 49 |
Küre | 5.303 | 5.644 | 341 | 6,23 | 1 | 4 | 34 | 3.204 | 2.440 | 43,23 | 406 | 14 |
Merkez | 155.286 | 155.011 | -275 | -0,18 | 1 | 20 | 177 | 27.520 | 127.491 | 82,25 | 1847 | 84 |
Pınarbaşı | 5.787 | 6.970 | 1.183 | 18,60 | 1 | 6 | 27 | 4.550 | 2.420 | 34,72 | 546 | 13 |
Seydiler | 4.366 | 4.796 | 430 | 9,39 | 1 | 7 | 23 | 1.682 | 3.114 | 64,93 | 252 | 19 |
Şenpazar | 4.268 | 4.844 | 576 | 12,66 | 1 | 10 | 15 | 3.007 | 1.837 | 37,92 | 233 | 21 |
Taşköprü | 36.961 | 38.372 | 1.411 | 3,75 | 1 | 14 | 126 | 22.785 | 15.587 | 40,62 | 1758 | 22 |
Tosya | 39.609 | 39.949 | 340 | 0,86 | 1 | 23 | 54 | 11.107 | 28.842 | 72,20 | 1302 | 31 |
Kastamonu | 378.115 | 388.990 | 10.875 | 2,80 | 20 | 173 | 1054 | 148.082 | 240.908 | 61,93 | 13.064 | 30 |
Yıllara göre ilçe nüfusları
İlçe | 1965 | 1970 | 1975 | 1980 | 1985 | 1990 | 2000 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İl merkezi | 67.093 | 79.279 | 80.099 | 88.321 | 98.109 | 94.279 | 102.059 | 115.332 | 115.871 | 119.867 | 123.972 | 125.787 | 128.537 | 132.710 | 137.391 | 140.944 | 146.103 | 145.754 | 148.931 | 152.553 | 151.500 |
Abana | veri yok | 4.581 | 3.825 | 3.821 | 4.043 | 3.914 | 4.273 | 3.562 | 3.900 | 3.631 | 3.583 | 3.504 | 3.584 | 3.997 | 4.175 | 4.215 | 3.970 | 3.931 | 4.248 | 4.113 | 4.049 |
Ağlı | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | 4.805 | 4.193 | 3.306 | 3.327 | 3.175 | 3.042 | 2.944 | 2.863 | 2.971 | 2.980 | 2.903 | 2.886 | 2.881 | 3.196 | 3.094 | 3.045 |
Araç | 47.889 | 40.518 | 39.461 | 38.626 | 35.930 | 32.672 | 24.180 | 21.054 | 20.598 | 20.201 | 20.002 | 19.639 | 19.337 | 19.214 | 19.038 | 18.861 | 18.631 | 18.402 | 18.863 | 18.670 | 18.149 |
Azdavay | 35.902 | 36.604 | 32.673 | 32.320 | 27.471 | 14.029 | 9.019 | 7.878 | 7.787 | 7.744 | 7.559 | 7.392 | 7.272 | 7.462 | 7.154 | 6.885 | 7.195 | 7.328 | 7.726 | 7.324 | 7.268 |
Bozkurt | 20.319 | 15.566 | 14.183 | 14.686 | 14.172 | 12.221 | 10.159 | 8.548 | 9.082 | 8.943 | 8.945 | 8.941 | 8.946 | 9.337 | 9.292 | 9.141 | 9.332 | 9.439 | 9.920 | 9.468 | 9.620 |
Cide | 46.078 | 45.534 | 44.573 | 46.628 | 44.099 | 29.355 | 23.161 | 20.382 | 20.589 | 20.253 | 20.204 | 20.085 | 20.077 | 20.616 | 20.613 | 23.838 | 22.642 | 22.212 | 23.329 | 22.196 | 21.919 |
Çatalzeytin | 17.410 | 17.504 | 16.737 | 16.238 | 14.896 | 11.080 | 8.508 | 6.597 | 7.379 | 7.040 | 6.927 | 6.808 | 6.600 | 7.014 | 6.551 | 6.504 | 6.389 | 6.346 | 7.035 | 7.055 | 7.299 |
Daday | 18.297 | 18.614 | 17.861 | 17.396 | 16.532 | 15.131 | 11.181 | 10.160 | 10.240 | 9.911 | 9.738 | 9.481 | 9.252 | 9.896 | 9.186 | 8.883 | 8.628 | 8.509 | 8.749 | 8.319 | 8.217 |
Devrekani | 22.855 | 22.236 | 21.785 | 23.346 | 24.751 | 16.045 | 15.855 | 13.742 | 13.786 | 13.435 | 13.232 | 13.267 | 12.906 | 13.042 | 12.728 | 12.386 | 12.165 | 12.027 | 13.482 | 12.658 | 12.341 |
Doğanyurt | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | 13.244 | 9.668 | 8.940 | 8.613 | 8.290 | 7.871 | 7.446 | 7.038 | 6.756 | 6.464 | 6.209 | 6.114 | 5.993 | 6.153 | 5.651 | 5.638 |
Hanönü | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | 7.360 | 5.545 | 4.487 | 4.342 | 4.229 | 4.220 | 4.071 | 4.036 | 4.112 | 3.976 | 3.898 | 3.865 | 3.921 | 4.156 | 4.060 | 4.137 |
İhsangazi | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | 8.978 | 7.068 | 6.294 | 6.181 | 5.931 | 5.815 | 5.750 | 5.963 | 5.984 | 6.104 | 5.939 | 5.766 | 5.415 | 5.469 | 5.381 | 5.219 |
İnebolu | 40.705 | 41.333 | 41.447 | 41.954 | 42.533 | 27.944 | 26.848 | 24.699 | 24.144 | 23.794 | 23.237 | 23.098 | 22.717 | 22.841 | 22.918 | 22.144 | 22.141 | 21.716 | 21.738 | 20.980 | 20.877 |
Küre | 20.923 | 21.401 | 20.941 | 21.552 | 20.631 | 14.026 | 10.223 | 7.766 | 7.517 | 7.191 | 7.112 | 6.881 | 6.866 | 6.792 | 6.588 | 6.405 | 6.180 | 5.877 | 6.119 | 5.774 | 5.669 |
Pınarbaşı | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | 7.596 | 5.978 | 5.337 | 5.263 | 5.071 | 5.075 | 5.040 | 5.101 | 6.231 | 5.590 | 5.606 | 5.415 | 5.236 | 6.020 | 5.841 | 5.756 |
Seydiler | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | 6.306 | 5.269 | 4.274 | 4.365 | 4.262 | 4.148 | 4.087 | 3.976 | 4.109 | 4.015 | 3.913 | 3.932 | 3.940 | 4.143 | 4.014 | 4.196 |
Şenpazar | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | veri yok | 8.950 | 6.494 | 5.538 | 5.571 | 5.669 | 5.387 | 5.148 | 4.984 | 5.081 | 4.770 | 5.176 | 5.023 | 4.995 | 5.002 | 4.523 | 4.402 |
Taşköprü | 58.698 | 55.326 | 55.593 | 56.898 | 57.061 | 47.621 | 43.800 | 41.424 | 40.939 | 40.292 | 40.269 | 39.595 | 39.206 | 39.400 | 38.775 | 38.253 | 39.847 | 38.171 | 38.849 | 37.815 | 37.439 |
Tosya | 45.469 | 48.105 | 49.065 | 49.160 | 50.125 | 48.055 | 41.995 | 41.046 | 40.930 | 40.894 | 40.884 | 40.795 | 40.547 | 40.528 | 40.599 | 40.530 | 40.721 | 40.280 | 40.245 | 39.916 | 39.637 |
Toplam | 441.638 | 446.601 | 438.243 | 450.946 | 450.353 | 423.611 | 375.476 | 360.366 | 360.424 | 359.823 | 361.222 | 359.759 | 359.808 | 368.093 | 368.907 | 372.633 | 376.945 | 372.373 | 383.373 | 379.405 | 376.377 |
Konum
Konum Bilgileri | ||||||
İlçe | Kuruluş Yılı | Önceden bağlı olduğu ilçe | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze km | Ulaşan Yollar |
Kastamonu Merkez | 1.847 | 814 | D.765-02, D.030-03, D.775-01, 37.75, 37.50 | |||
Abana | 1945/1968 | İnebolu-Bozkurt | 28 | 11 | 101 | D.010-11, 37.02 |
Ağlı | 1990 | Küre | 225 | 1.174 | 51 | D.759-02, 37.80 |
Araç | Cumh.önce | 1.446 | 676 | 47 | D.030-03, 37.50, 37.53, 37.52 | |
Azdavay | 1946 | Daday | 759 | 834 | 75 | D.759-01=>37.77 |
Bozkurt | 1953/1968 | Abana | 308 | 39 | 99 | D.010-11=>37.02 |
Cide | Cumh.önce | 652 | 14 | 134 | D.010-09, D.759-01 | |
Çatalzeytin | 1954 | Bozkurt (Abana) | 272 | 11 | 103 | D.010-11, 37.01 |
Daday | Cumh.önce | 843 | 868 | 34 | D.765-02 (Kastamonu)=>37.75 | |
Devrekâni | 1944 | Merkez | 715 | 1.108 | 32 | D.765-02=>37.01 |
Doğanyurt | 1990 | İnebolu | 193 | 13 | 125 | D.010-10 |
Hanönü | 1990 | Taşköprü | 417 | 427 | 72 | D.030-05 |
İhsangazi | 1987 | Merkez | 445 | 870 | 37 | D.765-02 (Kastamonu)=>37.50 |
İnebolu | Cumh.önce | 417 | 17 | 93 | D.010-10, D.765-01 | |
Küre | 1926 | 406 | 976 | 63 | D.765-01 | |
Pınarbaşı | 1987 | Azdavay | 546 | 672 | 101 | D.759-01=>37.77=>37.78 |
Seydiler | 1990 | Devrekâni | 233 | 1.043 | 34 | D.765-01, D.759-02 |
Şenpazar | 1987 | Cide | 252 | 373 | 97 | D.759-01 |
Taşköprü | Cumh.önce | 1.758 | 559 | 44 | D.030-04, 37.04 | |
Tosya | Cumh.önce | 1.302 | 833 | 70 | /D.100-15, D.775-01, 37.27 | |
KASTAMONU | Cumh.önce | 13.064 |
İlçe haritaları
-
Ağlı
-
Araç
-
Azdavay
-
Bozkurt
-
Cide
-
Çatalzeytin
-
Daday
-
Devrekâni
-
Doğanyurt
-
Hanönü
-
İhsangazi
-
İnebolu
-
Küre
-
Merkez
-
Pınarbaşı
-
Seydiler
-
Şenpazar
-
Taşköprü
-
Tosya
- ^ Devrekani ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
- ^ İhsangazi ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
wikipedia.org