Herhangi bir metni seçin ve dinlemek için simgeye tıklayın!
ByGSpeech
Resograf

5 martta ölenler

5 Mart 2025 Tarih 2 Görünümler

Ölümler

  • 254 – I. Lucius, Roma Episkoposu ve 22. papa (d. 200)
  • 1417 – III. Manuil, 20 Mart 1390 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu’nun imparatoru (d. 1364)
  • 1534 – Antonio da Correggio, İtalyan ressam (d. 1489)
  • 1618 – John, Östergötland dükü (d. 1589)
  • 1731 – Abdülgani Nablus, Şam’lı alim ve Sufi (d. 1641)
  • 1778 – Thomas Arne, İngiliz besteci (d. 1710)
  • 1815 – Franz Anton Mesmer, Alman hekim (d. 1734)
  • 1827 – Alessandro Volta, İtalyan fizikçi (d. 1745)
  • 1827 – Pierre-Simon Laplace, Fransız matematikçi (d. 1749)
  • 1876 – Marie d’Agoult, Alman yazar (d. 1805)
  • 1882 – August Wilhelm Malm, İsveçli zoolog (d. 1821)
  • 1888 – Ali Paşa Şabanagay, Arnavut komutan (d. 1828)
  • 1893 – Hippolyte Taine, Fransız tarihçi (d. 1828)
  • 1894 – Austen Henry Layard, İngiliz arkeolog (d. 1817)
  • 1895 – Nikolai Leskov, Rus gazeteci, romancı ve kısa öykü yazarı (d. 1831)
  • 1914 – Georgiy Sedov, Ukraynalı-Sovyet kâşif (d. 1877)
  • 1927 – Franz Mertens, Alman matematikçi (d. 1840)
  • 1933 – Cavit Erdel, Türk asker ve siyasetçi (d. 1884)
  • 1934 – Reşit Galip, Türk politikacı (d. 1893)
  • 1941 – Mehmet Rifat Börekçi, Türk din adamı ve Türkiye’nin ilk Diyanet İşleri Başkanı (d. 1860)
  • 1950 – Sid Grauman, Amerikalı şovmen (d. 1879)
  • 1953 – Herman J. Mankiewicz, Amerikalı senarist ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1897)
  • 1953 – Josef Stalin, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (d. 1879)
  • 1953 – Sergey Sergeviç Prokofyev, Rus besteci (d. 1891)
  • 1963 – Patsy Cline, Amerikalı şarkıcı (d. 1932)
  • 1966 – Anna Akhmatova, Rus şair (d. 1889)
  • 1980 – Winifred Wagner, Alman opera yapımcısı (d. 1897)
  • 1982 – John Belushi, Amerikalı oyuncu (d. 1949)
  • 1984 – Tito Gobbi, İtalyan bariton (d. 1915)
  • 1984 – William Powell, Amerikalı oyuncu (d. 1892)
  • 1990 – Edmund Conen, Alman futbolcu (d. 1914)
  • 1991 – Kazım Taşkent, Türk siyasetçi, bürokrat ve Yapı ve Kredi Bankası’nın kurucusu (d. 1895)
  • Doğan Taşkent (1929-1939)-14X9cm. Kazım Taşkent oğlu 1929 yılında dünyaya gelen Doğan'ı henüz 8,5 yaşındayken Almanya'ya iyi bir eğitim alması için götürür. Kendis de ailesi tarafından 9 yaşında Almanya'ya eğitim için yollanmıştır. 30 yıllarda 2. Dünya savaşı ayak sesleri gelmesi üzerine oğlu Doğan'ı emniyetli olur diye düşünüp İsviçre'nin Flims kasabasındaki İnstitut Brinner adlı okula yazdırır. Bir ziyaret sırasında anne ve babasıyla birlikte Doğan Taşkent okul üniformasıyla.
Kazım Taşkent
Doğum 27 Temmuz 1894
Preveze
Ölüm 5 Mart 1991
İstanbul
Defin yeri Zincirlikuyu Mezarlığı
Meslek Mühendis, sanayici, iş insanı, yönetici ve siyasetçi

Arif Kazım Taşkent[1] (27 Temmuz 1894, Preveze, Osmanlı Devleti – 5 Mart 1991, İstanbul, Türkiye), Türk mühendis, sanayici, iş insanı, yönetici ve siyasetçidir. Kazım Taşkent; Kırklareli Alpullu Şeker Fabrikası’nın, Eskişehir Şeker Fabrikası’nın, Tokat Turhal Şeker Fabrikası’nın, Doğan Sigorta Şirketi’nin, Yapı Kredi Bankası’nın, Yapı Kredi Yayınları’nın, Doğan Kardeş Dergisi’nin[2] ve Doğan Kardeş Kitap Serisi’nin kurucusudur.

Hayatı

Kazım Taşkent, 27 Temmuz 1894 yılında Preveze’de doğdu. Babası Mehmet Nakyettin Bey, annesi Müzeyyen Hanım’dı.[1] Mehmet Nakyettin Bey’in diğer iki kardeşi Çanakkale Savaşları’nda 3. Kolordu Komutanı olan Esad Paşa ve diğeri de 2. Ordu Komutanı olan Vehip Paşa’dır. Diğer iki kardeşinin aksine Kazım Taşkent’in babası olan Mehmet Nakyettin Bey, adalet mesleğini tercih etmişti. Soyadı Kanunu’nun çıkmasıyla beraber üç kardeş üç farklı soyadı aldı. Vehip Paşa Kaçı, Esat Paşa Bülkat, Mehmet Nakyettin Efendi ise Taşkent soyadını aldı.[3]

Kazım Taşkent, ilköğrenimini Demirhisar’da, ortaöğrenimini İstanbul’da ve lise öğrenimini de Üsküp’te tamamladı. Daha sonra İstanbul Yüksek Mühendis Mektebi’ne iki yıl devam etti. Burada eğitimini sürdürürken askere alındı. Çanakkale Cephesi’nden sonra Kafkasya Cephesi’ne gitti. Savaşın sona ermesinden sonra da bir süre orada kalan Türk kuvvetleriyle irtibatı sağlamakla görevlendirildi. Buradan yurda 22 Şubat 1919 tarihinde dönebildi.

Devlet bursuyla Almanya’ya giderek Hannover Mühendislik Okulu’nda kimya mühendisliği okuyan Kazım Bey, buradan mezun oldu mecburi hizmet için yurda döndü ve 7 Ocak 1925 tarihinde Ticaret Bakanlığı Sanayi Şubesi’nde çalışmaya başladı. 17 Şubat 1926 tarihinde Alpullu Şeker Fabrikası’nın kuruluş çalışmalarında görev aldı ve ilk müdürü oldu. 1928 yılında sanayi müfettişliğine terfi etti. 1930’da Zonguldak Kömür İşletmeleri genel müdür yardımcılığına atandı. İki yıl sonra 1 Ekim 1932’de Türkiye Şeker Fabrikaları’nın genel müdürü oldu. Bu görevini 1944 yılına kadar sürdürdü.

1944 yılında Doğan Sigorta ve Yapı ve Kredi Bankası’nı kurarak bu şirketlerin yönetim kurulu başkanlıklarını üstlendi.[4]

Demokrat Parti’den Manisa milletvekili olarak dokuzuncu dönemde meclise girdi. Milletvekilliği görevinden 16 Şubat 1953 tarihinde istifa ederek ayrıldı.[1]

1940’lı yıllarda Abdülmecid Efendi Köşkü’nü satın aldı.

Kazım Taşkent, Yaşadığım Günler ve Atatürk’ün Aydınlığını Yaşama başlıklı iki kitabında hayat hikâyesini ve anılarını derledi. Oğlu Doğan’ın okuduğu Alp dağlarında bir kasabada meydana gelen heyelanda ölümü üzerine Doğan Kardeş dergisini yayınlattı. Evli ve iki çocuk babası olan Kazım Taşkent, 5 Mart 1991 tarihinde öldü. Nâaşı, Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.

  • 1999 – Richard Kiley, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
  • 2000 – İzzet Baysal, Türk mimar ve sanayici (d. 1907)
İzzet Baysal
Doğum 1907
Bolu, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 5 Mart 2000 (93 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Eğitim Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Meslek Mimar, iş adamı
Ödüller Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası

İzzet Baysal (d. 1907, Bolu – ö. 5 Mart 2000, İstanbul), hayırseverliğiyle tanınan mimar ve iş insanı.

Hayatı

İlk yıllar

1907 yılında Bolu’nun Karaçayır Mahallesi’nde ikisi erkek, ikisi kız dört çocuklu ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Rüştiye Mektebi mezunu Memur Ahmet Canip Efendi, annesi de Bolu’nun Alpağutbey köyünden Hafız Behiye Hanım’dı. İzzet Baysal ilk ve orta öğrenimini Bolu’da, yüksek öğrenimini İstanbul’da Sanayi-i Nefise Mektebinde (bugünkü ismi ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) tamamladı. 1926 yılında kaydolduğu okulu dar gelirli bir aileden yetişmesine ve 1927 yılında babasını kaybetmesine rağmen çeşitli işlerde çalışarak devam ettirdi ve 1931 yılında 411 nolu diplomayı alarak mimar olarak mezun oldu.[1]

Mimarlık yılları

Memuriyet hayatına Bolu Nafia (Bayındırlık) Müdürlüğünde mimar olarak başladı. 1932 yılında birkaç arkadaşı ile birlikte Gerede ilçesinin imar planını yaptı. Daha sonra Ankara’da Milli Müdafaa Vekaleti Hava Müsteşarlığında mimar olarak çalışmaya başladı. Görevi icabı Eskişehir Hava Meydanı inşaatının koordinatörlüğünü yaptı. 1934 yılında bu görevinden istifa eder ve Eskişehir Belediyesinde Fen İşleri Şefi olarak göreve başlar. Aynı yıl Eskişehir Lisesinde coğrafya öğretmeni olarak görev yapan Çanakkaleli Refika Pınar ile evlenir. 1936 yılında Ankara’da serbest olarak çalışmaya başlar. 1939 yılında tek evlatları olan Esin dünyaya gelir. Ankara’da Azerbaycan temsilcisi Sadri Maksudi Aral’ın ve Medine Muhafızı Fahrettin Paşa’nın köşk projelerini İzzet Baysal yapmıştır. 1939 yılında askerliğini yapmak üzere Afyon’a gitmiştir ve 1942 yılında tekrar Ankara’ya dönmüştür. Başlayıp bitirdiği inşaatlara gelince; Ankara Etlik Veteriner Laboratuvarı, Bolu Devlet Hastanesi, Bolu Lisesi, Bolu Ziraat Bankası Evleri, Bolu Kız Enstitüsü (Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi), Bolu Kapalı Cezaevi, Bolu Adapazarı Yolu üzerindeki Melen Köprüsü inşaatı ve yol inşaatları bunlardan bazılarıdır.

İş hayatına atılması

1942 yılında eşi Refika Hanım vefat edince elindeki mevcut işlerini tamamlayıp 1943 yılında İstanbul’a gider. Karaköy’de Perşembe Pazarı’nda sıhhi tesisat ve hırdavat üzerine çalışan bir mağazayı satın alır ve ticarete başlar. Aynı zamanda kapı kilitleri imali için küçük bir atölye kurmuştur. Dükkanında sattığı “boru ekleme parçalarını”nın neden yerli olarak üretilmediğine kafa yormaya başlamıştır. İki kere Almanya’ya giderek temper döküm ile araştırmalarda bulunur, bu dökümden imal edilen boru ekleme parçalarının Türkiye’de imali için çalışmalar yapar ve neticede 1950 yılında özel teşebbüsün ilk Mekanize Döküm Fabrikasını kurar. 1951 yılında İzzet Baysal Döküm Sanayi Müessesesi adı altında kurulan bu fabrika 1957 yılında bir aile şirketi haline dönüştürülmüş, İzsal Döküm Sanayi AŞ adı altında halen faaliyetini sürdürmektedir. 1994 yılında fabrikasını kiraya vererek aktif yöneticilikten ayrıldı ve sadece İzzet Baysal Vakfı ile ilgilenmeye başladı.

İzzet Baysal Vakfı

1986 yılının sonunda İzzet Baysal Vakfı’nı kurmuş ve tüm varlığını vakfına vasiyet etmiştir. 1994 Eylül ayının sonunda iş hayatından çekilmiş ve çalışmalarını İzzet Baysal Vakfı’nda yoğunlaştırmıştır. Esin Avunduk vakfın kurucuları arasında olup, aynı zamanda Yönetim Kurulu Üyesi ve başkan yardımcısı olarak görev yapmaktadır.

Vakfın malvarlığı 2023 itibarı ile 4.276.526.863,18₺’dir[2]. Yatırımlar ve hayırlar bu mal varlığının geliriyle yapılmaktadır. Her sene gelirin %80’i vakfın amaçlarına yönelik harcamalara sarf edilmekte, kalanı malvarlığını arttırıcı ve gelir getirici değerlere yatırılmakta, böylece Vakıf varlığının enflasyondan korunmasına çalışılmaktadır.

Ailesi

1934 yılında evlendiği Refika Hanım 1942 yılında vefat eder. Kızları Esin 1939 yılında dünyaya gelmiştir. Esin, İstanbul Boğaziçi Koleji mezunudur. 1964 yılında aynı kolej mezunu Ankara’nın köklü ailelerinden Avunduklar’ın oğlu Cahit Avunduk ile evlenmiştir.

Ölümü

5 Mart 2000 tarihinde 93 yaşında ölmüştür. Naaşı Bakanlar Kurulu kararı ile ve kendi arzusu üzerine Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Gölköy kampüsündeki anıt mezarına defnedilmiştir.

Ölümü sonrası

2003 yılında Can Dündar’ın yapımcılığında İzzet Baba adıyla belgeseli çekildi.[3] 2010 yılında ise Nuray Özdemir’in yazdığı ve hayatının anlatıldığı Cumhuriyetin Öncü Sanayicisi İzzet Baysal adıyla bir biyografisi yayınlandı.[4]

Eserleri

Eğitim tesisleri

  • Sarıyer İzzet Baysal Kreşi
  • Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  • Nafize Baysal Kreşi
  • İzzet Baysal Anaokulu
  • Behiye Baysal İlkokulu
  • Mehmet Baysal İlköğretim Okulu
  • Canip Baysal İlköğretim Okulu
  • Atatürk İlköğretim Okulu
  • 50. Yıl İlköğretim Okulu
  • Behiye Baysal İlköğretim Okulu
  • İzzet Baysal Çıraklık Eğitim Merkezi
  • İzzet Baysal Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu
  • İzzet Baysal Anadolu Lisesi
  • Mimar İzzet Baysal Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi
  • İzzet Baysal Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
  • Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi Yurdu ve Defile Salonu
  • Dr. Tevfik Atay Sağlık Eğitim Merkezi
  • Canip Baysal Lisesi
  • Ticaret Meslek Ve Anadolu Lisesi Bilgisayar Laboratuvarı
  • Çaydurt İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
  • Gazipaşa İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
  • Sakarya İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
  • Cumhuriyet İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuvarı
  • Emine ve Mehmet Baysal Uygulama Okulu
  • Ümit Çetak Çok Programlı Lisesi

Sağlık tesisleri

  • 36 adet İzzet Baysal Sağlık Ocağı
  • Refika Baysal Ana Sağlık Merkezi
  • Mehmet Baysal Hemşire Eğitim Merkezi
  • İzzet Baysal Devlet Hastanesi
  • Sarıyer İzzet Baysal Sağlık Merkezi
  • İzzet Baysal Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi

Sosyal tesisler

  • İzzet Baysal Bulvarı
  • Baysal Cami
  • Bolu İzzet Baysal Çocuk Yetiştirme Yurdu
  • Bolu İzzet Baysal Huzurevi
  • İstanbul İzzet Baysal Huzurevi

Aldığı Madalya ve Ödüller

  • Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Onursal Doktora
  • Mimar Sinan Üniversitesi Onursal Doktora
  • Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitimde Onursal Doktora
  • Hacettepe Üniversitesi Onursal Doktora
  • 2001 – Necmi Rıza Ayça, Türk karikatürist (d. 1914)
  • 2006 – Richard Kuklinski, Amerikalı seri katil (d. 1935)
  • 2013 – Paul Bearer, Amerikalı profesyonel güreş menajeri (d. 1954)
  • 2013 – Hugo Chávez, Venezuela Devlet Başkanı (d. 1954)
  • 2016 – Mithat Danışan, Türk bas gitarist (d. 1949)
  • 2016 – Hasan et-Turabi, Sudanlı İslami lider ve siyasetçi (d. 1932)
  • 2016 – Raymond Samuel Tomlinson, Amsterdam, New York doğumlu bilgisayar programcısı ve “‘@'” işaretini adreslerde ilk kullanan kişi (d. 1941)
  • 2016 – James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1929)
  • 2017 – Jay Lynch, Amerikalı çizer ve animatör (d. 1945)
  • 2018 – Tomas Aguon Camacho, Kuzey Mariana Adaları vatandaşı Katolik piskopos (d. 1933)
  • 2018 – Hayden White, Amerikalı tarihçi (d. 1928)
  • 2019 – Chu Shijian, Çinli iş insanı ve girişimci (d. 1928)
  • 2019 – Moris Farhi, İngiliz yazar (d. 1935)
  • 2019 – Jacques Loussier, Fransız besteci ve piyanist (d. 1934)
  • 2020 – Katcho Achadjian, Ermeni-Amerikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1951)
  • 2020 – Solomon Berewa, Sierra Leoneli siyasetçi (d. 1938)
  • 2020 – Stanislav Bogdanoviç, Ukraynalı satranç oyuncusu (d. 1993)
  • 2020 – Hüseyin Şeyhülislam, İranlı siyasetçi, aktivist ve diplomat (d. 1952)
  • 2021 – Sasa Klaas, Botsvanalı şarkıcı, söz yazarı, sanatçı ve sunucu (d. 1993)
  • 2021 – Stig Malm, İsveçli sendikacı (İsveç Metal İş Sendikası) ve siyasetçi (d. 1942)
  • 2021 – Suna Tanaltay, Türk eğitmen, yazar ve televizyoncu
  • 2022 – Lynda Baron, İngiliz aktris, komedyen ve şarkıcı (d. 1939)
  • 2022 – Luz Fernandez, Filipinli aktris ve televizyon sunucusu (d. 1935)
  • 2022 – Antonio Martino, İtalyan akademisyen, ekonomist ve siyasetçi (d. 1942)
  • 2022 – Gladys Moisés, Arjantinli siyasetçi ve bürokrat (d. 1961)
  • 2023 – Claire Etcherelli, Fransız roman yazarı (d. 1934)
  • 2023 – Qavi Khan, Pakistanlı aktör (d. 1942)
  • 2023 – Pedro Rodrigues Filho, Brezilyalı bir seri katildir (d. 1954)
  • 2023 – Sylviane Telchid, Guadeloupelu yazar, akademisyen, çevirmen, pedagog (d. 1941)

 

wikipedia.org

 

Etiketler

Ayrıca Kontrol Edin

13 martta ölenler

Ölümler 1352 – Ashikaga Tadayoshi, Japon yönetici ve asker (d. 1306) 1447 – Şahruh, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı (d. 1377) Şahruh Mirza شاهرخ …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


Tüm Hakları Saklıdır.
Osmanlı Gazetesi 2025
tr tr
Seç ve dinle