5 Mart olayları

• 1584 – Karlstad, İsveç’te kent konumuna alındı.
• 1821 – James Monroe, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
• 1836 – Samuel Colt, ilk 34 kalibre altıpatlar (revolver) tabancanın seri üretimine başladı.
• 1890 – Meksika’daki kırsal yaşamı dile getiren macera romanlarıyla ünlü yazar, B. Traven doğdu. Kimliğini açıklamayı reddeden ve gerçek adı asla öğrenilemeyen Traven’in kimliği hakkında kesin olarak bilinen tek şey, romanlarının çoğunun Almanca olarak yazıldığı ve ilk baskılarının Almanya’da yapıldığıydı.
• 1912 – İtalyan Ordusu, hava balonlarını askeri amaçlarla kullanan ilk ordu oldu. İtalyanlar bu hava taşıtlarını, Türk savunma hatlarının gerisine keşif yapmak amacıyla gönderdiler.
• 1917 – Woodrow Wilson, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
• 1918 – Bolşevikler, Rusya’nın başkentini Petrograd’tan Moskova’ya taşıdılar.
• 1920 – Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.

Türkiye Yeşilay Cemiyeti
Kuruluş	5 Mart 1920
Merkez	Sepetçiler Kasrı, Fatih, İstanbul
Hizmet bölgesi	Türkiye[not 1]
Başkan	Mehmet Dinç
Resmî site	yesilay.org.tr/tr
Eski adı	Hilal-i Ahdar Yeşil Hilal

Yeşilay, resmî ismiyle Türkiye Yeşilay Cemiyeti, 1920 yılında faaliyetlerine başlayan, dünyanın önde gelen sivil toplum kuruluşlarından biridir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci Dünya Savaşı sonucunda Osmanlı İmparatorluğu’nu işgal eden güçlerin Osmanlı toplumunda alkol ve uyuşturucu maddeleri yaygınlaştırmasını önlemek amacıyla Sultan Vahdettin’in izniyle, Şeyhülislam Haydarizade İbrahim Efendi’nin himayesinde, Dr. Mazhar Osman ve arkadaşları tarafından 5 Mart 1920’de İstanbul’da Hilal-i Ahdar ismiyle kuruldu. Hilal-i Ahdar ismi sonraları Yeşil Hilal formunu aldı, sonunda Yeşilay olarak değiştirildi.

Toplumu bağımlılıklardan korumak ve bilinçlendirmek için yaptığı çalışmalardan dolayı Yeşilay, 1934 yılından bu yana “Kamuya Yararlı Cemiyetler” arasında yer almaktadır. Ayrıca “Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) Özel Danışmanlık Statüsü”ne ve “Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı (EFQM) Türkiye Mükemmellik Ödülü”ne sahiptir.

Türkiye’de 120 ve dünya genelinde 97 Yeşilay şubesi bulunmaktadır. 2015 yılında kurulan Yeşilay Danışmanlık Merkezleriyle (YEDAM), bağımlı bireylere ve yakınlarına ücretsiz olarak psikososyal destek hizmeti verilmektedir. Türkiye’nin 81 ilinde ve KKTC’de olmak üzere toplam 107 YEDAM bulunmaktadır. YEDAM’a 115 Danışma Hattı üzerinden ulaşılabilmektedir.

Yeşilay Haftası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeşilay Haftası; Her yıl 1-7 Mart tarihlerinde ülke genelinde düzenlenen etkinliklerle Yeşilay Haftası kutlanmaktadır.

Hafta boyunca tüm Türkiye’deki şubeleri, çalışanları, yüz binlerce gönüllüsü ve Yeşilay Danışmanlık Merkezleriyle (YEDAM) birlikte yapacağı iletişim faaliyetleriyle toplumun bağımlık konusunda bilinç ve farkındalık düzeyini artırmayı hedefliyor.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yeşilay web sitesi

Başkanları

[değiştir | kaynağı değiştir]

S/N	Ad	Başlayış Tarihi	Bitiş Tarihi
1	Mazhar Osman Usman	5 Mart 1920	Ocak 1945
2	Fahrettin Kerim Gökay	Ocak 1945	22 Ocak 1950
3	Celal Feyyaz Gürsel	26 Ocak 1950	17 Mayıs 1952
4	Şükrü Hazım Tiner	17 Mayıs 1952	17 Eylül 1955
5	Safiye Elbi[3]	17 Eylül 1955	26 Mayıs 1956
6	Şükrü Hazım Tiner	26 Mayıs 1956	25 Ocak 1960
7	Vecihi Divitçi	25 Ocak 1960	Kasım 1960
8	Aytekin Ozan	Ağustos 1961	Aralık 1961
9	Fahreddin Zaim	Aralık 1961	Ocak 1962
10	Aytekin Ozan	Nisan 1962	Kasım 1962
11	Abdülkadir Karahan	Kasım 1962	17 Mart 1963
12	Yusuf Ziya İnan	17 Mart 1963	27 Eylül 1964
13	Ayhan Songar	04 Ekim 1964	12 Şubat 1968
14	Kemaleddin Nomer	12 Şubat 1968	29 Kasım 1969
15	Selahaddin Kaptanağası	29 Kasım 1969	27 Mart 2004
16	Mustafa Necati Özfatura	27 Mart 2004	13 Ekim 2010
17	Muharrem Balcı	13 Ekim 2010	1 Kasım 2012
18	İhsan Karaman	1 Kasım 2012	23 Mayıs 2015
19	Mücahit Öztürk	23 Mayıs 2015	25 Mayıs 2024
20	Mehmet Dinç	25 Mayıs 2024	Görevde

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

1. ^ Uluslararası Yeşilay Federasyonu kapsamında 80’den fazla ülkede bulunur.^[1][2]

• 1923 – Şile’de Rum Değirmenlik Mahallesi’nde çıkan yangında, çoğu terk edilmiş yaklaşık 550 Rum, 200 Müslüman hanesi, 100 dükkân, 1 cami, 2 kilise ve bazı resmi binalar yandı. Toplam 1500 kişi yangın dolayısıyla evsiz kaldı.
• 1924 – İstanbul’da Maarif Müdürlüğü, Tevhid-i Tedrisat Kanunu gereğince medreselere el koydu.
• 1924 – Şevket Vërlaci, Arnavutluk Başbakanı oldu.
• 1931 – Daniel Salamanca Urey, Bolivya Devlet Başkanlığı görevine getirildi.
• 1933 – Almanya’da 5 Mart’ta yapılan genel seçimlerde, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi, %43.9 oy alarak çoğunluk sağladı ve kesin olarak iktidara geldi.
• 1933 – Büyük Buhran: ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, bütün bankaları kapattı ve finansal işlemleri durdurdu.
• 1942 – Okul bahçelerine patates, yerelması ve fasulye gibi sebzeler dikilmeye başlandı.
• 1946 – II. Dünya Savaşı’nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen Demirperde kavramı; ilk kez İngiltere Başbakanı Winston Churchill’in bir konuşmasında kullanıldı.
• 1950 – Eskişehir’de sel felaketi: 50 bin kişi açıkta kaldı, 2500 ev yıkıldı ve 6 kişi boğuldu. Felaketzedelere Marshall Planı’ndan yardım geldi.
• 1951 – Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nden ayrılan Muhsin Ertuğrul, özel bir tiyatro kurmaya karar verdiğini açıkladı. İstanbul Beyoğlu’nda, Atlas Sineması’nın üst katında yer alması planlanan yeni tiyatronun adı “Küçük Sahne” olacak.
• 1952 – 74 Ticani’nin duruşmasına Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlandı. Tarikat Şeyhi Kemal Pilavoğlu, 1954 yılında mahkûm olduktan sonra Ticaniliği bıraktığını söyledi.
• 1953 – 1929’dan beri SSCB liderliğini elinde tutan Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri Josef Stalin öldü; bir gün sonra yerine Malenkov geçti. Asıl adı Yosif Vissariyonoviç Çugaşvili olan Stalin, Pravda’daki yazılarında ve Parti içinde, Rusça “çelik adam” anlamına gelen “Stalin” mahlasını kullanmaya başladı. Lakabı ise, Gürcü dilinde “Çivi” anlamına gelen “Koba”dır.
• 1956 – ABD’de Yüksek Mahkeme, diğer mahkemelerin okullardaki ırk ayrımcılığını yasaklamasını onayladı.
• 1966 – İngiliz Hava Yolları’na (British Airways) ait Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Fuji dağına düştü: 124 kişi öldü.
• 1969 – Ant dergisi’nde yayımlanan “İşgal Toprağı, Kurt Köpeği” başlıklı yazısından ötürü yargılanan Yaşar Kemal beraat etti.
• 1971 – İstanbul’da Akbank’ın Selamiçeşme Şubesi silahlı 5 kişi tarafından soyuldu, soygun sanıklarından olduğu ileri sürülen Salman Kaya, Bebek’te yakalandı.
• 1971 – Kırıkhan’da Türkiye İşçi Partisi üyelerine saldırı düzenlendi; 3 kişi öldü, 23 kişi de yaralandı. İlçede sokağa çıkma yasağı başlatıldı.
• 1971 – Ankara’da önceki gün Amerikalı 4 askerin THKO örgütü mensuplarınca kaçırılması üzerine güvenlik güçlerinin ODTÜ’ye düzenlediği baskında çatışma çıktı, komando eri Mevlüt Meriç ve Erdal Şener adlı öğrenci öldü, yaralananlar da oldu. Kaçırılan askerler 8 Mart’ta serbest bırakıldı.
• 1972 – Ağustos 1971’de Sultanahmet’te esrar satarken yakalanan ve 6 yıl hapse mahkûm edilen 14 yaşındaki İngiliz çocuk, Türkiye ile İngiltere arasında sorun oldu. İngiliz basını, “Gaddar Türkler” diye manşetler attı. Bunun üzerine Başbakan Nihat Erim, programında olmasına rağmen, ABD’ye giderken Londra’ya uğramadı.
• 1974 – Yom Kippur Savaşı: İsrail askerleri Süveyş Kanalı’nın batı yakasından çekildiler.
• 1978 – İstanbul İstinye’de yapılan 23. Balkan Kros Şampiyonası’nda; Mehmet Yurdadön 12 bin metre, Sadık Salman 8 bin metre yarışmasında birinci oldular.
• 1979 – Uzay sondası Voyager 1, Jüpiter’in 172000 mil yakınından geçti.
• 1980 – Türkiye’de 12 Eylül 1980 Darbesi’ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Banka soyan 3 soyguncu, 2 eri öldürdü.
• 1981 – İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi, yasa dışı örgüt kurmak ve komünizm propagandası yapmak suçundan, 7 Türkiye İşçi Partisi yöneticisini tutukladı.
• 1982 – Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in eşi Sekine Evren, Ankara’da defnedildi. Törene büyük bir kalabalık katıldı. Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit, Evren’e başsağlığı diledi.
• 1984 – İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi, Papa’ya suikast düzenlemek suçundan Mehmet Ali Ağca hakkında açılan davada görevsizlik kararı verdi.
• 1986 – Yüce Divan tarafından iki yıl hapse mahkûm edilen, eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar’ın milletvekilliği, TBMM Genel Kurulunda düşürüldü.
• 1991 – Irak, Körfez Savaşı esirlerini serbest bıraktı.
• 1993 – Savaş uçaklarının bombaladığı Muş’un Kızılsu Vadisi’ndeki kamptan kaçmak isteyen 60 PKK militanı, patlamaların şiddetiyle kopan çığın altında kalarak öldü.
• 1999 – Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı saldırıda ağır yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin de öldüğü saldırıyı, yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.
• 2000 – İnternet aracılığıyla uluslararası ün yapan Mahir Çağrı, Forbes Dergisi’nin en ünlü 100 kişisi arasına girdi.
• 2001 – Mekke’de Hac’da çıkan izdihamda, 35 hacı adayı öldü.
• 2020 – Türkiye ile Rusya arasında devlet başkanları seviyesinde İdlib görüşmesi gerçekleşti.

wikipedia.org