Ölümler
- 316 – Sebasteli Vlas, Sebaste (Sivas) piskoposu Ermeni aziz (d. 283)
Sivaslı Vlas | |
---|---|
Anadolulu azizler – İman şehidi | |
Doğum | 280 (bir ihtimale göre 283) Kapadokya |
Ölüm | 316 Sivas, Asya, Roma İmparatorluğu |
Yortu | 26 Mart |
Sivaslı Vlas (ya da Sebasteli Blasius Βλάσιος, Ermenice: Սուրբ Բարսեղ Surp Parseğ), Doğum tarihi belirsiz olmakla birlikte 280 (bir ihtimale göre 283)- 316 yılları arasında o dönemki adı Sebaste olan Sivas’ta yaşamış piskopos, Ermeni aziz. Yayınlanan Acta’sına (kamu tutanağı) göre, dövülmüş, demir dokumacı taraklarıyla saldırılmış ve başı kesilmek suretiyle öldürülmüştür. Mezarı yine Sivas’ta Gök Medrese’nin karşısında yer alır.
İkonografi’de, Sebasteli Vlas genellikle öldürülmesinde kullanılan demir dokuma taraklarıyla tasvir edilir. Bu işkence aletinin yün taraklarıyla olan benzerliği, özellikle yün tarayıcıları ve yün ticareti ile uğraşanların geneli tarafından koruyucu aziz olarak kabul edilmesine yol açmıştır. Bazı durumlar da çapraz mum’larla tasvir edilir. Bu tip çapraz mumlar (soldaki güvenlik nedeniyle yakılmaz) Katolik Azizler Takvimi’ndeki Meryem Yortusu’ndan bir gün sonra 3 Şubat tarihindeki Vlas yortusunda, boğazın kutsanması ayinlerinde kullanılırdı. Vlas’ın, geleneksel olarak boğaz ile ilgili hastalıklarının, özellikle de boğaza takılan balık kılçığı için aracılık eden bir aziz olduğun inanılırdı. Gerçekten de, Justinian I’in saray hekimi olan ve Vlas hakkında ilk bilgilerin bulunduğu tıpla ilgili el yazmalarının sahibi Aëtius Amidenus, onun boğaza takılan nesnelerin çıkartılmasında yardım için müracaat edilen birisi olduğundan bahseder. Hayvanları iyileştirmiş ve bir hücrede yaşamıştır. Öldürülmeden önce, bir kurtla konuşmuş ve ona zarar verdiği bir domuzu serbest bırakmasını söylemiş kurtta öyle yapmıştır. Vlas açlıktan ölmek üzereyken domuzun sahibi yaşaması sağlamak için gizlice yiyecek vermiştir. Bir süre sonra inancından dolayı işkence görmüş fakat inancında vazgeçmediği için 316 yılında öldürülmüştür.
Aziz Vlas Kültü
Vlas kültünün Avrupa’ya yayılması on bir ve on ikinci yüzyıllarda gerçekleşmiştir. Vlas, On Dört Şefaatçi Aziz’den birisi ya da on dördüncü yüzyılda Legenda Aurea olarak bilinen eserde efsanesinden bahsedilen yardımcı azizlerden birisidir.
Ermenistan’daki Aziz Vlas Tarikatı’nın hamisidir.
Kara Ormanlar’daki Aziz Vlas Manastırı’da dahil birçok Alman kilisesi Vlas adına ithaf edilmiştir.
İspanyolca-konuşan ülkelerde San Blas olarak bilinir ve adını birçok yere vermiştir.
Büyük Britanya’nın Cornwall bölgesinde, bölge kilisesinin hala Vlas’a adanmış olduğu bir köy olan St Blazey adını Vlas’ın İngilizcedeki karşılığı olan Saint Blaise’den alır. Gerçekte, 1222 tarihli Oxford konsili onun adına düzenlenen festival ile ilgili tüm işleri yasaklamıştı. Aziz Vlas, İtalya’da San Biagio adıyla bilinir. Yine Britanya’nın Devon bölgesindeki, Vlas’a adanmış, Newton Abbot yakınlarında Haccombe taşrasında küçük bir kilise, yine Wight adasındaki Shanklin köyünde ve bir diğerinde Berkshire Kraliyet arazisindeki Abingdon yakınlarındaki Milton’da olmak üzere kiliseler vardır. Sonuncusu belki de ülkenin en küçük kilisesidir.
Brand’s Popular Antiquities (1813), adlı esere göre, İngiliz taşrasındaki bölgelerde 3 Şubat’taki Aziz Vlas yortusunda (St. Blaise) büyük bir ateş yakma geleneği vardı. Bu geleneğe Vlas’ın İngilizce karşılığı olan St. Blaise ile İngilizce “Alev” anlamına gelen “Blaze” sözcüğünün ses benzerliğinin neden olduğu düşünülür.
Bromley’de, suyunun iyileştirici etkisi olduğuna inanılan ve Vlas’a ithaf edilmiş bir pınar bulunur. 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Vlas, vahşi hayvanların koruyucu azizidir.
- 1014 – Çatalsakal Sweyn, Danimarka Kralı, İngiltere Kralı ve Norveç Kralı (d. 960)
Çatalsakal Sweyn | |||||
---|---|---|---|---|---|
Danimarka kralı | |||||
Hüküm süresi | 986–1014 | ||||
Önce gelen | Mavi diş Harald | ||||
Sonra gelen | II. Harald | ||||
İngiltere kralı | |||||
Hüküm süresi | 1013–1014 | ||||
Önce gelen | Tedariksiz Ethelred | ||||
Sonra gelen | Tedariksiz Ethelred | ||||
Norveç kralı | |||||
Hüküm süresi | 986–995 1000–1014 |
||||
Önce gelen | Mavi diş Harald | ||||
Sonra gelen | II. Olaf | ||||
Doğum | y. 960 Danimarka |
||||
Ölüm | 3 Şubat 1014 Gainsborough, Lincolnshire |
||||
Çocuk(lar)ı | II. Harald Büyük Knud Estrid Svendsdatter |
||||
|
|||||
Hanedan | Danimarka Hanedanı | ||||
Babası | Mavi diş Harald | ||||
Annesi | Gunhild ya da Tove |
Çatalsakal Sweyn (Eski Norsça: Sveinn Tjúguskegg; 960 – 3 Şubat 1014) Danimarka kralı, İngiltere kralı ve Norveç kralı. İsmi Anglosakson Kroniklerde Swegen olarak geçer. Mavi diş Harald’ın oğlu, Büyük Knud’un babasıdır. 987 yılında Wendland’a kaçan babasına karşı isyan etti. I. Olaf’ın 995 yılında Norveç tahtına geçmesinden sonra Olaf ile anlaşmazlığa düştü ve Olaf’a karşı İsveç kralı Olaf Skötkonung ve Lade Kontu Erik ile ittifak yaptı. 1000 yılında üç müttefik I. Olaf’ı Svolder Savaşı’nda yendi. Böylece Sweyn hükümdarlığını müttefikleri ile paylaşmasına rağmen Norveç kralı oldu. Sweyn bu olaylardan sonra 13 Kasım 1002’de İngiltere Danimarkalılara karşı yapılan katliamın öcünü almak için 1003 ve 1004 yıllarında İngiltere’ye karşı yapılan seferlere öncülük etti.
Sweyn İngiltere’ye ancak bir daha 1013 yılında döndü. 1013 yılında yaptığı sefer ile ondan önceki İngiltere kralı II. Ethelred’i sürgüne zorladı. 1013 yılı Noel Günü İngiltere kralı olarak ilan edildi ve öldüğü tarih olan 3 Şubat 1014’e kadar bu titr ile İngiltere üzerinde hüküm sürdü. Ancak İngiliz tahtı üzerinde hiçbir hanedan hakkı olmadığı ve taht üzerinde tamamen fetih hakkı ile hak iddia ettiği için asla resmi olarak taç giymedi. Bir viking olmasına rağmen babası gibi o da Hristiyanlığı kabul etti ve bir Hristiyan olarak vaftiz edildi.
- 1116 – Coloman, Árpád Hanedanı hükümdarı (d. 1070)
Coloman | |
---|---|
Macaristan Krallığı’nın Kralı | |
Hüküm süresi | 1095-1116 |
Önce gelen | I. Ladislaus |
Sonra gelen | II. István |
Hırvatistan Krallığı’nın Kralı | |
Hüküm süresi | 1097-116 |
Taç giymesi | 1102 |
Önce gelen | Petar Svačić |
Sonra gelen | II. István |
Doğum | 1070 |
Ölüm | 03 Şubat 1116 (46 yaşında) |
Defin | Székesfehérvár_Basilica |
Hanedan | Arpad Hanedanı |
Babası | I. Géza |
Annesi | Sophia |
Dini | Roma Katoliği |
Coloman (Macarca: Könyves Kálmán; Hırvatça: Koloman; Slovakça: Koloman Učený; y. 1070 – 3 Şubat 1116), 1095’ten itibaren Macaristan, 1097’den ölümüne kadar Hırvatistan kralıdır. Çünkü Coloman ile Álmos, babası I. Géza’nın ölümünden sonra tahta geçememiş, 1077’de amcası I. Ladislaus tahta geçmiştir.
- 1252 – Vladimir prensi Sviatoslav Vsevolodovich, Novgorod Prensi (d. 1196)
Vladimir prensi Sviatoslav Vsevolodovich (Rusça: Святослав III Всеволодович) (27 Mart 1196 – 3 Şubat 1252) Novgorod Prensi (1200-1205, 1207–1210) ve Vladimir-Suzdal Knezliği Büyük prensi (1246-1248).
Sviatoslav Vsevolodovich, III. Vsevolod Yuryeviç ve Maria Shvarnovna’nın altıncı oğluydu. Babasının topraklarının bölünmesi sırasında Yuryev-Polski kasabasını himayesine aldı. Şehrin ana dönüm noktası olan St. George Katedrali’ni 1230-34’te inşa ettirdi. Sviatoslav’ın Vladimir’deki saltanatı kısa ve olaysız geçti.
- 1428 – Ashikaga Yoshimochi, Ashikaga şogunluğunun ikinci şogunu (d. 1386)
Ashikaga Yoshimochi 足利 義持 |
|
---|---|
4. Ashikaga şogunu | |
Görev süresi 1394-1423 |
|
Yerine geldiği | Ashikaga Yoshimitsu |
Yerine gelen | Ashikaga Yoshikazu |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 12 Mart 1386 |
Ölüm | 3 Şubat 1428 (41 yaşında) |
Ashikaga Yoshimochi (Japonca: 足利 義持; 12 Mart 1386-3 Şubat 1428), Ashikaga şogunluğunun ikinci şogunudur. İktidarı 1394’ten 1423’e kadar sürmüştür.
- ^ Titsingh, Isaac. (1834). Google Kitaplar’da Annales des empereurs du japon, p. 321.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Ashikaga Yoshimitsu |
Ashikaga şogunu 1394–1423 |
Sonra gelen: Ashikaga Yoshikazu |
- 1451 – II. Murat, Osmanlı’nın 6. Padişahı (d. 1404)
II. Murad مراد ثانى |
|||||
---|---|---|---|---|---|
Gazi | |||||
6. Osmanlı Padişahı | |||||
Hüküm süresi | 26 Mayıs 1421 – Ağustos 1444 | ||||
Önce gelen | I. Mehmed | ||||
Sonra gelen | II. Mehmed | ||||
İkinci saltanatı | |||||
Hüküm süresi | Eylül 1446 – 3 Şubat 1451 | ||||
Önce gelen | II. Mehmed | ||||
Sonra gelen | II. Mehmed | ||||
Doğum | 16 Haziran 1404 Amasya, Osmanlı Devleti |
||||
Ölüm | 3 Şubat 1451 (46 yaşında) Bursa, Osmanlı Devleti |
||||
Defin | Muradiye Külliyesi, Bursa | ||||
Eş(ler)i |
|
||||
Çocuk(lar)ı | II. Mehmed Diğer |
||||
|
|||||
Hanedan | Osmanlı Hanedanı | ||||
Babası | I. Mehmed | ||||
Annesi | Emine Hatun veya Şahzade Hatun | ||||
Dini | Sünni İslam | ||||
İmza |
II. Murad veya Koca Murat (Osmanlıca: مراد ثانى Murâd-ı sânî; Divan Edebiyatı’ndaki adıyla Muradî; 1404; Amasya – 3 Şubat 1451; Edirne), 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed’in oğlu, Fatih Sultan Mehmed’in babasıdır.
Tahta dönüşü, Mora Seferi, İkinci Kosova Muharebesi ve ölümü
Murad’ın Manisa’ya çekildiği dönemde başkent Edirne’de barış yanlısı Sadrazam Çandarlı Halil Paşa ile dış siyasette daha saldırgan tutum içinde olan Şehabeddin ve Zağanos paşalar ile arasındaki çekişme sürmekteydi. Sadrazam Halil Paşa bu dönemde II. Murad’a hâlen gerçek padişah muamelesi yapıyordu. Öte yandan Şehabeddin ve Zağanos paşalar ise genç padişah Mehmet’i Doğu Roma’ya karşı saldırmaya teşvik ediyorlardı.
1445’te durum yine karıştı. János Hunyadi Tuna üzerinden Osmanlı topraklarına bir sıra akına başladı. Eflak Voyvodası Vlad Drakul ise Osmanlılar elinde bulunan Yergöğü kalesini kuşatıp ele geçirdi. Saltanat davası süren şehzade Davut Çelebi Dobruca’da isyan bayrağını açtı.
1446 yılı ilkbaharında ise Edirne’de “Buçuktepe” adlı bir tepede başlayan ve buna izafeten Buçuktepe İsyanı adı verilen bir kapıkulu yeniçeri askeri isyanı başladı. Bu isyan ilk kapıkulu askeri isyanı olarak nitelendirilmektedir. Bu isyana neden kapıkulu askerinin ulufelerinin düşük vezinli akçelerle verilmesiydi. İsyancılara bir “buçuk akçe terakki” prim verilerek bu isyan yatıştırıldı. Bazı tarihçiler göre bu isyan Çandarlı Halil Paşa’nın, II. Murad’ı tahta geçmeye zorlamak için düzenlediği bir oyundu. Her ne için olursa olsun, Buçuktepe İsyanı Osmanlı devletinin durumunu iyice zora soktu. Ayaklanan yeniçeriler Konstantiniyye’de rehine bulunan Orhan Çelebi’nin yanına gitme tehdidinde bulunmuşlardı. Bunun üzerine Sadrazam Çandarlı Halil Paşa, Murad’ı Edirne’ye geri davet etti. Murad İstanbul’a gitmek üzere 5 Mayıs’ta Manisa’dan ayrıldı ama çok yavaş ilerleyerek Ağustos ayının sonlarında Edirne’ye ulaştı. II. Murad böylece ikinci defa tahta çıktı. Oğlu II. Mehmed yanına lala olarak verilen Zağanos Paşa ve Şehabeddin Paşa ile Manisa’ya sancak beyi olarak gönderildi. II. Murad’ın çok yavaş hareketle gelişi ve oğlunun özel lalalar ile Manisa’ya gönderilmesi Osmanlı tarihinin, nedeni gizli kalmış ve incelenmemiş olaylarının başında gelmektedir.
II. Murat’ın 5 yıl süren ikinci saltanatında, 1444 buhranında isyan eden Balkanlar’daki yerel hanedanları boyun eğdirmekle uğraştı. Bunların arasında özellikle Arnavutluk’ta İskender Bey ile meşgul olmuştur.
1446 yılı sonbaharında Osmanlı devletinin himayesi altında bulunan Atina Dükası’ın şikayeti üzerine II. Murad Mora despotuna karşı bir Mora seferine çıktı. Mora yarımadasını ana karadan ayıran Körent kıstak üzerinde bulunan ve Mora Despotluğu tarafından yeniden ama eski kale bina kurallarına göre yapılan Heksimillian Duvarı surları’nı ateşli silahlar kullanarak yerle bir ederek Mora’ya girdi. Heksimillian Duvarı’nın yerle bir edilmesi gelecekte 1453’te İstanbul kuşatmasına ve bu kuşatmada surlara karşı büyük toplar kullanılması bir harp tarihi kilometre taşı olduğu iddia edilmektedir. Bundan sonra eski tip taştan duvar korunak kurma ile mevki savunması prensipleri değişmiş ve savunma için yeni tip tabyalar kurulması gereği ortaya açıkça çıkmış olduğu belirtilmektedir. Mevsimin geç olması dolayısıyla hava şartlarının iyi olmaması beklenmekte olduğundan yarımadanın tümünün ele geçirilmesi imkânsız görülmekteydi. Bunun için bu sefer bir akıncı hücumlarına dönüştü. Osmanlı ordusu ikiye ayrılıp bir ordu grubu Turahan Bey komutasında Patras’a kadar ilerledi. Mora içerilerine akınlar yapıldı; Mora’da yerleşkeler yakıldı ve ganimet toplandı ve Mora Despotu da vergiye bağladı. Edirne’ye 6 bin kadar esirle dönüldü.
1447’de II. Murad’da bağlılık sunmak istediği iddiasıyla, bazı Eflak boyarları Macaristan kral naibi olan János Hunyadi kışkırtması ile isyan ettiler ve Eflak Voyvodası II. Vlad Drakul’u Balteni bataklıklarında öldürdüler.
1448’de II. Murad İskender Bey’e karşı birinci seferine başladı.
Fakat 1448 yazında János Hunyadi’nin Varna Muharebesi’nden sonra yeniden toplamış olduğu yeni bir Macar ordusu başında Eflak ordusu ile birlikte yeniden harekete geçtiği haberi II. Murad’a yetişti. II. Murad Arnavutluk Seferi’ni yarıda bırakıp ordu ile Sofya’ya geri döndü. János Hunyadi Macar ordusu ve Eflak, Bohemyalı ve Alman asıllı ordu birlikleri ile Yorgo Bronkoviç’in kralı olduğu Sırbistan’a hücuma geçmişti. Bu yeni Macar ve müttefikleri ordusu 1 ay Sırbistan başkenti olan Semendire kalesi önünde Kovin’de durakaldı. Segedin Anlaşması ile yeniden kurulan Sırbistan despotu Brankoviç yeni bir askeri macera peşine gitmeyi kabul etmedi.
Sırbistan’ın ordusuna katılmayacağı açığa çıkınca János Hunyadi Macar ordusu ile Sırbistan’ını yakıp yıkıp yağma edip Osmanlı topraklarına girip güneye doğru yürüyüp ordusu ile Kosova sahrasına indi. II. Murad da Osmanlı ordusu ile Kosova’ya geldi. 17-20 Ekim 1448’de Kosova Savaşı’nda Osmanlı ordusu János Hunyadi’nin yeni ordusu ile muharebeye başladı. Her iki orduda da ateşli silahlar kullanılmaktaydı. Fakat profesyonel Osmanlı ordusu ateşli silahları ve tabor tipi top arabalarını kullanmayı iyice öğrenmişti. Bu muharebede II. Murad toplar ve tabor tipi top arabalarıyla ve yeniçeri askeri ile orta kanattaydı. Oğlu II. Mehmed Anadolu eyalet askerleri ile sağ kanatta bulunmaktaydı. Osmanlılar saflarında Macarların yaptığı gibi çok sayıda tüfekli asker bulunmaktaydı. Macar kuvvetleri önce sağ ve sol kanatta Osmanlıları yenmeye başladılar. Ağır süvarileriyle Osmanlı orta kanadına yüklendiler. Ama bu Osmanlı tüfekli piyade yeniçerilerinin ve topçularının ateşini teksif etmelerine neden oldu. Gayet iyi eğitilmiş ve teksif edilmiş seri ateş eden tüfekçi yeniçerilerin gayretleri ile Macar süvarileri ağır zayiat verip geri itildiler. Bir kere daha yenilgiye uğradılar. Macar ordusunun yarısından çoğu ve özellikle Macar asilleri öldürüldü. Pek çok sayıda esir alındı. Çarpışmalar ertesi gün de sürüp Osmanlı ordusunun son taarruzu ile Macar ve müttefiklerinin ordusundan sona kalan ve hala direnişte bulunan savaşçı birlikler de tümüyle imha edildiler. Kaçabilenlerin çoğu da Kosova’ya inerken talan ettikleri Sırbistan’da intikam alan Sırplar tarafından öldürüldüler. Savaş meydanından kaçan János Hunyadi Sırp Despotu Yorgo Brankoviç askerleri tarafından yakalandı. Brankovic Janos Hunyadi’yi tutukladı. Serbest bırakmak için 100 bin altın florin fidye aldı; Macar Krallığı’nın işgal etmiş olduğu geleneksel Sırbistan toprakları tekrar Sırbistan idaresine verildi ve Hunyadi’nin vârisi olan oğlunun Brankoviç’in kızı ile evlenmesi için nişan yapılmasını Hunyadi kabul etti. Ancak bu şartlar gerçekleşince Sırp Despotu Brankoviç János Hunyadi’nin Macaristan’a dönmesine izin verdi.
1449’da Osmanlı akıncı güçleri Eflak üzerine hücuma gönderildiler.
1450’de oğlu II. Mehmet ile birlikte İskender Bey’e karşı Arnavutluk üzerine ikinci seferini düzenledi. Sefer dönüşü Edirne sarayda oğlu II. Mehmed, Dulkadir oğlu Süleyman Bey’in kızı Sitti Hanım’la evlendi ve bunun üzerine şaşaalı düğün eğlenceleri yapıldı ve bundan sonra çift Manisa’ya gönderildi.
Bu düğünden kısa bir müddet sonra 1451’de II. Murad dinlenmek üzere çekildiği Edirne’deki Tunca’daki bir adada felç geçirdi ve 3 Şubat 1451 günü öldü. Öldüğünde Cenazesi Bursa’ya götürüldü. Bursa’da Muradiye Camii’ndeki oğlu Alaaddin’in yanında gömülmesi vasiyeti üzerine onun yanına gömüldü ve sonradan üstü açık türbe yapıldı. Türbesinin üstünün açık olmasının sebebi Allah’ın rahmeti ve bereketinin üstüne yağmasını istemesidir.
Öldüğünde Osmanlı Devleti 1402 yılında aldığı darbeden tamamıyla kurtulmuştu.
- 1468 – Johannes Gutenberg, Alman yayımcı (d. 1398)
- 1581 – Mahidevran Sultan, Kanuni Sultan Süleyman’ın hasekisi (d. ?)
Mahidevran Sultan | |
---|---|
Doğum | 1500 civarı |
Ölüm | 3 Şubat 1581 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
Defin | Bursa Muradiye Külliyesi |
Eş(ler)i | I. Süleyman |
Çocuk(lar)ı | Şehzade Mustafa |
Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
Dini | İslam |
Mahidevran Sultan (Osmanlı Türkçesi: ماه دوران سلطان; bazı kaynaklarda adı Gülbahar olarak da geçmektedir; 1500 civarı – 3 Şubat 1581, Bursa), Osmanlı Padişahı I. Süleyman’ın eşi, Şehzade Mustafa’nın annesidir.
Bursa’daki hayatı ve ölümü
Bursa Şer’i Mahkeme Sicilleri arasında bulunan bir belgeye göre Mahidevran Sultan, 8-10 kişilik maiyet kadrosuyla birlikte Amasya’dan Bursa’ya sürgün edilmiştir. Padişah hanımı olarak alması gereken paşmaklık toprakların vergisi kesilmiştir. On sene civarında Bursa’da yaşadığı evin kirasını ödeyemez duruma geldi ve birçok yere borçlanmıştır.[2][3] Süleyman diğer eşi Hürrem Sultan’ın 1558’deki ölümünden sonra, Bursa kadısı aracılığıyla Mahidevran’ın borçlarını ödetip kendisine ödenek bağlatırken; ertesi yıl aşağıdaki fermanla Bursa Hisarı’nda, İmaret-i İsâ mahallesindeki Leyszâde evini kendisine aldırttı.
“Gelen bilgi doğru ise hükm-i hümayunum elinize geçince o çeşit evlerin kirası günde ne ediyorsa bilgi alınıp söz konusu evlerde ne zamandan beri oturulup kirasının verilmediği hesaplanıp çıkan meblağın Hassa Harc Emininden verilmesi için ferman olunmuştu. Buna göre filan kişilerle evlere gidilip araştırma yapıldı. Günlük 10 akçe kira bedeli çıkarıldı. 9,5 yıllık kira bedeli hesaplanıp 34 bin 200 akçe ev sahiplerine ödendi.”
Kendisine verilen ödenekle geçinen Mahidevran, oğlu Mustafa’nın Muradiye’deki mezarının üstüne Mustafa-i Cedit Türbesi’ni yaptırırken, türbenin bakımı için evinin yanında iki değirmen ve yüz bin dirhem gümüş para vakfetti.[2] 3 Şubat 1581 tarihinde öldü ve oğlunun yanına gömüldü.
- 1862 – Jean-Baptiste Biot, Fransız fizikçi (d. 1774)
- 1881 – John Gould, İngiliz ornitolog ve kuş ressamı (d. 1804)
- 1884 – Gotthilf Heinrich Ludwig Hagen, Alman fizikçi ve hidrolik mühendisi (d. 1797)
- 1896 – Jane Wilde, İrlandalı şair ve çevirmen (d. 1821)
- 1899 – Direktör Ali Bey, Tanzimat dönemi tiyatro yazarı (d. 1844)
- 1899 – Juliusz Kossak, Leh tarihi ressam ve çizim ustası (d. 1824)
- 1911 – Christian Bohr, Danimarkalı doktor (d. 1855)
- 1924 – Woodrow Wilson, Amerikalı siyasetçi ve ABD’nin 28. Başkanı (d. 1856)
Thomas Woodrow Wilson | |
---|---|
28. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
Görev süresi 4 Mart 1913 – 4 Mart 1921 |
|
Başkan Yardımcısı | Thomas Marshall |
Yerine geldiği | William Howard Taft |
Yerine gelen | Warren G. Harding |
34. New Jersey Valisi | |
Görev süresi 17 Ocak 1911 – 1 Mart 1913 |
|
Yerine geldiği | John Fort |
Yerine gelen | James Fielder (Geçici) |
13. Princeton Üniversitesi Başkanı | |
Görev süresi 1902-1910 |
|
Yerine geldiği | John Fort |
Yerine gelen | John Aikman Stewart |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Thomas Woodrow Wilson 28 Aralık 1856 Staunton, Virginia, ABD |
Ölüm | 3 Şubat 1924 (67 yaşında) Washington, DC, ABD |
Partisi | Demokratik |
Evlilik(ler) |
|
Çocuk(lar) | 3 |
Bitirdiği okul |
|
Mesleği | Akademisyen, tarihçi |
Dini | Presbiteryen |
Ödülleri | Nobel Barış Ödülü (1919) |
İmzası |
Thomas Woodrow Wilson (d. 28 Aralık 1856 – ö. 3 Şubat 1924), Amerikalı akademisyen, tarihçi ve siyasetçidir. Amerika Birleşik Devletleri’nin 28. başkanıdır.
Paris Barış Konferansı
11 Kasım 1918 yılında Paris Barış Konferansında ateşkes sürecinde Almanya’nın Wilson İlkelerini kabul etmemesi durumunda Almanya ile ayrı antlaşma yapacağını açıklamıştır. 28 Haziran 1919’da Almanya Versay Antlaşmasını imzalamıştır.
Wilson’un savaşı bitirmeyi başarmasından dolayı 1919’da Nobel Barış ödülüne layık görülmüştür.
Sonraki Yaşamı (1921-1924)
Wilson 4 Mart 1921’de ABD başkanlığından ayrılmasından sonra Washington D.C.’de yaşamıştır. 3 Şubat 1924’te 67 yaşındayken ölmüştür.
- 1935 – Hugo Junkers, Alman mühendis (d. 1859)
- 1944 – Harald Koethe, Alman sanat tarihçisi, arkeolog ve akademisyen (d. 1904)
- 1946 – Carl Theodor Zahle, Danimarka başbakanı (d. 1866)
Carl Theodor Zahle (d. 19 Ocak 1866, Roskilde – ö. 3 Şubat 1946, Kopenhag), Danimarkalı avukatı ve politikacı; Danimarka başbakanlığı yaptı (1909-1910, 1913-1920).
1895 yılında Danimarka parlamentosu alt oda olan Folketinget’e Venstrereform partisinden seçildi. Barış için bir kampanya yürüttü, 1905’te Det Radikale Venstre’yi Venstrereformpartiet’in diğer (çoğunlukla pasifist) hoşnutsuz üyeleriyle birlikte kurdu. Det Radikale Venstre için Folketinget üyesi olarak 1928 yılına kadar devam etti ve o sırada Landsting Parlamentosu’nun üst meclis üyesi oldu. 1929’da Adalet Bakanı olarak görev yaptı ve 1935 yılına kadar bu görevde kaldı. 1936’dan 1945 yılına kadar, ülke genelinde Politiken’in yönetim kurulu üyesiydi.
- 1946 – Friedrich Jeckeln, SS-Obergruppenführer ve SS ve polis lideri (d. 1895)
- 1950 – Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı (d. 1869)
Karl Seitz | |
---|---|
1. Avusturya Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 5 Mart 1919 – 9 Aralık 1920 |
|
Şansölye | Karl Renner Michael Mayr |
Yerine geldiği | Yok (Devlet başkanı olarak İmparator I. Karl) |
Yerine gelen | Michael Hainisch |
Avusturya Ulusal Konseyi Başkanı | |
Görev süresi 5 Mart 1919 – 10 Kasım 1920 |
|
Yerine geldiği | Franz Dinghofer |
Yerine gelen | Richard Weiskirchner |
Viyana Belediye Başkanı | |
Görev süresi 8 Kasım 1923 – 12 Şubat 1934 |
|
Yerine geldiği | Jakob Reumann |
Yerine gelen | Richard Schmitz |
SDAPÖ Başkanı | |
Görev süresi Kasım 1918 – 1934 |
|
Yerine geldiği | Victor Adler |
Yerine gelen | Parti kapatıldı |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 4 Eylül 1869 Viyana |
Ölüm | 3 Şubat 1950 (80 yaşında) Viyana, Avusturya |
Partisi | Avusturya Sosyal Demokrat İşçi Partisi |
Karl Seitz (Almanca telaffuz: [kaʁl zaɪ̯ʦ]; d. 4 Eylül 1869, Viyana – 3 Şubat 1950, Viyana, Avusturya), Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı.
İmparatorluğun son yıllarında Devlet Konseyi’nde (Reichsrat) Sosyal Demokrat milletvekili olarak yer aldı. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Avusturya Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla oluşturulan geçici meclise başkanlık etti (1918-19). Yaklaşık bir hafta sonra geçici devlet başkanı oldu. Ardından Kurucu Meclis (Mayıs 1919-Ekim 1920) ve Ulusal Konsey (Nationalrat) başkanlığı yaptı. Ekim-Kasım 1920’de vekaleten cumhurbaşkanlığı görevini yürüttü.
1923’te Viyana belediye başkanı seçildikten sonra sosyal hizmetleri hızla yaygınlaştırmaya yönelik bir program uyguladı. Şubat 1934’teki sosyalist ayaklanmadan sonra görevden uzaklaştırıldı ve kısa bir süre hapsedildi. Temmuz 1944’te Nazilerce tutuklandı, Ravensbrück ve Plauen toplama kamplarında kaldı. Mart 1945’te özgürlüğüne kavuştuktan sonra Avusturya Sosyalist Partisi’nin onursal başkanlığına getirildi.
- 1951 – Alfred A. Cohn, Amerikalı yazar, gazeteci, gazete editörü ve polis komiseri (d. 1880)
- 1952 – Harold L. Ickes, Amerikalı siyasetçi (d. 1874)
- 1955 – Vasili Blohin, Sovyet general (d. 1895)
- 1956 – Şerif İçli, Türk bestekâr (d. 1899)
- 1956 – Émile Borel, Fransız matematikçi ve siyasetçi (d. 1871)
- 1961 – Sadettin Kaynak, Türk besteci (d. 1895)
- 1970 – Ralph Hammeras, Amerikalı özel efekt tasarımcısı, görüntü ve sanat yönetmeni (d. 1894)
- 1975 – Ümmü Gülsüm, Mısırlı ses sanatçısı (d. 1898 veya 1904)
- 1976 – Kuzgun Acar, Türk heykeltıraş (d. 1928)
- 1989 – John Cassavetes, Yunan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1929)
- 1997 – Bohumil Hrabal, Çek yazar (d. 1914)
- 2002 – Ali Ulvi Kurucu, Türk şair, yazar ve hafız (d. 1922)
- 2005 – Ernst Mayr, Alman-Amerikalı evrim biyoloğu (d. 1904)
- 2006 – İlhan Arakon, Türk sinema yönetmeni, yapımcı ve kameraman (d. 1916)
- 2007 – İsmet Giritli, Türk hukuk profesörü ve yazar (1961 Anayasası’nı hazırlayanlardan) (d. 1924)
- 2009 – Neriman Altındağ Tüfekçi, ilk kadın Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (d. 1926)
- 2010 – Richard Joseph McGuire, Amerikalı profesyonel basketbolcu ve koç (d. 1926)
- 2010 – Gilbert Harold “Gil” Merrick, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
- 2010 – Georges Wilson, Fransız oyuncu (d. 1921)
- 2011 – Maria Schneider (doğum adıyla Marie Christine Gélin), Fransız oyuncu (d. 1952)
- 2012 – Ben Gazzara, İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1930)
- 2013 – Peter Gilmore, Almanya kökenli Britanyalı oyuncu (d. 1931)
- 2013 – Péter Kozma ya da takma adıyla Arpad Miklos, Macar pornografik film oyuncusu ve escort (d. 1967)
- 2014 – Louan Gideon, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1955)
- 2015
- Martin Gilbert, İngiliz tarihçi (d. 1936)
- Mary Healy, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1918)
- Ion Nunweiller, Rumen millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
- 2016 – Joseph Francis “Joe” Alaskey III, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1952)
- 2016 – Mark Farren, İrlandalı eski futbolcu (d. 1982)
- 2016 – Balram Jakhar, Hint siyasetçi (d. 1923)
- 2016 – Suat Mamat, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1930)
- 2016 – Alba Solís, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu (d. 1927)
- 2016 – Yasuo Takamori, Japon eski millî futbolcu (d. 1934)
- 2016 – Maurice White, Amerikalı soul, rock, reggae ve funk müziği sanatçısı (d. 1941)
- 2017 – Dritëro Agolli, Arnavut şair ve romancı (d. 1931)
- 2017 – Zoya Bulgakova, Sovyet Rus tiyatro oyuncusu (d. 1914)
- 2017 – Marisa Letícia Lula da Silva (doğum adı: Rocco Casa), eski Brezilya first lady’si (d. 1950)
- 2018 – Károly Palotai, Macar eski futbolcu ve futbol hakemi (d. 1935)
- 2018 – Rolf Zacher, Alman oyuncu (d. 1941)
- 2019 – Julie Adams, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
- 2019 – Detsl, Rus hip hop-rap müzisyeni ve şarkıcısı(d. 1983)
- 2019 – Carmen Duncan, Avustralyalı oyuncu, eğitimci ve aktivist (d. 1942)
- 2019 – Bob Friend, Amerikalı eski beyzbolcu (d. 1930)
- 2019 – Kristoff St. John, Amerikalı oyuncu (d. 1966)
- 2019 – Jüri Pihl, Eston siyasetçidir (d. 1954)
- 2019 – Danny Williams, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1924)
- 2020 – Deborah Batts, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1947)
- 2020 – Gene Reynolds, Amerikalı oyuncu, ödüllü senarist, yapımcı ve yönetmen (d. 1923)
- 2020 – Francis George Steiner, Fransız asıllı Amerikalı edebiyat eleştirmeni, filozof, roman yazarı, çevirmen ve eğitmen (d. 1929)
- 2021 – Ali Ensariyan, İranlı millî futbolcu (d. 1977)
- 2021 – Benito Boldi, İtalyan profesyonel futbolcu (d. 1934)
- 2021 – Anne Feeney, Amerikalı müzisyen, şarkıcı, söz yazarı, hukukçu ve aktivist (d. 1951)
- 2021 – Haya Harareet, İsrailli aktris (d. 1931)
- 2021 – Adelaide João, Portekizli aktris (d. 1921)
- 2021 – Jean-Daniel Simon, Fransız film yönetmeni, senarist ve aktör (d. 1942)
- 2021 – Marion Anthony (Tony) Trabert, Amerikalı tenisçi (d. 1930)
- 2022 – İrfan Atasoy, Türk oyuncu, yapımcı, senarist ve yönetmen (d. 1937)
- 2022 – Alex Ingram, İskoç eski futbolcu ve spor yöneticisi (d. 1945)
- 2022 – Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi, IŞİD lideri (d. 1976)
- 2022 – Dieter Mann, Alman aktör (d. 1941)
- 2022 – Olcay Neyzi, Türk doktor ve İstanbul Tıp Fakültesi eski Pediatri Anabilim Dalı Başkanı (d. 1927)
Olcay Neyzi
|
|
---|---|
Doğum | 27 Temmuz 1927 İstanbul, Türkiye |
Ölüm | 3 Şubat 2022 (94 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Edirnekapı Şehitliği, İstanbul |
Kariyeri | |
Dalı | Pediatri |
Çalıştığı kurumlar | İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi |
Remide Olcay Neyzi (d. 27 Temmuz 1927 – ö. 3 Şubat 2022), Türk doktoru ve İstanbul Tıp Fakültesi (çalışma yılları 1979 – 1994) eski Pediatri Anabilim Dalı Başkanıdır. Türkçe hazırlanmış kapsamlı ve bilinen pediatri ders kitabının ilk yazarı olarak, Türkiye’de tıp eğitiminin seviyesinin yükselmesine büyük katkı sağlamıştır.
Son dönemde COVID-19 pandemisi nedeniyle gündeme gelen aşı tartışmalarına ilişkin verdiği beyanatta kızamık, difteri gibi hastalıkların aşı sayesinde yok olduğuna dikkat çekerek, “Cahil insanları kandırıyorlar… Hastalıktan koruyan bir şeye nasıl karşı olunabilinir? Ben anlamıyorum” demiştir.
Biyografi
Nemide ve Şükrü Ataman’ın kızı olarak 27 Temmuz 1927’de İstanbul’da doğdu.
1979-94 yılları arasında İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü Müdürü olarak görev yaptı. Bu süre zarfında Olcay Neyzi, İstanbul Tıp Fakültesinde Kadın ve Çocuk Araştırma ve Eğitim Birimi”‘nin kurulmasına önderlik etti. Ayrıca İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü bünyesinde multidisipliner bir ekiple Aile Sağlığı Anabilim Dalı’nın kurulmasında görev aldı.
Mehmet Ali Neyzi ve Leyla Neyzi adlarında iki çocuk sahibi olan Neyzi, 3 Şubat 2022’de doğum yeri İstanbul’da yaşlılığa bağlı nedenlerden 94 yaşında vefat etti. Cenazesi 5 Şubat 2022 Cumartesi günü Teşvikiye Camii’nde kılınan öğlen namazını takiben Edirnekapı Aile Mezarlığında defnedildi.
Ödüller
- 2017 Eczacıbaşı Tıp Onur Ödülü
- 2022 – Hristos Sarcetakis, Yunan siyasetçi ve hukukçu (d. 1929)
- 2023 – Erdinç Çelikkol, besteci ve ses sanatçısı (d. 1938)
- 2023 – Anthony Fernandes, Roma Katolik Kilisesi’ne bağlı Hint piskopos (d. 1936)
- 2023 – Paco Rabanne, Bask kökenli İspanyol moda tasarımcısı (d. 1934)
- 2023 – Sergio Solli, İtalyan aktör ve tiyatro yönetmeni (d. 1944)
- 2023 – Naďa Urbánková, Çek şarkıcı ve aktris (d. 1939)
wikipedia.org