Olur
İlçe
Olur ilçe hastanesi
Ülke	Türkiye
İl	Erzurum
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Fahri Onay
• Belediye başkanı	Vedat Ergün (MHP)
Yüzölçümü
• Toplam	978 km²
Rakım	1228 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	6.715
• Kır	–
• Şehir	6.509
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	25650
İl alan kodu	442
İl plaka kodu	25
Resmî site Olur Kaymakamlığı

Olur, Erzurum’a bağlı ilçedir. Karadeniz Bölgesi’nde, Erzurum ilinin kuzey kesiminde yer alan Olur ilçesi, Ardahan ile Artvin illerinin sınır komşusudur.

Olur, komşusu olan Şenkaya, Oltu, Tortum ve Yusufeli ilçeleriyle birlikte, Gürcü tarihinde Tao (Ermenice Tayk, Yunanca Taohi) adı verilen bölgenin bir parçasıdır. Bugün Çataksu adı verilen Taoskari, Şenkaya ilçesine bağlı Panaki ve Yusufeli’ne bağlı İşhani kasabaları bu bölgenin başlıca merkezleriydi.

Olur, erken Orta Çağ’da Gürcü Krallığı sınırları içinde yer alıyordu. 1071’de Malazgirt Savaşı’nda Bizans’ı mağlup eden Büyük Selçukluların saldırısına uğradı. Gürcü kralı II. Giorgi 1080 yılında Kveli Kalesi Savaşı’nda Büyük Selçuklu komutanı Emir Ahmed’e yenilince, Olur’un da içinde yer aldığı Tao-Klarceti bölgesi tamamen Selçukluların eline geçti. 1121 yılında, Büyük Selçukluların yenilgiye uğradığı Didgori Savaşı’ın ardından yeniden birleşik Gürcü Krallığı yönetimine girdi. Daha sonra uzun süre, bu krallığın parçalanması sürecine bağımsız devlete dönüşen Samtshe Prensliği yönetimi altında kaldı. 1550’de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Gürcülerden alındı.

Olur, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Olor (اولور) adıyla bir köy olarak kaydedilmiştir. Gürcistan Vilayeti’nin Penek livasının Panaskerdi nahiyesine bağlı 60 haneli büyük bir köydü. Her hanede ortalama beş kişinin yaşadığı var sayılırsa, Olur’un nüfusunun 300 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.^[1] 60 hane de Hristiyan olarak kaydedilmiş ve ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştır. Köyde Mehmed ve Hüseyin adındaki iki kişinin, baba adları “Abdullah” olarak yazılmasından dolayı yeni Müslüman olduğu anlaşılmaktadır. Osmanlı idaresi yeni Müslüman olmuş, babası Hristiyan olanları “Abdullah” baba adıyla kaydediyordu. Köyde vergiden yükümlü olarak “Pilipe veled-i Giorgi”, “Peramuş veled-i Gozali”, “Lazar veled-i Elioz”, “Giorgi veled-i Elia”, “Gogiça veled-i Grigol”, “İsaka veled-i Markoz”, “Giorgi veled-i İason” gibi erkek adları kaydedilmiştir. Olur’da bu tarihte Hristiyan Gürcülerin ve Ermenilerin yaşadığı bu adlardan da anlaşılmaktadır. Ancak 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra çok sayıda Ermeni Rus İmparatorluğu’na göç etti ve Ermenistan’a yerleştirildi.

93 Harbi’nde (1877-1878) bölgeyi ele geçiren Rusların 1886 yılında yaptığı nüfusu sayımında bugün Olur ilçesine bağlı Tavusker köyünde 273 kişi yaşıyordu ve bu nüfusun % 42,9’u (117 kişi) Ermenilerden oluşuyordu. Kalan nüfusun % 45,1’i (123 kişi) Türk, % 12,1’i Kürt (33 kişi) olarak tespit edilmiştir. Rus idaresinin Olor (Олор) olarak kaydettiği köy, Kars oblastı içinde Oltu sancağında (okrug) Tausker kazasına (uçastok) bağlıydı.

Olur aynı zamanda bu kazaya bağlı nahiyenin (маркяз: merkez) adıydı ve 18 köyü kapsıyordu. Şimdiki adıyla Olur, eski adıyla Olor nahiyesinin nüfusu ise, 2.969 kişiden oluşuyordu. Nahiyenin nüfusu %94,2’si Türk (2.796 kişi), %3,9’u Ermeni (117 kişi), %1,2’si Kürt (36 kişi) ve %0,7’si (20 kişi) Rum olarak kaydedilmişti. Nahiye sınırları içinde Ermenilerin sadece Olor köyünde yaşadığı bu kayıtlardan anlaşılmaktadır. Olur köyünün nüfusu 1896 yılında 288, 1906 yılında 416 kişi olarak tespit edilmiştir. Son on yıldaki artış dikkat çekicidir. Köyün sınırları değişmemişse, Olor’a yeni nüfus yerleştirilmiş olabilir.

20. yüzyılın başında Olor köyünü gezmiş olan Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili köy hakkında yazmıştır: “Olor yüksek bir platoda, bahçeler içinde kuruludur. Olor Çayı’ndan başlayan Olor’a kadar olan bayır 2,5 kilometredir. Burada Taoskari kazasının yöneticisi ikamet etmektedir. Burada kilise kalıntılarına artık rastlanmamaktadır, çünkü tamamen yıkılmıştır. Ancak etrafında hayli çok kale ve kule yıkıntıları bulunmaktadır.”

1917 Ekim Devrimi dolayısıyla Rus ordusunun çöküşü başlayınca Olur bir süre Ermeni milislerin kontrolüne girdi; ancak 28 Mart 1918’de Türk ordusu tarafından ele geçirildi. Bununla birlikte Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarında Rus idaresinin son bulmasının ardından hukuken bir süre bağımsız Gürcistan’ın sınırları içinde kabul edildi. 1921 yılında Kızıl Ordu’nun Gürcistan’ı işgali devam ederken Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla kesin olarak Türkiye’ye bırakıldı. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Olur, Erzurum vilayetinin Oltu kazasının bir köyüydü. Aynı zamanda bu kazaya bağlı bir nahiyeydi ve köy bu nahiyenin idari merkeziydi. 1935 genel nüfus sayımında, nahiye merkezi olan Olur köyünün nüfusu 370 kişiden oluşuyordu. İdari birim olarak 1958 yılına kadar Oltu ilçesine bağlı bir bucak olan Olur, bu yıldan itibaren Erzurum iline bağlı bir ilçe, Olur köyü de bu ilçenin merkezi haline gelmiştir.

Olur’un bir köy olduğu zamanki sınırları içinde bir kale ve bir kilise bulunuyordu. Bugünkü Olur kasabasının 1,5 km kuzeydoğusunda, bir kayanın tepesinde inşa edilmiş olan kalenin günümüze kalan duvarlarının yüksekliği 3 metreye ulaşmaktadır. Kalenin içindeki sarnıç bulunmaktadır. Kilise ise, kasabanın 2 km kuzeydoğusunda yer alır ve büyük ölçüde yıkılmıştır. Olur kaymakamlığı binasının bahçesinde bulunan hayvan motifli taş da eski bir eserdir ve buraya Karaşuti (Filizli) köyünden getirilmiştir.

Coğrafi olarak Karadeniz bölgesinin doğusunda olup rakımı ise 1327 metredir. Erzurum İl merkezine 160 km mesafede, yüzölçümü 820 km² dir. Doğusunda Göle ve Şenkaya ilçeleri, Batısında Yusufeli ilçesi, Güneyinde Oltu ilçesi, Kuzeyinde Artvin ili, Ardanuç ilçesi bulunmaktadır.

1- Önemli Dağları: İlçenin kuzey ve güney istikametinde sıra dağlar ve bu dağları kesen derin vadiler mevcuttur. İlçenin kuzeyinde platolara da rastlanır. İlçenin en önemli dağları şunlardır. İlçemizin güneyinde Akdağ 2342 m, kuzeyinde Zamp Dağı 2745 m, Sarıbaba Tepesi 2605 m. ve Pancarlı Tepesi 2697 metredir.Horasan tepesi 2842 metredir.

2- Akarsuları: Çoruh Nehri’nin bir kolu olan Oltu Çayı ilçemiz sınırları içerisinde doğu-batı istikametinde devam ederken tamamen ilçemiz sınırları içerisinde kaynağını alan ve ilçenin kuzey doğu istikametinden güneye doğru yol alarak Oltu Çayı’na kavuşan Alabalık Suyu ile Kızılçay akarsuları önemli akarsularındandır.

3- İklim ve Bitki Örtüsü: Doğu Anadolu ile Doğu Karadeniz iklimi arasında bir geçit iklimi hüküm sürmektedir. İlçenin rakımı yüksek kuzey kesimlerinde iklim oldukça serttir ve kar yağışı çokça görülmektedir. Bu kesimlerde kışları 2 metreye varan kar yağışları nadiren de olsa görülür. İlçe merkezi ile güney kesimleri de gayet ılıman bir iklime sahip olup, daha ziyade Doğu Karadeniz iklimi hüküm sürmektedir. Yağışlar daha ziyade yağmur şeklinde olmaktadır. İlçenin ortalama yıllık yağış toplamı 350,6 m³’ dür.

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013’ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nin yargı yetkisi altındaki beş bölgesel komisyondan biri olarak 28 Mart 1947 tarihinde kurulmuştur. Faaliyetleri ekonomik problemleri çözümlemek, istatistikler toplamak, teknik bilgi değişimini sağlamak, çevre ve ulaşım konusunda ayrıntılı konvansiyonlar hazırlamak ve taşıt üretimini ve ticareti kolaylaştırıcı bir yönetim sağlamaktır. Ayrıca Ticaret ile Ulaşım (UN/EDIFACT) için gerekli Elektronik Veri Değişimi için (Electronic Data Interchange-EDI) kurallar koymaktadır. Komisyon, çoğu Avrupa’dan, birkaçı Avrupa dışından olmak üzere 56 üye ülkeden oluşmaktadır.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun talebi üzerine, “savaşın harap ettiği ülkelere yardım etmek” amacıyla kurulmuştur.

Komisyon, Soğuk Savaş’ın başlangıcına doğru kurulduğundan, Demir Perde nedeniyle Avrupa’nın ekonomik olarak yeniden inşası görevini yerine getirmekte zorluklarla karşılaştı. Komisyonun çalışması, çatışmaya neden olmamak için yalnızca Doğu ve Batı’nın ortak çıkarlarını ilgilendiren sorunlarla ilgilenmek zorundaydı.^[1] Bununla birlikte, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana, Birleşmiş Milletler’in ekonomik komisyonları eski Sovyet cumhuriyetlerindeki faaliyetlerini genişletmektedir.

Üye devletler

Ülke	Üyelik tarihi
Arnavutluk	14 Aralık 1955
Andorra	28 Temmuz 1993
Ermenistan	30 Temmuz 1993
Avusturya	14 Aralık 1955
Azerbaycan	30 Temmuz 1993
Belarus	28 Mart 1947
Belçika	28 Mart 1947
Bosna Hersek	22 Mayıs 1992
Bulgaristan	14 Aralık 1955
Kanada	9 Ağustos 1973
Hırvatistan	22 Mayıs 1992
Kıbrıs	20 Eylül 1960
Çek Cumhuriyeti	28 Mart 1947
Danimarka	28 Mart 1947
Estonya	17 Eylül 1991
Finlandiya	14 Aralık 1955
Fransa	28 Mart 1947
Gürcistan	30 Temmuz 1993
Almanya	18 Eylül 1973
Yunanistan	28 Mart 1947
Macaristan	14 Aralık 1955
İzlanda	28 Mart 1947
İrlanda	14 Aralık 1955
İsrail	26 Temmuz 1991
İtalya	14 Aralık 1955
Kazakistan	31 Ocak 1994
Kırgızistan	30 Temmuz 1993
Letonya	17 Eylül 1991
Lihtenştayn	18 Eylül 1990
Litvanya	17 Eylül 1991
Lüksemburg	28 Mart 1947
Malta	1 Aralık 1964
Moldova	2 Mart 1992
Monako	27 Mayıs 1993
Karadağ	28 Haziran 2006
Hollanda	28 Mart 1947
Kuzey Makedonya	8 Nisan 1993
Norveç	28 Mart 1947
Polonya	28 Mart 1947
Portekiz	14 Aralık 1955
Romanya	14 Aralık 1955
Rusya	28 Mart 1947
San Marino	30 Temmuz 1993
Sırbistan	1 Kasım 2000
Slovakya	28 Mart 1947
Slovenya	22 Mayıs 1992
İspanya	14 Aralık 1955
İsveç	28 Mart 1947
İsviçre	24 Mart 1972 (*)
Tacikistan	12 Aralık 1994
Türkiye	28 Mart 1947
Türkmenistan	30 Temmuz 1993
Ukrayna	28 Mart 1947
Birleşik Krallık	28 Mart 1947
Amerika Birleşik Devletleri	28 Mart 1947
Özbekistan	30 Temmuz 1993