Ölümler
- 222 – Elagabalus ya da Heliogabalus, 218 – 222 arası Roma İmparatoru (d. 203)
- 222 – Julia Soaemias, Roma İmparatorluğu saltanat vekili (d. 180)
- 928 – Tomislav, Hırvatistan’ın ilk kralı olmuştur
- 1514 – Donato Bramante, (asıl adı: Donato di Pascuccio d’Antonio), İtalyan mimarı (d. 1444)
- 1570 – Niccolò Franco, İtalyan yazar (d. 1515)
- 1646 – Stanisław Koniecpolski, Polonyalı komutan (d. 1591)
- 1722 – John Toland, İrlandalı akılcı filozof ve hicivciydi (d. 1670)
- 1803 – Şah Sultan, III. Mustafa’nın kızı (d. 1761)
- 1846 – Tekle, Gürcü kraliyet prensesi (batonishvili) ve şair (d. 1776)
- 1883 – Aleksandr Gorçakov, Rus diplomat ve devlet adamı (d. 1798)
- 1898 – Dikran Çuhacıyan, Ermeni asıllı Osmanlı besteci ve orkestra şefi (d. 1837)
- 1907 – Jean Paul Pierre Casimir-Perier, Fransız siyasetçi ve iş insanı. Üçüncü Fransız Cumhuriyeti’nin altıncı devlet başkanıydı (d. 1847)
- 1908 – Edmondo De Amicis, İtalyan yazar (d. 1846)
- 1914 – Tayyareci Nuri Bey, Türk asker ve Osmanlı’nın ilk pilotlarından (d. 1891)
- 1931 – F. W. Murnau, Alman sinema yönetmeni (d. 1888)
- 1935 – Yusuf Akçura, Türk yazar ve siyasetçi (d. 1876)
- 1936 – David Beatty, İngiliz Kraliyet Donanması amirali (d. 1871)
- 1945 – Walter Hohmann, Alman fizikçi (d. 1880)
- 1947 – Wilhelm Heye, Alman asker (d. 1869)
- 1949 – Henri Giraud, Fransız general (d. 1879)
- 1950 – Heinrich Mann, Alman yazar (d. 1871)
- 1955 – Alexander Fleming, İskoç bilim insanı (d. 1881)
- 1957 – Richard E. Byrd, Amerikalı amiral ve kâşif (d. 1888)
- 1958 – Ole Kirk Christiansen, Lego şirketinin kurucusu (d. 1891)
- 1965 – Malik Sayar, Türk jeolog ve akademisyen (d. 1892)
- 1967 – Yusuf Ziya Ortaç, Türk gazeteci ve yazar (d. 1895)
- 1967 – Geraldine Farrar, Amerikalı opera sanatçısı ve oyuncu (d. 1882)
- 1968 – Haşim İşcan (Haşim Baba), Türk siyasetçi ve İstanbul Belediye Başkanı (d. 1898)
- 1969 – Sadi Işılay, Türk besteci (d. 1899)
- 1970 – Erle Stanley Gardner, Amerikalı dedektif öyküleri yazarı (d. 1889)
- 1971 – Philo Farnsworth, Amerikalı mucit (d. 1906)
- 1976 – Boris İofan, Sovyet mimar (d. 1891)
- 1978 – Claude François, Fransız pop şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1939)
- 1980 – Zekeriya Sertel, Türk gazeteci ve yazar (d. 1890)
- 1983 – Galip Balkar, Türk diplomat ve Belgrad Büyükelçisi (Belgrad Saldırısı kurbanı) (d. 1936)
- 1992 – László Benedek, Macaristan doğumlu Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1905)
- 1992 – Richard Brooks, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1912)
- 1997 – Lars Ahlin, İsveçli yazar (d. 1915)
- 1998 – Ali Sururi, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1913)
- 1998 – Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı (d. 1934)
- 2002 – James Tobin, Amerikalı iktisatçı (d. 1918)
- 2002 – Mustafa Karahasan, Türk yazar ve gazeteci (d. 1920)
- 2003 – Hürrem Erman, Türk film yapımcısı (d. 1913)
- 2006 – Slobodan Miloseviç, Yugoslav politikacı (d. 1941)
- 2010 – Turhan Selçuk, Türk karikatürist (d. 1922)
- 2014 – Berkin Elvan, Türk vatandaşı (d. 1999)
Berkin Elvan
|
|
---|---|
![]() Berkin Elvan, Atina sokaklarındaki bir anmada yapılan duvar resminde.
|
|
Doğum | 5 Ocak 1999 İstanbul, Türkiye |
Ölüm | 11 Mart 2014 (15 yaşında) Okmeydanı, İstanbul, Türkiye |
Ölüm sebebi | Polis tarafından atılan göz yaşartıcı gaz kapsülünün başına isabet etmesi |
Defin yeri | Feriköy Mezarlığı |
Anıtlar | Ekmekçi, Şair Latifi Sokak, Kadıköy, İstanbul (İskender Giray) |
Vatandaşlık | Türk |
Ebeveyn(ler) | Gülsüm Elvan (annesi) Sami Elvan (babası) |
Berkin Elvan (5 Ocak 1999, İstanbul – 11 Mart 2014; Okmeydanı, İstanbul), 5 Ocak 1999’da İstanbul’da doğmuştur. 16 Haziran 2013 tarihinde, Taksim Gezi Parkı protestoları sırasında polis tarafından atılan göz yaşartıcı gaz kapsülünün başına isabet etmesi üzerine aylarca komada kaldıktan sonra ölmüştür. Ölümünün ardından Türkiye’nin çeşitli illerinde protesto gösterileri düzenlenmiştir.
Olay



Elvan’ın Feriköy Mezarlığı’nda yer alan mezarı.
Taksim Gezi Parkı protestoları sırasında, 16 Haziran 2013 tarihinde Berkin Elvan, polis tarafından atılan göz yaşartıcı gaz kapsülünün başına isabet etmesi üzerine[1][2] ağır yaralandı. Elvan’ın ailesi, olayın ekmek almaya giderken yaşandığını söylemiş, bazı haberlerde de olayın bu şekilde gerçekleştiği iddia edilmiştir.[3][4][5] Olaylar sırasında dönemin başbakanı, açıklama yaptığında cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan, 2015 İstanbul Adalet Sarayı saldırısı sonrası 3 Nisan 2015 tarihinde yaptığı açıklamada, “Biz emniyetin tüm belgelerini açıkladık. Elinde sapanla, demir bilyeyle terör örgütünün içerisinde nasıl resimlerinin çekildiği, bunların hepsi açıklandı.” demiştir.[6] 269 gün boyunca komada kalan Elvan, 11 Mart 2014’te Şişli’deki Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 15 yaşındayken 16 kilodayken ölmüştür.[7][8][9][10] Elvan’ın ölümü, ailesi adına açılmış olan Twitter hesabından, “Halkımıza: Saat 07.00 Berkin Elvan’ı, evladımızı kaybettik. Başımız sağolsun.” ifadeleri kullanılarak duyurulmuştur.[11]
Soruşturma
Berkin Elvan’ın yaralanmasına ilişkin devam eden soruşturmada 12 Mart 2014 tarihinde 4 polis memuru ifade verdi. Soruşturma kapsamında şüpheli olarak ifadesi alınan polis sayısı ise 18 oldu.[12] Polisin o zamana kadar varlığını inkâr ettiği, olay gününe ilişkin kamera kayıtları 17 Nisan 2014 tarihinde ortaya çıktı. Görüntüler, inceleme için savcılık tarafından bilirkişilere gönderildi.[13] Berkin Elvan soruşturmasındaki beşinci savcı olarak atanan 14 yıllık savcı Mehmet Selim Kiraz, İstanbul Adliyesindeki odasında yaşanan rehin alma olayı sonrasında DHKP-C üyeleri tarafından öldürülmüştür.[14]
Berkin Elvan’ın ölümünden 8 yıl sonra dava sonuçlandı. Ölümüne neden olduğuna hükmedilen polis memuru Fatih Dalgalı, “kasten öldürme suçunu işlediğinin sabit olduğu” gerekçesiyle 16 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı.[15]
Cenaze töreni ve defnedilmesi
Elvan’ın ölümünün ardından Şişli’nin Okmeydanı semtindeki bir cemevinde, on binlerce kişinin katıldığı bir cenaze töreni düzenlendi.[16][17] Cenazesi, yaklaşık beş saatlik bir yürüyüşün ardından Feriköy Mezarlığı’na getirildi.[17] Mezarlığa getirildiğinde Elvan’ın naaşı cenaze aracından alınarak omuzlarda taşındı ve sonrasında toprağa verildi.[17]
Tepkiler
- Abdullah Gül: “Bu sabah televizyonda görünce üzüldüm gerçekten. Nihayet bu olay olduğunda 14 yaşında bir çocuğumuzdu. Bugün hayatını kaybettiğini öğrendim. Ailesine başsağlığı diliyorum. Acılarını paylaşıyorum.”[18]
- DİSK: “‘Ekmeğin ve Umudun Türkiye Halkına Emanet’ demek için 12 Mart 2014’te saat 12’de ‘işimizi gücümüzü’ bir kenara bırakıyor, bulunduğumuz her yerde ayağa kalkıyor ve Berkin’i uğurluyoruz! Berkin Elvan ölümsüzdür!.. Onu unutmayacağız!..”[19][20]
- Hüseyin Avni Mutlu: “Hayata tutunmak için uzun süre mücadele eden Berkin Elvan’ı kaybettik. Allah’tan rahmet, muhterem ailesi ve sevenlerine başsağlığı dilerim.”[21]
- Lütfi Elvan: “Çok üzüldük gerçekten. Ailesine baş sağlığı diliyorum. Allah rahmet eylesin. Biz tabi bu tür olayların hiçbir şekilde tekerrür etmemesini diliyoruz. Son derece üzücü bir hadise. Allah mekanını cennet eylesin.”[22]
- Kemal Kılıçdaroğlu: “Gezi şehitleri kervanına bir evladımız daha katıldı.”[22]
- İkrar Sarısülük (Ethem Sarısülük’ün kardeşi): “Oysa kalkacaktın be çocuk Ethem Berkin diyecektik sana. Ethem olacaktın bizim Ethem’imiz Berkin’imiz.”[23]
- Mustafa Sarısülük (Ethem Sarısülük’ün ağabeyi): “Oysa kalkacaktın. Ethem Berkin diyecektik sana. Ethem olacaktın. Ne yazsak şimdi? Nasıl söylesek?”[24]
- Halit Ergenç: “Bir dakika lütfen. Siz değil, sizin vicdanınız. Evet siz. Gerçekten bakabiliyor musunuz bu gözlere? Gerçekten…”[25]
- Ümit Nazlı Boyner: “Berkin Elvan ailesine ve tüm sevenlerine sabır diliyorum. Mekanı cennet olsun.”[26]
- Çarşı: “#BerkinElvan çocukluğumuzu kaybettik”[27]
- Devlet Bahçeli: “Merhum Berkin’i bahane ederek kaos umanların ekmeğine kimse yağ sürmemeli, kaos değirmenine su taşımamalıdır. Berkin hepimizin kaybıdır, hepimizin hüznüdür, herkesin ortak acısıdır. Gencecik bedeni altına girdiği yüke dayanamadı.”[28]
- Erdoğan ölen Berkin’in annesini yuhalatmasıyla tepki çekti.[29]
Protestolar
Elvan’ın ölümünün ardından Türkiye’nin Adana, Adıyaman, Antalya, Ankara,[30] Aydın, Ardahan, Bursa, Bolu, Çanakkale,[31] Çorum Düzce, Edirne, Eskişehir,[32] Gaziantep, İstanbul, İzmir, Karabük, Konya, Hatay, Malatya, Mersin,[33] Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Tokat, Zonguldak illeri ile[34] Türkiye dışındaki Kıbrıs, Nürnberg,[35] Londra,[36] Paris, Viyana, Helsinki, Strazburg,[37] Stockholm, New York, Boston, Washington, DC, Amsterdam, Barselona, Bielefeld, Berlin, Brüksel, Lahey, Dresden, Duisburg, Frankfurt, Hamburg, Köln, Lozan, Lizbon, Rotterdam, Stuttgart, Varşova, Seattle, Pensilvanya, Toronto gibi[38] yerlerde çeşitli protestolar düzenlendi.
Protestolar sırasında biri sivil, biri polis[39] olmak üzere iki kişi öldü. 102 kişi ise gözaltına alındı.[40]
23 Nisan
23 Nisan 2014’te İstanbul, Eyüpsultan, Feshane’de gerçekleştirilen 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı resmî etkinliğinde, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu’nun öğrencilere ödül vermek için sahneye çıktığı esnada ve sonrasında “Berkin Elvan Ölümsüzdür” pankartı açan ve slogan atan 3 çocuk, polis memurları tarafından gözaltına alındı.[41][42][43] Gözaltına alınan 3 çocuğun ardından alandaki bir çocuğun daha gözaltına alındığı öğrenildi. Aynı tarihte Samsun’da gerçekleştirilen 23 Nisan kutlamaları sırasında elinde pankartla tören alanına giren bir kişi güvenlik güçleri tarafından tören alanından çıkartılarak gözaltına alındı.[44]
Sultanahmet saldırısı
6 Ocak 2015’te, İstanbul’un Fatih ilçesindeki Sultanahmet semtinde bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Turizm Şube Müdürlüğü önünde düzenlenen intihar saldırısının, Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi’ne yakın bir web sitesinden yapılan açıklamayla örgüt üyelerinden Elif Sultan Kalsen tarafından gerçekleştirildiği bildirildi. Açıklamada yer alan saldırının gerekçesi “Feda savaşçımız tarafından Berkin Elvan’ın katillerinin cezalandırılması ve AKP’nin rüşvetçi, hırsız bakanlarını koruyan faşist devletten hesap sormak” olarak sunulmuştu.[45] Ölen saldırganın teşhisi için Adli Tıp Kurumuna getirilen Kalsen’in ailesi cesedin Kalsen’e ait olmadığını söylerken emniyetten de saldırganın Kalsen olmadığı yönünde bir açıklama yapıldı.[46] Bir süre sonra da Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi tarafından yapılan açıklamayla saldırının kendileri tarafından düzenlenmediği ve daha önceki açıklamanın bir hata sonucu yapıldığı bildirildi.[47]
İstanbul Adalet Sarayı rehine krizi
31 Mart 2015 günü, Şişli’deki İstanbul Adalet Sarayına giren Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi üyeleri Şafak Yayla ve Bahtiyar Doğruyol, Berkin Elvan davası soruşturmasını yürüten Cumhuriyet savcısı Mehmet Selim Kiraz’ı rehin aldı. Savcıyı öldürme tehdidi ile polise bir talep listesi belirten ikili ile polis arasında birkaç saat boyunca görüşme gerçekleştirildi. Olayın sonunda savcı, saldırganlar tarafından öldürülürken iki saldırgan da silah seslerinin ardından operasyon düzenleyen ekipler tarafından öldürüldü.
- 2015 – Şadan Kalkavan, Türk armatör ve iş insanı (d. 1939)
- 2016 – Iolanda Balaș, Rumen atlet, yüksek atlamacı (d. 1936)
- 2016 – Keith Emerson, İngiliz klavyeci ve besteci (d. 1944)
- 2016 – Doreen Massey, İngiliz coğrafyacı ve sosyal bilimler uzmanı (d. 1944)
- 2017 – Kitty Courbois, Hollandalı bir aktrisir (d. 1937)
- 2017 – Muhammed Micarul Kayes, Bangladeşli bürokrat ve diplomat (d. 1960)
- 2017 – András Kovács, Macar film yapımcısı, yönetmeni ve senaristtir (d. 1925)
- 2017 – Ángel Parra, Şilili şarkıcı ve söz yazarı (d. 1943)
- 2017 – Emre Saltık, Türk bağlama sanatçısı (d. 1960)
- 2018 – Ken Dodd, İngiliz komedyen, şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu (d. 1927)
- 2018 – Siegfried Rauch, Alman sinema ve dizi oyuncusudur (d. 1932)
- 2019 – Hal Blaine, Amerikalı rock and roll, pop-rock bateristi ve stüdyo müzisyeni (d. 1929)
- 2019 – Martín Chirino, İspanyol heykeltıraş (d. 1925)
- 2019 – Coutinho, Brezilyalı eski futbolcudur (d. 1943)
- 2020 – Didier Bezace, Fransız aktör (d. 1946)
- 2020 – Gerard du Prie, Hollandalı güreşçi, vücut geliştirme sporcusu ve halterci (d. 1937)
- 2020 – Burkhard Hirsch, Alman siyasetçi ve hukukçu (d. 1930)
- 2021 – Petar Fajfrić, Sırp hentbol antrenörü ve oyuncusu (d. 1942)
- 2021 – Florentín Giménez, Paraguaylı piyanist ve besteci (d. 1925)
- 2021 – Victor Lebedev, Sovyet-Rus besteci (d. 1935)
- 2021 – Isidore Mankofsky, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1931)
- 2021 – Peter Patzak, Avusturyalı film yönetmeni ve senarist (d. 1945)
- 2022 – Rupiah Banda, 2008 – 2011 yılları arası Zambiyalı politikacı ve dördüncü Zambiya Cumhurbaşkanı (d. 1937)
- 2022 – Rüstem İbrahimbeyov, Azerbaycan ve Sovyet drama yazarı, senaryocusu ve film yönetmeni (d. 1939)
- 2022 – Yves Trudel, Kanadalı aktör, komedyen ve oyun yazarı (d. 1950)
- 2022 – Cora Faith Walker, Amerikalı siyasetçi (d. 1985)
- 2023 – Erik Rud Brandt, Danimarkalı moda tasarımcısı (d. 1943)
- 2023 – R. Dhruvanarayana, Hint siyasetçi (d. 1961)
- 2023 – Amy Fuller, Amerikalı kürekçi (d. 1968)
- 2023 – Karoline Käfer, Avusturyalı kısa mesafe koşucusu (d. 1954)
- 2023 – Ignacio López Tarso, Meksikalı emektar tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1925)
- 2023 – Ivonne Passada, Uruguaylı akademisyen, siyasetçi ve sendikacı (d. 1956)
Tatiller ve özel günler
- Bingöl’ün Karlıova ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
- Erzurum’un Ilıca ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
- Rize’nin Fındıklı ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)