Ölümler
- 996 – XV. Ioannes, Ağustos 985’ten ölümüne kadar papa
- 1085 – Shenzong, Çin’in Song Hanedanı’nın altıncı imparatoru (d. 1048)
- 1204 – Eleanor, Akitanya düşesi (d. 1122)
- 1282 – Abaka, Cengiz Han’ın torunu (d. 1234)
- 1528 – Francisco de Peñalosa, İspanyol yazar (d. 1470)
- 1548 – I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan Kralı ve Litvanya Büyük Dükü (d. 1467)
- 1865 – Giuditta Negri Pasta, İtalyan şarkıcı (d. 1798)
- 1876 – Philipp Mainländer, Alman şair ve filozof (d. 1841)
- 1910 – Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı (d. 1815)
- 1918 – Nigâr Hanım, Türk şair (d. 1856)
- 1930 – Cosima Wagner, Alman piyanist ve besteci (d. 1837)
- 1940 – John Hobson, İngiliz ekonomist ve sosyal bilimci (d. 1858)
- 1944 – Hazım Körmükçü, Türk tiyatrocu (d. 1898)
Hazım Körmükçü
|
|
---|---|
![]() |
|
Doğum | Kâzım Körmükçü 1 Ocak 1898 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1 Nisan 1944 (46 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Oyuncu |
Etkin yıllar | 1917-1944 |
Çocuk(lar) | Settar Körmükçü Metin Körmükçü Okay Körmükçü |
Hâzım Körmükçü ya da Kâzım Körmükçü (1 Ocak 1898, İstanbul – 1 Nisan 1944, İstanbul), Türk tiyatro ve sinema oyuncusu. Türkiye’nin ilk tiyatro sanatçılarındandır. Darülbedayi’nin önde gelen sanatçıları arasında yer aldı.
Hayatı
1898’de Beyoğlu’nda doğdu. Asıl adı “Kâzım” idi. Babası Mızıka-yı Hümayun’da solfej öğretmeni Ali Bey idi. Şemsülmekatip ve Kabataş İdadisini bitirdi. Belediye Meclisinde zabıt kâtibi olarak çalıştı. Bu dönemde tiyatro ile ilgilenmeye başladı.
Babası olmasından kaynaklı müzik yeteneğiyle, birçok enstrümanı çalabiliyordu. Karagöz oynatmayı da öğrenen sanatçı, ömrü boyunca amatör olarak Karagöz oynattı. Tiyatroya duyduğu ilgi sonucu Benliyan Tiyatro Kumpanyası’nda yardımcı oyuncu olarak çalışmaya başladı.
1917 yılında Vasfi Rıza Zobu ile birlikte Darülbedayi’ye girdi. O yıllarda “Kayseri Gülleri” adlı oyundaki “Yanko” rolü ile üne kavuştu. Ferah Tiyatrosu, Râşit Rıza Topluluğu ve Millî Tiyatro’da çalıştı. Operetlerde rol aldı. Cumhuriyet döneminde Atatürk ile şahsen tanışmıştır. 1932 çıkışlı Kaçakçılar filminde rol alarak sinema oyunculuğuna başladı. Muhsin Ertuğrul’un filmlerinin çoğunda rol aldı. Bir dönem Millî Piyango bileti satıcılığı yaptı.
Oyunculuğunun yanı sıra 1933’te Yeni Karagöz filminin senaryosunu yazdı ve yönetmenliğini üstlendi.
1944 yılında İstanbul’da zatürreden öldü. Cenazesine 5.000’den fazla seveni katıldı. İstanbul Şehir Tiyatroları Hazım Körmükçü’nün ölümüyle iki gün süreyle perdelerini kapalı tutmuştur.
Oğullarından Settar Körmükçü oyuncu, Metin Körmükçü yarış atı antrenörü olup, ondan olan torunu Hikmet Körmükçü de oyuncudur. Diğer oğlu Okay Körmükçü film yapım sonrası çalışanı olup, ondan olan torunlarından kendi adını taşıyan Hazım ile Pelin Körmükçü de oyuncudur.
Filmografisi
- 1928: Ankara Postası
- 1931: İstanbul Sokaklarında
- 1932: Kaçakçılar
- 1932: Bir Millet Uyanıyor
- 1933: Düğün Gecesi
- 1933: Leblebici Horhor Ağa
- 1933: Karım Beni Aldatırsa
- 1933: Söz Bir Allah Bir
- 1934: Aysel Bataklı Damın Kızı
- 1934: Milyon Avcıları
- 1938: Aynaroz Kadısı
- 1939: Bir Kavuk Devrildi
- 1939: Tosun Paşa
- 1939: Allahın Cenneti
- 1940: Akasya Palas
- 1941: Kahveci Güzeli
- 1943: Nasreddin Hoca Düğünde
- 1947 – II. Georgios, Yunanistan Kralı (d. 1890)
- 1947 – İsa Eşme, Türk profesör
- 1950 – Recep Peker, Türk politikacı ve eski Başbakan (d. 1889)
Recep Peker 1323-P.44 |
|
---|---|
![]() |
|
6. Türkiye başbakanı | |
Görev süresi 7 Ağustos 1946 – 10 Eylül 1947 (1 yıl, 34 gün) |
|
Cumhurbaşkanı | İsmet İnönü |
Yerine geldiği | Şükrü Saraçoğlu |
Yerine gelen | Hasan Saka |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Dönem Milletvekili |
|
Görev süresi 11 Ağustos 1923 – 24 Mart 1950 (26 yıl, 225 gün) |
|
Seçim bölgesi | 1923 – Kütahya 1927 – Kütahya 1931 – Kütahya 1935 – Kütahya 1939 – Kütahya 1943 – Kütahya 1946 – İstanbul |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 5 Şubat 1889 İstanbul, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 1 Nisan 1950 (61 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Edirnekapı Şehitliği, İstanbul |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
Hükûmeti | 15. Türkiye Hükûmeti |
Ödülleri | ![]() |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | ![]() ![]() |
Hizmet yılları | 1907-1923 |
Rütbesi | ![]() |
Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |

Mehmet Recep Peker (5 Şubat 1889, İstanbul – 1 Nisan 1950, İstanbul), Türk asker, siyasetçi.
1931-1936 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği ve 7 Ağustos 1946 – 10 Eylül 1947 tarihleri arasında da başbakanlık yaptı.
Hayatı
Dağıstan’dan Anadolu’ya göç etmiş bir Lezgi olan Mustafa Bey’in oğludur. Orta öğrenimini Kocamustafapaşa Askeri Rüştiyesi ve İdadisi’nde yaptıktan sonra 1907 yılında Mekteb-i Harbiye’yi bitirdi. 1911 ve 1912 yıllarında Yemen’de ve Trablusgarp Savaşı’nda ve 1912-1913 yıllarında da Balkan Savaşları’nda görev aldı.
I. Dünya Savaşı’nda Makedonya ve Kafkas Cephesi’nde görev aldı. 1919 yılında Erkân-ı Harbiye Mektebi’ni bitirdi. Şubat 1920 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı’na katılmak üzere Anadolu’ya geçti. Binbaşı rütbesi ile 20. Kolordu’da görevlendirildi. 23 Nisan 1920 tarihinde açılan TBMM’nin Genel Sekreterliğine getirildi. 1923 yılında Kütahya Mebusu seçilerek TBMM’ye girdi. Bir süre Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin başyazarlığını yaptı.
1924 ve 1925 yılları arasında Dahiliye Vekili olarak görev yaptı. Ayrıca Mübadele, İmar ve İskân Bakanlığı’na vekalet etti. 3. ve 4. İsmet Paşa hükûmetlerinde 1925-1927 yılları arasında Müdafaa-i Milliye Vekilliği ve 1928-1930 yılları arasında da Nafia Vekilliği yaptı. İtalya’daki Benito Mussolini ve Almanya’daki Adolf Hitler rejimlerine yakın bir siyaseti savundu. 1931 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası Kâtib-i Umumiliği’ne atandı. 1933 yılında yeniden organize edilen İstanbul Üniversitesi’nde Atatürk tarafından İnkılap Tarihi dersleri vermekle görevlendirildi. 1931-1936 yılları arasında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ve Başbakan İsmet İnönü ile birlikte Tek Parti Rejiminin güçlü adamı olarak görüldü.
1936 yılında faşizmi incelemek üzere İtalya’ya gönderildi. Dönüşünde yazdığı ve Başvekil İsmet İnönü tarafından da onaylanarak imzalanan ve TBMM üzerinde bir “Faşist Konsey” kurulmasını öngören rapor, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından reddedildi ve sürecin devamında kendi CHP’nin “Katib-i Umumi”lik (Genel Sekreterlik) görevinden alındı.
20 Temmuz 1936 tarihinde İsviçre’nin Montreaux kasabasında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nden sonra, Mustafa Kemal Atatürk’ün Türkiye’nin dış siyasette faşist ülkeler yerine, Birleşik Krallık ve askeri teknolojide ileri diğer demokratik ülkelerle birlikte hareket etmesi gerektiğine inanması Recep Peker’in görevden alınmasının asıl nedeni olarak gösterilir.
Ağustos 1946 tarihinde çok partili dönemin ilk hükûmetini kurdu. Recep Peker’in, Halkevleri’nin yayın organı Ülkü dergisinde çıkan İnkılâp Tarihi ders notları, 1935 yılında İnkılâp Tarihi Dersleri adı ile kitap olarak yayımlandı.
1937-1938 tarihlerinde Beşiktaş Jimnastik Kulübü fahri başkanlığı yapmıştır. 1 Nisan 1950 tarihinde İstanbul’da öldü. Mezarı Edirnekapı Şehitliği’ndedir.
Sinema sanatçısı Faruk Peker’in dedesidir.
- 1952 – Ferenc Molnár, Macar yazar (Pal Sokağı Çocukları’nın yazarı) (d. 1878)
- 1954 – Ahmed Ağdamski, Azeri operacı, oyuncu (d. 1884)
- 1965 – Helena Rubinstein, Polonyalı-Yahudi asıllı Amerikalı iş insanı (d. 1870)
- 1976 – Max Ernst, Alman gerçeküstücü ressam (d. 1891)
- 1978 – İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Türk eğitimci, yazar, hattat ve siyasetçi (d. 1886)
- 1984 – Marvin Gaye, Amerikalı şarkıcı (d. 1939)
- 1991 – Martha Graham, Amerikalı dansçı (d. 1894)
- 2001 – Ayhan Şahenk, Türk iş insanı (d. 1929)
Ayhan Şahenk
|
|
---|---|
![]() |
|
Doğum | 11 Haziran 1929 Niğde, Türkiye |
Ölüm | 1 Nisan 2001 (71 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Ölüm sebebi | Kalp krizi |
Mezun olduğu okul(lar) | Ankara Üniversitesi |
Meslek | İş insanı |
Organizasyon | Doğuş Holding |
Evlilik |
Deniz Şahenk
(e. 1964; ö. 2001) |
Çocuk(lar) | Ferit Şahenk (d. 1964) Filiz Şahenk (d. 1967) |
Ödüller | ![]() |
Ayhan Şahenk (11 Haziran 1929, Niğde – 1 Nisan 2001, İstanbul), Doğuş Holding’in kurucusu, Türk iş insanı.
11 Haziran 1929 tarihinde Niğde’de doğdu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okurken, 1950’de daha sonra Doğuş Holding’in temeli olacak olan şirketini 9 bin lira sermaye ile kurdu. Şirketi TBMM’nin yol, asfalt ve kanalizasyon işleri ihalesini aldı. İrili ufaklı 16 baraj ve toplam 66 inşaat projesini gerçekleştirdi. Türkiye’nin baraj yapan ilk inşaat şirketi olan Doğuş İnşaat, grubun büyümesinin motoru oldu. Holding Şahenk’in önderliğinde inşaat, bankacılık, iletişim, turizm, gıda ve otomotiv alanlarında önemli yatırımlar yaptı. Şu anki Doğuş Holding’in yönetim kurulu başkanı olan Ferit Şahenk’in babasıdır.
1992 senesinde kendi adını taşıyan bir vakıf kurarak özellikle eğitim alanına yönelik hayır işlerini de kurumsallaştırdı. Vakıf Ayhan Şahenk Spor Salonu’nu yaparak Darüşşafaka’ya bağışladı. Kanal E isimli ekonomi kanalının 1999-2000 yılları arasındaki sahibi olan ve 1 Nisan 2001’de geçirdiği kalp krizi sonucu İstanbul’da ölen Şahenk, doğup büyüdüğü şehir Niğde’de toprağa verildi.
Bünyesindeki medya kuruluşları
Gazete
- 1993-2000: Doğuş
İnternet
- 2000-2001: ntvmsnbc.com (Ferit Şahenk’e devretti.)
Televizyon
- 1993-1994: Kanal D (Aydın Doğan’a sattı.)
- 1999-2000: Kanal E (Korkmaz Yiğit’ten satın aldı.)
- 1999-2001: NTV (Cavit Çağlar’dan satın aldı, Ferit Şahenk’e devretti.)
- 1999-2001: Pop TV (Cavit Çağlar’dan satın aldı, Ferit Şahenk’e devretti.)
- 2000-2001: CNBC-e (Ferit Şahenk’e devretti.)
- 2002 – Aptullah Kuran, Türk mimarlık tarihçisi (Mimar Sinan konusunda yaptığı araştırmalarla tanınan) (d. 1927)
- 2003 – Leslie Cheung, Hong Konglu şarkıcı ve oyuncu (d. 1956)
- 2012 – Ekrem Bora, Türk sinema oyuncusu (d. 1934)
Ekrem Bora
|
|
---|---|
![]() |
|
Doğum | Ekrem Şerif Uçak 7 Mart 1932 Ankara, Türkiye |
Ölüm | 1 Nisan 2012 (80 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Ölüm sebebi | Kalp yetmezliği |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Milliyet | Türk |
Meslek | Oyuncu |
Etkin yıllar | 1956-2011 |
Evlilik |
Gül Bora
(e. 1965; ö. 2012) |
Çocuk(lar) | 3 |
Ödüller | Tüm Liste |
Ekrem Bora, asıl adıyla Ekrem Şerif Uçak, (7 Mart 1932, Ankara – 1 Nisan 2012, İstanbul), Türk sinema ve dizi oyuncusudur.
Hayatı
Henüz 40 günlük bir bebekken babası Mazhar Bey bir eğitim uçuşunda öldü. Bu olaydan sonra aile İstanbul’a taşındı. İlkokuldan sonra, Sultanahmet Devlet Basımevi Kursu’nu bitirerek mürettip (dizgici) ve mücellit (ciltçi) diploması alan sanatçı, 1953 yılında Yıldız Dergisi’nin açtığı sinema artist yarışmasına katılıp birinci olmasına karşın, film çeviremeden askere gitti. Askerlik dönüşü Sezai Solelli’nin kendisini yapımcılara önermesiyle, ilk filmi olan Alın Yazısı‘nı çevirdi (1956). İki yıl aradan sonra tekrar sinema filmlerinde rol almaya devam eden sanatçı, ilerleyen yaşına rağmen dizi filmlerde oynamayı sürdürdü.
Yer aldığı projelerin neredeyse hiçbirinde kendi sesiyle oynayamadı. Çektiği işlerde çoğunlukla kendisini, ünlü dublaj sanatçıları Saadettin Erbil ve Levent Dönmez seslendirdi.
Ölümü
8 Mart 2012 tarihinde kalp yetmezliği sebebiyle hastaneye kaldırılan Ekrem Bora, 1 Nisan 2012 tarihinde 80 yaşında öldü.
Cenazesi 3 Nisan’da Zincirlikuyu Mezarlığı’nda defnedildi.

Filmografisi
Oyuncu olarak
1956 – 1965′ ler
- 1956: Alın Yazısı
- 1958: Bana Gönül Bağlama
- 1958: Bir Kadın Tuzağı
- 1958: Mavi Boncuk
- 1958: Tilki Leman
- 1959: Kanundan Kaçılmaz
- 1959: Üç Kızın Hikayesi
- 1960: Divane
- 1960: Yeşil Köşkün Lambası
- 1961: Camp Der Verdammten
- 1961: Cehennemde Buluşalım
- 1961: İnleyen Dağlar
- 1961: Kahraman Üçler
- 1961: Seni Benden Alamazlar
- 1962: Acı Hayat
- 1962: Beş Kardeştiler
- 1962: Çifte Kumrular
- 1963: Acı Aşk
- 1963: Akdeniz Şarkısı
- 1963: Aşk Tomurcukları
- 1963: Ölüm Bizi Ayıramaz
- 1963: Rüzgâr Zehra (Sünger Avcıları)
- 1963: Şafak Bekçileri
- 1963: Zoraki Milyoner
- 1964: Aşka Susayanlar
- 1964: Bitirimsin Hanım Abla
- 1964: Gözleri Ömre Bedel
- 1964: Günahsız Katiller
- 1964: Hızlı Osman
- 1964: Hızlı Yaşayanlar
- 1964: Kader Kapıyı Çaldı
- 1964: Kalbe Vuran Düşman
- 1964: Kara Memed
- 1964: Lekeli Aşk
- 1964: Plajda Sevişelim
- 1964: Suçlular Aramızda
- 1964: Yalnız Değiliz
- 1965: Artık Düşman Değiliz
- 1965: Beleş Osman
- 1965: Bozuk Düzen
- 1965: Hülya
- 1965: Kamyon Faresi
- 1965: Kara Kedi
- 1965: Öfke Dağları Sardı
- 1965: Şeytanın Kurbanı
- 1965: Şoförün Kızı
- 1965: Sürtük
- 1965: Yalnız Değiliz
- 1965: Yasak Cennet
- 1965: Yıldıztepe
1966 – 1970′ ler
- 1966: Avare Kız
- 1966: Bir Ateşim Yanarım
- 1966: Denizciler Geliyo
- 1966: El Kızı
- 1966: Günah Çocuğu
- 1966: İzmir’in Kavakları
- 1966: Pembe Kadın
- 1966: Seni Sevmiyorum
- 1966: Sevgilim Bir Artistti
- 1966: Ümit Sokağı
- 1966: Zehirli Hayat
- 1967: Affet Beni
- 1967: Akşam Yıldızı
- 1967: Ayşecik Canım Annem
- 1967: Çıldırtan Dudaklar
- 1967: Demir Yumruklu Üçler
- 1967: Dördü De Seviyordu
- 1967: Evlat Uğruna
- 1967: Her Zaman Kalbimdesin
- 1967: Kadın Düşmanı
- 1967: Kiralık Kadın
- 1967: Ölümsüz Kadın
- 1967: Silahları Ellerinde Öldüler
- 1967: Söyleyin Genç Kızlara
- 1967: Türk Komandoları (İstanbul 44)
- 1967: Üç Sevdalı Kız
- 1967: Üvey Ana
- 1967: Yağmur Çiselerken
- 1968: Ağlayan Bir Ömür
- 1968: Alevli Yıllar
- 1968: Alnımın Kara Yazısı
- 1968: Arkadaşımın Aşkısı
- 1968: Aşk Eski Bir Yalan
- 1968: İnsan İki Kere Yaşar
- 1968: İstanbul’da Cümbüş Var
- 1968: Kader Ayırsa Bile
- 1968: Kadın İntikamı
- 1968: Kadın Severse
- 1968: Mazimdeki Kadın
- 1968: Tek Kurşun
- 1968: Yakılacak Kitap
- 1969: Acı Yalan
- 1969: Aşk Yarışı
- 1969: Bir Vefasız Yar İçin
- 1969: Günahını Ödeyen Adam
- 1969: Hüzünlü Aşk
- 1969: Sabrın Sonu
- 1969: Şehir Eşkiyası
- 1970: Ağlayan Melek
- 1970: Dikkat Kan Aranıyor
- 1970: Firari Aşıklar
- 1970: Kader Ayırsa Bile
- 1970: Kin
- 1970: Mağrur Kadın
- 1970: Mazi Kalbimde Yaradır
- 1970: Sürtük
1971 – 2010′ lar
- 1971: Bir Kadın Kayboldu
- 1971: Emine
- 1971: Sezercik Yavrum Benim
- 1972: Ayrılık
- 1972: Evlat
- 1972: İnsafsızlar
- 1972: Kanlı Para
- 1972: Yumurcak Küçük Şahit
- 1973: Babaların Günahı
- 1973: Dikiz Aynası
- 1973: Öksüzler
- 1973: Sevilmek İstiyorum
- 1973: Soyguncular
- 1974: Ayyaş
- 1974: Çılgınlar
- 1974: Sabıkalı
- 1977: Baskın
- 1977: Cennetin Çocukları
- 1979: Aşkın Gözyaşları
- 1981: Unutulmayanlar
- 1981: Yüz Karası / Şöhretin Sonu
- 1983: Bedel
- 1985: Tapılacak Kadın
- 1985: Vahşi Aşk
- 1986: İhanetin Darbesi
- 1986: Oğlum Oğlum
- 1987: Temas
- 1988: Sevince
- 1988: Yasak Aşk
- 1990: Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu
- 1992: Yalnızız
- 1994: Yumuşak Ten
- 1997: Fırat
- 1998-2000: Marziye
- 2001: Savunma
- 2002: Kardelen
- 2002: Kumsaldaki İzler
- 2002: Yeter Anne
- 2003: Yeşilçam Denizi
- 2004: Yadigar
- 2005-2007: Gümüş
- 2009-2010: Makber
Ödüller
- 1966: 3. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Erkek Oyuncu – Sürtük
- 1991: 28. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Erkek Oyuncu – Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu
- 2000: 37. Altın Portakal Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 2005: 12. Altın Koza Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 2006: 11. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri – Sinema Onur Ödülü
- 2014 – Jacques Le Goff, 12. ve 13. yüzyıl Orta Çağ tarihinde uzmanlaşmış, Fransız tarihçi (d. 1924)
- 2015 – Misao Ōkawa, Japon kadın (2013 yılından ölümüne kadar “Yaşayan En Yaşlı Kişi” unvanı sahibi) (d. 1898)
- 2015 – Nicolae Rainea, emekli Rumen futbol hakemi (d. 1933)
- 2016 – Aydın Tansel, Türk şarkıcı ve besteci (d. 1945)
- 2017 – Gary Austin, Amerikalı doğaçlamalı tiyatro eğitimcisi, yazarı ve yönetmeni (d. 1941)
- 2017 – Lonny Brooks (doğum adı: Lee Baker, Jr.), Amerikalı rock-blues müzisyeni ve gitaristi (d. 1933)
- 2017 – Antonio Ciliberti, İtalya Katolik piskoposu (d. 1935)
- 2017 – Hans Gösta Gustaf Ekman, İsveçli oyuncu (d. 1939)
- 2017 – Ikutaro Kakehashi, Japon mühendis ve girişimci (d. 1930)
- 2017 – Giovanni Sartori, demokrasi ve karşılaştırmalı siyaset alanlarında çalışmaları bulunan İtalyan siyaset bilimci (d. 1924)
- 2017 – Yevgeni Yevtuşenko, Sovyet şair (d. 1933)
- 2018 – Steven Bochco, Amerikalı yapımcı ve yazar (d. 1943)
- 2018 – José Efraín Ríos Montt, Guatemalalı asker ve siyasetçi (d. 1926)
- 2018 – Avichai Rontzki, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin Baş Askeri Hahamı (d. 1951)
- 2018 – Michel Sénéchal, Fransız opera şarkıcısı (d. 1927)
- 2018 – Ülkü Tamer, Türk şair, gazeteci, oyuncu ve çevirmen (d. 1937)
- 2019 – Dimitar Dobrev, Bulgar güreşçi (d. 1931)
- 2019 – Rafael Sánchez Ferlosio, İspanyol yazar ve romancı (d. 1927)
- 2019 – Vonda Neel McIntyre, Amerikalı bilimkurgu yazar (d. 1948)
- 2019 – Ruth-Margret Pütz, Alman opera sanatçısı ve eğitimci (d. 1930)
- 2020 – Dora Werzberg Amelan, Fransız hemşire ve sosyal hizmet uzmanı (d. 1920)
- 2020 – Branislav Blažić, Sırp cerrah ve politikacı (d. 1957)
- 2020 – David Driskell, Afroamerikalı sanatçı ve profesör (d. 1931)
- 2020 – Kevin Duffy, Amerikalı federal yargıç (d. 1933)
- 2020 – Bernard Epin, Fransız yazar, edebiyat eleştirmeni ve komünist aktivist (d. 1936)
- 2020 – Nur Hasan Hüseyin, Somalili siyasetçi (d. 1937)
- 2020 – Philippe Malaurie, Fransız özel hukuk profesörü (d. 1925)
- 2020 – Gérard Mannoni, Fransız heykeltıraş (d. 1928)
- 2020 – Richard Passman, Amerikalı havacılık mühendisi ve uzay bilim insanı (d. 1925)
- 2020 – Dirceu Pinto, Brezilyalı paralimpik boccia sporcusu (d. 1980)
- 2020 – Bucky Pizzarelli, Amerikalı caz gitaristi (d. 1926)
- 2020 – Adam Lyons Schlesinger, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, albüm yapımcısı ve gitarist (d. 1967)
- 2020 – Cemil Taşçıoğlu, Türk profesör doktor (d. 1952)
Cemil Taşcıoğlu
|
|
---|---|
Doğum | Cemil Taşcıoğlu 10 Ağustos 1952 Rize |
Ölüm | 1 Nisan 2020 (67 yaşında) İstanbul |
Ölüm sebebi | COVID-19 |
Defin yeri | Nakkaş Baba Mezarlığı, İstanbul |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Türkiye Cumhuriyeti |
Evlilikler | Didem Akal Taşcıoğlu |
Çocuk(lar) | 3 |
Kariyeri | |
Çalıştığı kurumlar | Çapa Tıp Fakültesi |
Cemil Taşcıoğlu (10 Ağustos 1952, Rize – 1 Nisan 2020, İstanbul), Türk hekimdir.
Hayatı
Taşcıoğlu 10 Ağustos 1952 tarihinde Rize’de doğdu. İki yaşındayken ailesi ile İstanbul’a taşındı. Yüksek öğrenimini Çapa Tıp Fakültesinde tamamladıktan sonra ilk görev yeri olan Şanlıurfa’ya tayin oldu ve burada altı yıl çalıştı. Daha sonra Çapa Tıp Fakültesinde dahiliye ihtisasına başladı. Uzmanlığının ardından önce doçent, sonra profesör oldu.

COVID-19 pandemisi sırasında Türkiye’de görülen ilk vakalara baktı. Bu muayeneler sırasında koronavirüsü kaptı. Uzun bir süre tedavi altında kalan Taşcıoğlu, 1 Nisan 2020 tarihinde COVID-19 nedeniyle Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde öldü. Cenazesi Nakkaştepe Mezarlığı’na defnedildi. Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin adı Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi olarak değiştirildi.
- 2021 – Lee Aaker, Amerikalı oyuncu (d. 1943)
- 2021 – Isamu Akasaki, yarı iletken teknoloji alanında uzmanlaşmış Japon bilim insanı ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1929)
- 2021 – Hanna Vasylivna Arsenych-Baran, Ukraynalı yazar (d. 1970)
- 2021 – Michèle Boegner, Fransız konser piyanisti (d. 1941)
- 2021 – Nemam Ghafouri, Irak doğumlu İsveçli Kürt hekim ve insan hakları aktivisti (d. 1968)
- 2021 – Patrick Juvet, İsviçreli şarkıcı ve model (d. 1950)
- 2022 – Jolanta Lothe, Polonyalı aktris (d. 1942)
- 2022 – Aleksandra Yakovleva, Sovyet-Rus aktris ve iş insanı (d. 1957)
- 2023 – Hristo Jivkov, Bulgar oyuncu (d. 1975)
- 2024 – Joe Flaherty, Amerikalı oyuncu, komedyen ve senarist (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
- 1-7 Nisan: Kanserle savaş haftası
Kanser | |
---|---|
![]() |
|
Normal hücreler tamir edilemeyecek şekilde hasarlandığında apoptosis (A) tarafından elimine edilirler. Kanserli hücreler apoptosis’ten uzak dururlar ve gelişigüzel çoğalmalarına devam ederler (B). | |
Uzmanlık | Onkoloji |
Sıklık | 90.5 milyon (2015) |
Ölüm | 8.8 milyon (2015) |
Kanserler (Habis tümörler, Malign tümörler), genellikle sürekli ve hızlı büyüyen tümörlerdir. Kapsülleri yoktur, büyürken sınır tanımazlar, çevresindeki dokuların ve damarların içine girerler (invazyon, infiltratif büyüme). Sıklıkla metastaz yaparlar. Tedavi edilmeyen ya da tedavisi gecikmiş kanserler ölümcüldür.
Çağdaş tıpta bir oluşumun “kanser” olarak adlandırılabilmesi için ise 5 niteliği içermesi gerektiği öngörülür;
- Hücrelerde sınırsız proliferasyon yetisi.
- Büyümesini engelleyen faktörlere karşı duyarsız olması.
- Hücrelerinin ölümsüzlüğü (apoptozis görülmemesi).
- Yeni damarların oluşumunu uyarabilmesi (angiogenezis).
- Dokuların içine girebilmesi (invazyon) ve yeni koloniler oluşturabilmesi (metastaz).
Mikroskop incelemelerinde, normal hücrelere daha az benzerler ya da hiç benzemezler. Bazı olgularda taklit çabasının başarılı olmaması nedeniyle kanserin kökeni ya da taklit ettiği hücrelerin kaynağı anlaşılamaz. Bu olguya anaplazi, bu tür tümörlere anaplastik tümör ya da indiferansiye tümör nitelemesi yapılır. Mitozlar sık olabilir (1.000 hücreden 20 tanesinde veya daha fazlasında). Kanserlerde DNA yapısı genellikle yoğunlaşma içerir; yoğun DNA hücre çekirdeklerinin koyu renge boyanmasına neden olur. Sitogenetik (hücre genetiği) incelemelerde çok sayıda gen anomalileri saptanır.
Tümör oluşumunda etkili çok sayıda faktör vardır. Kanser yapan etkilere kanserojen (cancerogen) ya da karsinojen (carcinogen) denilmektedir. Karsinojen karsinom doğuran anlamındadır; kapsamına sarkom girmemektedir. Kanserojen kavramı sarkomları da içine alan tanımlamadır. Karsinojen ve kanserojen nitelemeleri günümüzde eşanlamlı sözcükler gibi kullanılmaktadır. Bazı etkiler doğrudan doğruya kanser yapamadıkları halde, kanserin oluşmasına yardım ederler. Bunlara kokarsinojen (cocarcinogen) denir. Kanserleşmeyi önleyen maddelere antikarsinojen (anticarcinogen) adı verilmiştir.
Tümör oluşumunda üç temel neden vardır:
- Çevreden gelen (ekzojen) kanserojenler (Fiziksel nedenler, Kimyasallar, Canlı etkenler)
- Organizmanın kendisinde bulunan (endojen) kanserojenler (Hormonları vb.)
- Yardımcı faktörler (Yaş, Cinsiyet, Beslenme, vb.)
Kanser, hücredeki DNA’nın hasar alması sonucu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalmasıdır.[7] Günde vücudumuzda (DNA’da) yaklaşık 10.000 mutasyon olmasına rağmen bağışıklık sistemimiz her milisaniye vücudumuzu tarar ve kanserli hücreleri yok eder.
Vücutta mutasyona uğrayan hücrelerin ancak çok küçük bir kısmı kansere yol açar. Bunun birçok nedeni vardır:
- Mutasyon gösteren hücrelerin yaşama kabiliyetleri normal hücrelere göre daha azdır. Bu sebeple oluşturdukları sinyaller ile kendilerini yok ederler (apoptoz).
- Mutasyon gösteren hücrelerin pek çoğunda bile hâlâ aşırı büyümeyi önleyen DNA tamir mekanizmaları (Tümör baskılayıcı genler) bulunur. Hayatta kalabilen mutant hücrelerin bir kısmının kanserli hücreye dönüşme potansiyeli vardır.
- Sıklıkla, kanser potansiyeli taşıyan (hasarlı ya da az sayıda mutasyon içeren) hücreler çoğalarak kanser oluşturmadan önce vücudun bağışıklık sistemi tarafından hedeflenirler. Fakat bazı mutant hücreler immün sistemden kaçabilmektedir.
Bağışıklık sisteminin etkinliğini bozan durumlar kanseri hazırlayıcı etmenler (predispozan) olarak bilinir. Bağışıklık sistemi tarafından yok edilmemiş olan bu hücreler kontrolsüz biçimde üreyerek bulundukları dokuyu işgal ederler. Sadece o dokuyla sınırlı kalmayıp komşu dokulara da yayılırlar (invazyon). Kan ve lenf dolaşımı yoluyla vücudun ilgisiz bölgelerine de taşınabilirler (metastaz).
Bazı hastalıklarda görülen lezyonlar ya da iyi huylu tümörler zamanla kansere dönüşebilirler; bunlara “prekanseröz lezyon” denir.
Cinsiyet ve Kanser
Kadınlarda en çok meme, rahim ve kalın bağırsak kanseri; erkeklerde ise en çok akciğer, prostat, mide ve kalın bağırsak kanserleri görülmektedir. Tüm kanserlerin %16’sı, tüm kanser ölümlerinin %28’i erkeklerde %35, kadınlarda %19 akciğer kanseri nedeniyledir. Akciğer kanseri büyük ölçüde sigara kullanımı ile ilişkilidir; kadınların sigara tüketimindeki artışlar, akciğer kanserlerinin de artmasına neden olmaktadır.
- Kanser türlerinin dünya çapında yüzde dağılımı:
2016’da tütünden kaynaklanan kanser ölümlerinin payları.
- Akciğer
-
- %20
- Karaciğer: %9
- Kolorektal: %9
- Mide: %9
- Meme: %7
- Diğerleri: %46
İyi huylu ve kötü huylu tümörler
İyi huylu (benign) tümörler kanser değildir. Komşu bölgelere yayılmazlar. Sınırları belirgindir. Komşu dokuları eritmezler. Bu hücreler, onkogen yani farklılaşmışlardır (mutasyon)ancak yine de orijinlerini tahmin etmek mümkündür. Tamamen çıkartıldığı zaman genellikle tekrarlamazlar. Hiperplazi, kist, psödokist, hamartom iyi huylu tümörlerdir.
Kötü huylu (malign) tümörler ise kanser olarak adlandırılır. Komşu organ ve dokulara yayılırlar, kemik doku ile karşılaştıklarında onu dahi eritirler (rezorbsiyon). Sınırları belirsizdir. Malign tümörü oluşturan hücreler o kadar farklılaşmışlardır ki orijinlerinin ne olduğunu söylemek imkânsızdır. Lenf ve kan yoluyla uzak organlara da yayılırlar.
Gizli kanser
Gizli kanser olgusu genellikle otopsilerde saptanan bir bulguyu niteler. Buna göre hastada bir makroskopik ve mikroskopik olarak bir kanser odağı belirlenir. Ancak tümör hücrelerinin oluşturduğu küçük kanser kolonisinin çevre dokulara invazyonu ve uzak organlara metastazı yoktur. Örneğin otopsilerde 60 yaşın üzerindeki erkeklerin yaklaşık %35’inde, 90 yaşın üzerindekilerin %80’inde gizli prostat kanseri bulunur. Benzer bulgulara metastazlarda da rastlanabilmektedir. Özellikle meme kanseri hastalarının başarılı tedavilerini izleyen 10-20 yıl sonrasında birkaç kanser hücresinin oluşturduğu metastatik koloni büyümeye başlayabilir.
Kanserlerde ölüm nedenleri
Kanserin kendisi öldürücü değildir; hastalıkların çoğunda olduğu gibi, kanser ölümleri de bu süreçte ortaya çıkan komplikasyonlara bağlıdır:
- Enfeksiyon: Kanserli hastalardaki enfeksiyonların en önemli nedeni onkoterapiyle oluşturulan kemik iliğinin baskılanması ve nötropenidir. Ayrıca canlı etkenlerin önünü kesen doğal engellerin bozulması, hücresel ve sıvısal bağışıklık sistemlerinin sarsılması, kemotaksis ve fagositozun gerçekleşememesi gibi olumsuzluklar enfeksiyon hastalığı riskini arttırır. Sağlıklı insanlarda hiçbir etkinliği olmayan saprofit nitelikte bir canlı etken kanserli hastalarda sepsislere yol açabilmektedir.
- Kanamalar: Özellikle akut lösemilerdeki ölümlerin önemli bir nedenidir.
- Kaşeksi: Proteinden yoksun beslenme, elektrolit yetersizliği, vb sonuçlar kalp, böbrek ve solunum sistemi yetmezliklerine yol açar.
- Tümör lizisi sendromu: Kemoterapi ve radyoterapiye çok duyarlı olan kanserlerdeki kitlesel tümör yıkımı sonrasında ortaya çıkan yoğun potasyumun neden olduğu kardiyak aritmiler ve yoğun fosfor nedeniyle beliren renal yetmezlikler ölüme yol açabilmektedir.
Kanserlerin sistemik belirtileri
Kanserler üç yoldan belirti verebilir:
- Primer (ana) tümörle ilgili belirtiler,
- Metastazlarla ilgili belirtiler (bazen primer tümörden önce metastazlarla ilgili belirtiler ortaya çıkar),
- Sistemik belirtiler (primer tümörün belirlenmesinden aylarca ya da yıllarca önce kendilerini gösterebilirler).
Tümörlerde belirti | Bulgular ve Sonuçlar |
Kitle | Her tümörün bir kitlesi vardır (lösemilerde tümör hücreleri kemik iliği ve kandadır) |
Renk değişikliği | Ürettikleri pigment ya da maddelere göre renk farklılıkları (melanotik tümörlerde kahverengi-siyah renk) |
Ağrı | Genellikle yoktur. Sinir kılıflarının infiltrasyonunun görüldüğü (pankreas kanseri ve tükürük bezi kanseri) ya da sinirler üzerine baskı yapan tümörler ağrılıdır |
Ödem | Lenfatiklerin tümör hücreleriyle dolması (lymphangiitis carcinomatosa) sonucu |
Kanama | Damar tümörlerinde, büyük damar invazyonu ya da tümörlerin ülserleşmesi ve kanamalar |
Yangı | Seröz zarlardaki tümör infiltrasyon sonrasında belirir |
Ülser | Mukoza yüzeylerinde kitle oluşturan tümörler ülserleşebilir |
Fonksiyonel bozukluk | Yutma güçlüğü, bağırsak tıkanması, ses kısıklığı, görme bozuklukları, eklem disfonksiyonları |
Estetik bozukluk | Yüzde asimetri, diş dökülmeleri, yüz derisinde renk değişikliği, deride multipl kitleler |
Perforasyon | Boru biçimindeki organ tümörlerinde delinmeye bağlı peritonit, kanama |
Obstrüksiyon | Boru biçimindeki organ tümörlerinde akımın durması (bağırsak tıkanması, hidronefroz, yutma güçlüğü) |
Anoreksi ve Kaşeksi | Tüm kanserlerde (IL-1, TNF-alfa etkisi) |
Ateş | Çoğu kanserde (IL-1 ve IL-6 etkisi) |
Nörolojik ve Psikiyatrik belirtiler | Santral sinir sistemi bulguları (tüm primer ve metastatik tümörlerde başağrısı, görme bozuklukları, kafaiçi basıncında artma, epileptik nöbetler, kişilik değişiklikleri, meme ve akciğer karsinomlarında serebral ve serebellar dejenerasyonlar, güçsüzlük ve felçler)Periferik sinir sistemi bulguları (sinir invazyonu ve basısı yapan tümörlerde ağrı, akciğerin küçük hücreli karsinomunda ve sindirim sistemi tümörlerinde Eaton-Lambert sendromu, duyu kaybı)
Demans (akciğer kanseri) Guillain-Barre sendromu (lenfoma) |
Hormonal dengesizlikler | Primer tümörlerde hiperfonksiyon (böbreküstü bezi adenomunda Cushing sendromu)Küçük hücreli akciğer karsinomunda ektopik ACTH üretimine bağlı Cushing sendromu
Metastatik tümörlerde işlev yitirilmesi (akciğer ca’daki sürrenal metastazında Addison sendromu) Ektopik parathormon üretimine bağlı hiperkalsemi (akciğer, meme, böbrek karsinomları) |
Kilo kaybı | AnoreksiKaşeksi |
Deri belirtileri | Purpura (trombositopeniye yol açan kemik iliği etkilenmesi, kemoterapi)Acanthosis nigricans (çoğu kez mide kanseri ile birlikte ortaya çıkan boyun, koltukaltı, kasık, göbek ve meme başı çevresinde beliren esmer renkli papüller)
Herpes zoster (kanserlerde iki kat daha sık) Dermatomyositis (kanser olgularının ½’sinde) Kaşıntı (ikterli kanserler, Hodgkin lenfoması) Leser-Trelat seboreik keratozu (sindirin sistemi lenfoması) Melanin hiperpigmentasyonu (melanom, lenfoma, hepatoma) Paraneoplastik pemfigus (lenfoma) Sweet sendromu (myeloid lösemi) |
Dolaşım sistemi belirtileri | Thrombophlebitis migrans (Trousseau – Mide, akciğer ve pankreas kanserlerinde)Nonbakteriyel verrüköz endokardit (Mide, akciğer ve pankreasın müsinöz karsinomlarında)
Karsinoid sendromu (Salgılanan serotonin etkisiyle sağ kalp endokardında ve kapaklarında fibrozis yüzde kızarmalar, kronik diyare) Raynaud sendromu (Batın karsinomlarında parmaklarda oluşan iskemik nekrozlar) Damar basısı yapan tümörlerde ödem, v.cava superior sendromu |
Üriner sistem belirtileri | Üreter ve üretra obstrüksiyonlarında renal yetmezlik, üremi, hidronefroz, enfeksiyon |
Solunum sistemi belirtileri | Bronş obstrüksiyonu yapan tümörler dispne, pnömoniAkciğer parenkiminin yoğun invazyonunda solunum hacmi azalması
Plevra infiltrasyonunda ağrı |
İskelet sistemi belirtileri | Kemik yıkımı (Primer ve metastatik tümörlerde osteolitik lezyon, patolojik kırık, vd)Kemik yoğunluğu artışı (Prostat ca metastazı, osteosarkom)
Club finger ve hipertrofik pulmoner osteoartropati (Akciğer kanser) |
Nöromüsküler belirtiler | Nöropatik etki (Meme, akciğer, mide kanserlerinde santral sinir sistemi nöronlarında destrüksiyon)Myopatik etki; Eaton-Lambert sendromu (Timomalarda, akciğerlerin yulaf hücreli karsinomları, meme ve kolon karsinomlarında myasthenia gravis ve benzeri sonuçlar) |
Hematolojik belirtiler | Pansitopeniye bağlı kanamalar ve enfeksiyonlarAnemi (Lösemilerde kemik iliği yıkımı, kolon tümörlerindeki kronik kanamalar, lenfomalarda hemoliz)
Polisitemi (Böbrek ve karaciğer ca, uterus myomu, serebellum hemangioblastoması) Monoklonal hipergammaglobulinemi ve Waldenström makroglobulinemisi (Multipl myeloma) Eozinofili (Hodgkin lenfoması) Afibrinogenemi (Prostat kanseri) DIC (Yaygın kanserlerde hızlı hücre ölümü sonrası) Hiperkalsemi (Paratiroid tümörü, yaygın kemik metastazları, multipl myeloma) |
İmmun yetmezlikler | Lenfomalar, ileri kanser olguları, kemoterapi |
Paraneoplastik sendromlar | İlgili bölüme gidiniz |
Kanser tedavisi
Hastalıkların tedavilerinde esas rolü vücudun bağışıklık sistemi üstlenmektedir. Bağışıklık sistemini zayıflatan etmenlerin ortadan kaldırılması tedavinin ilk basamağıdır. Kanserli hücrelerin ne kadar ve nerelere metastaz yaptığını tahmin etmek olanaksız olduğundan kanser tedavisi gören hastaların bağışıklık sistemlerinin güçlendirilerek bu yayılmış hücreleri yok etmesi arzu edilen bir durumdur.
Kanser tedavisi onkoloji uzmanı doktorlar tarafından yapılır. Birçok merkezde Onkoloji Hastahaneleri mevcuttur. Genel bilindik kanser tedavileri 5 çeşit yolla yapılır:
- Cerrahi (Kanserli dokuyu ve çevresindeki invazyon riski taşıyan bir miktar sağlıklı dokuyu alıp çıkartmak. Bazı durumlarda kanserli dokuyu cerrahi müdahale ile çıkartmak imkânsız olabilir. Bu durumda radyoterapi veya kemoterapi uygulanır.)
- Radyoterapi (ışın) tedavisi (Uygun dozda ışın uygulayarak kanser hücrelerinin öldürülmesi)
- Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek üzere ilaçlar kullanılması
- Alternatif tıp Bağışıklık sistemini güçlendirmeyi, asıl tedaviye destek olmayı amaçlayan ancak marjinalliğe açık olması nedeniyle, güvenilirliği ve etkinliği kontrollü deneylerle ispatlanmamış ön-tıbbi yöntemlerdir.
- İmmünoterapi Bağışıklık sistemi hücrelerinin kansere karşı etkin bir şekilde kullanılmasıdır. Örneğin idrar kesesi kanserinde kullanılan BCG uygulaması.
- Kök hücre nakli, lösemi veya lenfoma gibi kanla ilgili kanserli insanlar için uygulanması.
- Hedefli tedaviler, küçük moleküllü ilaçlar ve monoklonal antikorlar.
Kanser türleri
- Bazal hücreli cilt kanseri
- Beyin kanseri
- Endometriyum kanseri
- Testis kanseri
- Vulva kanseri
- Orofaringeal kanser
- Penis kanseri
- Üretral kanser
- Vajinal kanser
- Gastrointestinal kanser
- Leptomeningeal kanser
- Kalp kanseri
- Periampuller kanser
- Böbrek kanseri
- Kangri kanseri
- Göğüs kanseri
- Urakal kanser
- Apendiks kanseri
- Duodenum kanseri
- Meme kanseri
- Erkek meme kanseri
- Rahim kanseri
- Kalın bağırsak kanseri
- Akciğer kanseri
- Rahim ağzı kanseri
- Makat kanseri
- Cilt kanseri
- Yumurtalık kanseri
- Yemek borusu kanseri
- Boğaz kanseri
- Mide kanseri
- Prostat kanseri
- Rektum kanseri
- Yumurtalık tüpü kanseri
- Pankreas kanseri
- Tiroid kanseri
- Safra kesesi kanseri
- Ağız kanseri
- Karaciğer kanseri
- Mesane kanseri
- Kan kanseri (lösemi)
- Skuamöz hücreli karsinom (Epidermoid kanser)
- Gırtlak kanseri
Ayrıca bakınız
- Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı
- Onkolojik Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırılması
- Kulak Burun Boğaz Hastalıkları
- Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği
- Kanserli Çocuklara Umut Vakfı
- Kedilerde kanser
- Kanser tanısı
- Türkiye’de kanser
- Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı
- Dünya Kanser Günü
- Kanser immünoterapisi
- Ulusal Kanser Enstitüsü
- Uluslararası Kanser Savaş Örgütü
- Kanser ağrısı
- Kanserde transkripsiyonun düzenlenmesi
- COVID-19 ve kanser
- Adenokarsinom
- Prekanseröz lezyon
- Paraneoplastik sendrom
- Karsinom
- Sarkom
- Adenom
- 1 Nisan Şaka Günü
1 Nisan Şaka Günü, her yılın 1 Nisan günü kutlanır. Genelde şaka gününde insanların birbirine şaka yapması gelenek haline gelmiştir.
Nisan 1 şakası hakkında farklı kültür, inanç ve dillerde efsaneler bulunmaktadır.
- Fransa (Poisson d’avril – Nisan Balığı): 1564 yılında Fransa kralı IX. Charles yılbaşını 1 Nisan’dan 1 Ocak’a aldırır. Bu arada 1 Nisan’ı sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline gelir. 1 Nisan’ı yılbaşı kabul edenlere ise “Nisan Balığı” adı verilir.
- İngiltere – April Fools’ Day – Nisan Aptallar Günü
- İskoçya – Gowk veya Cuckoo günü
- İrlanda – Mektup emanet edilerek geleneksel hale gelmiştir. İnsanlar “aptallara daha fazla gönder” yazılı mektubu birbirlerine gönderirler.
- Lübnan – كذبة أول نيسان İlk nisan yalanı olarak 1 Nisan şakası ortaya çıkar.
- İran – İran’da buna “Dorugh e 13om Farvardin” (Farvardin 13’ün yalanı) denir ve insanlar ve medya, 1 Nisan’a eşdeğer olan Farvardin 13’ünde şaka yaparlar.
Nisan 1 veya Nisan Balığı, Hollanda, Belçika, Kanada, ABD, İsviçre, Türkiye, Japonya dahil dünyanın pek çok yerinde tanınmaktadır. Nisan 1 ile ilgili başka bir efsane de Pagan kültüründe 1 Nisan’da kutlanan Fous bayramıdır. Antik Roma’da Hilarya adıyla benzer bir bayram da kutlanmaktadır. Hindistan’da ise bu bayram 31 Mart’ta Holi adıyla kutlanmaktadır.
Köken
1564 yılında Fransa kralı IX. Charles, yıl başlangıcını Ocak ayının 1. gününe aldı. Daha önce Avrupa’da yaygın olan yıl başlangıcı 25 Mart’tı. O zamandaki iletişim şartlarıyla Charles’in bu kararı fazla yayılmadı. Duyanlar ise protesto amaçlı eski adetlerine devam ettiler. 1 Nisan’da partiler düzenlediler. Diğerleri ise onları Nisan aptalları olarak nitelendirdiler. 1 Nisan’a “aptallar günü” adını verdiler. Bu günde herkese sürpriz hediyeler verdiler, gerçek olmayan haberler ürettiler. Yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kültürlerinin bir parçası görerek devam ettirdiler. Oradan da bütün dünyaya bir şaka günü olarak yayıldı.
Kaynakça
- Van’ın Erciş ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
- Van’ın Gürpınar ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
wikipedia.org