2 Nisan

2 Nisan, Miladi takvime göre yılın 92. günüdür.

Olaylar

1453 - Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u kuşatma harekâtına başladı.

Efsaneler ve söylentiler

53 günlük kuşatma çeşitli söylentilere de yol açtı.

Stavros Sütunu — Bizanslı birçok falcının kehanetine göre kuşatmanın galibi Osmanlılar olacak fakat Osmanlı birlikleri Stavros Sütunu'na geldiklerinde bir melek elinde kutsal bir kılıçla gökten inerek bu kılıcı sıradan bir Bizanslıya verecek ve kılıç sayesinde Osmanlılar İran'a kadar sürülecekti. Bu kehanet sebebiyle birçok insanın Ayasofya'ya sığındığı tahmin edilmektedir çünkü Ayasofya Stavros Sütunu'nun gerisindeydi.
Ayasofya'daki keşiş — Muharebeden sonra Ayasofya'yı inceleyen II. Mehmed, rivayete göre iniltiler duydu ve bunun kaynağını bulmaları için askerlerini görevlendirdi. Ayasofya'nın mahzeninden çıkartılarak padişahın huzuruna getirilen keşiş İmparator Konstantin'in falında yenilgi gördüğü için mahzene atıldığını söyledi.
Molla Fenari'nin kehaneti — Osmanlı tarafındaki bir diğer rivayete göre II. Murat başkanlığında divan toplantısı yapılırken, Şeyhülislam Molla Fenari dışarıdaki bir çocuğu izlemekteydi. II. Murat'ın uyarısı üzerine cevap veren Molla Fenari İstanbul'u fethedecek kişinin bu çocuk olduğunu söyledi. Kuyu başındaki çocuk II. Mehmed idi. Hacı Bayram-ı Veli ve Akşemseddin'in de aynı kehanette bulunduğu belirtilmektedir.
Pişmiş balık söylentisi — Bizans tarafındaki yaygın bir inanışa göre felaket zamanı tavada pişirilmekte olan balıklar denize dönmek için çaba sarf eder ve tavadan atlamaya çalışırdı. Rivayete göre 29 Mayıs günü bir manastırda Rum papazlar balık pişirmekteydi ve surların düştüğü haberi duyulunca balıklar tavadan çıkarak yandaki havuza atladı.
Cibali efsanesi — Mısır'da şeyhlik yapan Cebe Ali, üç yüz dervişiyle birlikte Anadolu'ya gelir ve Osmanlı ordusuna katılır. Kuşatma sırasında ekmek yapmakla görevlendirilen Cebe Ali, rivayete göre tek fırından yüz binlerce kişiye ekmek çıkartır ve söylentiler ordu içerisinde dolaşır. 29 Mayıs günü üç yüz dervişiyle birlikte Haliç'i geçen Cebe Ali, Haliç surlarının önüne çıkar ve burada öldürülür. Öldüğü yer onun ismiyle anılır; günümüzde Cibali semtinin ismi buradan gelmektedir.
Ulubatlı Hasan — Birçok kaynakta ismi geçen Ulubatlı Hasan'ın gerçek olup olmadığı kesin değildir. Rivayete göre son hücum yapılırken Kaligaria Kapısı (Eğrikapı) surlarına 30 arkadaşıyla birlikte tırmanan Hasan, burcun tepesine çıkmayı başardı. Burca çıktığında 18 arkadaşı ölmüştü, palasıyla muhafızları deviren Hasan, Osmanlı bayrağını burcun tepesine dikti. Savaşçıların bütün dikkatini üzerinde toplayan Hasan'a 30-40 kadar ok saplandı fakat Hasan bayrağı dimdik tutmaya devam etti. Bu olay Osmanlı ordusunda şevke yol açtı, morali bozuk askerler taarruza geçti ve surlar aşıldı.
Yavedud Sultan — Rivayete göre kuşatma altındaki Konstantinopolis'te Yavedud adında bir aziz şehrin düşmemesi için her gün dua etmekteydi. Şehrin uzun süre dayanmasının sebebi olduğu düşünülen Yavedud Sultan, 29 Mayıs'ta ölmüştür. Cesedini bulan Osmanlılar cesedini yıkayarak tabuta koymuş ve törenle defnetmiştir; defnedilirken mezarından "Yavedud" sesi duyulduğu rivayet olunur.
Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin mezarı — MS 672 yılında Konstantinopolis'i kuşatırken ölen Ebu Eyyûb el-Ensarî'ye ait olduğu düşünülen mezar fetihten sonra Akşemseddin tarafından bulunmuştur. II. Mehmed'in emriyle buraya tekke ve medrese yapıldı; Eyüp Sultan Camii'nin temelleri atıldı. Rivayete göre orada yaşayan bir çoban, hayvanların bu bölgeye girmekten kaçındığını söyledi.
II. Mehmed'in bedduası — Şehirde yaşayan bir kâhine danışan padişah şehrin Osmanlılarda kalıp kalmayacağını sordu. Kâhin şehrin hiçbir zaman savaşla işgal edilmeyeceğini fakat zamanla şehirdeki malların ve mülklerin yabancılara satılacağı, bir zaman sonra şehrin adeta yabancı toprağı olacağını söyler. Bunu duyan padişahın sinirlenerek "Kendi arazisini yabancılara satanlar Allah'ın gazabına uğrasın" dediği rivayet edilir.

İstanbul'un ismi

Günümüzde yaygın adıyla bilinen İstanbul'un isim kökeni hakkında farklı bilgiler mevcuttur. Niğbolu Muharebesi'nde esir düştükten sonra Osmanlıların hizmetine giren Johannes Schiltberger, anılarında Bizans hakimiyetindeki İstanbul'a ve İstanbul halkının yaşamına yer vermiştir. Schiltberger'in anılarına göre 1453'ten önce Rumlar şehre "İstimboli", Türkler ise "Stanpol" demekteydi. Galata, Rumlar ve Türkler arasında ortakça "Kalathan" diye adlandırılmaktaydı. İstanbul Boğazı ise Rumlar arasında "Hellespont", Türkler arasında "Boghes" biçiminde bilinmekteydi. Osmanlı hakimiyetindeki İstanbul, "Kostantiniyye" (Konstantin'in Şehri), "Stanpolis" (Şehre Doğru), "Dersaadet" (Mutluluk Şehri), "Asitane" (Büyük Dergah), "Makarr-ı Saltanat" (Saltanatın Merkezi) ve "Dar-ül Hilafe" (Hilafet Merkezi) gibi farklı isimlerle anıldı. Genel olarak Osmanlı padişahları İstanbul için isim seçimi yapmadı, sadece III. Mustafa İslam Şehri anlamına gelen "İslambol"u kullanmaya gayret etti. Fetihten önce de Türkler tarafından yaygınca kullanılan ve "İstanbul" isminin kökeni olduğu tahmin edilen "Stanpol", Rumca iki kelimenin birleşiminden oluşmaktadır.^[245] Türkiye Cumhuriyeti döneminde resmî isim olarak sadece "İstanbul" seçildi. Tarih boyunca farklı dillerde İstanbul'a verilen isimler "Çargrad", "Konstantingrad", "Eskomboli", "Megali Polis", "Kalipolis", "Vizantion", "Nova Roma", "Alma Roma", "Bizantiya", "el-Mahsura" idi.

1917 - ABD, fiilen I. Dünya Savaşı'na girdi.
1918 - Van ve Muradiye'den Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi'ne ait Ordu Birlikleri'nin çekilişi.
1930 - Haile Selassie, kendini Etiyopya İmparatoru ilan etti.
1948 - Yazar Sabahattin Ali, Bulgaristan sınırını geçmeye çalışırken, kılavuzu Ali Ertekin tarafından öldürüldü. 28 Aralık'ta tutuklanan Ertekin'in cezası indirime uğradı. Aynı yıl çıkan af yasasıyla da serbest bırakıldı.
1948 - Ankara'da Opera Binası, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün de katıldığı bir tören ve ardından Adnan Saygun'un "Kerem" operasıyla perdelerini açtı.
1950 - Bursa Cezaevi'nde bulunan şair Nâzım Hikmet'in affı için, tanınmış sanatçı, yazar ve şair gibi toplumun ileri gelenleri, toplu olarak imzaladıkları sembolik bir dilekçe ile İsmet İnönü'ye başvuru yaptı.
1960 - Kayseri'ye giden CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'nün bulunduğu tren, Vali'nin emriyle durduruldu. Zorlukla yoluna devam edebilen İnönü, Kayseri'de 50 bin kişi tarafından karşılandı.
1965 - Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U Thant; Türkiye'nin, Kıbrıs özel temsilcisi Galo Plaza'nın görevine son verilmesi isteğini reddetti.
1971 - Başbakan Nihat Erim, reform programını TBMM'ye sundu.
1971 - TÜSİAD kuruldu.
1972 - Charlie Chaplin, komünist sempatizanı olduğundan kuşkulanıldığı McCarthy döneminde, 1952'de terk ettiği ABD'ye onca yıl sonra ilk kez ayak bastı. Eski ülkesine Oscar özel ödülünü almak için gelmişti.
1975 - Toronto'daki (Ontario-Kanada) CN Kulesi tamamlandı: Kule, 553,33 m ile dünyanın en yüksek 3. binası.
1975 - Rus satranç ustası Anatoli Karpov, AmerikalıBobby Fischer'in kendisine karşı müsabakaya çıkmayı reddetmesi ile, henüz 23 yaşında "dünya satranç şampiyonu" ünvânını kazandı.
1976 - İlk Türk Turizm Kurultayı, İstanbul'da toplandı.
1976 - Doğubayazıt ve çevresinde meydana gelen 4,8 büyüklüğündeki depremde beş kişi öldü, 80 ev yıkıldı.
1978 - Dallas dizisi, Amerikan CBS televizyonunda ilk kez yayımlandı.
1982 - Arjantin, Falkland Adaları'nı işgâl etti.
1984 - Soyuz T-11 uzay aracının ekip lideri Rakesh Sharma, uzaya gönderilen ilk Hint ünvânını kazandı.
1987 - İstanbul'da yapılan ECO toplantısında, Türkiye, Pakistan ve İran, uzaya ortak bir haberleşme uydusu fırlatmayı kararlaştırdı.
1989 - Mihail Gorbaçov, Küba lideri Fidel Castro ile görüşmek ve iki ülke arasındaki anlaşmazlıkları gidermek amacıyla Havana'ya gitti.
1992 - Mafya patronu John Gotti, "adam öldürmek" ve "haraç almak" suçlarından New York'ta tutuklandı.
1992 - Ermenistan, Kelbecer'i işgal etti.
2001 - İBDA/C örgütü lideri "Salih Mirzabeyoğlu" kod adlı Salih İzzet Erdiş, "anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye kalkışmak" suçundan idâm cezasına çarptırıldı.
2006 - ABD'de kasırga ölüm saçtı: yalnızca Tennessee'de 29 kişi öldü.
2007 - Büyük Okyanus'ta meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremin oluşturduğu tsunami, Solomon Adaları'nı vurdu: 28 kişi öldü.
2020 - Doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı dünya çapında 1 milyonu geçti.

Doğumlar

742 - Şarlman, Alman Kralı (ö. 814)
1348 - IV. Andronikos Palaiologos, Bizans İmparatoru (ö. 1385)
1647 - Maria Sibylla Merian, Alman entomolog, bilimsel illüstratör ve naturalist (ö. 1717)
1725 - Giacomo Casanova, İtalyan yazar (ö. 1798)
1805 - Hans Christian Andersen, Danimarkalı masal yazarı (ö. 1875)
1827 - William Holman Hunt, İngiliz ressam (ö. 1910)
1838 - Léon Gambetta, Fransız siyasetçi (ö. 1882)
1840 - Émile Zola, Fransız yazar (ö. 1902)
1850 - Alexandre Vallaury, Fransız asıllı mimar ve İstanbullu levanten (ö. 1921)
1862 - Nicholas Murray Butler, Amerikalı eğitimci, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1947)
1875 - Walter Chrysler, Amerikalı otomobil üreticisi (ö. 1940)
1891 - Max Ernst, Alman gerçeküstücü ressam (ö. 1976)
1899 - Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci (ö. 1961)
1914 - Alec Guinness, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2000)
1927 - Ferenc Puskás, Macar futbolcu (d. 2006)
1928 - Serge Gainsbourg, Fransız şarkıcı (ö. 1991)
1939 - Marvin Gaye, Amerikalı şarkıcı (ö. 1984)
1948 - Ayşin Atav, Türk oyuncu
1950 - Eleanor Barooshian, Amerikalı şarkıcı (ö. 2016)
1960 - Muhammed Micarul Kayes, Bangladeşli bürokrat ve diplomat (ö. 2017)
1962 - Clark Gregg, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist
1967 - Ali Koç, Türk iş adamı
1969 - Mariella Ahrens, Alman oyuncu
1972 - Ashraf Saber, İtalyan atlet
1974 - Tayfun Korkut, Türk futbolcu
1975 - Pedro Pascal, Şili asıllı Amerikalı oyuncu
1976 - Korel Cezayirli, Türk oyuncu
1976 - Pattie Mallette, Kanadalı şarkıcı Justin Bieber'ın annesi
1977 - Michael Fassbender, Alman-İrlandalı aktör
1979 - Aslı Tandoğan, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1979 - Bengü, Türk şarkıcı
1979 - Grafite, Brezilyalı futbolcu
1982 - Marco Amelia, İtalyan futbolcu
1984 - Engin Atsür, Türk basketbolcu
1986 - Selen Seyven, Türk dizi, tiyatro ve sinema oyuncusu

Ölümler

1657 - III. Ferdinand, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1608)
1791 - Honoré Gabriel Riqueti de Mirabeau, Fransız siyasetçi (d. 1749)
1872 - Samuel Morse, Amerikalı mucit (d. 1791)
1873 - Melek Cihan Hanım, İran Şahı Muhammed Şah'ın eşi (d. 1805)
1891 - Ahmet Vefik Paşa, Osmanlı Sadrazamı (d. 1823)
1891 - Albert Pike, Amerikalı şair, general ve 33. Derece Büyük Mason Üstadı (d. 1809)
1914 - Paul Heyse, Alman yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1830)
1923 - Topal Osman, Türk asker (d. 1883)
1928 - Theodore Richards, Amerikalı kimyacı (d. 1868)
1948 - Sabahattin Ali, Türk yazar (d. 1907)
1953 - Hugo Sperrle, Alman mareşal (d. 1885)
1966 - C. S. Forester, İngiliz yazar (d. 1899)
1972 - Takamatsu Toshitsugu, Japon dövüş sanatları ustası (d. 1889)
1974 - Georges Pompidou, Fransa Cumhurbaşkanı (d. 1911)
1987 - Buddy Rich, Amerikalı müzisyen (d. 1917)
1992 - Necdet Evliyagil, Türk şair ve milletvekili (d. 1927)
1995 - Hannes Alfvén, İsveçli astrofizikçi (d. 1908)
2003 - Edwin Starr, Amerikalı şarkıcı (d. 1942)
2005 - İhsan Topaloğlu, Türk siyasetçi (d. 1915)
2005 - Papa II. John Paul, Katolik kilisesinin Polonya kökenli ilk lideri (d. 1920)
2007 - Ömer Abuşoğlu, Türk siyasetçi (d. 1951)
2008 - Yakup Satar, Türk İstiklal Madalyası sahibi ve İstiklal Savaşı'nı yaşamış son gazi (d. 1898)
2012 - Neslişah Sultan, son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin’in ve son Halîfe Abdülmecit’in torunu (d. 1921)
2013 - Jesús "Jess" Franco (Jesús Franco Manera) İspanyol yönetmen, aktör ve senarist (d. 1930)
2013 - Milo O'Shea, İrlandalı aktör (d. 1926)
2015 - Manoel Cândido Pinto de Oliveira, Portekizli tanınmış film yönetmeni (d. 1908)
2015 - Steve Stevaert, Belçikalı siyasetçi ve eski bakan (d. 1954)
2016 - Gallieno Ferri, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve illüstratör (d. 1929)
2016 - Adil Adilzade, Azeri asker (d. 1993)
2016 - Leandro Barbieri (bilinen adları: El Gato Barbieri ve Kot Barbieri), Arjantinli caz müzisyeni, bestecisi ve saksofoncu (d. 1932)
2016 - Rasım Mammadov, Azeri binbaşı (d. 1977)
2017 - Hakan Oruçkaptan, Türk beyin ve sinir cerrahisi uzmanı (d. 1959)
2018 - Dursun Ali Sarıoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
2018 - Winnie Madikizela-Mandela, Güney Afrikalı siyasetçi ve aktivist (d. 1936)
2020 - Oskar Fischer, 1975'ten 1990'a değin Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin (ADC) dışişleri bakanı olarak görev yapmış Doğu Alman politikacı (d. 1923)

Tatiller ve özel günler