Ulus |
İlçe
|
|
Ülke |
Türkiye |
İl |
Bartın |
Coğrafi bölge |
Karadeniz |
İdare |
• Kaymakam |
Mehmet Sadık KILIÇ |
• Belediye başkanı |
Hasan Hüseyin Uzun (AK Parti) |
Rakım |
200 m (600 ft) |
Nüfus
(2018)
|
• Toplam |
22,333 |
• Kır
|
- |
• Şehir
|
- |
Zaman dilimi |
UTC+03.00 (TRS) |
İl alan kodu |
0378 |
İl plaka kodu |
74 |
Resmî site ulus.bel.tr ulus.gov.tr
|
Ulus, Türkiye'nin Bartın ilinin bir ilçesidir. Batı Karadeniz Bölgesi'nde yer alır.
Tarihçe
Ulus'un tarihinin MÖ 3000 yıllarına kadar dayandığı kabul edilmektedir. MÖ 800 ile MÖ 2000 yılları arasında bölgeye ilk önce doğudan, sonra batıdan akınlar, göçler olmuş, Hititlerle çağdaş Gasgolar uzun süre bu bölgede barınmışlardır. Anadolu Selçukluları zamanında Ulus Candaroğulları Beyliği'nin sınırları içinde kalmıştır.
Osmanlılar zamanında ilçe küçük bir yerleşim merkezi olarak kalmış, herhangi bir ticari, siyasi ve askeri olaya sahne olmamıştır.
Ulus, Safranbolu ilçesine bağlı nahiye durumunda iken, 8 Ağustos 1944 tarihinde Zonguldak iline bağlı ilçe yapılmıştır. 28 Ağustos 1991 gün ve 3760 sayılı kanunla Bartın'ın il olması üzerine Ulus, Bartın iline bağlanmıştır.
Coğrafya
İlçe genelde engebeli araziye sahiptir. Bölgenin esas bitki örtüsü ormandır. Denizden ortalama yüksekliği 200 metre olup, yüzölçümü 713 km²'dir.
Nüfus
2000 |
28.822 |
3.598 |
25.224 |
2007 |
24.288 |
3.327 |
20.961 |
2008 |
24.458 |
3.339 |
21.119 |
200 |
24.315 |
3.356 |
20.959 |
2010 |
23.648 |
3.320 |
20.328 |
2011 |
23.024 |
3.246 |
19.778 |
2012 |
22.680 |
3.255 |
19.425 |
2013 |
22.466 |
3.240 |
19.226 |
2014 |
21.955 |
3.247 |
18.708 |
2015 |
21.410 |
3.274 |
18.136 |
2016 |
21.116 |
3.188 |
17.928 |
Şive
Ulus ilçesinde kullanılan Türk şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre şöyledir:
Bartın ilinde kullanılan Türk şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre, iki ayrı grupta yer alır:
Anadolu ağız bölgesi
Türkiye Türkçesinin kollarından Anadolu kolu ana ağız grupları bakımından Doğu Grubu, Kuzeydoğu Grubu ve Batı Grubu olarak üçe ayrılır. Prof. Dr. Leylâ Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması adlı çalışması Anadolu ağızları üzerine yapılmış akademik bir çalışmadır.
Anadolu ağız bölgesi, Türkiye’nin Anadolu topraklarını içerir. İlk aşamada sınır bu şekilde belirtilmiş ve incelenmiştir.
Anadolu'da özellikle Karadeniz Bölgesi, Güneydoğu Bölgesi ve de Ege Bölgesi'nde ağız farklılıkları vardır. Ancak bu ağızlar, küçük yaşlardan itibaren eğitimde yazı dilinin kullanımı, basın-yayın gibi bazı sebeplerle yavaş yavaş kaybolmaktadır.
Doğu Grubu[
Anadolu ağızlarının Doğu Grubu içinde yer alan yerler ve bunların alt gruplar şunlardır:
1. Grup: Ağrı, Van, Muş, Bitlis, Bingöl, Siirt, Diyarbakır, Mardin, Hakkâri, Şanlıurfa (Birecik, Halfeti hariç), Palu, Karakoçan ağızları.
- 1.1. Ağrı, Malazgirt
- 1.2. Muş, Bitlis
- 1.3. Ahlat, Adilcevaz, Bulanık, Van
- 1.4. Diyarbakır, Şanlıurfa
- 1.5. Palu, Karakoçan, Bingöl, Karlıova, Siirt
2. Grup: Kars, Erzurum, Aşkale, Ovacık, Narman, Pasinler, Horasan, Hınıs, Tekman, Karayazı, Erzincan, Tercan, Çayırlı, Kemah, Refahiye, Gümüşhane ağızları.
- 2.1. Kars (yerli ağzı)
- 2.2. Erzurum, Aşkale, Ovacık, Narman
- 2.3. Pasinler, Horasan, Hınıs, Tekman, Karayazı, Tercan (kısmen)
- 2.4. Bayburt, İspir (Hunut grubu hariç), Erzincan, Çayırlı, Tercan (kısmen)
- 2.5. Gümüşhane
- 2.6. Refahiye, Kemah
- 2.7. Kars (Azeriler ve Terekemeler)
3. Grup: Ardahan, Posof, Artvin, Şavşat, Yusufeli, Ardanuç, Oltu, Tortum, Olur, Şenkaya, İspir ağızları.
- 3.1. Posof, Artvin, Şavşat, Ardanuç, Yusufeli
- 3.2. Ardahan, Olur, Oltu, Şenkaya, İspir (Hunut grubu), Tortum
4. Grup: Kemaliye, İliç (Erzincan), Elazığ, Keban, Baskil, Ağın, Harput, Tunceli ağızları.
- 4.1. Kemaliye, İliç, Ağın
- 4.2. Tunceli, Hozat, Mazgirt, Pertek
- 4.3. Harput
- 4.4. Elazığ, Keban, Baskil
Kuzeydoğu Grubu
Anadolu ağızlarının Kuzeydoğu Grubu içinde yer alan yerler ve bunların alt gruplar şunlardır:
1. Grup: Trabzon, Rize, Kalkandere, İkizdere, Gündoğdu, Büyükköy ağızları.
- 1.1. Vakfıkebir, Akçaabat, Tonya, Maçka, Of, Çaykara
- 1.2. Trabzon, Yomra, Sürmene, Araklı, Rize, Kalkandere, İkizdere, Gündoğdu, Büyükköy
2. Grup: Çayeli, Çamlıhemşin, Pazar, Ardeşen, Fındıklı ağızları
- 2.1. Çayeli, Kaptanpaşa
- 2.2. Çamlıhemşin, Pazar, Hemşin, Ardeşen, Fındıklı
3. Grup: Arhavi, Hopa, Borçka, Kemalpaşa, Muratlı, Ortacalar, Göktaş, Camili, Meydancık, Ortaköy ağızları.
- 2.3.1. Arhavi, Hopa, Kemalpaşa, Ortacalar
- 2.3.2. Hopa (ufak kısmı)
- 2.3.3. Borçka, Muratlı, Camili, Meydancık, Ortaköy, Göktaş
Batı Grubu
Anadolu ağızlarının Batı Grubu içinde yer alan yerler ve bunların alt gruplar şunlardır:
1. Grup: Afyonkarahisar, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Burdur, Bursa, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla, Uşak, Nallıhan ağızları.
- 1.1. Afyonkarahisar, Eskişehir, Uşak, Nallıhan
- 1.2. Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik
- 1.3. Aydın, Burdur, Denizli, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla
- 1.4. Antalya
2. Grup: İzmit, Sakarya ağızları.
3. Grup: Bolu (Göynük, Mudurnu, Seben, Kıbrıscık hariç), Zonguldak, Bartın, Kastamonu (Tosya hariç), Ovacık, Eskipazar ağızları.
- 3.1. Zonguldak, Devrek, Karadeniz Ereğli
- 3.2. Bartın, Çaycuma, Amasra
- 3.3. Bolu, Ovacık, Eskipazar, Karabük, Safranbolu, Ulus, Eflani, Kurucaşile
- 3.4. Kastamonu
4. Grup: Beypazarı, Çamlıdere, Kızılcahamam, Güdül, Ayaş, Göynük, Mudurnu, Seben, Kıbrıscık, Çankırı (Ovacık, Eskipazar, Kızılırmak hariç), Tosya (Kastamonu), Boyabat, Çorum, İskilip (dağ köyleri hariç), Bayat, Kargı, Osmancık ağızları.
- 4.1. Göynük, Mudurnu, Kıbrıscık, Seben
- 4.2. Kızılcahamam, Beypazarı, Çamlıdere, Güdül, Ayaş
- 4.3. Çankırı (Ovacık, Eskipazar, Kızılırmak hariç), Çorum, İskilip, Kargı, Bayat, Osmancık, Tosya, Boyabat
5. Grup: Sinop (Boyabat hariç), Samsun (Havza, Ladik hariç), Ordu (Mesudiye hariç), Giresun (Şebinkarahisar ve Alucra hariç), Şalpazarı ağızları.
- 5.1. Sinop, Alaçam
- 5.2. Samsun, Kavak, Çarşamba, Terme
- 5.3. Ordu, Giresun, Şalpazarı
6. Grup: Havza, Ladik, Amasya, Tokat, Sivas (Şarkışla ve Gemerek hariç), Mesudiye, Şebinkarahisar, Alucra, Malatya, Hekimhan, Arapgir, Malatya ağızları.
- 6.1. Ladik, Havza, Amasya, Tokat, Erbaa, Niksar, Turhal, Reşadiye, Almus
- 6.2. Zile, Artova, Sivas, Yıldızeli, Hafik, Zara, Mesudiye
- 6.3. Şebinkarahisar, Alucra, Suşehri
- 6.4. Kangal, Divriği, Gürün, Malatya, Hekimhan, Arapgir, Malatya
7. Grup: Tarsus, Ereğli, Konya merkez ilçesinin bazı köyleri, Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman, Darende, Akçadağ, Doğanşehir, Birecik, Halfeti ağızları.
- 7.1. Akçadağ, Darende, Doğanşehir
- 7.2. Afşin, Elbistan, Göksun, Andırın, Adana, Hatay, Tarsus, Ereğli
- 7.3. Kahramanmaraş, Gaziantep
- 7.4. Adıyaman, Halfeti, Birecik, Kilis
8. Grup: Ankara, Haymana, Balâ, Şereflikoçhisar, Çubuk, Kırıkkale, Keskin, Kalecik, Kızılırmak, Çorum (merkez ilçe ile güneyindeki ilçeler), Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Kayseri, Şarkışla, Gemerek, Yozgat ağızları.
9. Grup: Konya (merkez ilçesinin bazı yöreleri ve Ereğli hariç), Mersin (Tarsus hariç) ağızları.
Özellikler
Birkaç özellik:
- Ege ağızlarında /r/ sesi kaybolmuştur: var-vā gibi…
- Orta Anadolu ağızlarında /k/ sesi, /g/ olur: Konya-Gonya, keçi-geçi. p /b değişimi vardır: piliç-biliç.
- Kayseri,Bozok yöresinde ö/ü sesleri değişir: öküz-oküz…
- Doğu ve güneydoğu ağzında gırtlak sesleri Arapçaya özgüdür: alem-a'lem…
- Karadeniz ağızlarında Eski Tuva Türkçesi gibi b /p değişimi görülür: bunu-puni…
- Trakya ağızlarında ilk hecedeki /ö/ sesi daralabilir: börek-bürek…
- Kıbrıs ağızlarında Azerbaycan Türkçesi gibi t↔d, k↔g değişimi görülür: kurt ↔ gurd…
Türkiye Türkçesi
|
Altay dilleri • Türk yazı sistemleri • Türk Dil Kurumu
|
Tarih |
Tarihî dönemler |
Ana Altayca • Ana Türkçe • Hunca • Göktürkçe • Eski Uygur Türkçesi • Karahanlı Türkçesi • Ana Oğuz Türkçesi • Eski Anadolu Türkçesi • Osmanlı Türkçesi
|
Fonetik tarihi |
|
|
Coğrafya |
Ülkeler |
Arnavutluk • Bosna-Hersek • Bulgaristan • Irak • Karadağ • Kıbrıs Cumhuriyeti • Kosova • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti • Makedonya • Romanya • Suriye • Türkiye • Yunanistan ve yeni saha; Almanya • ABD • Avustralya • Avusturya • Azerbaycan • Belçika • Birleşik Arap Emirlikleri • Birleşik Krallık • Danimarka • El Salvador • Finlandiya • Fransa • Gürcistan • Hollanda • Honduras • İran • İsrail • İsveç • İsviçre • Kanada • Kazakistan • Kırgızistan • Özbekistan • Rusya • Sırbistan • Tacikistan • Ukrayna
|
İlgili konular |
Asli coğrafya • Göçlerle oluşan coğrafya • Nüfus
|
|
Ağızlar |
Anadolu |
Batı Grubu • Doğu Grubu • Kuzeydoğu Grubu
|
Rumeli |
Batı Rumeli • Doğu Rumeli
|
Kıbrıs |
|
Suriye |
|
Irak |
|
|
Yapı |
Gramer • Fonetik • Morfoloji • Söz dizimi • Söz varlığı • Türkçe sözler • Alıntılar • Verintiler
|
Alfabe |
Bugünkü alfabe |
Türk alfabesi • Türk Braille alfabesi
|
Eski alfabeler |
Orhun alfabesi • Mani alfabesi • Soğut alfabesi • Eski Uygur alfabesi • Brahmi alfabesi • Tibet alfabesi • Süryani alfabesi • Osmanlı alfabesi
|
|