Türk bilim insanları geliÅŸtirdi! Koronada müthiÅŸ geliÅŸme...

Türkiye'de ilk vakanın görülmesinin ardından kurulan iÅŸ birliÄŸi ile aylar süren çalışmanın yüz güldüren sonuçlarını Bilkent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Abdullah Atalar, AA muhabirine açıkladı. Koronavirüsün dünyayı dizler üzerine çöktürdüÄŸünü ifade eden Atalar, "Koronavirüs, 150 nanometre boyutunda bir parçacık. UNAM araÅŸtırmacılarımız yıllarca nano boyuttaki parçacıklarla uÄŸraÅŸtılar. Dolayısıyla bu konu, nanoteknoloji ile uÄŸraÅŸan hocalarımızın tam alanına giriyor." diye konuÅŸtu. 

Koronavirüsün Türkiye'de görülmeye baÅŸlamasının hemen ardından hızlı sonuç veren bir test sisteminin geliÅŸtirilmesi için projeye baÅŸlandığını bildiren Atalar, ÅŸöyle devam etti:

"Proje tamamlandı ve PCR'ın yerini alabilecek hem de çok hızlı yani saniyeler içinde sonuç verebilen bir yöntem geliÅŸtirildi. Pozitifse hemen sonuç veriyor, negatiflik olması halinde kontrollerle biraz daha uzun sürüyor. Yapılan kontrollerde bu yöntemle pozitif bulduklarımızın PCR'ı negatif çıksa bile birkaç gün sonra PCR'larının pozitife döndüÄŸünü gördük. Bu cihaz tamamen Türk malı. Türkiye'ye ait eÅŸi bulunmayan bu teknolojiden bütün dünya faydalanacak. Bunu tabii hocalarımıza ve Bilkent UNAM'daki araÅŸtırma ortamına borçluyuz."

SÄ°STEM SANÄ°YELER Ä°ÇÄ°NDE VE HASTALIÄžIN ERKEN EVRESÄ°NDE SONUÇ VERÄ°YOR

Bilkent Üniversitesi UNAM baÅŸ araÅŸtırmacılarından Doktor ÖÄŸretim Üyesi Bülend Ortaç ise fotonikçiler, malzeme bilimciler ve biyoloji alanında çalışan bilim insanlarından oluÅŸan çalışma grubu olarak koronavirüsün Türkiye'de görülmesinin hemen ardından yeni test kiti geliÅŸtirmek üzere çalışmalara baÅŸladıklarını anlattı. Optik yöntemleri kullanarak hızlı ÅŸekilde tanı sistemi ve kitinin geliÅŸtirilmesi için yürüttükleri çalışmanın 7 ay sürdüÄŸünü bildiren Ortaç, "Ä°kinci faz çalışmalarında olumlu sonuçlar aldık. Burada hem laboratuvarda yaptığımız hem de hastanede koronavirüs hastalarıyla yaptığımız testlerin büyük bir doÄŸrulukla sonuç verdiÄŸini gördük." bilgisini paylaÅŸtı.

Çalışmanın ürün haline getirildiÄŸini aktaran Ortaç, ÅŸöyle devam etti:

"Sadece ağızdan alınan sürüntü için hızlı bir kit ve optik düzenekle hızlı tanı yapabilen cihaz geliÅŸtirdik. PCR testi, hata payı yüksek ve hastalık baÅŸladıktan 2-3 gün sonra sonuç veren bir yöntemken bizim sistemimiz saniyeler içinde ve hastalığın erken evresinde sonuç veriyor, doÄŸruluk payı ise yüzde 99'lık oran ile çok çok yüksek. Hastalar üzerinde yaptığımız testlerde, PCR testlerinin çok öncesinde sonuç aldık."

Ortaç, geliÅŸtirdikleri yüksek teknolojinin tamamen yeni bir sistem olduÄŸuna deÄŸinerek fikri koruma hakkı için uluslararası patent baÅŸvurusu yaptıklarını aktardı.

Hızlı ve güvenilir bir virüs tespit yöntemi olarak, sistemin Türkiye'de ve dünyada yaygın olarak kullanılacağına inandıklarını dile getiren Ortaç, "Bu biyosensör sisteminin seri üretimi için gerekli altyapı yatırımlarına halihazırda baÅŸlandı. Etik Kurul onayı ve Türkiye Ä°laç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TÄ°TCK) onayı gibi gerekli izinlerin en kısa sürede tamamlanarak, ürünün seri üretim safhasına geçilmesi ve tahminen 2 ay içerisinde kullanıcılarla buluÅŸturulması planlanıyor. Bu sayede pandeminin kontrol altına alınmasına katkıda bulunulacak ve sosyal hayatın önemli ölçüde rahatlatılması mümkün olacak." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

"Bu sistemde, bir biyosensör cihazına özel olarak geliÅŸtirilen patojen tespit çipi üzerinden, dinamik olarak floresan sinyali alınarak, patojenlerin saniyeler içerisinde tespit edilmesi saÄŸlanıyor. Bir hastadan alınan örnek, özel bir solüsyonla karıştırıldıktan sonra patojen tespit çipi üzerine damlatılıyor, biyosensör cihazı tarafından ortamda patojen varsa, floresan sinyali alınarak yüksek doÄŸrulukta patojen varlığını tespit ediyor. Halihazırda orofarenks ve nazofarenks gibi derin bölgelerden sürüntü örneÄŸi almak yerine, ağız içinden tükürük örneÄŸi alınması da sistemin kullanımını tercih edilir kılıyor. Yaygın olarak kullanılan PCR testlerinden farklı olarak, sistem örnek çoÄŸaltmaya deÄŸil, geliÅŸmiÅŸ optik yöntemlerle virüsün varlığı ya da yokluÄŸunun tespitine dayanıyor. Sistemde hem hassas biçimde virüs tespitini hem de tespitte yüksek derecede seçiciliÄŸi saÄŸlayan optik ve elektronik modüller, ayrıca üst düzey biyoteknoloji ve malzeme bilimi bilgisi kullanıldı."