Tartışma büyüyor! Tedavi ararken dert mi bulduk?

Tarımsal üretimin önemi koronavirüs salgınıyla daha iyi anlaşıldı. Ä°ÅŸte tam bu dönemde ‘tarım ilaçları’ da ‘Bayer/Monsanto davası’ ile yeniden gündemin en tartışmalı konusu oldu.

Tüm dünyada olduÄŸu gibi Türkiye’de de çiftçilerin yoÄŸun olarak kullandığı ‘glifosat’ etken maddeli ilaçların kansere yol açabilecek kadar zararlı olduÄŸu tartışılıyor.

Bunun dışında farklı ‘zararlı’ etken maddeleri olduÄŸu iddia edilen ilaçlar da var. Türkiye, Avrupa’da en az pestisit (tarım ilacı) kullanan ülke olarak biliniyor. Ancak merdiven altı üretim ve kaçak yollardan giren ilaç kullanımı olduÄŸu da biliniyor.

REÇETEYÄ° KÄ°M YAZSIN?

Üreticiye ‘doÄŸru ilaç ve doz’ içeren reçete, denetimde ise ‘kararlılık’ öneriliyor. Aksi takdirde bu ilaçların, toplum ve toprak saÄŸlığı açısından ciddi sorunlara yol açabileceÄŸi vurgulanıyor.

Alman ilaç devi Bayer, ‘Roundup’ tarım ilacındaki ‘glifosat’ın kansere yol açtığı iddiasıyla açılan davalardan feragat edenlere 11 milyar dolar ödeyecek. Davaların nedeni ise, bu etken maddenin kansere yol açtığı iddiaları!

Türkiye’de ‘mezar kurutan’ diye de bilinen ilaç; karayolu çevresi, kaldırımlar, çalılık alanlar ve hatta mezarlıklarda yabani otları yok etmek için kullanılıyor.

Türkiye’de Avrupa’ya göre tarım ilacı kullanımı daha az olsa da, kullanım hatalarının toprağı ve saÄŸlığı ‘zehirleyebileceÄŸi’ kaydediliyor. Mevcutta tarım ilaçları çiftçiye bir ‘reçete’ ile veriliyor. Çiftçi sorununu anlattıktan sonra gittiÄŸi ziraat mühendisi ona reçete yazıyor.

Ancak uygulamada önemli yanlışlar olduÄŸunu vurgulayan Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, “Reçeteli satış sistemi saÄŸlıklı yürümüyor. Ä°laç bayii daha fazla satmak istiyor, çiftçi de en etken olanı almak istiyor. Ä°htiyaç fazlası kullanıyor. Hatta reçeteyi ilaç bayisi bile yazabiliyor. Öncelikle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın daha önce gündeme getirdiÄŸi ‘her köye bir ziraat mühendisi’ baÅŸta olmak üzere etken çalışmalarını hızlandırması lazım” diye konuÅŸtu.

Ä°LAÇLARLA Ä°LGÄ°LÄ° DÄ°KKAT ÇEKENLER

Dünyada yıllık 3 milyon tondan fazla pestisit kullanıldığı tahmin ediliyor.

Türkiye’de bu sayı ise 2018’e göre 60 bin ton.

Bakanlık bugüne kadar 185 etkin maddeyi yasakladı

Haziranda ise 16 madde daha yasaklandı.

Ancak yasaklanan bu etken maddeler bir süre daha kullanılabilecek.

Yasaklı maddelerin 4 tanesi 30 Haziran 2020’ye kadar ithal edilecek, 31 Temmuz 2020’ye kadar imalatı yapılacak.

Yasaklanan etken maddelerden 10 tanesinin ithalatı 31 AÄŸustos’a, imalatı 15 Ekim’e kadar sürecek.

ALMAN DEVÄ°NDEN SAÄžLIK KUMARI!

Alman ilaç ve kimya devi Bayer’in yabani otlara karşı kullanılan ‘Roundup’ isimli ilacındaki glifosat maddesinin kansere yol açtığı iddiaları nedeniyle başı dertten kurtulmuyor. Reuters’te yer alan habere göre, Bayer ‘Roundup’ ilacıyla ilgili ÅŸimdi riskli bir hamle hazırlığında. Buna göre Bayer ilacı raflardan çekmeden gelecekte açılabilecek davaların da önünü kesebilecek bir plan yaptı.

Haberde, “Åžirket, Roundup’taki aktif bileÅŸen olan glifosatın tarımsal kullanım için güvenli olduÄŸunu iddia eden bilimsel kanıtlar üzerinden hesaplı bir kumar oynamaya karar verdi” denildi. Haber ÅŸöyle devam etti:

“ABD Çevre Koruma Ajansı ve Avrupa Kimyasallar Ajansı da dahil olmak üzere dünya çapında düzenleyici kurumlar, glifosatın kanserojen olmadığına karar vermiÅŸti. Ancak Dünya SaÄŸlık Örgütü’nün kanser araÅŸtırma bölümü, herbisiti 2015 yılında ‘olası bir kanserojen’ olduÄŸunu belirledi ve 2018’den bu yana, her iki taraftan bilimsel kanıtları dinleyen 3 farklı ABD jürisi, ilacın kansere neden olduÄŸu kararını açıkladı.”

4 YIL SÜREBÄ°LÄ°R

Bayer’in planına göre, üzerinde uzlaşılacak bilim insanlarından bağımsız bir panel oluÅŸturulacak. Åžirket, panelin araÅŸtırmalarında kullanması için 1.25 milyar dolar verecek. AraÅŸtırmanın en az 4 yıl sürmesi bekleniyor. Panelin bulduÄŸu sonuçlar Bayer’i ve Roundup kullanmış ancak kanser olmayan herkesi baÄŸlayacak.

Panel glifosatın kanserojen olmadığını tespit ederse, kullanıcılar artık dava açamayacak. Panel, glifosatın kansere neden olduÄŸunu belirlerse, Bayer çok sayıda yeni davayla karşılaÅŸabilecek.

‘ALARM’DA TÜRKÄ°YE Ä°LK SIRADA

Ali Ekber Yıldırım, Avrupa BirliÄŸi’ne ihracat yapan ülkelerin sebze meyvelerinde uygun bulunmayanların ‘erken alarm’ sistemi ile açıklandığını hatırlatırken, duyurulan ve uygun bulunmayan parti sayılarına (RASFF 2019) bakıldığında ilk sırada Türkiye’nin olduÄŸunu söyledi.

Örnek veren Yıldırım, “AB’ye sebze meyve ihracatı 10 milyar dolar olan Hollanda’nın 2019’da 31 parti ürünü uygun bulunmazken, 1.5 milyar dolarlık ihracat yapan Türkiye’nin 85 parti ürünü uygun bulunmadı.

Bu durumda 2 yol izleniyor; Almanya’ya ihraç ettiÄŸiniz ürün kalıntı deÄŸerleri Alman standardına göre fazla ise, standardı daha yüksek olan Fransa’ya gönderilebiliyor. Veya ihracatçı geri getirip bakanlığa baÅŸvuruyor ve iç piyasada deÄŸerlendirmek istiyor” dedi.

DAVASI 10 TEMMUZ’DA...

Türkiye’de de Bayer/Monsanto’nun ‘glifosat’ etken maddeli ‘Roundup’ ilacı için bir dava açıldı. Konu, Milliyet’ten Gürkan AkgüneÅŸ’in AÄŸustos 2019’daki haberiyle de gündeme taşınmıştı. Dava, 10 Temmuz’da Ankara’da görülecek.

Davayı açan ise Avukat Senih Özay. Ankara 18. Ä°dare Mahkemesi’nin çeÅŸitli kurum ve kuruluÅŸlardan ilaca ve etkilerine dair deÄŸerlendirme istediÄŸini anlatan Özay, “Ülkemizde de tespit edilmesini istiyoruz” dedi.

ZÄ°RAAT MÜHENDÄ°SSÄ°Z ÇOK Ä°LAÇ FÄ°RMASI VAR

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) BaÅŸkanı Baki Remzi Suiçmez, Türkiye’de 7 bin tarımsal ilaç satan firma olduÄŸunu söyledi. ‘Bunların yaklaşık yüzde 25’inde hala ziraat mühendisi yok’ diyen Suiçmez, “Zirai mücadele ilaçları doÄŸru kullanılmazsa zehirdir”dedi. DoÄŸal mücadelenin temel hedef olması gerektiÄŸini anlatan Suiçmez, 3 ‘doÄŸru’ya dikkat çekti: “DoÄŸru ilacı, doÄŸru zamanda, doÄŸru dozda verirsek zehrin etkisi en az olur.”

‘KAÇAK’ GÄ°RÄ°Åž ENGELLENMELÄ°

Türkiye’nin bir de kaçak ve merdiven altı üretilen tarım ilacı sorunu var. Buna göre, yurt içinde merdiven altı tabir edilen sahte ilaçlar ve sınır bölgelerinden kaçak giriÅŸler biliniyor. ZMO BaÅŸkanı Baki Remzi Suiçmez, “Ziraat mühendislerinin daha etkin rol alınması saÄŸlanarak, geleceÄŸimizi korumak için harekete geçmeliyiz. Etkin denetimler yapıp, kaçak ilaçların giriÅŸini engellemeliyiz” dedi.

Ali Ekber Yıldırım ise, “Ä°çeride izinsiz imalat, dışarıdan ise kaçak giriÅŸi var. Sanıyorum Suriye, Irak sınırlarından. Tarım ilacı sektörü de ÅŸikâyetçi. Tabii ilaçlar pahalı. Çiftçiler de baÅŸkasına iyi gelen bir yöntemi kullanma yoluna gidebiliyor” diye konuÅŸtu.

‘SAHTESÄ°NÄ°N AMBALAJI AYNI’

Åžanlıurfa Ziraat Odası Ahmet EyyüpoÄŸlu, kaçak ve sahte ilaç kullanımına yönelimin, ilaç fiyatları artınca daha çok olduÄŸunu belirterek, “Öyle bir yapıyorlar ki, ambalajı bile aynı oluyor. Ama ilaç sahte, belki baÅŸka zararı var. Kaçak da aynı ÅŸekilde. Bunun önüne sıkı denetimler ile geçebiliriz” diye konuÅŸtu.