Batman (Kürtçe: Êlih), Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Batman ilinin merkezi olan şehirdir.
Tarihçe
Batman, Beşiri’ye bağlı bir köy iken, 2 Mart 1936’da 25 köyün bağlandığı bir nahiye (bucak) haline geldi. Raman Dağında petrolün çıkarılmaya başlanmasıyla büyük bir ekonomik değişim geçirmeye başlayan İluh’un gelişimine tren yolunun şehir merkezinden geçmesi de önemli katkı sağladı. Şehir çok büyük göç aldı. Hızla gelişen İluh’ta 1955 yılında belediye teşkilatı kuruldu. 1957 yılında Siirt iline bağlı olarak, İluh merkez olmak üzere 22 köyün bağlı olduğu “Batman ilçesi” kuruldu. İlçe adını merkezine 5 km uzaklıktaki Batman çayından aldı.
Nüfus
Nüfusu hızla artan şehir; sanayi, petrol ve inşaat sektörünün de gelişmesiyle bölgede güçlü konuma sahiptir. Nüfusun çoğunluğunu çevre il ve ilçelerden göçmüş insanlar oluşturmaktadır.[
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
Batman ilçesi (Siirt) | |||
1960 | 21.929 | 12.401 | 9.528 |
1965 | 35.707 | 24.990 | 10.717 |
1970 | 57.267 | 44.991 | 12.276 |
1975 | 78.593 | 64.384 | 14.209 |
1980 | 102.803 | 86.172 | 16.631 |
1985 | 129.472 | 110.036 | 19.436 |
Batman merkez ilçesi | |||
1990 | 168.779 | 147.347 | 21.432 |
2000 | 272.787 | 246.678 | 26.109 |
2007 | 315.964 | 293.024 | 22.940 |
2008 | 324.402 | 298.342 | 26.060 |
2009 | 341.025 | 313.355 | 27.670 |
2010 | 355.151 | 325.020 | 30.131 |
2011 | 370.705 | 339.970 | 30.735 |
2012 | 381.990 | 348.963 | 33.027 |
2013 | 395.005 | 369.478 | 25.527 |
2014 | 408.248 | 381.814 | 26.434 |
2015 | 419.253 | 392.738 | 26.515 |
2016 | 429.665 | 402.189 | 27.476 |
2017 | 439.667 | 411.251 | 28.416 |
2018 | 447.106 | 419.517 | 27.589 |
2019 | 460.955 | 434.255 | 26.730 |
2020 | 471.498 | 445.874 | 25.624 |
2021 | 477.456 | 452.157 | 25.299 |
2022 | 487.000 | 461.354 | 25.646 |
2023 | 491.811 | 464.649 | 27.162 |
Yerel yönetim
31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen 2019 Türkiye yerel seçimlerinde HDP adayı Mehmet Demir, geçerli oyların %66,03’ünü alarak belediye başkanı seçildi. Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan Demir, İçişleri bakanlığı tarafından görevinden alınıp yerine aynı zamanda Batman Valisi olarak görev yapan Hulusi Şahin kayyım olarak atanmıştır. Vali olarak Hulusi Şahin’in ardından atanan Ekrem Canalp belediye başkan vekilliği görevini de devralmıştır.
Batman Belediye meclisi ise 27 HDP ve 8 AK Parti olmak üzere 35 üyeden oluşmaktadır.
Belediye başkanları
№ | Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Sait Ramanlı | 1955 | 1961 | Bağımsız | |
1961 | 1968 | Yeni Türkiye Partisi | |||
2 | Mustafa Ramanlı | 1968 | 1977 | Adalet Partisi | |
3 | Şahabettin Bağdu | 1977 | 1979 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
4 | Edip Solmaz | 1979 | 1979 | Bağımsız | |
5 | Ataullah Hamidi | 1984 | 1994 | Anavatan Partisi | |
6 | Salih Gök | 1994 | 1998 | Refah Partisi | |
7 | Abdullah Akın | 1999 | 2002 | Halkın Demokrasi Partisi | |
8 | Hüseyin Kalkan | 2004 | 2009 | Demokratik Toplum Partisi | |
9 | Necdet Atalay | 29 Mart 2009 | 11 Aralık 2009 | ||
10 | Sabri Özdemir | 2014 | 14 Ekim 2015 | Demokratik Bölgeler Partisi | |
11 | Azmi Çelik | 14 Ekim 2015 | 12 Haziran 2016 | Kayyım | |
12 | Ahmet Deniz | 15 Haziran 2016 | 6 Kasım 2018 | ||
13 | Hulusi Şahin | 7 Kasım 2018 | 8 Nisan 2019 | ||
14 | Dr. Mehmet Demir | 8 Nisan 2019 | 23 Mart 2020 | Halkların Demokratik Partisi | |
(13) | Hulusi Şahin | 23 Mart 2020 | 18 Mayıs 2022 | Kayyım | |
14 | Ekrem Canalp | 18 Mayıs 2022 | 3 Nisan 2024 | ||
15 | Gülistan Sönük | 3 Nisan 2024 | 4 Kasım 2024 | Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi | |
(14) | Ekrem Canalp | 4 Kasım 2024 | Görevde | Kayyım |
Galeri
-
Diyarbakır Caddesi
-
Şehir merkezi
-
Şehir meydanı
-
Batman’dan bir görünüm
Batman Üniversitesi (BATÜ), 5662 Sayılı “Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”la kurulan ve 28 Mayıs 2007 tarihinde Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanan, 17 yeni üniversiteden biridir.
Şubat 2021’de, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından üniversite rektörlüğüne Prof. Dr. İdris Demir atandı.
Tarihçe
Batman Üniversitesi, 28 Mayıs 2007 tarihinde 5662 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu’nda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişik Yapılmasına Dair Kanunun Ek 88 Maddesi ile kurulmuştur.
1975-1976 Eğitim Öğretim yılında MEB Yaygın Yükseköğretim Kurumu, Örgün Yükseköğretim Dairesi Başkanlığı’na bağlı olarak kurulan Batman Meslek Yüksek Okulu; 1982 yılında 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Dicle Üniversitesi’ne bağlanmıştır. 2007 yılında Batman Üniversitesi’ne dönüştürülmüş ve İnönü Üniversitesi rektörü tarafından tedviren yönetilmiştir. 09 Eylül 2008 tarihi itibarı ile Prof. Dr. Abdüsselam ULUÇAM’ın rektör olarak atanması ile öz yönetimine kavuşmuştur
Öğrenci ve Çalışan Sayısı
Batman Üniversitesi Öğrenci ve Personel Sayıları | ||
---|---|---|
Öğrenci Sayısı | Akademisyen Sayısı | İdari Personel Sayısı |
12.399 | 515 | 329 |
Görev yapan rektörler
- Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam (2008-2017)
- Prof. Dr. Aydın Durmuş (2017-2021)
- Prof. Dr. İdris Demir (08.02.2021-görevde)
Akademik Birimler
Fakülteler
- Diş Hekimliği Fakültesi
- Fen-Edebiyat Fakültesi
- Mühendislik-Mimarlık Fakültesi
- Teknik Eğitim Fakültesi
- İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
- Güzel Sanatlar Fakültesi
- Teknoloji Fakültesi
- İslami İlimler Fakültesi
- Sağlık Bilimleri Fakültesi
- Turizm Fakültesi
Enstitüler
- Fen Bilimleri Enstitüsü
- Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Sağlık Bilimler Enstitüsü
Yüksekokullar
- Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
- Yabancı Diller Yüksekokulu
Meslek Yüksekokulları
- Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
- Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
- Beşiri Organize Sanayi Bölgesi Meslek Yüksekokulu
- Hasankeyf Meslek Yüksekokulu
- Kozluk Meslek Yüksekokulu
- Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
- Sason Meslek Yüksekokulu
Merkez Müdürlükleri
- Sürekli Eğitim Merkezi Müdürlüğü
Batman Havalimanı (IATA: BAL, ICAO: LTCJ), Türkiye’nin Batman iline hizmet veren havalimanıdır. 1998 yılında hizmete başlamıştır. Şehir merkezine 7 km mesafede bulunan Batman Havalimanı’nda 20.741 m²’lik terminal binası, 1.120 m² alana sahip VIP binası, 1.200 m² büyüklüğünde itfaiye binası, 120×162 m boyutlarında apron, 424×24 m boyutlarında taksirut, 13.000 m² ve 350 araçlık otopark bulunmaktadır. 30 Ağustos 2010 tarihinden beri DHMİ Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir.
Hava Yolları ve Uçuş Noktaları
Hava yolları | Uçuş noktaları |
---|---|
AnadoluJet | Ankara, İstanbul-Sabiha Gökçen |
Pegasus | İstanbul-Sabiha Gökçen, İzmir |
Türk Hava Yolları | İstanbul |
İstatistikler
Yıl (ay) | İç Hatlar | % değişim | Dış Hatlar | % değişim | Toplam | % değişim |
---|---|---|---|---|---|---|
2023 | 547.465 | %29 | 1.619 | %1017 | 549.084 | %29 |
2022 | 424.552 | %20 | 145 | 424.697 | %20 | |
2021 | 527.082 | %42 | 527.082 | %42 | ||
2020 | 370.430 | %29 | 1.153 | %8 | 371.583 | %29 |
2019 | 522.761 | %21 | 1.249 | %59 | 524.010 | %21 |
2018 | 662.285 | %28 | 3.021 | %8 | 665.306 | %28 |
2017 | 516.541 | %18 | 2.800 | %47 | 519.341 | %18 |
2016 | 437.732 | %122 | 1.902 | %443 | 439.634 | %123 |
2015 | 197.083 | %55 | 350 | %4 | 197.433 | %55 |
2014 | 434.511 | %3 | 338 | %6 | 434.849 | %3 |
2013 | 419.852 | %16 | 318 | 420.170 | %16 | |
2012 | 497.418 | %186 | 497.418 | %186 | ||
2011 | 173.943 | %6 | 173.943 | %6 | ||
2010 | 185.888 | %12 | 185.888 | %12 | ||
2009 | 165.482 | %15,5 | 165.482 | %15,5 | ||
2008 | 143.290 | %47,0 | 143.290 | %47,0 | ||
2007 | 97.247 | – | 97.247 | – |
(*)Kaynak: dhmi.gov.tr
Resim galerisi
wikipedia