Doğumlar
- 976 – Sanjō, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 67. imparatoru (ö. 1017)
İmparator Sanjō | |
---|---|
Japonya İmparatoru | |
Hüküm süresi | 1011-1016 |
Önce gelen | Ichijō |
Sonra gelen | Go-Ichijō |
Doğum | 5 Şubat 976 Heian-kyō |
Ölüm | 5 Haziran 1017 Heian-kyō |
Babası | İmparator Reizei |
Annesi | Fujiwara no Chōshi |
İmparator Sanjō (Japonca: 三条天皇 Sanjō-tennō; 5 Şubat 976-5 Haziran 1017), Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre[1] 67. imparatorudur.[2] Saltanatı 1011’den 1016 yılına kadar sürmüştür.[3]
- 1626 – Madame de Sévigné, Fransız aristokrat (ö. 1696)
- 1723 – John Witherspoon, Amerikalı Presbiteryen rahip ve Amerika Birleşik Devletleri’nin kurucu babalarından (ö. 1794)
John Witherspoon
|
|
---|---|
Doğum | John Knox Witherspoon 5 Şubat 1723 Gifford, İskoçya |
Ölüm | 15 Kasım 1794 (71 yaşında) Princeton, Amerika Birleşik Devletleri |
Meslek | Rahip ve Teolog |
İmza | |
John Knox Witherspoon (5 Şubat 1723, Gifford – 15 Kasım 1794, Princeton), İskoç kökenli Amerikalı Presbiteryen rahip ve Amerika Birleşik Devletleri’nin kurucu babalarındandır.[1]
- 1737 – Park Ji-won, Koreli Neo-Konfüçyüsçü filozof, merkantilist, diplomat, ekonomist ve romancı (ö. 1805)
- 1788 – Robert Peel, Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 1850)
- 1799 – John Lindley, İngiliz bitki bilimci ve orkidolog (ö. 1865)
- 1804 – Johan Ludvig Runeberg, Finlandiya İsveçlisi şair (ö. 1877)
- 1808 – Carl Spitzweg, Alman şair ve ressam (ö. 1885)
- 1812 – Georges-Charles de Heeckeren d’Anthès, Fransız bir subay ve politikacı senatör (ö. 1895)
- 1835 – Friedrich August Theodor Winnecke, Alman astronom (ö. 1897)
- 1840 – John Boyd Dunlop, İskoçyalı mucit (ö. 1921)
- 1848 – Ignacio Carrera Pinto, Şilili subay (ö. 1882)
- 1852 – Terauchi Masatake, Japon asker ve devlet adamı (ö. 1919)
Terauchi Masatake 寺内 正毅 |
|
---|---|
9. Japonya Başbakanı | |
Görev süresi 9 Ekim 1916 – 29 Eylül 1918 |
|
Hükümdar | Taişo |
Yerine geldiği | Ōkuma Shigenobu |
Yerine gelen | Hara Takashi |
Kore Genel Valisi | |
Görev süresi 1 Ekim 1910 – 9 Ekim 1916 |
|
Yerine gelen | Hasegawa Yoshimichi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 5 Şubat 1852 Yamaguchi, Japonya |
Ölüm | 3 Kasım 1919 (67 yaşında) Tokyo, Japonya |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Japonya |
Branşı | Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1871-1910 |
Rütbesi | Mareşal |
Çatışma/savaşları | Boshin Savaşı Satsuma Ayaklanması Birinci Çin-Japon Savaşı Rus-Japon Savaşı |
Terauchi Masatake (Japonca: 寺内 正毅; 5 Şubat 1852-3 Kasım 1919), Japon asker ve devlet adamı.[1] Masatake, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri mareşali olup 1910-1916 yılları arasında Kore’nin ilk genel valisi ve 1916-1918 yılları arasında Japonya’nın dokuzuncu başbakanı olarak görev yapmıştır.
- 1858 – Saffet Atabinen, ilk Türk orkestra şefi (ö. 1939)
- 1867 – Bernard Carra de Vaux, Fransız oryantalist (ö. 1953)
- 1872 – Selma Rıza Feraceli, ilk Türk kadın gazeteci (ö. 1931)
- 1877 – Vladimir Minorski, Rus doğubilimci (ö. 1966)
- 1878 – André Citroën, Fransız mühendis ve iş insanı (ö. 1935)
- 1885 – Burton Downing, Amerikalı bisikletçi (ö. 1929)
- 1889 – Recep Peker, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1950)
Recep Peker 1323-P.44 |
|
---|---|
6. Türkiye başbakanı | |
Görev süresi 7 Ağustos 1946 – 10 Eylül 1947 (1 yıl, 34 gün) |
|
Cumhurbaşkanı | İsmet İnönü |
Yerine geldiği | Şükrü Saraçoğlu |
Yerine gelen | Hasan Saka |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Dönem Milletvekili |
|
Görev süresi 11 Ağustos 1923 – 24 Mart 1950 (26 yıl, 225 gün) |
|
Seçim bölgesi | 1923 – Kütahya 1927 – Kütahya 1931 – Kütahya 1935 – Kütahya 1939 – Kütahya 1943 – Kütahya 1946 – İstanbul |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 5 Şubat 1889 İstanbul, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 1 Nisan 1950 (61 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Edirnekapı Şehitliği, İstanbul |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
Hükûmeti | 15. Türkiye Hükûmeti |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Osmanlı (1907-1920) Türkiye (1920-1923) |
Hizmet yılları | 1907-1923 |
Rütbesi | Binbaşı |
Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Mehmet Recep Peker (5 Şubat 1889, İstanbul – 1 Nisan 1950, İstanbul), Türk asker, siyasetçi.
1931-1936 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği ve 7 Ağustos 1946 – 10 Eylül 1947 tarihleri arasında da başbakanlık yaptı.
Hayatı
Dağıstan’dan Anadolu’ya göç etmiş bir Lezgi olan Mustafa Bey’in oğludur.[1] Orta öğrenimini Kocamustafapaşa Askeri Rüştiyesi ve İdadisi’nde yaptıktan sonra 1907 yılında Mekteb-i Harbiye’yi bitirdi. 1911 ve 1912 yıllarında Yemen’de ve Trablusgarp Savaşı’nda ve 1912-1913 yıllarında da Balkan Savaşları’nda görev aldı.
I. Dünya Savaşı’nda Makedonya ve Kafkas Cephesi’nde görev aldı. 1919 yılında Erkân-ı Harbiye Mektebi’ni bitirdi. Şubat 1920 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı’na katılmak üzere Anadolu’ya geçti. Binbaşı rütbesi ile 20. Kolordu’da görevlendirildi. 23 Nisan 1920 tarihinde açılan TBMM’nin Genel Sekreterliğine getirildi. 1923 yılında Kütahya Mebusu seçilerek TBMM’ye girdi. Bir süre Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin başyazarlığını yaptı.
1924 ve 1925 yılları arasında Dahiliye Vekili olarak görev yaptı. Ayrıca Mübadele, İmar ve İskân Bakanlığı’na vekalet etti. 3. ve 4. İsmet Paşa hükûmetlerinde 1925-1927 yılları arasında Müdafaa-i Milliye Vekilliği ve 1928-1930 yılları arasında da Nafia Vekilliği yaptı. İtalya’daki Benito Mussolini ve Almanya’daki Adolf Hitler rejimlerine yakın bir siyaseti savundu.[kaynak belirtilmeli] 1931 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası Kâtib-i Umumiliği’ne atandı. 1933 yılında yeniden organize edilen İstanbul Üniversitesi’nde Atatürk tarafından İnkılap Tarihi dersleri vermekle görevlendirildi. 1931-1936 yılları arasında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ve Başbakan İsmet İnönü ile birlikte Tek Parti Rejiminin güçlü adamı olarak görüldü.
1936 yılında faşizmi incelemek üzere İtalya’ya gönderildi. Dönüşünde yazdığı ve Başvekil İsmet İnönü tarafından da onaylanarak imzalanan ve TBMM üzerinde bir “Faşist Konsey” kurulmasını öngören rapor, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından reddedildi ve sürecin devamında kendi CHP’nin “Katib-i Umumi”lik (Genel Sekreterlik) görevinden alındı.
20 Temmuz 1936 tarihinde İsviçre’nin Montreaux kasabasında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nden sonra, Mustafa Kemal Atatürk’ün Türkiye’nin dış siyasette faşist ülkeler yerine, Birleşik Krallık ve askeri teknolojide ileri diğer demokratik ülkelerle birlikte hareket etmesi gerektiğine inanması Recep Peker’in görevden alınmasının asıl nedeni olarak gösterilir.
Ağustos 1946 tarihinde çok partili dönemin ilk hükûmetini kurdu. Recep Peker’in, Halkevleri’nin yayın organı Ülkü dergisinde çıkan İnkılâp Tarihi ders notları, 1935 yılında İnkılâp Tarihi Dersleri adı ile kitap olarak yayımlandı.
1937-1938 tarihlerinde Beşiktaş Jimnastik Kulübü fahri başkanlığı yapmıştır.[2][3] 1 Nisan 1950 tarihinde İstanbul’da öldü. Mezarı Edirnekapı Şehitliği’ndedir.
Sinema sanatçısı Faruk Peker’in dedesidir.[4]
- 1897 – Dirk Stikker, Hollandalı bankacı, sanayici, siyasetçi ve diplomat (ö. 1979)
- 1897 – Anton Graf von Arco auf Valley, Alman aşırı sağ aktivist (ö. 1945)
- 1907 – Eren Eyüboğlu, Türk ressam (ö. 1988)
- 1907 – Pierre Pflimlin, Fransız siyasetçi ve eski başbakan (1958) (ö. 2000)
Pierre Pflimlin | |
---|---|
Fransa başbakanı | |
Görev süresi 14 Mayıs 1958 – 1 Haziran 1958 |
|
Cumhurbaşkanı | René Coty |
Yerine geldiği | Félix Gaillard |
Yerine gelen | Charles de Gaulle |
14. Avrupa Parlamentosu Başkanı | |
Görev süresi 1 Temmuz 1984 – 1 Ocak 1987 |
|
Yerine geldiği | Piet Dankert |
Yerine gelen | Charles Henry Plumb |
Tarım Bakanı | |
Görevde | |
Makama geliş (1947-1949, 1950-1951) |
|
Ekonomi ve Maliye Bakanı | |
Görevde | |
Makama geliş (1955-1956, 1957-1958) |
|
Strazburg belediye başkanı | |
Görevde | |
Makama geliş 14 mart 1959 – 14 mart 1983 |
|
Yerine geldiği | Charles Émile Altorffer |
Yerine gelen | Marcel Rudloff |
Bas-Rhin milletvekili | |
Görevde | |
Makama geliş 9 Aralık 1958 – 9 Ekim 1962 |
|
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Pierre Eugène Jean Pflimlin 5 Şubat 1907 Roubaix, Nord-Pas-de-Calais, Fransa |
Ölüm | 27 Haziran 2000 (93 yaşında) Strazburg |
Evlilik(ler) | Marie-Odile Heinrich |
Çocuk(lar) | 3 |
Bitirdiği okul | Strasbourg Üniversitesi |
Mesleği | Hukukçu, siyasetçi |
Dini | Roma Katoliği |
İmzası |
Pierre Eugène Jean Pflimlin (Fransızca: [pjɛʁ flimlɛ̃]; d. 5 Şubat 1907, Roubaix – ö. 27 Haziran 2000, Strazburg), Fransız siyasetçi ve eski başbakan (1958).
Hayatı
1907 yılında Nord bölgesinin Roubaix kentinde doğdu. Strasbourg Üniversitesi’inde hukuk eğitimi aldı. 1933 yılında Strazburg Barosu’na kaydoldu. Cumhuriyetçi Halk Birliği’ne üye oldu ve 1945 yılında Bas Rhin bölgesinden milletvekili seçildi.
Dördüncü Cumhuriyet döneminde Tarım Bakanı (1947-1949, 1950-1951), Ekonomi ve Maliye Bakanı (1955-1956, 1957-1958) olarak görev yaptı. 13 Mayıs 1958 tarihinde meclis tarafından başbakanlığa seçilmesine rağmen Cezayir krizinin şiddetlenmesi ve bunun ardından Fransız Generallerin Pflimlin’in kabinesini tanımaması üzerine yaşanan kriz, 1 Haziran 1958 tarihinde Charles de Gaulle’un başbakanlığı devralmasıyla sonuçlandı.
1959 yılı başına kadar devlet bakanlığı yapan Pflimlin, 1962 yılında İşbirliği Bakanlığı’nı üstlendi ancak daha sonra istifa etti. Ertesi yıl Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Başkanlığı görevini üstlendi ve 1966 yılına kadar bu makamda bulunduktan sonra 1984-1987 yılları arasında Avrupa Parlamentosu Başkanı olarak görev yaptı.
27 Haziran 2000 tarihinde öldü.
- 1909 – Grażyna Bacewicz, Polonyalı besteci ve kemancı (ö. 1969)
- 1910 – Francisco Varallo, Arjantinli eski millî futbolcu ve forvet (ö. 2010)
- 1912 – Hedwig Potthast, Heinrich Himmler’in metresi (ö. 1994)
- 1914 – William Burroughs, Amerikalı roman ve deneme yazarı (ö. 1997)
- 1914 – Alan Lloyd Hodgkin, İngiliz fizyolog ve biyofizikçi (ö. 1998)
- 1915 – Robert Hofstadter, Amerikalı fizikçi (ö. 1990)
- 1917 – Kerime Nadir, Türk romancı (ö. 1984)
- 1918 – Kara Karayev, Azeri besteci (ö. 1982)
- 1918 – Otto Scrinzi, Avusturyalı sinir hastalık uzmanı, gazeteci ve aşırı sağcı siyasetçi (ö. 2012)
- 1919 – Red Buttons, Amerikalı aktör ve komedyen (ö. 2006)
- 1919 – Andreas Papandreou, Yunan iktisatçı ve siyasetçi (Yunanistan’ın eski Başbakanı) (ö. 1996)
- 1921 – Ken Adam, Almanya doğumlu İngiliz film yapımcısı ve tasarımcı (ö. 2016)
- 1929 – Hal Blaine, Amerikalı rock and roll, pop-rock bateristi ve stüdyo müzisyeni (ö. 2019)
- 1929 – Fred Sinowatz, Sosyal Demokrat Partili (SPÖ) Avusturyalı bir politikacı (ö. 2008)
- 1932 – Cesare Maldini, İtalyan futbolcu (ö. 2016)
- 1932 – Vladimir Maneyev, Rus güreşçi (ö. 1985)
- 1933 – Jörn Donner, Finlandiyalı yazar, film yönetmeni, aktör, eleştirmen, film yapımcısı ve siyasetçi (ö. 2020)
- 1933 – B. S. Johnson, İngiliz romancı, şair, edebiyat eleştirmeni ve film yapımcısı (ö. 1973)
- 1934 – Hank Aaron, Sağ kanatta oynayan eski Amerikalı siyahi beybzbol oyuncusu (ö. 2021)
- 1934 – Don Cherry, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu, koç ve spor yazarı
- 1935 – Johannes Geldenhuys, Güney Afrikalı üst düzey rütbeli asker (ö. 2018)
- 1937 – Stuart Damon, Amerikalı aktör (ö. 2021)
- 1940 – H. R. Giger, İsviçreli sürrealist ressam, heykeltıraş ve set tasarımcısı ve film yönetmeni (ö. 2014)
- 1940 – Özay Gönlüm, Türk halk müziği sanatçısı (ö. 2000)
- 1941 – Stephen J. Cannell, Amerikalı senarist, film ve dizi yapımcısı (ö. 2010)
- 1943 – Nolan Bushnell, ABD’li elektronik oyunculuğun babası
- 1943 – Michael Mann, Amerikalı yönetmen, yapımcı ve senarist
- 1945 – Jale Parla, Türk edebiyat teorisyeni ve eleştirmeni
- 1946 – Charlotte Rampling, İngiliz oyuncu
- 1948 – Giovanni Di Clemente, İtalyan film yapımcısı ve yönetmen (ö. 2018)
- 1948 – Sven-Göran Eriksson, İsveçli teknik direktör (ö. 2024)
- 1948 – Barbara Hershey, Altın Küre ödüllü Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
- 1948 – Tom Wilkinson, İngiliz oyuncu ve BAFTA Ödülü sahibi (ö. 2023)
- 1949 – Kurt Beck, Alman siyasetçi
- 1950 – Nihat Nikerel, Türk oyuncu ve yazar (d. 2009)
- 1951 – Nikolay Merkuşkin, eski Samara Oblastı valisi ve Rusya’daki Mordovya Cumhuriyeti’nin eski ve ilk başkanı
- 1951 – Yaşar Nuri Öztürk, Türk akademisyen, gazeteci, yazar ve siyasetçi (ö. 2016)
Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk |
|
---|---|
Halkın Yükselişi Partisi Genel Başkanı | |
Görev süresi 16 Şubat 2005 – 19 Ekim 2009 |
|
Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
Yerine gelen | Ragıp Önder Günay |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 22. Dönem Milletvekili |
|
Görev süresi 3 Kasım 2002 – 22 Temmuz 2007 |
|
Seçim bölgesi | 2002 – İstanbul |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 5 Şubat 1951 Sürmene, Trabzon,[1] Türkiye |
Ölüm | 22 Haziran 2016 (65 yaşında) Beykoz, İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Kanlıca Mezarlığı, İstanbul |
Vatandaşlığı | Türkiye |
Milliyeti | Türk |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi (2002-2004) Halkın Yükselişi Partisi (2005-2009) |
Uzmanlık alanı | İslam felsefesi, tefsir, tasavvuf, fıkıh |
Evlilik(ler) |
Canan Öztürk
(b. 2009) |
İlişkiler | Nazlı Kanaat (nişanlısı) |
Çocuk(lar) | 2 |
Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi • İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
Mesleği | İslam felsefesi, ilahiyat profesörü, yazar, gazeteci, avukat, televizyon programcısı ve siyasetçi |
Yaşar Nuri Öztürk (5 Şubat 1951, Sürmene, Trabzon,[1] – 22 Haziran 2016, İstanbul), Türk İslam felsefesi ve ilahiyat profesörü, yazar, gazeteci, avukat, televizyon programcısı, siyasetçi ve İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin kurucu dekanıdır.[2][3] Türkiye’de “Kur’an Müslümanlığı” düşüncesinin öncü isimlerinden biri olan Yaşar Nuri Öztürk, Türkiye başta olmak üzere ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Balkanlar’da “İslam ve insan hakları” ile ilgili birçok konferans verdi. Çoğunluğu İslam hakkında olan birçok kitap yazdı. İslam’ı ve Kur’an’ı anlamaya yönelik kaleme aldığı birçok kitabı ve makalesinin yanı sıra siyaset, sosyoloji ve tarih konulu kitaplar da yazdı.
Hayatı
Yaşar Nuri Öztürk, Bayburtlu bir anne ile Sürmeneli bir babanın çocuğu olarak 5 Şubat 1951 tarihinde doğdu.[4][5] Trabzon’un Sürmene ilçesinin Fındıcak köyünde büyüdü.[6] Ailesi, çoğu Çaykara’da bulunan Niyazoğlu sülalesindendir. İlk eğitimini babasından Kur’an okuyarak aldı ve dokuz yaşında hâfız oldu.[7] Trabzon yıllarında ilkokulu dışarıdan bitirerek Trabzon İmam Hatip Lisesi’ne girdi ve İmam hatipten 1968 yılında birincilikle mezun oldu. Medrese eğitiminden sonra İstanbul Üniversitesi’nde hukuk ve ilahiyat tahsilini tamamladı.[8][9] 12 yıl imamlık ve vaizlik yaptıktan sonra üniversiteye tekrar dönerek 1980 yılında “İslâm Felsefesi” konulu doktorasını tamamladı ve 1986’da aynı dalda doçent oldu. Orta Doğu, Balkanlar, Avrupa ve Afrika ülkeleri, ABD, Güney Kore ve Japonya’da kendi alanında akademik araştırmalar yaptı; ayrıca Fransa’da Grenoble Üniversitesi’nde çalıştı. ABD, New York’ta “İslâm Düşüncesi ve Çağdaş Sûfî Düşünce” dersleri okuttu.
Time dergisinin gerçekleştirdiği “20. Yüzyılın En Önemli Kişileri” (The Most Important People of the 20th Century) anketinin “En Önemli Bilim Adamları ve Islahatçılar” (The Most Important Scientists and Healers) listesinde, dünya kamuoyunca belirlenmiş 100 ismin ilk 10’u arasında yer aldı.[10]
Türkçe, Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca dillerinde çeşitli çalışmaları bulunan Yaşar Nuri Öztürk, 1978 ve 1982’de “Türkiye Millî Kültür Vakfı” ödülünü kazandı.
Yurt dışında ve yurt içinde pek çok yerde İslâm dininin zihniyeti, insan ve insan hakları konularında konferanslar verdi. Türkiye’de Kur’ân’ın Özüne Dönüş Hareketi’nin öncüsü olan Yaşar Nuri Öztürk aynı zamanda da, Türk üniversitelerinde öğretim üyesi ve dekan olarak 26 yıl görevde bulundu. ABD-New York’ta (The Theological Seminary of Barrytown) bir yıl misafir profesör olarak “İslâm Düşüncesi” dersleri okuttu. Aynı süre içinde The World Scripture’ın İslâm bölümünün hazırlanışında görev aldı. Büyük çoğunluğu İslâmiyet hakkında seksene yakın kitabı vardır.[11] Özellikle onun “Kur’an’daki İslâm” adlı ansiklopedi vasfındaki kitabı, Yaşar Nuri Öztürk tarafından çoğu konferansında telkin edilmektedir.
Üniversite sonrası asistanlığın yanı sıra avukatlık stajını sürdürdü. Bir yandan da Son Havadis, Tercüman gibi gazetelerde yazılar yazdı. 1980’de İslam felsefesi dalında doktorasını verdi. Ardından Milltown’da lisansüstü düzeyinde İslam felsefesi dersleri verdi.[kaynak belirtilmeli] 1987’de Türkiye’ye döndü ve o günlerde TRT’de Asaf Demirbaş’ın sunduğu bir dini programa çıktı. Böylece akademik çevrelerdeki tanınırlığı ülke geneline yayıldı.
1978 ve 1982’de “Türkiye Millî Kültür Vakfı” ödülünü kazandı. Çalışmaları Türkçe, Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca dillerinde yayımlandı.
1992 yılında İstanbul Üniversitesi’nde İlahiyat Fakültesi kuruldu. 1993’te fakülteye kurucu dekan olarak atandı.1993-2002 yılları arasında İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi dekanlığını yaptı.[12] Yaşamı boyunca çeşitli üniversitelerde öğretim üyesi ve dekan olarak 26 yıl görev yaptı.
İlk tercümesi Elmalılı M. Hamdi Yazır tarafından yapılan Kur’an’ın, yorum katılmamış, İkinci Türkçe çevirisini yayınlamıştır. 1993 – 2011 yılları arasında üç yüzü aşkın baskı yapan bu çeviri,[13] “Türkiye Cumhuriyeti Tarihinin En Çok Baskı Yapan Kitabı ve Kur’an-ı Kerim meali” sayılmaktadır.[14]
1990’lı yıllarda Hürriyet gazetesinde yazıları yayımlandı. Yurt gazetesinde ve son olarak da Aydınlık’ta yazdı. Aydınlık gazetesinde 26 Kasım 2015’te başladığı yazılarını 23 Haziran 2016’ya kadar sürdürdü.[15]
14 Şubat 2013 tarihinde TRT sanatçısı Nazlı Kanaat ile nişanlanmıştır.
Öztürk, İstanbul’un Beykoz ilçesine bağlı Paşabahçe semtinde ikamet etmekteydi.[16]
Siyasi hayatı
Yaşar Nuri Öztürk, 3 Kasım 2002 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’nden İstanbul milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girdi. Daha sonra CHP’den istifa etti. İstifasına, “Birikiminin halka ve ülkeye hizmette daha etkin ve yoğun biçimde kullanılacağı vaadiyle girdiği CHP’de çok kısa bir süreden sonra hayal kırıklıkları yaşamasını, 23-24 Ekim 2003 tarihlerindeki kurultayda da çok çirkin bir siyaset oyunuyla dışlanmasını” gerekçe gösterdi. CHP’nin yönetim kadrosu ve dönemin genel başkanı Deniz Baykal ile ters düştüğü noktaları ise şöyle açıklamıştı:[17]
“Laiklik anlayışındaki farklılık, dine bakışlarındaki farklılık, halkla bütünleşme konusundaki ısrarı, ideoloji eksenli siyasete karşı oluşu, partideki ağır demokrasi noksanı, dünyadaki derin etkili değişimlerin muhasebesinin CHP yönetimince yapılamaması, Batı’nın yeni sömürü yönteminin bir ifadesi olan IMF’cilik ve küreselleşme yıkımını durduracak politikaların oluşturulamaması.”
CHP’den istifasının ardından 16 Şubat 2005’te Halkın Yükselişi Partisi’ni kurdu ve bu partinin genel başkanlığını dört yıl boyunca sürdürdükten sonra 19 Ekim 2009 tarihinde üniversite ile çok ilgilenemediği gerekçesiyle genel başkanlıktan istifa ederek aktif siyasî hayatına son verdi.
Ölümü
2011 yılından beri mide kanseri ile mücadele eden Yaşar Nuri Öztürk, 22 Haziran 2016 Çarşamba günü İstanbul’daki evinde hayatını kaybetti. Cenaze namazı Üsküdar Şakirin Camii’nde kılınan Öztürk, Kanlıca Mezarlığı’na defnedilmiştir.[18]
Dinî görüşleri
Ebû Hanîfe ve İmâm Zeyd hakkında
Onun aslında Hanefilik ile itikaden pek ilgisi bulunmadığını ifade ediyor:[19]
“ | İmâm-ı Â’zam Ebû Hanîfe, H. 121 / M. 739 yılında “Hânedan-ı Alevîyye” mensuplarından “İmâm Zeyd bin Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn” tarafından Emevi Halifesi Hişâm bin Abd’ûl-Melik’in zalimane idaresine karşı çıkarılan isyanı da Muhammed’in komuta ettiği Bedir Savaşı’na benzetmiş ve destek vermekten hiç de çekinmemişti.[20] | „ |
Ayrıca “İmâm Zeyd” ile olan fikrî benzerliğine de şu cümlelerle değiniyor:[21]
“ |
|
„ |
Bâtınîlik ve Karmatîlik hakkında
Bâtınî-Karmatîlik konusundaki görüşlerini ise “Hallâc-ı Mansûr” isimli iki ciltlik eserinin birinci cildinde açıklıyor. Birinci cildin ilk elli sayfalık giriş kısmı Karmatîler’in kurdukları toplumcu sistemin ne kadar başarılı olduğundan bahsetmektedir.[26]
İslam’da reenkarnasyon hakkında
Kur’an’a göre reenkarnasyonun olası olduğunu ayetlerden örnekler vererek savunan Öztürk, buna inanmayanların ise bir tür tabuculuk içinde olduklarını söylüyor. Ona göre Kur’an reenkarnasyona mesnet olacak onlarca ayet barındırmaktadır. Süleyman Ateş’in cennet ve cehennemi reenkarnasyon ile izah ettiğini söylüyor. Reenkarnasyonun müteşabih bir ahiret inancının bir tür yorumu ve işleyişi olduğunu da ekliyor.[27]
İslam tarihinde reenkarnasyon konusu hakkındaki görüşlerini,
“ | İslam düşünce tarihinde reenkarnasyonun kabulü çok eskilere gider. Ben bunu genişçe, Hallâc kitabımda inceledim. Hallâc’ın bağlı olduğu Karmatî ekol ve İhvan-ı Safa risaleleri, o beş cilt kitapta, ki insanlık tarihinin fikir mirası bakımından devlerindendir. Orada incelenmiştir, kabul edilir. Ama bugünkü insanlar da bunu yeniden ele almalıdır. Çünkü, dünyada çok ciddi bir konudur reenkarnasyon meselesi. Bir Hint tenasühü ile karıştırmayalım. Çünkü reenkarnasyona inananlarda ahiret inancı var, iki. Peşinen evet veya hayır demeyelim, bunun üzerinde düşünelim. Çünkü, Kur’an’da buna onay olarak alınacak iki düzine ayet var.[28] | „ |
olarak belirtiyor.
Kur’an’da reenkarnasyon
Kur’an bu dünyaya iki defa gelip üçüncü kez gelmek isteyip de kendilerine müsaade edilmeyenlerden bahsediyor ve onlara üçüncüyü gidemezsiniz dendiğini söylüyor. Fakat bu durumun herkes için bağlayıcı olmadığını belirtiyor. Ona göre, kimi bir kez gelir adam gibi yaşar ve tekâmülünü tamamlar. İçlerinde Süleyman Ateş’in de bulunduğu birçok tefsir aliminin müteşâbih olan cennet-cehennem gibi kavramların açılımını reenkarnasyonla verdiklerini kuvvetle yineliyor. Bununla beraber, Kur’an’ın böyle ayrıntılar vermediğini de ekliyor. Fakat, ona göre insan tekâmülünü bir şekilde tamamlamaya mecburdur. Reenkarnasyonun da bu tekâmülü tamamlamanın yollarından biri değil, yegâne yolu olduğunu vurguluyor.
“ | Bana göre, yanılmıyorsam reenkarnasyon hayatın en mühim realitelerinden biridir. Reenkarnasyonsuz hayatı da, dini de, hiçbir şeyi izah edemezsiniz… Ben bundan önceki hayatımda mesela kumandanmışım, üç tane de hanımım varmış… Zaten reenkarnasyon yoluyla cennet ve cehennemi yaşıyor insan, dünyada yaşıyor bir nevi. Ama bir de büyük kıyamet koptuktan sonra, artık gelip gitmek falan o her şey bitecek, o zaman ne olacak? İşte orada da bir cennet ve cehennem söz konusu. O ayrı bir iştir. Onun hakkında bizim hiçbir bilgimiz yok. Ne vakti hakkında bilgimiz var, ne nasıllığı hakkında bir bilgimiz var. Allah orada hepimizin yardımcısı olsun. Ama o da olacak. Büyük hesap, büyük mizan, büyük kıyamet. Yalnız İslam bilginleri cennet ve cehennemin şu anda mevcut olduğunu ve işlemekte olduğunu söylüyor. Nasıl işliyor bu? İşte reenkarnasyon yoluyla.[29] | „ |
diyor.
Ahiret inancı ve reenkarnasyon
Öztürk, bu konudaki görüşlerini
Ahiret inancı ve reenkarnasyon
Öztürk, bu konudaki görüşlerini
“ | Şimdi dinlerin getirdiği ahiret inancı, ahiret inancı olmadan din olur mu? Niçin? Çünkü omurgadır. Omurgadır. Ahiret inancı karmanın bir başka ifadesidir. İşte reenkarnasyon var mı? Yok mu? Efendim, bunlar işin müteşâbih tarafı. Ahiret inancı olmadan din de olmaz, hayat da olmaz, insanlık da olmaz. O olacak. Ha onun izahı. O bir reenkarnasyon sistemiyle mi yürüyor? Nasıl? O ayrı, onu tartışın konuşun. Dolayısıyla kimse kötülüğe kötülükle mukabele ederek bir meziyet işlediğini zannetmesin. Ben reenkarnasyonun, hüküm vermiyorum, dedim ya müteşâbih bir alandır, ahiret inancı iman olarak korunmalıdır, müteşâbih açıklamaları ayrı bir dava. Ben reenkarnasyonun, büyük dinlerdeki ahiret inancının bir işleyişi olduğunu düşünüyorum. Ve hayatın en muhteşem gerçeklerinden biridir bana göre reenkarnasyon.[30] | „ |
şeklinde dile getiriyor.
- 1951 – Robin Sachs, İngiliz sinema ve TV oyuncusu (ö. 2013)
- 1951 – Elizabeth Swados, Amerikalı yazar, besteci, müzisyen ve tiyatro yönetmeni (ö. 2016)
- 1952 – Daniel Balavoine, Fransız şarkıcı ve söz yazarı (ö. 1986)
- 1956 – Vinnie Colaiuta, Amerikalı baterist
- 1956 – Sevda Karaca, Türk pop müzik ve sinema sanatçısı
- 1957 – Mustafa Elitaş, Türk siyasetçi
- 1958 – Orhan Alkaya, Türk şair, yazar, tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen ve gazeteci
- 1958 – Kenneth Holm, İsveçli kızakçı
- 1959 – Jennifer Granholm, Kanada doğumlu Amerikalı siyasetçi ve hukukçu
- 1959 – Lütfü Türkkan, Türk siyasetçi
- 1961 – Ersin Kalkan, Türk gazeteci ve yazar
- 1961 – Tim Meadows, Amerikalı oyuncu, komedyen ve senarist
- 1961 – Hakan Peker, Türk şarkıcı
- 1962 – Jennifer Jason Leigh, Amerikalı oyuncu
- 1963 – Ha Seung-Moo, Koreli bir şairdir ve protestan pastörü
- 1964 – Duff McKagan, Amerikalı müzisyen ve besteci
- 1964 – Laura Linney, Amerikalı oyuncu
- 1965 – Quique Sánchez Flores, İspanyol teknik direktör ve eski futbolcu
- 1965 – Gheorghe Hagi, Rumen teknik direktör ve eski futbolcu
- 1966 – Soner Arıca, Türk şarkıcı
- 1966 – José María Olazábal, İspanyol golfçü
- 1968 – Marcus Grönholm, Fin ralli pilotu
- 1969 – Bobby Brown, Amerikalı bir şarkıcı ve söz yazarı
- 1969 – Michael Sheen, Galli aktör
- 1972 – Mary, Danimarka Veliaht Prensi Frederik’in eşi
- 1973 – Judith Katrijntje “Trijntje” Oosterhuis, Hollandalı pop şarkıcısı
- 1974 – Vasile Ardeleanu, Rumen profesyonel futbolcu (ö. 2025)
- 1974 – Deniz Yılmaz, Türk gitarist, şarkıcı ve Kurban’ın solisti
- 1974 – Omarosa Manigault, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
- 1975 – Giovanni van Bronckhorst, Endonezya asıllı Hollandalı futbolcu
- 1976 – Altan Aksoy, Türk millî futbolcu
- 1976 – Anne-Sophie Pelletier, Fransız politikacı
- 1980 – Manaf Abushgeer, Suudi Arabistanlı futbolcu
- 1981 – Mia Hansen-Løve, Fransız film yönetmeni ve aktris
- 1981 – Ahu Sungur, Türk oyuncu
- 1981 – Nora Zehetner, Amerikalı oyuncu
- 1982 – Marco Di Meco, İtalyan şair
- 1984 – Erika, İtalyan pop şarkıcısı
- 1984 – Carlos Tevez, Arjantinli futbolcu
- 1985 – Cristiano Ronaldo, Portekizli futbolcu
- 1986 – Manuel Fernandes, Portekizli futbolcu
- 1987 – Darren Criss, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
- 1987 – Özge Gürel, Türk oyuncu
- 1987 – Curtis Jerrells, Amerikalı profesyonel basketbolcu
- 1988 – Karin Ontiveros, Meksikalı manken, eski güzellik kraliçesi ve TV sunucusu
- 1990 – Cem Ekinci, Alman-Türk futbolcu
- 1991 – Nabil Bahoui, İsveçli millî futbolcudur
- 1992 – Neymar, Brezilyalı futbolcu
- 1992 – Stefan de Vrij, Hollandalı futbolcudur
- 1995 – Adnan Januzaj, Kosovalı-Arnavut asıllı Belçikalı futbolcu
- 1997 – Patrick Roberts, İngiliz futbolcu
- 1999 – Cemre Baysel, Türk oyuncu
- 2002 – Davis Cleveland, Amerikalı oyuncu
- 2003 – Sümeyye Boyacı, Türk yüzücü
- 2009 – Abhimanyu Mishra, Amerikalı satranç büyükustası
Abhimanyu Mishra | |
---|---|
Doğum | 5 Şubat 2009 New Jersey |
Vatandaşlığı | ABD |
FIDE unvanı | Büyükusta (2021) |
ELO puanı | 2600 (Şubat 2025) |
En yüksek ELO | 2634 (Mayıs 2024) |
Abhimanyu Mishra (5 Şubat 2009), Amerikalı satranç büyükustası. 30 Haziran 2021’de 12 (12 yıl 4 ay 25 gün) yaşındayken Sergey Karjakin’in 2002 yılındaki rekorunu (12 yıl 7 ay) kırarak gelmiş geçmiş en genç satranç büyükustası olmuştur.[2][3][4]
wikipedia.org