Tarihte 16 Ocak

16 Ocak, Miladi takvime göre yılın 16. günüdür.

• 1547 – Rus Çarı Korkunç İvan taç giydi.
• 1556 – II. Felipe, İspanya Kralı oldu.
• 1595 – Padişah III. Murat, 48 yaşında öldü. III. Mehmet tahta çıktı.

III. Murad
İslâm Halifesi Emîrü’l-mü’minîn İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Han
Paolo Veronese tarafından 16. yüzyılda yapılmış portresi
12. Osmanlı Padişahı
Hüküm süresi	27 Aralık 1574 – 16 Ocak 1595 (20 yıl ve 20 gün)
Önce gelen	II. Selim
Sonra gelen	III. Mehmed
91. İslâm Halifesi
Hüküm süresi	27 Aralık 1574 – 16 Ocak 1595
Önce gelen	II. Selim
Sonra gelen	III. Mehmed
Doğum	4 Temmuz 1546 Manisa, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	16 Ocak 1595 (48 yaşında) Topkapı Sarayı, Kostantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu
Defin	Ayasofya, İstanbul
Eş(ler)i	Safiye Sultan Şemsiruhsar Hatun Mihriban Hatun Şahihuban Hatun Nazperver Hatun Fahriye Hatun
Çocuk(lar)ı	III. Mehmed Diğer
Tam adı Murad bin Selim
Hanedan	Osmanlı Hanedanı
Babası	II. Selim
Annesi	Nurbanu Sultan
Dini	İslam
İmza

III. Murad (Osmanlı Türkçesi: مراد ثالث Murād-i sālis), divan edebiyatındaki mahlasıyla Muradi (4 Temmuz 1546, Manisa – 16 Ocak 1595, İstanbul), 12. Osmanlı padişahı ve 91. İslam halifesi. Saltanatı sırasında Osmanlı İmparatorluğu en geniş sınırlara ulaşmasına rağmen, devletteki yozlaşma yine saltanatı sırasında başlamıştır. Saltanatı boyunca sefere gitmemiştir.

Şehzadeliği

II. Selim’in Nurbanu Sultan’dan olan en büyük oğlu ve vârisidir. Nurbanu’nun anne ve babasının kimler olduğu ise kesin olarak bilinememektedir. İyi bir eğitim alan şehzade Arapça ve Farsça öğrendi. 1558 yılında babası II. Selim’in Manisa Sancakbeyliğinden Karaman Valiliğine atanması sonucu dedesi Kanuni Sultan Süleyman tarafından Alaşehir Sancakbeyliğine gönderildi. Babası II. Selim padişah olduktan sonra ise Manisa Sancakbeyliğine gönderildi. Babası II. Selim’in vefatından sonra 22 Aralık 1574’te İstanbul’a gelerek Osmanlı tahtına oturdu.

Padişahlığı

Vikikaynak’ta III. Murat’ın I. Elizabeth’e mektubu

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Tahta çıkışı (1574)

22 Aralık 1574 (Ramazan ayı) Çarşamba sabahı, Osmanlı mülkünü devralır almaz fetva ile ilk iş olarak 5 kardeşini boğdurmuştur.

———————————————————————————————————————-

III. Mehmed (Osmanlıca: محمد ثالث, romanize: Mehmed-i Sâlis), divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî (26 Mayıs 1566, Manisa – 21 Aralık 1603, İstanbul), 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman’dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

III. Murad ile Osmanlı denizcileri tarafından kaçırılıp köle edilmeden önceki adıyla Sofia Baffo olan aslen Venedikli Safiye Sultan’ın oğludur. İsmi, II. Mehmed’e benzemesi için, büyük dedesi I. Süleyman tarafından konmuştur. Şehzadeliğinde İbrahim Cafer Efendi ve Pir Mehmed Azmi Efendi gibi devrin tanınmış alimlerinden tahsil ve terbiye görmüştür. 1583’te Manisa sancağı valiliğine tayin edilmiş, 1595’te babası III. Murad’ın vefatı üzerine Osmanlı tahtına çıkmıştır.

35. Padişah Mehmed Reşad kılıç kuşanma merasiminin ardından dedelerinin kabirlerini ziyaret ederken III. Mehmed’in kabrini ziyaret etmez ve “Ben çocuk katilinin kabrini ziyaret etmek istemiyorum.” der. Bu olay Osmanlı Hanedanı’nın da bu meseleden rahatsızlık duyduğuna örnek olarak gösterilir.

• 1795 – Fransa, Hollanda’nın Utrecht şehrini işgal etti.
• 1804 – Fransız fizikçi Joseph Louis Gay-Lussac, bir hidrojen balonu içinde 7.016 m’ye yükselerek, sonraki 50 yıl içinde kırılamayacak olan bir rekora imza attı.
• 1914 – Altay SK kuruldu.
• 1920 – Milletler Cemiyeti, ilk toplantısını Paris’te yaptı.
• 1925 – Sovyetler Birliği’nde Lev Troçki, Savaş Komiserliği görevinden alındı.
• 1928 – Cemal Reşit Rey’in, “12 Anadolu Türküsü” adlı ses ve piyano için yapıtı ilk kez seslendirildi.
• 1928 – Doktor Şefik Hüsnü Deymer ve arkadaşlarının Türkiye Komünist Partisi davası başladı.
• 1929 – Josef Stalin’le anlaşmazlığa düşen Nikolay Buharin, Komünist Enternasyonal’in başkanlığından istifa etti.
• 1945 – Adolf Hitler, Führerbunker’e taşındı.
• 1952 – Gazeteci ve yazar Ercüment Ekrem Talu’ya, Fransız “Légion d’honneur” nişanı verildi. Yazar, bu ödüle Türk-Fransız kültür ilişkilerine katkılarından dolayı layık görüldü.
• 1956 – Uluslararası Basın Enstitüsü, Türkiye’de basına baskı yapıldığını açıkladı.
• 1960 – İşçi Sigortalıları Kurumu İstanbul Hastanesi, Cumhurbaşkanı Celal Bayar tarafından hizmete açıldı.
• 1961 – Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye’ye 43 milyon dolar yardımda bulundu.
• 1969 – Metroliner treni hizmete girdi.
• 1970 – Muammer Kaddafi, Libya Başbakanı oldu.
• 1979 – Şah Muhammed Rıza Pehlevi, ailesi ile birlikte İran’ı terk ederek Mısır’a yerleşti.
• 1979 – Türkiye’de 12 Eylül 1980 Darbesi’ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Devrimci Demokratik Kültür Derneklerinin, “Doğu’da Kürt halkından olmayan kamu görevlilerinin bölgeden uzaklaştırılması” kararı devlet tarafından yerine getirilmediği için Mardin Kızıltepe’de bir ilkokul öğretmeni bir grup militan tarafından dövüldü ve kendisine şehri terk etmesi için ihtarda bulunuldu.
• 1980 – Bilim insanları, interferon üretmeyi başardı.
• 1983 – Türk Hava Yolları’nın “Afyon” uçağı Ankara’da düştü: 47 kişi öldü.
• 1985 – Halkçı Parti (HP) milletvekili Bahriye Üçok, zina yapan erkeklerin de cezalandırılmasını öngören yasa önerisi vermişti. TBMM yasa önerisini reddetti.
• 1986 – New York’ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk Hükûmetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı.
• 1987 – 1 Ocak’ta Pekin’de Tiananmen Meydanı’nda öğrencilerin başlattığı gösteriler sonucunda, Çin Komünist Partisi Lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi.

• 1991 – ABD Irak’a hava akınları ve füze saldırısı başlattı. Çöl Fırtınası Harekatı, Irak’ın sanayi ve savaş potansiyeli tamamen imha edip, 2003 yılında ülkenin işgaline zemin hazırladı.
• 1992 – El Salvador Hükûmeti ile isyancılar Meksiko’da bir antlaşma imzalayarak, en az 75 bin kişinin hayatına mal olan 12 yıllık iç savaşa son verdiler.
• 1992 – Halkın Emek Partisi kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana, Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den istifa etti.
• 1996 – “Avrasya feribotu”, silahlı eylemciler tarafından 177 yolcu ve 55 mürettebatıyla Trabzon limanında rehin alındı ve İstanbul’a doğru kaçırıldı. Eylemciler Çeçenistan sorununa dikkat çekmek istediklerini söylediler.
• 1998 – Refah Partisi’nin Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmasıyla, Necmettin Erbakan siyasi yasaklı duruma düştü.
• 2000 – Ricardo Lagos, Şili’nin Salvador Allende’den bu yana ilk sosyalist başkanı seçildi.
• 2002 – BM Güvenlik Konseyi, Usame bin Ladin’in ve Taliban üyelerinin tüm varlıklarını dondurma kararı aldı.
• 2003 – Columbia uzay mekiği, Cape Canaveral (Amerika Birleşik Devletleri) üssünden ayrıldı. (Mekik, 1 Şubat’ta dünyaya dönüşü sırasında parçalandı ve 7 kişilik uçuş ekibi öldü).
• 2005 – Adriana Iliescu, 66 yaşında doğum yaparak dünyanın en yaşlı annesi unvanını aldı.
• 2006 – Mehmet Ali Ağca, askerlik işlemlerini yaptırmak üzere avukatı Mustafa Demirbağ ile GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine gitti. Demirbağ, muayene sonucu Ağca’ya askerliğe elverişsiz raporu verildiğini bildirdi.
• 2010 – “2010 Avrupa Kültür Başkenti” olan İstanbul’da etkinlikler, şehrin yedi ayrı noktasındaki kutlamalarla başladı.